Παράλληλα με την πώληση αμερικανικών F-16 στην Τουρκία, ανοίγει ο δρόμος για την ένταξη της Ελλάδας στο κλειστό «κλαμπ» των χωρών που διαθέτουν αεροσκάφη 5ης γενιάς. Στην περιοχή μας θα κατέχουν παρόμοια αεροσκάφη μονο το Ισραήλ και νη Ελλάδα.
Δεκαοχτώ μήνες μετά την υποβολή αιτήματος για την απόκτηση 20+20 F-35Α, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εμφανίζεται έτοιμο να ανάψει το «πράσινο φως» στην Αθήνα ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία των τελικών διαπραγματεύσεων.
Το προσχέδιο της επιστολής αποδοχής (LOA) αναμένεται να αναρτηθεί τη Δευτέρα στην ιστοσελίδα της αμερικανικής υπηρεσίας για την ασφάλεια και την αμυντική συνεργασία, με την ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας να ενημερώνεται για το κόστος και το χρονοδιάγραμμα της απόκτησης δύο πολεμικών Μοιρών F-35Α. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, η αμερικανική απάντηση μέσω επίσημης επιστολής θα φτάσει στην Αθήνα στις 12 Φεβρουαρίου καθώς, όπως προβλέπεται, θα δοθεί μια σιωπηρή παράταση 14 ημερών ώστε να διατυπωθούν τυχόν ενστάσεις.
Τι θα περιλαμβάνει η LOA
Στο κείμενο που θα δει το φως της δημοσιότητας την ερχόμενη Δευτέρα, θα περιγράφονται όλες οι προαιρέσεις που αφορούν στα F-35 με το δυνητικό κόστος για δύο Μοίρες αεροσκαφών – όπως έχει ζητήσει η Αθήνα – να κυμαίνεται κοντά στα 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Το τίμημα αυτό απέχει πολύ από το τελικό κόστος απόκτησης μίας πολεμικής Μοίρας 20 (ή και λιγότερων) αεροσκαφών την οποία θα ζητήσει τελικά η Αθήνα.
Στη LOA θα περιγράφονται αναλυτικά όλες οι πιθανές διαμορφώσεις του αεροσκάφους, τα όπλα που αποδεσμεύει η αμερικανική κυβέρνηση για την Ελλάδα και οι υποδομές που απαιτείται να κατασκευαστούν στο αεροδρόμιο που θα φιλοξενούνται. Επίσης θα αναλύονται η προμήθεια συστημάτων υποστήριξης, η σύμβαση εν συνεχεία υποστήριξης των μαχητικών, η εκπαίδευση των πιλότων και των τεχνικών, η εγκατάσταση εξομοιωτών και άλλες παροχές που περιλαμβάνονται στο πακέτο των F-35.
Τι θα περιλαμβάνει το ελληνικό πρόγραμμα θα καθοριστεί από τις διαπραγματεύσεις που θα διεξαχθούν ανάμεσα στη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων, την αμερικανική κυβέρνηση και την κατασκευάστρια εταιρεία, οι οποίες αναμένεται να ολοκληρωθούν ύστερα από περίπου δώδεκα μήνες. Κατά το διάστημα αυτό, η Αθήνα θα επιλέξει όσες από τις προαιρέσεις επιθυμεί να συμπεριλάβει στο πρόγραμμα, με την «Κ» να πληροφορείται ότι παροχές, όπως η κατασκευή των υποδομών στην 117 Πτέρυγα Μάχης της Ανδραβίδας, η οποία θα αποτελέσει τη βάση των ελληνικών F-35, δεν θα συμπεριληφθούν στη συμφωνία με στόχο να μειωθεί το συνολικό τίμημα. Το κόστος για μία Μοίρα 20 αεροσκαφών υπολογίζεται αυτή τη στιγμή σε 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια.
Υπογραφές και αφίξεις
Αν όλα κυλήσουν ομαλά, η διαπραγμάτευση θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 2025 και θα ακολουθήσει η υπογραφή των σχετικών συμβάσεων. Πηγές από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού επισημαίνουν ότι η Ελλάδα έχει δεσμεύσει θέσεις στη γραμμή παραγωγής των F-35 από τον Ιούνιο του 2022, όταν εκδήλωσε με επίσημο τρόπο το ενδιαφέρον της. Αυτό σημαίνει ότι η παραλαβή των πρώτων αεροσκαφών θα γίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη του 2027 ή τις αρχές του 2028. Τα αεροσκάφη θα παραμείνουν εκεί για μερικούς μήνες μέχρι να ολοκληρωθεί η εκπαίδευση των πρώτων χειριστών της Πολεμικής Αεροπορίας.
Οι παραλαβές θα συνεχιστούν μέχρι το 2035 στην περίπτωση που η Ελλάδα προκρίνει την προμήθεια 20 έως 24 αεροσκαφών, ενώ η πρώτη πολεμική Μοίρα F-35 αναμένεται να τεθεί σε επιχειρησιακή ετοιμότητα 16 με 18 μήνες μετά την άφιξη των πρώτων μαχητικών.
Το πιο εξελιγμένο F-35
Με ενδιαφέρον αναμένεται να αποσαφηνιστεί και ποια έκδοση του F-35A θα αποκτήσει τελικά η Ελλάδα, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι πρόκειται για την TR3 Blk 4 (Technology Refresh 3, Block 4) καθώς οι όποιες καθυστερήσεις στις νέες παρτίδες μαχητικών αναμένεται να ξεπεραστούν μέσα στο επόμενο διάστημα.
Η έκδοση Block 4 του F-35 είναι η πιο σύγχρονη και μετατρέπει το αεροσκάφος σε ένα ολοκληρωμένο οπλικό σύστημα με προηγμένες δυνατότητες δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων, επικοινωνιών, αποκάλυψης και παρακολούθησης στόχων, σύζευξης και μεταφοράς δεδομένων σε όλα τα στοιχεία της αεράμυνας. Ενα ιπτάμενο «στρατηγείο» όπως το χαρακτηρίζουν οι Αμερικανοί. Η έκδοση περιλαμβάνει ακόμη, ισχυρότερο υπολογιστή μάχης και εξελιγμένο ραντάρ και σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου.