Οι πρακτικές των καρτέλ που ανεβάζουν τις τιμές σε προϊόντα και υπηρεσίες – Προβλέπει πτώση των επιτοκίων σύντομα και υπό προϋποθέσεις μείωση του ΦΠΑ από το 24%
Μηνύματα στους πολιτικούς, στους επιχειρηματίες και στους τραπεζίτες στέλνει ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας σε ενδιαφέτρουσα συνέντευξή του στο «Πρώτο Θέμα».
Θεωρεί εθνικό στόχο την πολιτική και οικονομική σταθερότητα, υπενθυμίζοντας το κόστος της κρίσης. Επισημαίνει τις παρενέργειες των πρακτικών καρτέλ που υπάρχουν σε πολλούς κλάδους, θεωρώντας την έλλειψη ανταγωνισμού αιτία τόσο της ακρίβειας προϊόντων και υπηρεσιών όσο και των χαμηλών επιτοκίων καταθέσεων. Υπό προϋποθέσεις «βλέπει» μείωση του ΦΠΑ από το 24% και προβλέπει μείωση επιτοκίων σύντομα.
-Θεωρείτε ότι δεν λειτουργεί σωστά ο ανταγωνισμός στην ελληνική οικονομία;
-Θεωρώ ότι οι δυνάμεις του ανταγωνισμού πρέπει να ενισχυθούν σε αρκετούς κλάδους. Σήμερα έχουμε μεγάλη συγκέντρωση στις τράπεζες, στα καύσιμα, στα τρόφιμα, στα ιδιωτικά νοσοκομεία. Η μεγάλη συγκέντρωση οδηγεί και σε υψηλές τιμές. Γι' αυτό εξάλλου βλέπουμε σχετικά υψηλότερες τιμές στην Ελλάδα από αυτές της Ευρωζώνης σε αρκετά αγαθά και υπηρεσίες. Αυτό προκύπτει και από την πρόσφατη διαπίστωση της Eurostat που δείχνει ότι ενώ το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα βρίσκεται στο 67% του μέσου όρου των χωρών της Ε.Ε., το επίπεδο τιμών της είναι στο 88,2% του αντίστοιχου μέσου όρου. Δηλαδή είμαστε ακριβότεροι από άλλες χώρες σε σχέση με το εισόδημά μας. Γι' αυτό και η ακρίβεια στην Ελλάδα δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα σε αρκετά νοικοκυριά. Βέβαια αυτό δεν είναι πρόσφατο πρόβλημα, αλλά έρχεται από το παρελθόν.
-Και πάνω στις υψηλές τιμές έχουμε και έναν ΦΠΑ 24% που είναι πολύ υψηλός. Θεωρείτε ότι πρέπει να μειωθεί;
-Πράγματι, το 24% είναι από τα υψηλότερα ποσοστά ΦΠΑ στην Ευρώπη. Ετέθη όμως προκειμένου να αποκατασταθεί η δημοσιονομική ισορροπία στη χώρα την εποχή της κρίσης. Υπό την προϋπόθεση ότι η φορολογική βάση θα επεκταθεί κυρίως μέσω του σημαντικού περιορισμού της υψηλής φοροδιαφυγής, θα έβλεπα εφικτή μια μείωση του ΦΠΑ. Η προτεραιότητα όμως, κατά την άποψή μου, δεν είναι η μείωση του ΦΠΑ, αλλά η μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης στην εργασία. Επαναλαμβάνω όμως ότι αυτό μπορεί να γίνει υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα δημιουργηθεί δημοσιονομικό πρόβλημα με βλαπτικές επιπτώσεις στην οικονομία. Σε κάθε περίπτωση, όμως, για να προσφέρει η μείωση του ΦΠΑ κάτι ουσιαστικό στην οικονομία πρέπει παράλληλα να αυξηθούν ο ανταγωνισμός και η ευελιξία στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών.
.....Πάντως τα προβλήματα ρευστότητας των επιχειρήσεων οφείλονται σε μεγάλο βαθμό και στην αδυναμία τους να αποκτήσουν πρόσβαση στα τραπεζικά δάνεια. Οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες λένε ότι οι τράπεζες δεν τους δανείζουν. Τι μπορεί να κάνει η Τράπεζα της Ελλάδος γι' αυτό;
-Για το ζήτημα αυτό οι απόψεις διίστανται. Γεγονός όμως είναι ότι τα τελευταία χρόνια, με τη μεσολάβηση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και τη μεσολάβηση διεθνών τραπεζών, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, έχει βελτιωθεί σημαντικά η χρηματοδότηση των υγιών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Αυτόν τον σκοπό εξυπηρετεί και η ενδυνάμωση των μικρότερων, μη συστημικών τραπεζών σε όλη τη χώρα, οι οποίες εξειδικεύονται στη χρηματοδότηση μικρών επιχειρήσεων, ιδίως στην περιφέρεια. Πάντως η ενίσχυση του ανταγωνισμού στο τραπεζικό σύστημα θα διευκολύνει και αυτή τις χρηματοδοτήσεις των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
-Σχετικά με τις συστημικές τράπεζες, βλέπουμε μια μεγάλη αύξηση της κερδοφορίας τους, η οποία όμως προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από την τεράστια διαφορά επιτοκίων χορηγήσεων και επιτοκίων καταθέσεων και από υπερβολικές προμήθειες. Θεωρείτε βιώσιμη αυτή την κερδοφορία;
-Οι ελληνικές τράπεζες έχουν βελτιώσει πολύ την κερδοφορία τους τα τελευταία χρόνια, έχουν μειώσει τον δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων και έχουν δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας υψηλότερους από αυτούς που απαιτεί το εποπτικό πλαίσιο. Σε γενικές γραμμές, ακόμη και μετά την προβλεπόμενη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, θα συνεχίσουν να έχουν επαρκή κερδοφορία. Επαναλαμβάνω, πάντως, ότι η Τράπεζα της Ελλάδος επιθυμεί αύξηση του ανταγωνισμού στον τραπεζικό κλάδο, και εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση. Μάλιστα μπορώ να προσθέσω ότι υπάρχει συναντίληψη με την κυβέρνηση και ειδικά το υπουργείο Οικονομικών στο θέμα αυτό.
-Οι ελληνικές τράπεζες -σε αντίθεση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές- δεν προσφέρουν επιτόκιο στις καταθέσεις Ταμιευτηρίου, αλλά μόνο στις προθεσμιακές σε μεγάλα ποσά. Πώς αντιμετωπίζεται αυτό το πρόβλημα;
-Οι τράπεζες είναι ελεύθερες να τιμολογούν καταθέσεις και δάνεια σύμφωνα με τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης, τηρώντας βεβαίως ευλαβικά το εποπτικό πλαίσιο. Ομως η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί, συμβάλλοντας στην ενίσχυση του ανταγωνισμού, να δημιουργήσει συνθήκες ανταγωνιστικότερης τιμολόγησης μέσω της ενδυνάμωσης των μικρότερων τραπεζών, οι οποίες, είτε μόνες τους είτε συγχωνευόμενες, θα συμβάλλουν στην αύξηση του ανταγωνισμού στο τραπεζικό σύστημα. Ηδη τώρα δρομολογείται η συγχώνευση της Τράπεζας Αττικής με την Παγκρήτια Τράπεζα, η οποία αναμένεται να αυξήσει τον ανταγωνισμό. Τον ίδιο στόχο εξυπηρετούν και οι λοιπές μη συστημικές τράπεζες, συνεταιριστικές και μη.