Οι διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα με στόχο να βρεθεί μια «κοινά αποδεκτή λύση» για τα Γλυπτά του Παρθενώνα δεν έχουν διακοπεί, δήλωσε χθες στα «ΝΕΑ» ο εκπρόσωπος της διοίκησης του Βρετανικού Μουσείου, στον απόηχο του διπλωματικού επεισοδίου που προκάλεσε η απόφαση του βρετανού πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ να ματαιώσει στο παρά πέντε τη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Λονδίνο.
«Η θέση του Μουσείου παραμένει αμετάβλητη. Οι συζητήσεις με την Ελλάδα σχετικά με μια «σύμπραξη για τον Παρθενώνα» συνεχίζονται και είναι εποικοδομητικές», τόνισε ο εκπρόσωπος του λονδρέζικου ιδρύματος, αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται από τον Νοέμβριο του 2021 μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και του προέδρου του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Οσμπορν.
«ΤΑ ΝΕΑ» είδαν έναν εμφανώς εκνευρισμένο Μητσοτάκη το βράδυ της Δευτέρας, λίγα λεπτά μετά την επιβεβαίωση της ματαίωσης της συνάντησης.
Σύμφωνα με πηγές του Μουσείου, το οποίο εδρεύει στο Μπλούμσμπερι του Κεντρικού Λονδίνου, η διπλωματική και επικοινωνιακή «κόντρα» που ξέσπασε σε ανώτατο επίπεδο μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας δεν πρόκειται να επηρεάσει την εξέλιξη των συζητήσεων.
Μάλιστα, οι πηγές αυτές εξέφραζαν χθες το βράδυ την «ελπίδα» μια συμφωνία μεταξύ Λονδίνου – Αθήνας να κλειστεί «στο προσεχές μέλλον», αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο Οσμπορν θα εξακολουθήσει να αναζητά λύση με τον Μητσοτάκη.
«Πιστεύουμε ότι μια μακροχρόνια συνεργασία αυτού του είδους θα επιτύχει τη σωστή ισορροπία έτσι ώστε αφενός να μοιραζόμαστε τα σπουδαιότερα αντικείμενά μας με κοινά σε όλο τον κόσμο και αφετέρου να διαφυλάξουμε την ακεραιότητα της μοναδικής συλλογής που διαθέτουμε στο Μουσείο», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του Μουσείου, αναφερόμενος, εμμέσως, σε «λύση» δανεισμού των Γλυπτών.
Στην εξίσωση έχει, πλέον, προστεθεί δυναμικά και ο ηγέτης της βρετανικής αξιωματικής αντιπολίτευσης σερ Κιρ Στάρμερ, ο οποίος προχθές το απόγευμα συναντήθηκε με τον Μητσοτάκη. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο αρχηγός του Εργατικού Κόμματος – και πρωθυπουργός εν αναμονή – διαβεβαίωσε τον συνομιλητή του ότι εάν, όπως όλα δείχνουν, γίνει πρωθυπουργός, είναι πρόθυμος «να αναζητήσει δρόμους» που θα οδηγήσουν στην επανένωση των αριστουργημάτων της κλασικής αρχαιότητας, οι οποίοι δεν θα περνούν, κατ' ανάγκη, μέσα από την ατραπό της αλλαγής της βρετανικής νομοθεσίας.
Πριν από την επιστροφή του στην Αθήνα, ο Πρωθυπουργός παραβρέθηκε σε εκδήλωση της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο για τη δημιουργία του «Γραφείου Σεφέρη» και του «Αναγνωστηρίου Roderick Beaton». Μαζί με τον Πρωθυπουργό, διακρίνονται ο πρεσβευτής της Ελλάδας στη Βρετανία Γιάννης Τσαούσης και ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων Νικήτας
Χθες το μεσημέρι, ο εκπρόσωπος του Σούνακ κατηγόρησε τον έλληνα Πρωθυπουργό ότι «αθέτησε» την «υπόσχεση» που είχε δώσει ότι δεν θα μετέτρεπε την επίσκεψή του σε «δημόσια πλατφόρμα» για να ζητήσει την επιστροφή των Γλυπτών. Το ίδιο περίπου , υπαινίχθηκε χωρίς να πείσει , και ο Πρωθυπουργός της Αγγλίας στη Βουλή.
Η Αθήνα διαψεύδει κατηγορηματικά ότι είχε δοθεί τέτοια υπόσχεση.
Σε επιστολή που απέστειλε το Φόρεϊν Οφις προς το διπλωματικό γραφείο του Μητσοτάκη αναφέρεται ότι «ο χρόνος και το ύφος» της συνέντευξης Μητσοτάκη στο BBC ήταν «ιδιαιτέρως εξοργιστικά».
Κύκλοι των Συντηρητικών υποστήριξαν ότι ο Σούνακ ενοχλήθηκε από το γεγονός ότι ο έλληνας Πρωθυπουργός συναντήθηκε με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης – μολονότι το ραντεβού αυτό ήταν από καιρό γνωστό στην Ντάουνινγκ Στριτ.
Παράλληλα, αποκάλεσαν τον Στάρμερ «επιπόλαιο» διότι φέρεται να υποστηρίζει τη σύναψη συμφωνίας για τα Γλυπτά.
Εκπρόσωπος του Εργατικού Κόμματος χαρακτήρισε «αξιοθρήνητη» τη στάση του Σούνακ.
«Το γεγονός ότι τσακώνεται με έναν σύμμαχό μας στο ΝΑΤΟ για χάρη ενός πρωτοσέλιδου δείχνει πόσο αδύναμος είναι».
2.Financial Times: Ο Σούνακ μείωσε τη Βρετανία στα μάτια του κόσμου
Κόλαφος για τη στάση του το Editorial των Financial Times. Η αποξένωση από τον Κ. Μητσοτάκη δεν είχε νόημα. Γιατί στάλθηκε λάθος μήνυμα από το Λονδίνο σε όλο τον κόσμο.
Εως εδώ ήταν η προσέγγιση «ενηλίκων» στη βρετανική κυβέρνηση και την εξωτερική πολιτική που υποσχέθηκε ο Ρίσι Σούνακ όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του. Ξεκίνησε καλά: ένα από τα πρώτα βήματα του πρωθυπουργού ήταν να διορθώσει τις σχέσεις με την ΕΕ, επιλύοντας μια διαφορά σχετικά με τους εμπορικούς κανόνες μετά το Brexit με τη Βόρεια Ιρλανδία.
Πιο πρόσφατα, ωστόσο, ήρθαν απειλές για μη εφαρμογή των συμβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ό,τι αφορά την άρση νομικών εμποδίων για την απομάκρυνση των αιτούντων άσυλο από τη Ρουάντα. Και τώρα, ο Σούνακ ακύρωσε μια συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό αφού ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε την αξίωση της Ελλάδας για τα Γλυπτά του Παρθενώνα που φιλοξενούνται στο Λονδίνο. Τέτοιες ενέργειες μειώνουν τη Βρετανία στα μάτια των Ευρωπαίων εταίρων της και του κόσμου.
Η μοίρα των Γλυπτών ηλικίας 2.500 ετών που αφαιρέθηκαν από τον Παρθενώνα στην Αθήνα από τον Λόρδο Έλγιν και στεγάζονται στο Βρετανικό Μουσείο για δύο αιώνες είναι καυτό ζήτημα στις σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου-Ελλάδας εδώ και δεκαετίες. Δεν ήταν ρεαλιστικό να πιστεύουμε ότι ένας Έλληνας πρωθυπουργός θα μπορούσε να επισκεφθεί το Λονδίνο χωρίς να επαναλάβει την έκκληση για επιστροφή τους. Ερωτηθείς γι' αυτά από το BBC, ο Μητσοτάκης είπε ότι το να έχεις μέρος των Γλυπτών στο Λονδίνο ήταν παρόμοιο με το να κόβεις τη «Μόνα Λίζα» στη μέση.
Η Ντάουνινγκ Στριτ ισχυρίζεται ότι ο Έλληνας ηγέτης παραβίασε μια συμφωνία να μη μιλήσει δημοσίως για το θέμα ενώ βρισκόταν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Έλληνες αξιωματούχοι αρνούνται ότι υπήρξε τέτοια συμφωνία. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η απάντηση «ενήλικα» θα ήταν ο Σούνακ να εκφράσει τον εκνευρισμό του, σταθερά αλλά ευγενικά, όταν συναντούσε τον Μητσοτάκη, να επαναδιατυπώσει τη θέση της κυβέρνησής του και να προχωρήσει.
