1.Ανηφόρα χωρίς σταματημό για την τιμή στο ελαιόλαδο, έντονη ανησυχία στους παραγωγούς της Κρήτης για τα περιστατικά κλοπών
Σε χρηματιστηριακό προϊόν κινδυνεύει να εξελιχθεί το ελαιόλαδο, η τιμή του οποίου -για τον παραγωγό- έχει πλέον εκτιναχθεί στα 8,5 με 9 ευρώ το κιλό, με αποτέλεσμα στα χέρια του καταναλωτή να φτάνει έως και στα 16 ευρώ το λίτρο.
Μεγάλο είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί της Κρήτης όπου η καρπόδεση έχει χτυπηθεί σφοδρά από την κλιματική αλλαγή, με αποτέλεσμα από τους 120.000 με 140.000 τόνους ελαιοπαραγωγής που ήταν πέρσι ο αριθμός, να εκτιμάται πως θα φτάσει φέτος έως 40.000 τόνους. Επίσης, οι ποσότητες καρπών που διακινούνται είναι μικρές με συνέπεια και αυτό να αυξάνει κατακόρυφα την τιμή του προϊόντος για τους παραγωγούς.
Χαρακτηριστικά είναι τα όσα ανέφερε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελαιουργών νομού Ηρακλείου Κρήτης, Βαγγέλης Πρωτογεράκης, μιλώντας στην ΕΡΤ, εξηγώντας ότι τα δεδομένα που υπάρχουν έχουν φέρει σε απόγνωση του ελαιοπαραγωγούς της Κρήτης οι οποίοι έχουν να αντιμετωπίσουν και επιτήδειους που χτυπούν τις αποθήκες, καθώς ένας τόνος λάδι αγγίζει τα 10.000 ευρώ σε αξία. Οι επιτήδειοι συνήθως βάζουν στόχο αποθήκες στις οποίες φυλάσσονται 100 με 200 κιλά λάδι, τα οποία μέσα σε μια νύχτα κάνουν «φτερά».
Πλέον, οι παραγωγοί της Κρήτης σύμφωνα με τον κύριο Πρωτογεράκη, προσανατολίζονται στο να προσλάβουν security ή να ζητήσουν αστυνομική επίβλεψη για τα λιόφυτά τους προκειμένου να προστατέψουν την πολύτιμη σοδειά τους. Ήδη παραγωγοί από την περιοχή της Μεσαράς, όπου οι ελαιοκαλλιέργειες είναι φροντισμένες και αρδεύονται, αναζητούν λύσεις για την ασφάλεια των ελαιοκαλλιεργειών τους, ενόψει της συγκομιδής του ελαιοκάρπου. Όπως σημείωσε, υπάρχουν φόβοι κλοπής του καρπού με τους παραγωγούς να θέτουν ζήτημα οργάνωσης ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ελιές θα μαζευτούν από τους ιδιοκτήτες τους, που έχουν καταβάλει κόπο και χρήμα για την καλλιέργειά τους.
Μεταξύ των προτάσεων που έχουν πέσεις στο τραπέζι, είναι ομάδες παραγωγών να πληρώσουν security για την φύλαξη των χωραφιών τους, να δημιουργήσουν ομάδες περιπολιών οι ίδιοι για τη νύχτα στα λιόφυτα, καθώς και να τοποθετηθούν μικροτσίπ στον ελαιόκαρπο, όπως κάποιοι κάνουν και με τα κοπάδια τους, ώστε, σε περίπτωση κλοπής, να είναι δυνατόν να ανιχνευθεί η πορεία του κλεμμένου φορτίου.
Ο κ. Πρωτογεράκης, με επιστολή του στην τοπική ΕΛΑΣ, πρόκειται να ζητήσει ακόμη και τη λήψη αυξημένων μέτρων, για την ασφάλεια των ελαιοκαλλιεργειών που είναι έτοιμες για σοδειά.
Το θέμα, όπως τόνισε, θα συζητηθεί εκτενώς την ερχόμενη εβδομάδα στο διοικητικό συμβούλιο του Συνδέσμου, όπου θα τεθούν όλες οι προτάσεις και θα αποφασιστούν οι αναγκαίες ενέργειες, ώστε να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν πιθανά φαινόμενα κλοπών.
Η φετινή συγκυρία που έχει οδηγήσει σε ένα ράλι αύξησης της τιμής του ελαιολάδου. Η μειωμένη εγχώρια και διεθνής παραγωγή ήδη από πέρυσι οδήγησε σταδιακά στην αύξηση της τιμής που καταρρίπτει διαρκώς το ένα μετά το άλλο τα ρεκόρ. Είναι χαρακτηριστικές άλλωστε και οι εικόνες από τα σούπερ μάρκετ του εξωτερικού όπου στα ράφια εντοπίζονται μπουκάλια ελαιόλαδου με αντικλεπτικό μηχανισμό.
2.Με security και μικροτσίπ προσπαθούν να διαφυλάξουν τη σοδειά τους οι ελαιοκαλλιεργητές – Έτοιμοι και για ομάδες περιφρούρησης στα χωράφια
Δεν πιστεύουν στα μάτια τους οι καταναλωτές οι οποίοι τους τελευταίους μήνες γίνονται μάρτυρες ενός πρωτοφανούς ράλι στις τιμές του ελαιολάδου. Στα ράφια των σούπερ μάρκετ έχει εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα ύψη -μέχρι και 14,91 ευρώ το κιλό- και, όπως προβλέπεται... δεν έχουμε δει τίποτα ακόμη, καθώς οι τιμές αυτές αφορούν μόνο την περσινή σοδειά. Ο δε τενεκές, που πολλοί Έλληνες προτιμούν, έχει φτάσει στα 180-185 ευρώ από 90-100 ευρώ πέρσι!
Η δραματικά μειωμένη παραγωγή, τόσο στη χώρα μας όσο και σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου, που αποτελεί τη μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγική περιοχή στον κόσμο, έχει εκτοξεύσει ήδη τις τιμές στα περσινά λιγοστά αποθέματα, ενώ προεξοφλείται ότι η φετινή παραγωγή θα πουληθεί για χρυσάφι. Ήδη, το περσινό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο έχει φτάσει τα 8,5 ευρώ το κιλό στις τελευταίες δημοπρασίες, με χαμηλότερη τα 7,50 ευρώ. Μέχρι 8,84 ευρώ πωλούν οι Ισπανοί και μέχρι 12 ευρώ το κιλό οι Ιταλοί.
Κερδισμένοι οι παραγωγοί που θα απολαύσουν καλύτερο εισόδημα (και αυτό ως έναν βαθμό – γιατί το καλό εισόδημα για τους παραγωγούς δεν είναι από μόνη της η υψηλή τιμή, αλλά είναι συνάρτηση και της ποσότητας, που φέτος προβλέπεται μειωμένη ακόμα και πάνω από 40%).
Από την άλλη, οι καταναλωτές θα δυσκολευτούν πολύ να καλύψουν τις ανάγκες των νοικοκυριών τους σε ελαιόλαδο, ενώ πολλοί ήδη στρέφονται σε εναλλακτικά φθηνότερα φυτικά έλαια για να τα φέρουν βόλτα.
Μεγάλο ζητούμενο τα περιθώρια κέρδους που θα διαμορφώσουν ενδιάμεσοι, τυποποιητές, έμποροι, λιανική.
Ξηρασία στους ελαιώνες της Ισπανίας
Έλεγχοι στα περιθώρια κέρδους
Από την πλευρά της η κυβέρνηση ξεκαθαρίζει ότι καμία περίπτωση δεν υπάρχει να επιβληθεί πλαφόν για να συγκρατηθεί η εκτόξευση των τιμών, εξαντλώντας τον ρόλο του κράτους σε ελέγχους στα περιθώρια κέρδους. Όπως, για του λόγου το αληθές, δήλωσε πρόσφατα ο υπεύθυνος για την αγορά υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, μιλώντας στη Βουλή, «εάν βάλουμε μία διατίμηση 3 ευρώ, για παράδειγμα, στην τιμή του λαδιού στον παραγωγό, τι θα γίνει; Την επόμενη μέρα δεν θα υπάρχει λάδι την Ελλάδα. Θα πουληθεί και θα εξαχθεί στην Ισπανία την Ιταλία και στις υπόλοιπες χώρες. Δυστυχώς έτσι δουλεύει η ελεύθερη αγορά. Άρα τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για το λάδι; [..]
Να ελέγξουμε τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας μετά τον παραγωγό, εάν εκμεταλλευτούν την κρίσιμη κατάσταση και προσθέσουν κέρδος παραπάνω από αυτό που είχανε τα προηγούμενα χρόνια. Και αυτό ελέγχουμε», ανέφερε ο κ. Σκρέκας, ο οποίος προειδοποίησε με «πολύ αυστηρά πρόστιμα» όσους επιχειρήσουν να αποκομίσουν μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό που είχαν το 2021. Παρέπεμψε, δε, τους καταναλωτές στην πλατφόρμα του υπουργείου ekatanalotis όπου μπορούν να ενημερώνονται για τις τιμές των προϊόντων.
