Στο υπουργικό συμβούλιο το οποίο θα συνεδριάσει σήμερα στις 11:00 υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη θα παρουσιάσει η υπουργός Εσωτερικών, Νίκη Κεραμέως και η υφυπουργός, Βιβή Χαραλαμπογιάννη, το το σύστημα κινήτρων και ανταμοιβής των δημοσίων υπαλλήλων.
Υπενθυμίζεται πως πρόκειται για μία ρύθμιση την οποία είχε αποκαλύψει το «ΘΕΜΑ» από τις 24 Μαρτίου με δημοσίευμα στο οποίο αποκαλύπτονταν όλες οι λεπτομέρειες της ρύθμισης. Υπενθυμίζεται ότι η πρόβλεψη για το bonus έρχεται ως ένα επιπλέον κίνητρο-αλλά και μια πρόσθετη ανταμοιβή-για τους δημοσίους υπαλλήλους, μετά τις αυξήσεις μισθών και επιδομάτων που ισχύουν από 1/1/2024.
Το ρεπορτάζ του Πρώτου Θέματος από τις 23 Μαρτίου
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος» θα ισχύσει από το 2025. Με βάση τη νομοθετική ρύθμιση επί τάπητος, το bonus θα ισχύει οριζοντίως στο δημόσιο και στόχος της ρύθμισης είναι να λειτουργήσει ως ένα επιπρόσθετο κίνητρο για την αύξηση της παραγωγικότητας του Δημοσίου, αλλά και για να μην αισθάνονται «ριγμένοι» όσοι υπάλληλοι προσπαθούν και αποδίδουν.
Όπως υπογράμμιζαν από τις 24/03 πηγές του υπουργείου Εσωτερικών, το bonus παραγωγικότητας θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το σύστημα στοχοθεσίας και αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων. Υπενθυμίζεται ότι από το 2023, κάθε υπουργείο καταρτίζει ετήσια σχέδια δράσης που υιοθετούνται από το υπουργικό συμβούλιο και αντικατοπτρίζουν τις κυβερνητικές προτεραιότητας. Τα σχέδια ενσωματώνονται υποχρεωτικά στη στοχοθεσία των προϊσταμένων κάθε οργανικής μονάδας στο Δημόσιο, ενώ με βάση τον νόμο η επίτευξη στόχων συμμετέχει σε ποσοστό 50% στη βαθμολογία των αξιολογούμενων προϊσταμένων.
Στόχοι προς ανταμοιβή
Το «ΘΕΜΑ» είχε παρουσιάσει βήμα προς βήμα, τη διαδικασία, στην οποία καταλήγει η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, προκειμένου το νέο σύστημα να είναι ουσιαστικά ανταποδοτικό:
Στην αρχή κάθε έτους, θα καθορίζονται οι επιλέξιμοι προς ανταμοιβή στόχοι από το σύνολο των στόχων που θα έχουν τεθεί καθώς και οι αρμόδιες οργανικές μονάδες για την υλοποίησή τους και συγκεκριμένοι δείκτες μέτρησης απόδοσης (key performance indicators – KPIs) για κάθε στόχο. Η εν λόγω διαδικασία παραπέμπει ευθέως σε συστήματα ανταμοιβής εργαζόμενων που ισχύουν και εφαρμόζονται στον ιδιωτικό τομέα.
Αφού ολοκληρωθεί το έτος, θα υπολογίζεται το ποσό ανταμοιβής που αντιστοιχεί σε κάθε φορέα, ανάλογα με τον αριθμό των στόχων που επιτευχθήκαν.
Στη συνέχεια θα καθορίζονται οι δικαιούχοι υπάλληλοι που εργάστηκαν για την επίτευξη των στόχων από τους Προϊσταμένους τους. Το 40% του διαθέσιμου ποσού ανταμοιβής θα κατανέμεται ισομερώς στους υπαλλήλους αυτούς ενώ το 60% θα κατανέμεται με απόφαση του προϊσταμένου κατά τρόπο μη οριζόντιο αλλά σε συνάρτηση με την προσφορά κάθε υπαλλήλου. Αυτό πρακτικά σημαίνει και την αναβάθμιση των ρόλων του προϊσταμένων, στους οποίους δίνονται ουσιαστικά εφόδια και πόροι, προκειμένου να μετεξελιχθούν σε κανονικούς managers των οργανικών τους μονάδων, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες πρωτοβουλίες του ΥΠΕΣ, όπως το σύστημα στοχοθεσίας και αξιολόγησης που προαναφέρθηκε.
Προβλέπεται κατώτατο όριο ανταμοιβής ανά υπάλληλο που λαμβάνει το bonus (άρα δεν θα γίνεται να επιμερίζεται το bonus σε όλους τους υπαλλήλους του τμήματος και έτσι να παίρνει επιδοματική μορφή) και ανώτατο όριο, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 15% του ετήσιου βασικού μισθού κάθε υπαλλήλου, ανά έτος. Ο βασικός μισθός αναφέρεται στις απολαβές βάσει του μισθολογίου, εξαιρουμένων τυχόν επιδομάτων και υπερωριών.
Για τους υπαλλήλους που δεν λαμβάνουν το bonus παραγωγικότητας, θα προβλέπεται η δυνατότητα μη χρηματικών ανταμοιβών (π.χ. κάποιες επιπλέον ημέρες άδειας με πλήρεις αποδοχές, δυνατότητα και προτεραιοποίηση συμμετοχής σε εκπαιδευτικά προγράμματα κ.ο.κ.).
Win-win
Στο υπουργείο Εσωτερικών εκτιμούν ότι η καθιέρωση του νέου συστήματος θα επιφέρει ουσιαστική διαφορά στο πώς λειτουργούν κρίσιμες διευθύνσεις, υπηρεσίες και οργανισμού του δημοσίου τομέα, καθώς για πολλά χρόνια οι δημόσιοι υπάλληλοι ήταν αντιμέτωποι με μειώσεις μισθών, αλλά και με απουσία ουσιαστικής ανταμοιβής για τη δουλειά που έκαναν. Με άλλα λόγια, όσο καλοί εργαζόμενοι και αν ήταν, αυτό δεν αναγνωριζόταν εμπράκτως, πέρα από την αυτόματη προαγωγή σε ανώτερο μισθολογικό κλιμάκιο βάσει της «ωρίμανσης».
Υπό αυτή την έννοια, στη Βασιλίσσης Σοφίας εκτιμούν ότι το νέο σύστημα θα είναι win-win για εργαζομένους και πολίτες. Οι μεν υπάλληλοι θα δουν ουσιαστικά τους κόπους και την προσπάθειά τους να αναγνωρίζονται και η σκληρή δουλειά θα ανταμοίβεται, με την υιοθέτηση μιας θεμελιώδους πρακτικής της ιδιωτικής αγοράς στον δημόσιο τομέα. Για τους πολίτες, το έμμεσο όφελος θεωρείται ότι είναι η αποτελεσματικότερη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και η ταχύτερη εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που έχουν αντίκτυπο στην καθημερινότητα και στην ποιότητα ζωής τους.
Η παρακολούθηση
Όπως κάθε μεταρρύθμιση, βεβαίως, και το bonus παραγωγικότητας χρειάζεται παρακολούθηση και επιτήρηση. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», για την εφαρμογή και παρακολούθηση του συστήματος θα συσταθεί Τμήμα Κινήτρων και Ανταμοιβής στο υπουργείο Εσωτερικών και διυπουργική επιτροπή Κινήτρων και Ανταμοιβής με τη συμμετοχή της Προεδρίας της Κυβέρνησης, του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του υπουργείου Εσωτερικών. Ετοιμάζεται επίσης Πληροφοριακό Σύστημα Ανταμοιβών που θα διαλειτουργεί με άλλα πληροφοριακά συστήματα του Δημοσίου. Κρίσιμοι πόροι για τον σχεδιασμό του συστήματος, αλλά και για την υλοποίηση του πληροφοριακού συστήματος ανταμοιβών χρηματοδοτούνται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ήδη, μάλιστα, το bonus παραγωγικότητας έχει ξεκινήσει να εφαρμόζεται πιλοτικά για συγκεκριμένες κατηγορίες υπαλλήλων, όπως π.χ. οι υπάλληλοι που υλοποιούν συγκεκριμένους στόχους του Ενοποιημένου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής (ΕΣΚυΠ) ή οι υπάλληλοι που εμπλέκονται σε έργα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0. Μάλιστα, τα πρώτα συμπεράσματα από την εφαρμογή του συστήματος έχουν ήδη ληφθεί υπόψιν για τον σχεδιασμό σε «μεγάλη» κλίμακα και την επέκταση του bonus σε όλο το φάσμα του Δημοσίου.