1.Για δεκαετίες, η 4ήμερη εβδομάδα εργασίας θεωρείτο ως μια περιθωριακή ιδέα που δεν θα πετύχαινε, αλλά πλέον έχει ωριμάσει ως πολιτική σκέψη για τις επιχειρήσεις που αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν το burn out και να κρατήσουν τους εργαζομένους τους.
Το ποσοστό των εταιρειών που προσφέρουν τη δυνατότητα της 4ήμερης εργασίας έφτασε το όριο του 10% για πρώτη φορά πέρυσι, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση Payscale.
Οι εβδομάδες τετραήμερης εργασίας βελτίωσαν την υγεία των Ισπανών εργαζομένων, μειώνοντας τα επίπεδα άγχους, ενώ ταυτόχρονα περιορίστηκαν οι εκπομπές καυσαερίων, όπως δείχνει πιλοτικό πρόγραμμα που εφαρμόστηκε στη Βαλένθια.
Πρόκειται για την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ισπανίας με περίπου 800.000 κατοίκους. Οι αρχές της Βαλένθια προγραμμάτισαν τις δημόσιες αργίες έτσι ώστε να πέσουν σε τέσσερις συνεχόμενες Δευτέρες, στο διάστημα από τις 10 Απριλίου μέχρι τις 7 Μαΐου φέτος. Το σχέδιο αυτό αφορούσε 360.000 εργαζόμενους.
Πολλοί από τους συμμετέχοντες επωφελήθηκαν από τα τριήμερα αυτά για να υιοθετήσουν πιο υγιεινές συνήθειες: έκαναν σπορ, ξεκουράστηκαν ή έφαγαν σπιτικό φαγητό, σύμφωνα με την ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών σε θέματα υγείας και κοινωνικών επιστημών που αποτίμησε το πρόγραμμα.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι βελτιώθηκε η υγεία των εργαζομένων, μειώθηκε το άγχος τους και δήλωναν λιγότερο κουρασμένοι και με καλύτερη διάθεση. Επειδή τις ημέρες αυτές περιοριζόταν και η κίνηση των αυτοκινήτων, βελτιώθηκε και η ποιότητα του αέρα αφού εκπέμπονταν λιγότεροι ρύποι. Παράλληλα, οι καπνιστές και οι πότες κάπνισαν και ήπιαν περισσότερο.
Eνα πολύ υψηλό ποσοστό των κατοίκων που ρωτήθηκαν είπαν ότι ήταν πιο πιθανό να διαβάσουν ένα βιβλίο, να μελετήσουν, να παρακολουθήσουν μια ταινία ή να ασχοληθούν με κάποιο χόμπι – φωτογραφία, μουσική ή ζωγραφική. Η επιτροπή δεν διευκρίνισε πόσο ήταν αυτό το ποσοστό. Περισσότερο από όλους ωφελήθηκαν τα παιδιά, επειδή βελτιώθηκε το ισοζύγιο εργασίας-οικογενειακής ζωής των γονιών τους.
Κατά τα τριήμερα αυτά οι τομείς του τουρισμού και της φιλοξενίας εξυπηρέτησαν περισσότερους πελάτες, όμως στα καταστήματα λιανεμπορίου μειώθηκαν οι πωλήσεις. Υπερβολικός φόρτος εργασίας διαπιστώθηκε στις υπηρεσίες υγείας, επειδή απουσίαζαν από τη δουλειά τους περισσότεροι εργαζόμενοι.
2.Τετραήμερη εργασία: Οι 4 χώρες που «αγκάλιασαν» πρώτες το νέο μοντέλο – Τα αισιόδοξα συμπεράσματα
Παρόλο που καμία χώρα δεν έχει υιοθετήσει ευρέως την τετραήμερη εργασία, ορισμένες πειραματίζονται με ένα τέτοιο πρόγραμμα
Η τετραήμερη εργασία κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος σε όλον τον κόσμο.
Δεκάδες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Βρετανίας, έχουν πειραματιστεί με την τετραήμερη εβδομάδα εργασίας, με συντριπτικά θετικά αποτελέσματα: Οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν σε μια δοκιμή έξι μηνών στη Βρετανία, η οποία ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2022, δήλωσαν ότι η 4ήμερη εργασία είχε ευεργετικά αποτελέσματα, όπως βελτιωμένη παραγωγικότητα, υψηλό ηθικό και ομαδική κουλτούρα.
Από την πλευρά τους οι εργαζόμενοι ανέφεραν πως ο περισσότερος προσωπικός χρόνος μείωσε την εξουθένωση και ενίσχυσε την ικανοποίηση τους από τη ζωή.
Παρόλο που καμία χώρα δεν έχει υιοθετήσει ευρέως το νέο εργασιακό καθεστώς, ορισμένες πειραματίζονται με ένα τέτοιο πρόγραμμα ή έχουν πολιτικές που επιτρέπουν στους εργαζόμενους να ζητούν μικρότερο ωράριο.