Παγκόσμιο πρόβλημα
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του υπουργείου Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών (USDA), οι παγκόσμιες τιμές του ελαιολάδου αυξήθηκαν στα 8.900 δολάρια ανά τόνο τον Σεπτέμβριο, λόγω του «εξαιρετικά ξηρού καιρού» στη Μεσόγειο. Ήδη, η μέση τιμή τον Αύγουστο ήταν 130% υψηλότερη σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και δεν δείχνει «σημάδια χαλάρωσης», επισημαίνει το USDA.
«Τέλεια καταιγίδα»
Δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «The Guardian», σε σχέση με το θέμα που έχει προκύψει σε παγκόσμιο επίπεδο με το ελαιόλαδο, αναφέρεται και στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι η παραγωγή φέτος θα είναι μόλις 200.000 τόνοι, χαμηλότερη από πέρυσι, εξαιτίας της υπερβολικής ζέστης και προβλήματα με δάκο και γλοιοσπόριο στις ελιές. Την ίδια στιγμή, με βάση της εκτιμήσεις της ΕΔΟΕ, η πτώση εκτιμάται ότι θα κυμανθεί στο 43% σε σχέση με την προηγούμενη ελαιοκομική περίοδο. Αυτό σημαίνει ότι θα παραχθούν 160.000 τόνοι ελαιόλαδο έναντι 350.000 τόνων πέρσι.
Για την «τέλεια καταιγίδα» η οποία έχει ξεκινήσει από την περσινή ελαιοκομική περίοδο και θα συνεχιστεί και εφέτος έκανε λόγο ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου (ΕΔΟΕ), Μανόλης Γιαννούλης.
Ο ίδιος δήλωσε επίσης ότι οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν αυξήσεις τιμών «πάνω από 100%». «Υπολογίζουμε τη μείωση των ρυθμών παραγωγής στο ήμισυ φέτος», είπε. «Η ανισορροπία ζήτησης και προσφοράς έχει ήδη οδηγήσει σε πολύ μεγάλες αυξήσεις τιμών, τις οποίες απολαμβάνουν οι παραγωγοί, αλλά βλάπτουν πολύ τους καταναλωτές», επεσήμανε.
Security και τσιπάκια
Με την τιμή του ελαιολάδου περσινής εσοδείας να έχει φτάσει τα 8,5 ευρώ και τις εκτιμήσεις της αγοράς για περαιτέρω άνοδο των τιμών με την έναρξη της νέας ελαιοκομικής περιόδου, εκφράζονται εύλογοι φόβοι από τους παραγωγούς για κλοπές ηρτημένης παραγωγής από τα λιόδεντρα.
Κανείς δε μπορούσε να φανταστεί στο ξεκίνημα της περσινής ελαιοκομικής περιόδου ότι η τιμή του ελαιολάδου θα ξεπερνούσε τα 8 ευρώ το κιλό για τον παραγωγό, ούτε ότι η φετινή σεζόν θα ξεκινήσει με τιμές στα 9 ευρώ, όπως εκτιμούν πολλοί.
Και με αυτές τις τιμές, το δέλεαρ είναι μεγάλο για τους επιτήδιους αετονύχηδες, αν αναλογιστεί κάποιος ότι ένας τόνος ελαιόλαδο μπορεί να του αποφέρει 9.000 ευρώ.
Όπως χαρακτηριστικά είπε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελαιουργών Nομού Ηρακλείου, Βαγγέλης Πρωτογεράκης, ήδη παραγωγοί από την περιοχή της Μεσαράς, με φροντισμένες και αρδευόμενες ελαιοκαλλιέργειες, εκφράζουν την ανησυχία τους και αναζητούν λύσεις για την ασφάλεια των καλλιεργειών τους, ενόψει της συγκομιδής.
Τι εξετάζεται
Μεταξύ των προτάσεων περιλαμβάνεται η σύσταση ομάδων παραγωγών, οι οποίοι θα συνεισφέρουν οικονομικά για την πρόσληψη ιδιωτικής εταιρείας φύλαξης (security) προκειμένου να προστατεύσουν τα χωράφια τους.
Άλλοι προτείνουν ακόμη και οι ίδιοι οι παραγωγοί να οργανωθούν και να πραγματοποιούν περιπολίες τη νύχτα στα λιόφυτα, ενώ υπάρχουν και εισηγήσεις για την τοποθέτηση μικροτσίπ στον ελαιόκαρπο, όπως κάποιοι κτηνοτρόφοι κάνουν ήδη με τα κοπάδια, ώστε, σε περίπτωση κλοπής, να είναι δυνατόν να ανιχνευθεί η πορεία του κλεμμένου φορτίου.