Διακομματικές καταγγελίες για το μέγα ηθικό, οικονομικό σκάνδαλο των δεκάδων funds φαντασμάτων, από στελέχη Τραπεζών, κατασκευαστές εργολάβους και οπαδούς της αρπαχτής, που έχουν μετοχικό κεφάλαιο από λίγες εκατοντάδες ως λίγες χιλιάδες ευρώ, ανέλεγκτες και ασύδοτες στις μεθόδους τους και τα περισσότερα από αυτά έχουν τις ίδιες εικονικές έδρες ως επί το πλείστον σε χώρες όπως η Ιρλανδία.
1.ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΩΛΑΚΟΥ(ΚΚΕ) «...Ως προς τους ευάλωτους δανειολήπτες προωθούνται κάποιες τυπικές διαδικασίες ενημέρωσης σε μη δεσμευτικές κατευθύνσεις προς τα πιστωτικά ιδρύματα. Οι κατευθύνσεις αυτές δίνονται από τη σκοπιά εξασφάλισης των τραπεζών και όχι των υπερχρεωμένων λαϊκών οικογενειών. Συνεπώς, οι κατευθύνσεις στους χρηματοπιστωτικούς ομίλους είναι να προβαίνουν σε διενέργεια αναγκαστικών εκτελέσεων και πλειστηριασμών.
.....Βασική λογική είναι η εξυγίανση, διάσωση δηλαδή, μεγάλων χρηματιστηρίων μονάδων με κρατικό χρήμα. Πρακτικά δίνετε το δικαίωμα στους ομίλους να κάνουν εκκαθάριση φορτώνοντας τα χρέη και τις ζημιές σε μία θυγατρική ή σε άλλη εταιρεία του ομίλου αφήνοντας το πεδίο καθαρό για τον υπόλοιπο όμιλο. Είναι κάτι σαν δυνατότητα δημιουργίας μιας κακής τράπεζας στα πλαίσια των ομίλων. Ζωντανό παράδειγμα τέτοιας διαδικασίας το παράδειγμα της Alpha Bank που έσπασε στα δύο, έκανε κεφαλαιοποίηση με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου δίνοντας το περιθώριο σε διεθνή επενδυτικά funds να αγοράσουν ξανά φτηνά μετοχές στην ανακεφαλαιοποιημένη και εκκαθαρισμένη τράπεζα από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Πρόκειται για βαθιά αντιδραστικό κανονισμό που καταστρώνει τρόπους και μεθόδους στήριξης του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου με χρήματα από τη φοροληστεία των εργαζομένων».
ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΖΑΚΡΗ (ΣΥΡΙΖΑ):
«Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η 12η Δεκεμβρίου του 2019 θα μπορούσε να μείνει στην ιστορία και ως η ημέρα κατά την οποία η Κυβέρνηση Μητσοτάκη νομοθέτησε την οιονεί κρατικοποίηση των κόκκινων δανείων, μέσω των εγγυήσεων 18 δισεκατομμυρίων που έδωσε στους servicers, δηλαδή τις εταιρείες διαχείρισης χρεών που συνέστησαν τα κερδοσκοπικά και σε κάποιες περιπτώσεις αδιαφανή funds.
Μάλιστα, κατατέθηκε στα Πρακτικά της Βουλής από τον ΣΥΡΙΖΑ λίστα δεκάδων funds φαντασμάτων που έχουν μετοχικό κεφάλαιο από λίγες εκατοντάδες ως λίγες χιλιάδες ευρώ και τα περισσότερα από αυτά έχουν τις ίδιες εικονικές έδρες ως επί το πλείστον σε χώρες όπως η Ιρλανδία.
Ουσιαστικά ο ν.4649/2019 είναι ο νόμος ο οποίος έδωσε εγγυήσεις 18 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αεριτζήδες για να διαχειρίζονται δημοσία δαπάνη τα κόκκινα δάνεια με σίγουρο κέρδος και μηδενικό ρίσκο. Και πρακτικά το ελληνικό δημόσιο έκλεισε για τέταρτη φορά το πρόβλημα της κεφαλαιακής φερεγγυότητας των τραπεζών με χρήματα του δημοσίου, γιατί αν οι εγγυήσεις αυτές καταπέσουν αυτομάτως διογκώνεται κατά 18 δισεκατομμύρια και το δημόσιο χρέος. Την ίδια στιγμή απεμπόλησε τη δυνατότητα υπεύθυνης και κρατικά εποπτευόμενης διαχείρισης αυτών των χαρτοφυλακίων με κριτήρια που να προστατεύουν δίκαια τις κατηγορίες των ευάλωτων δανειοληπτών.
Η Κυβέρνηση δηλαδή εκχώρησε τη συνταγματική της υποχρέωση να μεριμνά για την ευημερία των πολιτών δολίως, αποφεύγοντας για τρία χρόνια να ενσωματώσει την Οδηγία 2167/2021. Και γιατί τη φέρνει σήμερα την ενσωμάτωση αυτή; Γιατί τώρα ουσιαστικά την έχει καταστήσει γράμμα κενό περιεχομένου.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τα κόκκινα δάνεια είναι κατ' εξοχήν πρόβλημα των δανειοληπτών, γιατί πίσω από αυτά βρίσκονται άνθρωποι και επιχειρήσεις που έχουν συνδέσει την ύπαρξή τους με αυτά και κλονίζονται όταν τελικά αδυνατούν να τα αποπληρώσουν, σύμφωνα με τους όρους που είχαν συμφωνήσει αρχικά.
Τα δάνεια, λοιπόν, μετατράπηκαν σε εμπορεύματα και συγχρόνως χάθηκε η αποστολή του τραπεζικού συστήματος στην αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας, να προχωρά δηλαδή τις χρηματοδοτήσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Πρόκειται για ένα τραπεζικό σύστημα το οποίο φέρει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για τη σημερινή κατάσταση, όταν από το 2000 ως το 2009 αναζήτησε τρόπους να διαθέσει την υπερβάλλουσα ρευστότητά του, καθώς το Ελληνικό Κράτος είχε στραφεί στις διεθνείς αγορές των ομολόγων για να καλύψει τις δανειακές του ανάγκες. Επιλέγοντας οι τράπεζες τον δανεισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων με πάρα πολύ ελαστικά κριτήρια, υπονόμευσαν την ίδια την αποστολή τους και τους κανόνες χρηματοδότησης, με το γνωστό αποτέλεσμα των τριών χρηματοδοτήσεων από το 2011 έως το 2014.
Η προσφορά δανείων σε συνδυασμό με την επιθετική πολιτική που ακολουθούσαν οι τράπεζες εκείνης της περιόδου και τη σχετική απειρία των περισσότερων Ελλήνων, οδήγησαν μέσα σε λίγα χρόνια στην υπερχρέωση πολλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Στη συνέχεια βέβαια ακολούθησε η γνωστή δημοσιονομική και οικονομική κρίση της περασμένης δεκαετίας, όπου πολλά νοικοκυριά όχι μόνο ήταν υπερχρεωμένα, αλλά είχαν να αντιμετωπίσουν και την απώλεια σημαντικού μέρους των εισοδημάτων τους. Έτσι προέκυψε το φαινόμενο της εκτόξευσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Αυτά, λοιπόν, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα τραπεζικά ιδρύματα έπρεπε να τα βγάλουν από τους ισολογισμούς τους και να δημιουργήσουν μια παράλληλη και ασύνδετη αγορά, ένα φάσμα funds, servicers, εισπρακτικών εταιρειών και δικηγορικών γραφείων, τα οποία λειτουργούσαν και λειτουργούν με τρόπο τόσο πιεστικό και καταχρηστικό που κατέστρεψαν οικογένειες, την κοινωνική συνοχή και επιχειρήσεις και έκαναν τον Έλληνα πολίτη να αισθάνεται και να είναι υποχείριο ενός απρόσωπου συστήματος από το οποίο ουδέποτε δανείστηκε. Ο πολίτης δανείστηκε από την τράπεζα και κατέληξε να πληρώνει πανωτόκια σε ιδιώτες.
Στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούνται σήμερα περίπου είκοσι τέτοια funds και η διαχείριση των δανείων για λογαριασμό τους γίνεται από είκοσι τρεις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, τους λεγόμενους servicers. Στην πράξη, όμως, τέσσερις είναι οι εταιρείες που διαχειρίζονται σχεδόν το σύνολο του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και ελέγχουν περίπου το 80% της αγοράς. Άλλη μια ρηχή ολιγοπωλειακή αγορά που επιβάλλει τους κανόνες της.
Ενδεικτικά θέλω να αναφέρω ότι μία μόνο από αυτές τις εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων, η μεγαλύτερη στην Ελλάδα, το τρίτο τρίμηνο του 2021 είχε έσοδα 179 εκατομμύρια ευρώ και έχει δηλώσει ότι προσδοκά για το 2024 έσοδα από 255 ως 260 εκατομμύρια ευρώ. Άλλη μια τέτοια εταιρεία έχει υπερκέρδη και μοιράζει παχυλά μπόνους στους υπαλλήλους της και από την άλλη ακούσαμε ότι έχουν υποβληθεί και κάποια «χάδια πρόστιμα» σε κάποιες από αυτές τις εταιρείες, που σωρευτικά αγγίζουν τις 250.000 ευρώ. Σταγόνα στον ωκεανό, λοιπόν, μπροστά στα υπερκέρδη τους.
Ας δούμε, όμως, την πραγματικότητα. Σήμερα η επικοινωνία με τους servicers είναι εξαιρετικά προβληματική, ενώ οι δανειολήπτες στέλνουν αιτήματα μέσω e-mails, μέσω εξωδίκων, μέσω επιστολών, δεν απαντούν. Δεν υπάρχει καμία ενημέρωση για την εξέλιξη των υποθέσεών τους, για τους τόκους, για το συνολικό ποσό της οφειλής, για τα επιτόκια και για άλλα στοιχεία σχετικά με το δάνειό τους. Σε πολλές δε περιπτώσεις παρατηρείται το φαινόμενο να προτείνονται εντελώς ανεδαφικές ρυθμίσεις σε οφειλέτες, με αμφίβολες εκτιμήσεις της περιουσιακής τους κατάστασης, με αποτέλεσμα να δρομολογείται απευθείας η διαδικασία τους σε αναγκαστική εκτέλεση και σε πλειστηριασμούς.
Για τον κλάδο των servicers υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός καταγγελιών, οι οποίες παραπέμπονται βέβαια στον Κώδικα Δεοντολογίας, ο όποιος δεν είναι υποχρεωτικός ούτε καν για τις ίδιες τις τράπεζες.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ρωτώ: Γιατί δεν ενσωματώθηκε πιο νωρίς η Οδηγία που περιέχει κατά το περιεχόμενό της και σύμφωνα με το προοίμιό της και προστασία της πρώτης κατοικίας και ορίζει το θεσμικό πλαίσιο για τους servicers; Γιατί η τακτική της Κυβέρνησής σας είναι η ίδια σε όλους τους τομείς. Αφήνει συνειδητά την όποια αγορά αρρύθμιστη, ώστε να γίνονται ακόμα πιο πλούσιοι οι επιχειρηματικοί όμιλοι, εξωχώριοι και ενδοχώριοι, και εις βάρος κυρίως των μικρομεσαίων οικογενειακών προϋπολογισμών. Όταν ο κόμπος φτάνει στο χτένι, αποφασίζει να παρέμβει νομοθετώντας όπως και σήμερα υπέρ του κεφαλαίου και όχι των πολιτών.
Έτσι, λοιπόν, αφού πέρασαν τρία χρόνια σε μια ωραία ζούγκλα με funds και servicers, που εντωμεταξύ θησαύριζαν χωρίς να φορολογούνται, αποφάσισε να παρέμβει προσχηματικά. Και εξηγώ γιατί.
Γιατί το παρόν σχέδιο νόμου δεν προβλέπει τίποτα για την προστασία της πρώτης κατοικίας, κάτι που προβλέπεται στο σημείο 56 του προοιμίου και σας παρακαλώ πραγματικά να το διαβάσετε προσεκτικά.
Και όσον αφορά τον εξωδικαστικό μηχανισμό φέρνετε διάταξη που τελικά μπορεί να υπάρχει υποχρεωτικότητα στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού, όπως είχε προτείνει και ο ΣΥΡΙΖΑ την πρόταση ενός αλγορίθμου που δεν τον ξέρουμε, του οποίου το αποτέλεσμα θα είναι υποχρεωτικό να εφαρμοστεί και για τις τράπεζες και για το δημόσιο, αλλά μόνο για τους ευάλωτους δανειολήπτες. Γιατί, λοιπόν, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ με διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων, λαμβάνοντας υπόψη τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης;
Όσον αφορά στον ιδιωτικό φορέα αγοράς και επαναμίσθωσης, που ακόμη δεν υπάρχει, ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία χθες δια του Προέδρου του, Στέφανου Κασσελάκη, πήρε ξεκάθαρη θέση ότι πρέπει να είναι μια αναπτυξιακή τράπεζα, η οποία με την εγγύηση του δημοσίου θα αποκτήσει τιτλοποιημένα δάνεια και θα τα διαχειριστεί με σεβασμό στη δυνατότητα αποπληρωμής κάθε νοικοκυριού και επιχείρησης.
Η Κυβέρνηση, όμως, ακόμα και σήμερα δεν αποσαφηνίζει ούτε ποιο θα είναι το νομικό πρόσωπο αυτό ούτε τον τρόπο της λειτουργίας του και αυτό το κάνει για να το καταστήσει ανενεργό εν τω γεννάσθαι.
Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ λέει ξεκάθαρα ότι πρέπει να ενεργοποιήσουμε τη αναπτυξιακή τράπεζα, η οποία ως ανώνυμη εταιρεία μπορεί να λάβει εγγυήσεις χωρίς να παραβιάσει τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εν τω μεταξύ με το άρθρο 225, παράγραφος 1 του Πτωχευτικού, που παραμένει σε ισχύ, αυτό σημαίνει ότι το ελληνικό δημόσιο βάζει εγγύηση στη χρηματοδότηση του φορέα για να πάρει με έκπτωση σπίτια ευάλωτων δανειοληπτών. Ωστόσο, αυτός που θα γίνει ενοικιαστής στο σπίτι του θα επαναγοράσει το σπίτι του σε περίπτωση αύξησης της αξίας του ακινήτου, πληρώνοντας την επιπλέον αξία και δεν θα παραμείνει στο 70% της αξίας που το αγόρασε ο φορέας, ενώ τα μισθώματα της δωδεκαετίας δεν αφαιρούνται από το τελικό ποσό του δανείου.
Να σημειωθεί, επιπλέον, ότι οι μεγάλες φοροαπαλλαγές από τον ειδικό φόρο ακινήτων δεν προσδιορίζονται ποσοτικά ούτε καν στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Τελικά ποιον προστατεύετε, κύριε Υπουργέ, τον φορέα ή τους δανειολήπτες; Δεν προβλέπει δυνατότητα μετατροπής νομίσματος στις δανειακές συμβάσεις, όπως προβλέπει η Οδηγία σαφώς, γεγονός που αφήνει απέξω δανειολήπτες με ελβετικό φράγκο που στην Ελλάδα υπολογίζονται περισσότεροι από διακόσιες χιλιάδες.
Και τι να πω για τη δήθεν ευνοϊκή ρύθμιση της Κυβέρνησης για το πάγωμα των επιτοκίων σε δανειολήπτες, που τελικά πάγωσαν τα επιτόκια -ακούστε τώρα- δανείων 3,36 δισεκατομμύρια ευρώ σε σύνολο 89 δισεκατομμυρίων κόκκινων δανείων συν 28 δισεκατομμυρίων επανατοκίων, δηλαδή μόνο στο 2,8% του συνόλου των κόκκινων δανείων.
Για μια ακόμη φορά η Κυβέρνησή σας δεν θέλει να προστατέψει τους δανειολήπτες. Το νομοσχέδιο περιέχει αναποτελεσματικές ρυθμίσεις για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό και τον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών, ελλιπή έλεγχο στους servicers και στα funds και υψηλά επιτόκια τραπεζών. Οι δανειολήπτες θα συνεχίσουν να βρίσκονται σε αδύναμη θέση απέναντι στις αυθαιρεσίες των εταιρειών που έχουν αγοράσει τα δάνειά τους κοψοχρονιά.
Εξάλλου, η επόμενη μέρα είναι έτοιμη. Σήμερα το 75% των πλειστηριασμών αποβαίνουν άγονοι. Ξέρετε γιατί; Αφενός μεν γιατί δεν υπάρχουν πλειοδότες να καλύψουν την υπερπροσφορά και αφετέρου γιατί οι ίδιοι οι servicers δηλώνουν περαιωμένη την αποστολή τους και αμείβονται από τις τράπεζες για ακίνητα που μέσω των πλειστηριασμών επιστρέφουν στις ίδιες τις τράπεζες μέσω των εταιρειών real estates που οι ίδιοι συντηρούν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καταψηφίζει αυτό το νομοσχέδιο.