Το Νο 10 μπορεί να έχει εκνευριστεί από το ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός επέλεξε επίσης να συναντήσει τον Σερ Κέιρ Στάρμερ, τον ηγέτη της αντιπολίτευσης των Εργατικών. Αλλά ο Μητσοτάκης δεν μπορεί να κατηγορηθεί γιατί θέλει να γνωρίσει τον άνδρα που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μπορεί να είναι ο επόμενος ηγέτης του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο Σούνακ μπορεί επίσης να ήθελε να καταστήσει σαφή τη στάση της κυβέρνησης -ότι τα Γλυπτά αποκτήθηκαν νόμιμα και ανήκουν νόμιμα στους διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου- από αυτήν του Στάρμερ, για να χαράξει διαχωριστικές γραμμές με τους Εργατικούς στους «πολιτιστικούς πολέμους». Ο Στάρμερ άφησε να εννοηθεί ότι εάν κλείσει μια συμφωνία για τον δανεισμό των Μαρμάρων στην Αθήνα μεταξύ του μουσείου και της ελληνικής κυβέρνησης, δεν θα σταθεί εμπόδιο.
Αυτό, ωστόσο, δεν είναι ένα ζήτημα που μπορεί να εμψυχώσει πολλούς ψηφοφόρους. Ο Τζορτζ Όσμπορν, ο πρώην καγκελάριος των Συντηρητικών που προεδρεύει του Βρετανικού Μουσείου, έχει υποστηρίξει μια συμφωνία «συνεργασίας» για τα μέρη της ζωφόρου που θα δανειστούν στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα. Άλλοι ελληνικοί θησαυροί, σε αντάλλαγμα, θα δανείζονταν στο Λονδίνο. Η ιδέα του Όσμπορν -η οποία, σε αντίθεση με τη μόνιμη επιστροφή των Μαρμάρων, δεν θα απαιτούσε αλλαγή στη νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου- φαίνεται λογική λύση.
Η αποξένωση του Μητσοτάκη δεν είχε νόημα. Είναι συνάδελφος κεντροδεξιός ηγέτης μιας ευρωπαϊκής δημοκρατίας και μέλος του ΝΑΤΟ. Οι δύο πρωθυπουργοί θα μπορούσαν να έχουν κάνει πολύτιμες συζητήσεις για θέματα που καλύπτουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς μέχρι την κλιματική αλλαγή. Η Αθήνα έχει εκτεταμένη τεχνογνωσία να μοιραστεί, ειδικότερα, σχετικά με τον χειρισμό των αιτούντων άσυλο και μπορεί να είναι χρήσιμος σύμμαχος σε ένα ζήτημα τεράστιας πολιτικής σημασίας για τους Συντηρητικούς της Βρετανίας. Αντίθετα, ένα κοινό σχέδιο δράσης για τη μετανάστευση δεν συζητήθηκε.
Το διπλωματικό «faux pas» ήρθε μόλις δύο εβδομάδες αφότου ο Σούνακ επανέφερε τον πρώην πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον στη θέση του υπουργού Εξωτερικών, σε μια κίνηση που αποσκοπούσε να δώσει στο υπουργικό συμβούλιο μεγαλύτερο βάρος. Η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ υποτίθεται ότι θα απελευθέρωνε την «Παγκόσμια Βρετανία» για να περιπλανηθεί στην παγκόσμια σκηνή. Στην πραγματικότητα, το να είσαι εκτός των θεσμικών οργάνων της ΕΕ σημαίνει ότι πρέπει να εργαστείς σκληρότερα για την οικοδόμηση σχέσεων.
Το σνομπάρισμα του Σούνακ θα στείλει μήνυμα σε άλλα έθνη ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει ακόμη επιστρέψει στη σοβαρότητα στη διαχείριση εξωτερικών υποθέσεων. Η βρετανική διπλωματία θα έπρεπε να στοχεύει στο να κερδίζει φίλους και όχι να τους χάνει.
Συνάντηση Γεραπετρίτη με Κάμερον
Σε ό,τι αφορά το μέλλον των ελληνοβρετανικών σχέσεων στον απόηχο του διπλωματικού επεισοδίου, το Μέγαρο Μαξίμου τόνισε ότι «η σχέση μας με τη Βρετανία δεν επηρεάζεται».
Χθες, στο περιθώριο της συνόδου υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, ο Γιώργος Γεραπετρίτης συναντήθηκε με τον βρετανό ομόλογό του (και πρώην πρωθυπουργό) Ντέιβιντ Κάμερον, κατόπιν αιτήματος του τελευταίου, προκειμένου να εκτονώσει-μετριάσει το όλο κλίμα
Ο έλληνας ΥΠΕΞ τού επεσήμανε τη «διαφωνία αρχής» που υφίσταται ως προς το ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών.
Ωστόσο, οι δύο υπουργοί συμφώνησαν ότι υπάρχει ανάγκη συνεργασίας για τη διαφύλαξη των διμερών σχέσεων.