Ο μεγαλύτερος πίθηκος που έχει καταγραφεί ποτέ, είχε ύψος σχεδόν τρία μέτρα, ενώ ζύγιζε σχεδόν το διπλάσιο από όσο ένας γορίλας. Το γιατί και πότε εξαφανίστηκε ο θρυλικός κολοσσός -που, στη λαϊκή παράδοση χαρακτηρίζεται ως «ο πραγματικός Κινγκ Κονγκ»- αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της παλαιοντολογίας.
Ο Gigantopithecus blacki αναγνωρίστηκε, για πρώτη φορά, από τον γερμανο-ολλανδό παλαιοντολόγο, G.H.R. von Koenigswald, πριν από έναν περίπου αιώνα. Ο επιστήμονας εντόπισε τα μεγάλα δόντια του πιθήκου, που πωλούνταν, σε φαρμακείο του Χονγκ Κονγκ ως φαρμακευτικά «οστά δράκου». Έκτοτε, από το εξαφανισμένο είδος, έχουν ανακαλυφθεί περίπου 2.000 απολιθωμένα δόντια αλλά και τέσσερις γνάθοι, σε σπήλαια στη νότια Κίνα.
«Το παιδί μέσα μας θέλει πολύ να μάθει περισσότερα»
Μία νέα έρευνα που έρχεται στο «φως» σχετικά με πολλά από αυτά τα σπάνια απολιθώματα και σπήλαια που βρέθηκαν, βασίζεται σε προκαταρκτικά στοιχεία και αποκαλύπτει ένα χρονοδιάγραμμα σχετικά με τις ασύλληπτες συνθήκες γύρω από τον θάνατο και την εξαφάνιση του γιγαντιαίου πιθήκου. «Νομίζω ότι το παιδί μέσα μας θέλει πολύ να μάθει περισσότερα πράγματα για αυτά τα εκπληκτικά πλάσματα και το τι τους συνέβη», ανέφερε ο συν- συγγραφέας της μελέτης, που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη στο περιοδικό Nature, Renaud Joannes-Boyau. Ο ίδιος είναι καθηγητής στη σχολή θετικών επιστημών και μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Southern Cross της Αυστραλίας.
Θύμα της κλιματικής αλλαγής
Οι συγγραφείς της μελέτης πιστεύουν ότι, το γιγαντιαίο θηλαστικό εξαφανίστηκε πριν από 295.000 - 215.000 χρόνια, αφού το κλίμα άλλαξε και το φυτοφάγο ον δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί στη μεταβαλλόμενη χλωρίδα.
Προτού οι πληθυσμοί του Gigantopithecus μειωθούν λόγω της κλιματικής αλλαγής, το είδος άκμασε, περίπου 2 εκατομμύρια χρόνια πριν, σε ένα πλούσιο και ποικιλόμορφο δασικό περιβάλλον, τρώγοντας κυρίως φρούτα, όπως εξήγησε στο CNN η Kira Westaway, καθηγήτρια και γεωχρονολόγος στο Πανεπιστήμιο Macquarie της Αυστραλίας και μία εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Γύρω στα 700.000 ή 600.000 χρόνια πριν, αρχίζουμε να βλέπουμε μεγάλες περιβαλλοντικές αλλαγές. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου απαντάται και μείωση στη διαθεσιμότητα των φρούτων», σημειώνει η ίδια. «Ο Giganto κατέφυγε στην κατανάλωση λιγότερο θρεπτικών, εφεδρικών τροφών. Αυτό αποδεικνύεται από την εξέταση της δομής των δοντιών του», προσθέτει η ίδια και εξηγεί πως, «οι λακκούβες και οι γρατζουνιές στα δόντια του υποδηλώνουν πως κατανάλωνε πραγματικά ινώδεις τροφές, όπως φλοιούς και κλαδιά από το έδαφος του δάσους».
Κατά τη διάρκεια σχεδόν μίας δεκαετίας, η ομάδα των Κινέζων και Αυστραλών επιστημόνων συνέλλεξε δείγματα ιζημάτων από 22 σπήλαια, σε ευρεία περιοχή στο Γκουανγκσί, κοντά στα σύνορα της νότιας Κίνας με το Βιετνάμ. Τα μισά από τα σπήλαια περιείχαν απολιθώματα Gigantopithecus, ενώ τα άλλα μισά όχι.
Αρχικά, οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές, διαπίστωσαν τις ακριβείς ημερομηνίες των απολιθωμάτων και του ιζήματος. Η χρονολόγηση μέσω της φωταύγειας αποκάλυψε πότε εκτέθηκε το ίζημα στο φως του ήλιου για τελευταία φορά, πριν εναποτεθεί στο σπήλαιο. Η χρονολόγηση σειράς U προσδιόρισε πότε απορροφήθηκε το ουράνιο στα δείγματα οστών, μετά τον θάνατο των ζώων. Η ανάλυση αυτή βοήθησε την ομάδα να συνθέσει ένα λεπτομερές χρονοδιάγραμμα της ύπαρξης του είδους. «Στα πρώιμα σπήλαια, ηλικίας 2 εκατομμυρίων ετών, έχουν βρεθεί εκατοντάδες δόντια. Στα νεότερα σπήλαια, κοντά στην περίοδο εξαφάνισης, υπάρχουν μόνο 3 – 4 δόντια», εξηγεί η Westaway.