Ακολουθούν τέσσερις χώρες όπου η 4ήμερη εβδομάδα εργασίας έχει υιοθετηθεί ευρέως ή δοκιμάζεται:
Νότια Αφρική
Περισσότεροι από 500 εργαζόμενοι σε 28 εταιρείες συμμετέχουν στη δοκιμαστική 4ήμερη εργασία της Νότιας Αφρικής, η οποία ξεκίνησε τον Μάρτιο και θα συνεχιστεί μέχρι τον Σεπτέμβριο. Μια δεύτερη δοκιμή προγραμματίζεται να ξεκινήσει τον Ιούνιο.
Το πείραμα διευθύνεται από την 4 Day Week South Africa, η οποία είναι ένα παράρτημα της 4 Day Week Global, της ίδιας ομάδας που βοήθησε στη διοργάνωση της δοκιμής στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το πείραμα χρησιμοποιεί ένα μοντέλο 100-80-100 που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι λαμβάνουν το 100% της αμοιβής, εργάζονται το 80% του χρόνου και εξακολουθούν να παρέχουν το 100% της συνήθους παραγωγής τους.
Βέλγιο
Στις αρχές του 2022, η βελγική κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων που δίνει στους εργαζόμενους το δικαίωμα να δουλεύουν τέσσερις ημέρες αντί για πέντε χωρίς να μειωθεί ο μισθός τους. Ο νόμος τέθηκε επίσημα σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2022.
Σύμφωνα με αυτό το σύστημα, οι εργαζόμενοι αναμένεται να διατηρήσουν το ίδιο ωράριο που θα το μοιράσουν σε τέσσερις ημέρες αντί για πέντε και θα έχουν μια επιπλέον ημέρα άδειας για αποζημίωση.
Οι εργοδότες, ωστόσο, εξακολουθούν να έχουν το δικαίωμα να απορρίψουν το αίτημα ενός εργαζομένου για μείωση της εβδομάδας εργασίας, υπό την προϋπόθεση ότι θα υποβάλουν την άρνησή τους γραπτώς και θα αιτιολογήσουν την απόφασή τους.
«Ο στόχος είναι να δώσουμε στους ανθρώπους και στις εταιρείες περισσότερη ελευθερία να κανονίσουν τον χρόνο εργασίας τους», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κρο τον Φεβρουάριο του 2022, όπως αναφέρει το Bloomberg. «Αν συγκρίνετε τη χώρα μας με άλλες, θα δείτε συχνά ότι είμαστε πολύ λιγότερο δυναμικοί».
Ισλανδία
Μεταξύ 2015 και 2019, η Ισλανδία ηγήθηκε ενός από τα μεγαλύτερα προγράμματα 4ήμερης εβδομάδας εργασίας μέχρι σήμερα, με τη συμμετοχή σχεδόν 2.500 εργαζομένων.
Η δοκιμή στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, σύμφωνα με τους ερευνητές, με τους εργαζόμενους να αναφέρουν βελτιωμένη ευημερία, ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και παραγωγικότητα.
Από το 2022, οι εργαζόμενοι που εκπροσωπούνται από συνδικάτα στην Ισλανδία – σχεδόν το 90% του εργατικού δυναμικού – έχουν κερδίσει το δικαίωμα να ζητήσουν μικρότερη εβδομάδα εργασίας, λέει ο Alex Soojung-Kim Pang, ο παγκόσμιος διευθυντής προγραμμάτων και έρευνας για το 4 Day Week Global.
Ωστόσο, η υιοθέτηση της 4ήμερης εβδομάδας εργασίας από τις επιχειρήσεις στον ιδιωτικό τομέα της Ισλανδίας «φαίνεται να είναι αργή», προσθέτει, καθώς πολλοί εργοδότες κάνουν ατομικές διαπραγματεύσεις, αντί να προσφέρουν μια τετραήμερη εβδομάδα εργασίας ως αυτόματο όφελος για όλους τους εργαζόμενους.
Ιαπωνία
Το 2021, οι ετήσιες κατευθυντήριες γραμμές οικονομικής πολιτικής της ιαπωνικής κυβέρνησης περιλάμβαναν μια σύσταση σύμφωνα με την οποία οι εταιρείες θα επέτρεπαν στους υπαλλήλους τους να επιλέξουν μια τετραήμερη εβδομάδα εργασίας και, κατ' επέκταση, ένα τριήμερο Σαββατοκύριακο στο οποίο θα προστίθετο και η Παρασκευή.
Η σύσταση για μετάβαση σε 4ήμερη εβδομάδα εργασίας έχει σκοπό να βελτιώσει την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, δίνοντας στους εργαζόμενους περισσότερο χρόνο για την οικογένεια, τη δυνατότητα να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους ή να βγουν έξω με φίλους, αναφέρει η Washington Post.
Υπάρχει ένας αριθμός εταιρειών στην Ιαπωνία που έχουν πειραματιστεί με 4ήμερες εβδομάδες εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των Microsoft και Panasonic, οι οποίες χρησιμοποίησαν πιλοτικά 4ήμερες εβδομάδες εργασίας για τους υπαλλήλους τους που εδρεύουν στην Ιαπωνία το 2019 και το 2022, αντίστοιχα.
Άλλες εταιρείες στην Ιαπωνία έχουν εφαρμόσει μόνιμα την 4ήμερη εβδομάδα εργασίας, συμπεριλαμβανομένου του τραπεζικού κολοσσού Mizuho και της εταιρείας τεχνολογίας Cross River.