Τέσσερα χρόνια από τη φωτιά στο Μάτι. Πέρασαν κιόλας τέσσερα χρόνια... Ο χρόνος, λένε, δεν έχει σταθερό όγκο. Αλλάζει ανάλογα με τη διάθεση μάς. Εμείς, λοιπόν, οι «απ' έξω» μπορεί να μετράμε τέσσερα χρόνια, αλλά οι άλλοι, εκείνοι που έχασαν δικούς τους ανθρώπους στις φλόγες μετρούν αιώνες απουσίας...
Ήταν Δευτέρα, 23 Ιουλίου του 2018, Μάτι κι ακόμα ο αντίπρωρος άνεμος της κρατικής αδιαφορίας μαίνεται επικίνδυνος.
Φωτιά στο Μάτι-Τρία χρόνια: Οι νεκροί περισσότεροι και πυρόπληκτοι στο δρόμο
Ακόμα, και σήμερα σαν κάνεις μια γρήγορη περιήγηση στα οικόπεδα γύρω από τον τόπο όπου μαρτύρησαν εκατοντάδες άνθρωποι, θα εντοπίσεις την αδιαφορία, την απουσία κρατικού φορέα και την προκλητική απάθεια των υπευθύνων που - τότε - προσκάλεσε το θάνατο: ακόμη υπάρχουν εκτάσεις με κομμένα ξερόκλαδα, που περιμένουν μια σπίθα. Εύφλεκτα υλικά πλάι σε κατοικημένες περιοχές, τοξικά απόβλητα ακριβώς δίπλα σε σχολεία, απουσία μέριμνας και πρόληψης. Και οι τοπικοί άρχοντες κάθε χρόνο φοράνε τα καλά τους, ντύνονται την πένθιμη όψη τους και καταθέτουν δέκα ψεύτικες μαραμένες κουβέντες στο μνημόσυνο των θυμάτων.
Να θυμηθούμε το χρονικό της συμφοράς:
Η μια ήταν διπλά καταστροφική εθνική εμπειρία.Ήταν Δευτέρα 23 Ιουλίου του 2018 και ο άνεμος δυνάμωνε κάθε ώρα που περνούσε. Η κατηγορία κινδύνου για πυρκαγιές ήταν στο «4 – πολύ υψηλή», με μέγιστο το «5 – κατάσταση συναγερμού». Οι προγνώσεις για τον καιρό στην Αττική έδιναν άνεμους δυτικούς, έντασης έως και 6 μποφόρ. Από το μεσημέρι κι έπειτα η ένταση αυξήθηκε στα 7 μποφόρ, με σταδιακή αύξηση στα 9 και 10 μποφόρ στην ανατολική Αττική! Η δεύτερη πέντε χρόνια μετά, υπήρξε καταστροφική μεν αλλά όχι σε ανθρώπους ήταν η πρόσφατη στο νησί της Ρόδου.
2.Για την αποτελεσματικότητα των εκκενώσεων σε περίπτωση έκτακτη ανάγκης αναφέρθηκε με άρθρο του στη Wall Street o καθηγητής και ακαδημαικός Κώστας Συνολάκης, από τους σπουδαίους ειδικούς παγκοσμίως, συγκρίνοντας τις καταστροφικές πυρκαγιές στο Μάουι και στη Ρόδο, δυο νησιά που έχουν περίπου το ίδιο μήκος και πλάτος.
Ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών αναφερόμενος στην πυρκαγιά στο Μάτι, στην οποία έχασαν τη ζωή τους 104 άνθρωποι, εξήγησε ότι μαζί με μια ομάδα Αμερικανών, Ιαπώνων και Ελλήνων επιστημόνων στην εκτέλεση μοντέλων προσομοίωσης πυρκαγιάς και εκκένωσης . Το συμπέρασμα ήταν ότι υπήρχε χρόνος να σωθούν σε περίπτωση που υπήρχε προειδοποίηση. Γι αυτό και αναπτύχθηκε η ανανεωμένη υπηρεσία 112, η οποία έσωσε εκατοντάδες ζωές.
«Στη Ρόδο υπήρξε μόνο ένας νεκρός, ένας εθελοντής πυροσβέστης. Υπήρξαν εντολές εκκένωσης από την ελληνική υπηρεσία επικοινωνιών έκτακτης ανάγκης, γνωστή ως 112. Εκτός από έναν ενιαίο αριθμό έκτακτης ανάγκης όπως το 911, η υπηρεσία 112 περιλαμβάνει ένα εθνικό ολοκληρωμένο σύστημα δημόσιου συναγερμού και προειδοποίησης, το οποίο παρέχει πληροφορίες έκτακτης ανάγκης στο κοινό μέσω κινητών και σταθερών τηλεφώνων. Η υπηρεσία δεν απαιτεί εφαρμογή ή συνδρομή- τα μηνύματα αποστέλλονται σε όλα τα κινητά τηλέφωνα σε μια περιοχή που βρίσκεται σε κίνδυνο, στα ελληνικά και στα αγγλικά.» γράφει χαρακτηριστικά.
Στον αντίποδα στο Μάουι δεν υπήρξαν έγκαιρες προειδοποιήσεις.«Ορισμένοι επιζώντες ανέφεραν ότι δεν έλαβαν κανένα προειδοποιητικό μήνυμα πριν τους φτάσει η φωτιά, ενώ άλλοι δήλωσαν ότι τα μηνύματα εμφανίστηκαν και στη συνέχεια εξαφανίστηκαν από τα κινητά τους τηλέφωνα και δεν μπορούσαν να βρουν οδηγίες. Σε μια πολιτεία που έθεσε σε λειτουργία τις σειρήνες και τις ειδοποιήσεις έκτακτης ανάγκης για τσουνάμι πριν από περισσότερα από 60 χρόνια και όπου οι σειρήνες δοκιμάζονται κάθε μήνα, σύμφωνα με πληροφορίες δεν υπήρχαν σειρήνες στη συμπλοκή που ακολούθησε τη φωτιά και τις διακοπές ρεύματος και επικοινωνίας.» τονίζει ο καθηγητής.
«Η πρόληψη ή ο μετριασμός τέτοιων καταστροφών θα απαιτήσει προηγμένη τεχνολογία για την ανίχνευση πυρκαγιών (ορισμένες ήδη δοκιμάζονται στην Καλιφόρνια), βελτιωμένα συστήματα συναγερμού έκτακτης ανάγκης με γρήγορες προβλέψεις για την εξάπλωση και την ένταση της πυρκαγιάς, καλύτερες πρώτες αντιδράσεις, διαχείριση των δασών που προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες και ανάλυση των διδαγμάτων από άλλες καταστροφικές πυρκαγιές σε όλο τον κόσμο» καταλήγει ο κ. Συνολάκης.
2.Φωτιά στη Χαβάη: Τι είναι το «φαινόμενο της καμινάδας» που οδήγησε στην καταστροφική πυρκαγιά.
Τι είναι το φαινόμενο της «καμινάδας» και πώς η Χαβάη έγινε παγίδα για τους πολίτες
Τους λόγους επέκτασης της φονικής πυρκαγιάς στην Χαβάη που κόστισε τη ζωή σε 93 ανθρώπους ανέλυσε ο Ευθύμιος Λέκκας, καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών καταστροφών, εξηγώντας το «φαινόμενο της καμινάδας».
Σύμφωνα με τον καθηγητή, «οι μορφολογικές συνθήκες σε αυτό το εξ ολοκλήρου ηφαιστειακό νησί, αλλά και οι συνθήκες που αναπτύσσεται η χλωρίδα στην επιφάνειά του δρομολογήσουν αυτή τη μεγάλη πυρκαγιά».
«Το μέγεθος της καταστροφής» εξήγησε «είναι της τάξεως των 80 χιλιομέτρων επί 20 χιλιόμετρα. Αυτές είναι οι διαστάσεις του νησιού. Είναι ένα εξ ολοκλήρου ηφαιστειακό νησί, όπως και τα υπόλοιπα νησιά της Χαβάης. Λόγω της ηφαιστειότητας και λόγω των ηφαιστειακών πετρωμάτων έχουμε να κάνουμε με μια φοβερή βλάστηση στην περιοχή, ένα παραγωγικό νησί τόσο σε κάλυψη από δάσος όσο και σε λιβαδικές εκτάσεις».
Εκείνο που υπογράμμισε ήταν ότι «η μορφή του νησιού, δηλαδή οι αλλεπάλληλοι κώνοι, οι ηφαιστειακή κώνοι οι οποίοι υπάρχουν στο νησί, αλλά και τα ρεύματα λάβας τα οποία είναι στερεοποιημένα και τα οποία δημιουργούν ιδιαίτερες μορφολογικές ασυνέχειες (δηλαδή δημιουργείται ένα φαινόμενο με συνεχείς χαραδρώσεις, οι οποίες όταν μπει μέσα η φωτιά έχουμε να κάνουμε με ταχύτητες οι οποίες φτάνουν και τα 120 χιλιόμετρα την ώρα (μέτωπο πυρκαγιάς)».
«Κανένας δεν μπορεί να σταματήσει το φαινόμενο της καμινάδας»
«Αυτές οι συνθήκες, οι μορφολογικές αλλά και οι συνθήκες που αναπτύσσεται η χλωρίδα στην επιφάνεια, δρομολογήσαν αυτή τη μεγάλη πυρκαγιά. Η Λαχάινα, η πόλη η οποία έχει τις μεγαλύτερες καταστροφές, αναπτύσσεται μέσα σε δύο ρεύματα λάβας, τα οποία ουσιαστικά ορίζουν μία μορφολογική ταπείνωση μέσα στην οποία αναπτύσσεται η πόλη. Δεξιά και αριστερά δεν μπορεί να διαφύγει κανείς εύκολα, γιατί είναι βουνά λάβας στερεοποιημένης λάβας, άρα εγκλωβίστηκαν μέσα σε αυτή την πεδιάδα, από την οποία δεν υπήρξε διέξοδος παρά μόνο προς την θάλασσα» συμπλήρωσε.
Σχετικά με το «φαινόμενο της καμινάδας» το οποίο «κανείς δεν μπορεί να σταματήσει», τόνισε: «Είναι αυτό που διαμορφώνει το ηφαιστειακό έδαφος. Δηλαδή οι αλλεπάλληλες ροές λάβας οι οποίες δημιουργούν χαραδρώσεις. Όταν μπει η φωτιά μέσα σε αυτή τη χαράδρα ουσιαστικά αναπτύσσεται, αυτό το φαινόμενο δηλαδή, είναι ένα φαινόμενο το οποίο δεν μπορεί να σταματήσει κανένας, γιατί αφενός είναι δύσβατη περιοχή και αφετέρου είναι σαν να έχουμε ένα τζάκι στο σπίτι και πάει να σβήσει κάποιος τη φωτιά στην καμινάδα».