Προκειμένου να κατανοήσει ποια φυτά και δέντρα κυριαρχούσαν στο τοπίο η ομάδα ανέλυσε, στη συνέχεια, ίχνη γύρης που εντοπίστηκαν στα δείγματα ιζημάτων. Η ιστοτοπική ανάλυση στοιχείων όπως ο άνθρακας και το οξυγόνο στα δόντια του Gigantopithecus βοήθησαν στην κατανόηση των τρόπων που, με την πάροδο του χρόνου, άλλαξαν οι διατροφικές συνήθειες του θηλαστικού. Η ομάδα διαπίστωσε ότι, ο πίθηκος, δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες και εμφάνισε χρόνιο στρες που είχε σαν αποτέλεσμα και τη μείωση του πληθυσμού του.
«Έχουμε ένα πολύ πιο ακριβές χρονοδιάγραμμα σχετικά με τη ζωή τους και το πότε εξαφανίστηκαν. Αντί να βασιστούμε σε στοιχεία από ένα ή δύο σπήλαια, έχουμε συλλέξει δείγματα από 22 σπήλαια σε μία ευρεία περιοχή και έχουμε χρησιμοποιήσει έξι τεχνικές χρονολόγησης, προκειμένου να βεβαιωθούμε ότι το χρονοδιάγραμμα είναι ακριβές», εξηγεί η ίδια.
Ο Κινγκ Κονγκ δεν έζησε ποτέ σε σπηλιές
Ωστόσο, δεν έχουν βρεθεί ή τεκμηριωθεί ποτέ απολιθώματα του Gigantopithecus από το λαιμό και κάτω. Δεδομένου ότι, ο Gigantopithecus περιπλανιόταν σε περιοχές της Ασίας για περίπου 2 εκατομμύρια χρόνια, η επιστήμονας δηλώνει ότι αυτό αποτελεί έκπληξη. Ο «πραγματικός Κινγκ Κονγκ» δεν έζησε ποτέ σε σπηλιές, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης. Πιστεύεται ότι, τα λείψανά του, μεταφέρθηκαν από τρωκτικά μέσω μικρών σχισμών βράχων στο χαρακτηριστικό, βραχώδες έδαφος της περιοχής, εξηγεί ο καθηγητής στο Ινστιτούτο Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Πανεπιστημίου Shandong στο Qingdao της Κίνας, Wang Wei, που επίσης συμμετείχε στη μελέτη.
Ο ίδιος λέει ότι, με βάση τα απολιθωμένα στοιχεία που έχουν βρεθεί, «τα δόντια ή οι κάτω γνάθοι των μεγάλων πιθήκων πέρασαν από μία εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία θανάτου, αποσύνθεσης, διάβρωσης, μεταφοράς και απόθεσης, πριν ενσωματωθούν στα ιζήματα των σπηλαίων». «Ως αποτέλεσμα, μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός από τα πιο σκληρά μέρη του σώματος του Gigantopithecus, κατέληξε να γίνει απολιθώματα κατά τη διάρκεια της γεωλογικής ιστορίας», τόνισε.
Είναι δύσκολο για τους ειδικούς να προσδιορίσουν πώς ακριβώς θα έμοιαζε ο Gigantopithecus, δεδομένης της έλλειψης μη κρανιακών απολιθωμάτων. Οι άνω γομφίοι του ζώου είναι κατά 57,8% από εκείνους ενός γορίλα ενώ, οι κάτω γομφίοι του κατά 33% μεγαλύτεροι. Τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν ότι, το σωματικό βάρος του ζώου πρέπει να ήταν 200 – 300 κιλά.
Το τεράστιο μέγεθος του πιθήκου δείχνει ότι, πιθανότατα, ζούσε στο έδαφος περπατώντας με τις γροθιές του. Μία ανάλυση των πρωτεϊνών που βρέθηκαν σε απολίθωμα του Gigantopithecus, τον Νοέμβριο του 2019, υπέδειξε ότι, ο πλησιέστερος ζωντανός συγγενής του είναι ο ουρακοτάγκος του Βόρνεο.
Η «συνάντηση» με τον Homo Erectus
Ο Homo erectus, πρώιμος πρόγονος του ανθρώπου, είναι γνωστό ότι ζούσε στη βόρεια Κίνα και νοτιότερα, στην Ινδονησία, την ίδια χρονική περίοδο που, ο γιγαντιαίος πίθηκος ζούσε στα δάση της σημερινής νότιας Κίνας. Ο Wang επισημαίνει ότι, κοντά σε ένα σπήλαιο όπου εντοπίστηκαν απολιθώματα του Gigantopithecus, στη λεκάνη Bose, οι αρχαιολόγοι έχουν αποκαλύψει μεγάλο αριθμό λίθινων εργαλείων που χρονολογούνται πριν από περίπου 800.000 χρόνια. Ενώ δεν υπάρχουν άμεσες αποδείξεις απολιθωμάτων ότι, οι Homo erectus και Gigantopithecus συνυπήρχαν στην περιοχή, είναι πιθανό, ο πρόγονος του ανθρώπου, να είχε μία συνάντηση «με τον τεράστιο τύπο», τονίζει.