-«Η οικογένεια, ως θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του Έθνους, καθώς και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του Κράτους», ανέφερε ο Μάκης Βορίδης σε μια παλαιοδεξιάς τοποθέτηση , καταφανούς στόχευσης.

Στην πρώτη συνέντευξή του μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου – με αντικείμενο, μεταξύ άλλων θεμάτων, τοn γάμο των ομόφυλων ζευγαριών – ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό «Σκάι», εξήγησε γιατί τήρησε τη γνωστή στάση, παραθέτοντας συγχρόνως τα επιχειρήματά του. Κατά την άποψή του, υπάρχει θέμα συνταγματικότητας, θέμα το οποίο έθεσε στο Υπουργικό Συμβούλιο, όπως είπε, κάνοντας γνωστό ταυτοχρόνως ότι τον αντέκρουσε εκεί ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης.

«Αυτή η συζήτηση έχει διαφορετικές προσεγγίσεις στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας», κάτι βέβαια, που «ήξερε ο πρωθυπουργός, δεν αιφνιδιάστηκε σε αυτό», ήταν η εισαγωγική παρατήρησή του. Ενώ, από εκεί και πέρα και εστιάζοντας στη δική του θέση, ο υπουργός Επικρατείας εξήγησε: «Η σχέση μου με τον πρωθυπουργό είναι μια στενή πολιτική σχέση εξαιτίας των καθηκόντων και των αρμοδιοτήτων που έχω. Αφήνω έξω την προσωπική σχέση, που επίσης είναι μια ισχυρή σχέση».
Στην επιχειρηματολογία του – και αφού ανέφερε ότι «το θέμα με έχει απασχολήσει από τα φοιτητικά μου χρόνια» – παρέθεσε κατά βάση τρεις λόγους:

Πρώτον, «στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε δύο περιπτώσεις, το 2010 και το 2017, έχει αχθεί προς κρίσιν η άρνηση της διοικήσεως, άλλων κρατών, να χορηγήσει δικαίωμα γάμου σε ομόφυλα ζευγάρια. Το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είπε και στις δύο περιπτώσεις το ίδιο πράγμα: αυτό είναι ζήτημα που εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των κρατών να το ρυθμίσουν, αν το ρυθμίσουν. Αν όμως δεν το ρυθμίσουν, δεν υπάρχει παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αρχής της ισότητας». Απόφαση την οποία αιτιολόγησε το Δικαστήριο λέγοντας πως «δεν δέχεται ότι έχουμε όμοιες περιπτώσεις».

Στο δεύτερο επιχείρημά του, ο Μάκης Βορίδης επικεντρώθηκε στην πρόβλεψη του Άρθρου 21 του Συντάγματος, ειδικότερα τη φράση «η οικογένεια, ως θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του Έθνους, καθώς και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του Κράτους». Και συνέχισε: «Αυτό επικαλέστηκα, κατά τη γνώμη μου υπάρχει θέμα συνταγματικότητας». Όμως, διευκρίνισε, «έκανε μια απόκρουση, για να είμαι δίκαιος, ο κ. Γεραπετρίτης, που έκανε μια καλή τοποθέτηση υπέρ της συνταγματικότητας». Και, στο «δια ταύτα», «η δική μου άποψη είναι ότι για να μπορέσει να περάσει ο νόμος, χρειαζόμαστε έναν διαφορετικό ορισμό της οικογένειας – και αυτό, ίσως, είναι το μεγαλύτερο ζήτημα».

Το τρίτο επιχείρημα είναι το ...ρομαντικό, όπως το χαρακτήρισε. Εν αντιθέσει με το αγγλοσαξωνικό δίκαιο, στον δικό μας αστικό κώδικα, που είναι επηρεασμένος από τον αντίστοιχο γερμανικό, «δεν χρησιμοποιούνται συναισθηματικές φράσεις». Και ο κώδικας στο πλαίσιο του γάμου καθορίζει μόνο τις υποχρεώσεις των συζύγων.

Συνεχίζοντας, κατά τον Μάκης Βορίδη, «το «δεν θα ψηφίσω τη διάταξη» έχει τρεις πολιτικές δυνατότητες: όχι (καταψηφίζω), παρών και απέχω». Όμως, συμπλήρωσε, «είμαι, ταυτόχρονα, μέλος αυτής της κυβέρνησης, είμαι διορισμένος σε αυτήν την κυβέρνηση από τον πρωθυπουργό και έχω την ευθύνη με τη στάση μου να μην τραυματίζω την κυβέρνηση και να μη δημιουργώ δυσκολίες σε ένα θέμα, που ήδη έχει δυσκολίες. Είναι ηθική και πολιτική υποχρέωση».

Σε επόμενο δε σημείο της συνέντευξης, παρατήρησε ότι «θα ήταν εύκολο να πει ο πρωθυπουργός «είναι κυβερνητική πρωτοβουλία, να τη στηρίξετε όλοι». Δεν το λέει, καταλαβαίνει ότι υπάρχουν ζητήματα με αυτήν την πρωτοβουλία [...] αφήνει να είναι κυρίαρχη η συνείδηση, αλλά ταυτόχρονα κάνει μια σύσταση: «Διαφωνείτε; Πηγαίνετε στην αποχή». Δεν μπορώ να μην ακούσω τη σύσταση αυτή, και εξαιτίας της σχέσης που έχω και εξαιτίας του αξιώματος που έχω».

Στο ερώτημα γιατί δεν παραιτήθηκε του υπουργικού αξιώματος όπως ζητήθηκε από κάποιους, αντέτεινε ότι «ο πρωθυπουργός καθορίζει την κυβέρνηση και αυτό το ζήτημα δεν μου το θέτει. Εγώ θέλω καταλλαγή, ενότητα, και από αυτήν την ιστορία να μη θυσιάσουμε το σπουδαίο έργο που κάνουν η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός».
Και σε άλλο σημείο, «έχω τοποθετηθεί για τα θέματα αυτά από τον Ιούλιο, εγώ δεν ήξερα τι θα πει ο πρωθυπουργός» ανέφερε ο υπουργός Επικρατείας, υπενθυμίζοντας ότι έχει κάνει μια σειρά από τοποθετήσεις αποδραματοποίησης, όπως τις χαρακτήρισε, όπως: «Και να φύγουμε από την κυβέρνηση, δεν έχασε η βενετιά βελόνι» ή «μην αγχώνεστε, μια δουλειά είναι και αυτή». Τοποθετήσεις, που ήταν «στην κατεύθυνση να μην δημιουργηθεί κυβερνητική κρίση, όποια και αν ήταν η επιλογή του πρωθυπουργού» διευκρίνισε εξ άλλου.

Πάντως, στην απόφασή του η Εκκλησία δεν άσκησε καμία επιρροή, απάντησε σε σχετικό ερώτημα, με την ταυτόχρονη επισήμανση ότι «οι αποφάσεις μου δεν καθορίζονται από το αν κάτι είναι δημοφιλές ή μη δημοφιλές. Είμαι από τους πολιτικούς που έχουν στηρίξει μέτρα δέκα φορές πιο αντιδημοφιλή. Το κριτήριο μου είναι η σκέψη μου και η συνείδησή μου, τι θεωρώ σωστό και τι όχι».
Τέλος, για τους υφυπουργούς που επίσης έχουν ενστάσεις επί του νομοσχεδίου, εκτίμησε πως «θα τοποθετηθούν στη Βουλή, γιατί οι υφυπουργοί δεν συμμετέχουν στο Υπουργικό (Συμβούλιο)».

Μάκης Βορίδης: Φωνές

Μιχάλης Τσιντσίνης
26.01.2024 

«Ηταν ωραία η ατμόσφαιρα. Ο πρωθυπουργός μόνο που δεν ευχαρίστησε τον υπουργό Επικρατείας για τη διαφωνία του. Είναι τόση η εκατέρωθεν δημοκρατική μεγαθυμία, που μοιάζει να επιβεβαιώνει τη θεωρία της «συμφωνημένης διαφωνίας». Τη θεωρία δηλαδή ότι η ήπια διαφοροποίηση Βορίδη, αρθρωμένη με λεγκαλιστικό συντηρητισμό και όχι με δογματικό πάθος, εξυπηρετεί μακροπρόθεσμα την κυβέρνηση: Περισσότερο και από μια θετική ψήφο του Βορίδη, συμφέρει τη Ν.Δ. η αποχή του, καθότι ενσωματώνει μέρος της δυσαρέσκειας. Μπορεί να μην είναι αρκετή για να ικανοποιήσει τους ζηλωτές, εκτονώνει όμως τη δυσφορία των νοικοκυραίων.

Ο Βορίδης άλλωστε δεν είναι ο μόνος υπουργός που διαφωνεί με την αλλαγή στο οικογενειακό δίκαιο. Μπορεί να είναι ο μόνος που την αντιπολιτεύτηκε ανοιχτά, προτού καν κατατεθεί. Αλλοι, λένε, δοκίμασαν να την αναχαιτίσουν στα κρυφά, κινδυνολογώντας για τις πιθανές πολιτικές παρενέργειές της – και όχι επειδή φοβούνται τον επίσκοπο της εκλογικής τους περιφέρειας.

Λογικοί φόβοι για τις παρενέργειες ακούστηκαν εντός και εκτός του υπουργικού συμβουλίου. Διατυπώνονται κυρίως από στελέχη γαλουχημένα στη Ν.Δ. και πολιτευόμενα στην περιφέρεια. Μήπως, λένε, το κόμμα κινδυνεύει να επαναλάβει το λάθος της φιλελεύθερης ελίτ σε άλλες χώρες της Δύσης; Μήπως απευθύνεται με δικαιωματικό διδακτισμό στην κομματική βάση, που δεν αποτελείται από ακραίους οπισθοδρομικούς, αλλά από μετριοπαθώς συντηρητικούς πολίτες που αισθάνονται ότι απειλούνται οι αξίες τους, χωρίς να ακούγονται οι φωνές τους;
Βελούδινες διαφωνίες και ευαίσθητα ακροατήρια.

Συντηρητισμός, λέει ένας ωραίος ορισμός, είναι να θέλεις να μην αλλάζουν τα πράγματα πιο γρήγορα απ' ό,τι μπορεί να αλλάξει η πλειοψηφία. Αψηφώντας τον ψυχοπολιτικό ρυθμό των ανθρώπων αυτής της πλειοψηφίας, η Ν.Δ. κινδυνεύει να τους αποξενώσει – να τους κάνει να αισθανθούν «deplorables», κατά το διαβόητο ολίσθημα της αντιπάλου του Τραμπ που βοήθησε όσο τίποτε τον τραμπισμό.

Ομως, αυτός ο κίνδυνος είναι ήδη ενταγμένος στη στρατηγική προώθησης της μεταρρύθμισης του οικογενειακού δικαίου. Η κατανόηση προς τους διαφωνούντες –ακόμη και προς εκείνους που έχουν γραφείο στο Μαξίμου– δεν είναι απλώς εκδήλωση πολιτικής αβροφροσύνης. Είναι μια στάση ζυγισμένη με επίγνωση ακριβώς αυτής της κοινωνικής πραγματικότητας: Οτι η παραδοσιακή βάση της Ν.Δ. θεωρεί τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης τουλάχιστον περιττή. Και ότι, την επομένη ημέρα μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, αυτή η βάση δεν πρέπει να αισθανθεί προσβεβλημένη ή τραυματισμένη, αλλά απλώς αδιάφορη για τα αστικά δικαιώματα μιας μειονότητας.
Μπορεί να κρατηθεί αυτή η ισορροπία; Μπορεί να κυβερνάς με μια ατζέντα που είναι πιο μπροστά από το κόμμα που σε στηρίζει, χωρίς στο τέλος της ημέρας να χάνεις τα ερείσματά σου; Αυτό είναι το πολιτικό πείραμα που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας ».