H ακρίβεια στα είδη διατροφής και στα υπόλοιπα προϊόντα καθημερινής ανάγκης εξελίσσεται σε βαρέλι δίχως πάτο, την ώρα που το κόστος ζωής των νοικοκυριών έχει εκτιναχθεί από τις υψηλές τιμές στα καύσιμα, τα ενοίκια και τις δόσεις των στεγαστικών δανείων μέχρι την ενέργεια, την υγεία, την εκπαίδευση και τα διαρκή αγαθά και υπηρεσίες.
Ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά, τυριά, αυγά, συσκευασμένα κρέατα, φρούτα, λαχανικά, ρύζι, σοκολατοειδή, γλυκά και αλμυρά σνακ, απορρυπαντικά, ζυμαρικά, μαρμελάδες, καφές, αναψυκτικά, ψωμί και δημητριακά είναι κάποια από τα προϊόντα που οι καταναλωτές θα βρουν ακριβότερα στα ράφια των σούπερ μάρκετ γυρνώντας από τις διακοπές τους.
Ακρίβεια: Ανατιμήσεις έως 28% στα τρόφιμα το 7μηνο [πίνακες]
Οι νέοι τιμοκατάλογοι που έχουν ξεκινήσει να στέλνουν οι βιομηχανίες και οι εισαγωγείς στις αλυσίδες της οργανωμένης λιανικής από τις αρχές Αυγούστου περιλαμβάνουν αυξήσεις έως και 32% (σ.σ. οι μεγαλύτερες αυξήσεις αφορούν το ελαιόλαδο), ενώ μεσοσταθμικά οι ανατιμήσεις κινούνται από 4% έως 10%.
Τα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που αφορούν τον υπολογισμό του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ανέλυσε η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», παρουσιάζοντας πόσο έχει επηρεάσει η ακρίβεια τις συνήθειες, αλλά και τον τρόπο διατροφής των καταναλωτών.
Απόδειξη της ακρίβειας που σαρώνει το εισόδημα των καταναλωτών είναι ότι από το 2021 μέχρι σήμερα, τα είδη διατροφής έχουν αυξηθεί κατά περίπου 37%, ενώ η μείωση της δαπάνης (σε όγκο) υπολογίζεται σε περίπου 10%. Αλλά το ποσοστό ποικίλλει με την κατηγορία του τροφίμου.
Για παράδειγμα, οι αγορές σε φρούτα μειώθηκαν κατά 12%, σε λαχανικά κατά 11%, σε όσπρια κατά 15% και σε ελαιόλαδο κατά 10%.
Οι αγορές έτοιμων γευμάτων αυξήθηκαν κατά 23% το 2022 σε σύγκριση με το 2021, όπως ανέφεραν στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» εκπρόσωποι σούπερ μάρκετ και εταιρειών ερευνών. Η αύξηση αυτή αφορούσε όλες τις κατηγορίες έτοιμων γευμάτων, με τα κατεψυγμένα να καταγράφουν την υψηλότερη αύξηση, με 29%.
Στην περίοδο Ιουλίου 2022 – Ιουλίου 2023, ο σωρευτικός πληθωρισμός στα είδη διατροφής ήταν 29,9% που φαίνεται ότι οδήγησε σε μείωση της κατανάλωσης κατά 8%.
Με την ίδια μέθοδο διαπιστώνεται μεγάλη αύξηση στο ψωμί, τα κρέατα, τα ψάρια, το γάλα, τα αβγά, τα λάδια, τα λαχανικά και τα φρούτα.
Σε όλα διαπιστώνεται μείωση κατανάλωσης πλην των λαχανικών και φρούτων. Ίσως αυτό ισχύει διότι οι καταναλωτές για να μειώσουν τις δαπάνες αντικαθιστούν ακριβότερα προϊόντα (ανά τεμάχιο ή ανά κιλό) με φθηνότερα. Δηλαδή μπορεί να αντικαταστάθηκε κάποια ποσότητα κρέατος με φρούτα και λαχανικά. Ενδεχομένως να περιλαμβάνεται και αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες.
Στην τριετία, δηλαδή την περίοδο Ιουλίου 2021 – Ιουλίου 2023, οι συνολικές ανατιμήσεις είναι μεγαλύτερες και φτάνουν το 50%, αλλά ο υπολογισμός της δαπάνης σε όγκο δεν ήταν δυνατός, λόγω αλλαγής στην ομαδοποίηση των προϊόντων που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ.
Τον Ιούλιο του 2021 η μεταβολή τιμής και η επίπτωση στον πληθωρισμό για το ελαιόλαδο (σε ετήσια βάση) ήταν διακριτή, ενώ από τον Ιούλιο του 2022 περιλαμβάνεται στην ομάδα έλαια.
Έτσι, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εάν, για παράδειγμα, το ελαιόλαδο ή μέρος του αντικαταστάθηκε από κάποιο άλλο έλαιο, όπως ηλιέλαιο. Το ίδιο συνέβη στα γαλακτοκομικά κ.ά.
Έρχονται νέες αυξήσεις
Σύμφωνα με το OPEN, μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου αναμένονται νέες αυξήσεις σε βασικά είδη.
Ειδικότερα:
Ελαιόλαδο: Έως 45%
Μαργαρίνη: Έως 10%
Αλεύρι: Έως 10%
Κατεψυγμένες ζύμες: 3% έως 12%
Απορρυπαντικά πλυντηρίου πιάτων: 4% έως 9%
Κάψουλες καφέ: 5%
Φρυγανιές: 6,5%
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο