Αρθρο Αλέξανδρου Π. Μαλλιά στην «Κ»: Μακεδονικοί σκελετοί
«Δεν φαντάστηκα ότι τόσο γρήγορα θα χρειαζόταν να τα συμβουλευθώ. Προ διετίας παρέδωσα το βαλκανικό μου αρχείο στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα και Σύγχρονης Μακεδονικής Ιστορίας στην Θεσσαλονίκη .Στο εμβληματικό κτίριο όπου έδρασε στις αρχές του περασμένου αιώνα ο Πρόξενος Λάμπρος Κορομηλάς. Η τελετή παράδοσης τον Ιούνιο του 2022 συνδέθηκε με την απότιση φόρου τιμής στον εκλιπόντα μέντορα δύο γενιών πολιτικών, διπλωματών, δημοσιογράφων και πανεπιστημιακών κορυφαίο βαλκανιολόγο Ευάγγελο Κωφό.
Μόλις επέστρεψα από την Θεσσαλονίκη.Σύμπτωση.Ανοίγοντας το παράθυρο έβλεπα μπροστά μου την Ιερά Μητρόπολη και το Μουσείο. Ενώ ο αναθεωρητισμός και ο εθνικισμός αναζωπυρώνονται στα Βαλκάνια, οργανώθηκε μία ανεπίσημη μεν επίκαιρη δε υψηλού επιπέδου βαλκανική σύναξη (17ο Balkαn Gathering). Πρόκειται για εκδοχή του καθιερωμένου μεταπολεμικά «πρωϊνού ευχαριστιών» που διοργανώνεται από το Κογκρέσο κάθε Φεβρουάριο στην Ουάσινγκτον με την συμμετοχή του εκάστοτε Προέδρου.
Οι παλιότεροι-γηραιότεροι μάλλον- θυμούνται ένα «μνημειώδες» τηλεγράφημα πολιτικού μας. Ο αθεόφοβος χρειάστηκε πάνω από δύο-τρείς σελίδες για να «περιγράψει» την στιγμιαία χειραψία του-στη σειρά μαζί με άλλους 2000 περίπου πρωϊνοφάγους- με τον αμερικανό Πρόεδρο. Περιέγραφε πως έθεσε με σθένος τα εθνικά ζητήματα και πως κατακεραύνωσε τον αμερικανό Πρόεδρο. Μέσα στα τριάντα δευτερόλεπτα που κράτησε η επαφή των δύο παλαμών και των δέκα δακτύλων που συνιστούν τα συνθετικά στοιχεία μίας τυπικής- αγγαρεία -χειραψίας.
Χάρις στη προσωπική προσήλωση του κ. Ευθύμιου Ναυρίδη, που έχει στήσει ένα δικηγορικό δίκτυο γραφείων σε όλες τις βαλκανικές πρωτεύουσες, περισσότεροι από 50 σύνεδροι είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν, να ακούσουν και το σημαντικότερο να συζητήσουν. Δεν είναι διακυβερνητική σύναξη, αλλά ετήσιο συνέδριο προσώπων και προσωπικοτήτων από την Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ουάσινγκτον με συνδετικό κρίκο τις λειτουργικές μας προσωπικές σχέσεις. Χρήσιμη και η επίσκεψη με συμμετοχή και των συνέδρων από την Βόρεια Μακεδονία στο Μουσείο της Βεργίνας και στο επιβλητικό παλάτι-συγκρότημα των Αιγών.
Στα Σκόπια η νέα ηγεσία δείχνει να βγάζει από τα ερμάρια του υπογείου του συντάγματός της –ήταν τόσο προβληματικό ώστε μέχρι στιγμής έχει ήδη υποστεί 36 τροπολογίες στις οκτώ αναθεωρήσεις από το Νοέμβριο του 1991-τους μακεδονικούς σκελετούς. Η διαδικασία αναθεώρησης συνεχίζεται προκειμένου να ικανοποιηθούν και οι απαιτήσεις της Βουλγαρίας.
Επιστρέφουν τα Μακεδονικά φαντάσματα; Συναπάντημα με τα κακότεχνα γύψινα αγάλματα αντιπροσωπευτικά του φυγά πρωθυπουργού Γκρουέφσκι που «κοσμούν» την πόλη των Σκοπίων. Χρυσή ευκαιρία για την ελληνική διπλωματία. Η προβολή των επιχειρημάτων της Ελλάδος από το 1991-χωρίς πάντοτε να πείθουμε– έγινε τότε αντιληπτή. Χάρις στον πρωτόγονο εθνικισμό και την πολιτική «εξαρχαϊσμού» του ΒΜΡΟ του κ. Νίκολα Γκρουέφσκι.
Ετσι και τώρα. Οσοι γκρίνιαζαν για τη καθυστέρηση κύρωσης από των κυρωτικών πρωτοκόλλων που αφορούν στο ΝΑΤΟ καλύτερα τώρα θα αντιληφθούν την τακτική της κυβέρνησης. Ιδίως αν τελικά επιστρέψουν στα Σκόπια τα μακεδονικά φαντάσματα.
Οι εν Θεσσαλονίκη προσκείμενοι στο ΒΜΡΟ συνομιλητές μου από την Βόρεια Μακεδονία, πρώην και προσεχώς υπουργοί, δεν έδειχναν να αντιλαμβάνονται την σοβαρότητα της κατάστασης. Δεν πρόκειται να καταργήσουμε την Συμφωνία των Πρεσπών λέγουν. Ο όρος «Mαkedonija» ισχυρίζονται ότι είναι σχήμα λόγου και συντόμευση. Ξεχνούν όμως ότι αποκλείεται από την Συμφωνία των Πρεσπών και το σύνταγμα τους. Πολλά ξεχνούν. Θα τους τα υπενθυμίσουν όμως τα βαλκανικά φαντάσματα και οι μακεδονικοί σκελετοί.
Μεταξύ άλλων:
Ξεχνούν ότι οι Αλβανοί, αναγκαίο και απαραίτητο συστατικό στοιχείο της χώρας, δεν μετείχαν στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του 1991, ξεσηκώθηκαν στην περιοχή Γκόστιβαρ-Τετόβου το 1997-1998 και «ριζοσπαστικοποιήθηκαν» κατά τον προσφιλή διατύπωση του πολύπειρου Αλί Αχμέτι το 2001. Πέτυχαν τις επιθυμητές τροπολογίες του Προοιμίου και επίμαχων άρθρων του συντάγματος του 1991 με την Συμφωνία της Αχρίδας.
Μετά την εκλογική ήττα του παραληρηματικού ΒΜΡΟ το 2017, την απόπειρα πολιτικού πραξικοπήματος με αποδεδειγμένη συμμετοχή και ατόμων από την Σερβία και την φυγάδευση στην ορμπανική Ουγγαρία του κ. Γκρουέφσκι άρχισε η ανάταξη.
Ξεχνούν ότι η διαδικασία επίλυσης των ανοικτών προβλημάτων με την Ελλάδα δρομολογήθηκε μετά την υπογραφή στις 10 Μαρτίου 2017 της κοινής πλατφόρμας των αλβανικών κομμάτων. Την συνέδεσαν με την στήριξη και συμμετοχή τους στην κυβέρνηση του κ. Ζόραν Ζάεφ. Πρωταρχικός στόχος ήταν να ανοίξει ο δρόμος για ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ξεχνούν ότι όταν η πρόεδρος κ. Σβιλιανόσβκα και ο εντολοδόχος πρωθυπουργός τους παραβιάζουν το σύνταγμα, ίσως κάποιοι μέσα στην ίδια τους την χώρα θελήσουν να το προστατεύσουν.
Ξεχνούν ότι ήδη δημιουργούν συνειδητά προφανώς δυσλειτουργία μέσα στο ΝΑΤΟ. Στρατιωτικοί επιτελείς και επί του πεδίου αξιωματικοί της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας που συνυπηρετούν μαζί με τους Έλληνες τους σκοπούς της Συμμαχίας έχουν δώσει όρκο πίστης στο ισχύον σύνταγμα. Οι στολές τους φέρουν την ονομασία «Republic of North Macedonia».
Πως είναι δυνατόν να περιμένει κανείς από τους γείτονες αξιωματικούς στο ΝΑΤΟ να σεβαστούν το σύνταγμα τους την στιγμή που παραβιάζεται από την πολιτική τους ηγεσία; Πέραν των σχέσεων με την Ελλάδα, το μεγαλύτερο πρόβλημα που άμεσα προκαλεί η ηγεσία τους είναι στο ΝΑΤΟ.
Ξεχνούν ότι αν συνεχιστεί η προφορική χρήση μίας απαγορευμένης από το σύνταγμα ονομασίας, πως περιμένουν να σέβονται την συνταγματική δημόσιες υπηρεσίες, κρατικοί λειτουργοί, διπλωμάτες, δικαστές, τελωνειακοί και αρχές ασφαλείας;
Απαντήσεις δεν έλαβα. Η νέα πολιτική ηγεσία στα Σκόπια δεν δείχνει να έχει συνείδηση του κινδύνου πρωτίστως για την σταθερότητα και συνοχή της χώρας τους. Αν όμως ενεργεί κατά συνείδηση τότε αργά ή γρήγορα θα υποχρεωθεί να καταβάλει το τίμημα. Θα είναι βαρύτερο από οποιαδήποτε απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης στο οποίο ειρωνικά ο εντολοδόχος πρωθυπουργός αναφέρθηκε.».
* Με απόφαση του Κάρολου Παπούλια ο πρέσβης επί τιμή Αλέξανδρος Π. Μαλλιάς ήταν το 1995 ο πρώτος διπλωματικός αντιπρόσωπος της Ελλάδος στα Σκόπια. Είναι ο συγγραφέας του βιβλίου «Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία – αυτοψία της Συμφωνία των Πρεσπών», με πρόλογο του Ευάγγελου Βενιζέλου (Εκδόσεις Ι.Σιδέρης)