1.ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ-ΑΦΥΠΝΙΣΗΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΡΙΝΟΥ
«Κατά τον δήμαρχο, από το 2025 θα δίνεται προτεραιότητα στα κρουαζιερόπλοια που θα έχουν ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλων ρύπων, θα είναι μικρότερου μεγέθους και θα μένουν περισσότερες ώρες στο νησί. Αυτά το 2025.
Ευτύχησα να γεννηθώ και να μεγαλώσω σε δύο υπέροχα νησιά των Κυκλάδων. Τα πρώτα δώδεκα χρόνια μου στην Ερμούπολη της Σύρου και εν συνεχεία τέσσερα ακόμα χρόνια στον Πύργο της Σαντορίνης και έκτοτε όλα τα καλοκαίρια έως και σήμερα. Ετσι έζησα με οδύνη τη μετάλλαξη της Σαντορίνης από ένα ήρεμο ειδυλλιακής ατμόσφαιρας νησί σ' ένα πολιορκημένο από δεκάδες χιλιάδες τουρίστες εισβολείς, που η ανάγκη υποδοχής τους προκάλεσε οικοδομικό οργασμό σε ξενοδοχεία, καταλύματα και χώρους εστίασης και αναψυχής σε τέτοια έκταση ώστε να μετατραπούν οι περισσότεροι αμπελώνες της σε οικόπεδα και από καταπράσινο νησί να έχει πια γίνει κάτασπρο.
Χιλιάδες τουρίστες το κατακλύζουν από την άνοιξη έως και το φθινόπωρο και για την υποδοχή και φιλοξενία τους γέμισε με ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες και κέντρα διασκέδασης. Εκατοντάδες λεωφορεία και βανάκια, ακόμα και γουρούνες, προκαλούν ασφυξία στους στενούς και κακοσυντηρημένους δρόμους, ενώ τις άλλοτε γαλήνιες νύχτες έχουν διαδεχθεί ο μουσικός φασισμός της επικυρίαρχης αγγλοαμερικανικής μουσικής και ο συνεχής θόρυβος ακόμα και τις μικρές ώρες της νύχτας.
Το άλλοτε ειδυλλιακής ηρεμίας σπίτι μου έχει βαθμιαία περικυκλωθεί από κάθε είδους φαγάδικα και καφενεία, που κάνουν προβληματικό τον ύπνο καθώς λειτουργούν και τις πρώτες μεταμεσονύχτιες ώρες.
Ο δήμαρχος του νησιού Νικόλαος Ζώρζος πνίγεται από τα προβλήματα, που δημιουργεί ο υπερτουρισμός, και αναζητεί λύσεις. Το μείζον πρόβλημα γι' αυτόν το προκαλούν οι καθημερινές αφίξεις τεσσάρων-πέντε τουλάχιστον θηριώδους μεγέθους κρουαζιεροπλοίων, τα οποία εκβάλλουν ταυτόχρονα στο νησί περισσότερους από 8.000 τουρίστες. Τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί επίσης και ημερήσιοι επισκέπτες από την Κρήτη και άλλα νησιά των Κυκλάδων, που έχουν προκαλέσει πρόσθετο άγχος στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Περισσότερα από 500 μεγάλα λεωφορεία, 4.000 μικρά επιβατικά λεωφορεία και βανάκια, και εκατοντάδες γουρούνες, στα οποία προστίθενται τα αυτοκίνητα των κατοίκων και τα ενοικιαζόμενα οχήματα από τουρίστες προκαλούν κυκλοφοριακό αδιέξοδο, ενώ και το πάρκινγκ έχει αναδειχθεί σε μείζον πρόβλημα. Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον υπερβολικής δόμησης και υπερβολών στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, που αποστερούν στέγη από εποχικούς εργαζομένους και δημόσιους λειτουργούς. Η καλυμμένη με δόμηση επιφάνεια του νησιού αγγίζει το 20%, είναι δηλαδή υψηλότερη και από αυτήν της Αττικής.
Γι' αυτό ο δήμαρχος ζητεί να μην κατασκευαστεί εφεξής ούτε μία νέα κλίνη ξενοδοχείου, ούτε μία νέα κλίνη βραχυχρόνιας μίσθωσης. Επίσης ζητεί αύξηση στο τέλος των μόλις 35 λεπτών ανά επιβάτη των κρουαζιεροπλοίων, ώστε να εξευρεθούν πόροι για την αντιμετώπιση των προβλημάτων από τον υπερτουρισμό. Κατά τον δήμαρχο, από το 2025 θα δίνεται προτεραιότητα στα κρουαζιερόπλοια που θα έχουν ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλων ρύπων, θα είναι μικρότερου μεγέθους και θα μένουν περισσότερες ώρες στο νησί. Αυτά το 2025.
Γιατί εφέτος τα κρουαζιερόπλοια ενδέχεται να αποβιβάζουν ταυτόχρονα έως 19.000 επιβάτες σ' ένα νησί που δεν τους χωράει. Γιατί άραγε οι προδιαγραφές του 2025 δεν εφαρμόζονται από εφέτος; Επιπλέον πώς γίνεται το τουριστικότερο νησί της Ελλάδας να διατηρεί χωματερή στην καρδιά της καλντέρας; »
2.Σαντορίνη: "Το πιο ινσταγκραμικό νησί της Ελλάδας βρίσκεται κοντά στο όριο ασφυξίας λόγω του υπερτουρισμού", γράφει το AFP
Σκέψεις για περιορισμούς και οι διαφωνίες
"Πρέπει να θέσουμε όρια, αν δεν θέλουμε να βουλιάξουμε κάτω από τον υπερτουρισμό", δήλωσε στο AFP ο δήμαρχος Σαντορίνης, Νίκος Ζώρζος
Στο πρόβλημα του υπερτουρισμού στη Σαντορίνη, το ελληνικό «νησί του Instagram», που έχει φτάσει πλέον σε σημείο κορεσμού, αναφέρεται το Γαλλικό Πρακτορείο.
«Μια από τις πιο ανθεκτικές εικόνες του καλοκαιρινού ταξιδιωτικού brand της Ελλάδας είναι το παγκοσμίως γνωστό ηλιοβασίλεμα στο νησί της Σαντορίνης, πλαισιωμένο από θαλασσίους θόλους εκκλησιών σε έναν οδοντωτό βράχο ψηλά πάνω από μια ηφαιστειακή καλντέρα. Αυτή η σκηνή έχει εμπνεύσει εκατομμύρια μαγνητάκια ψυγείου, αφίσες και αναμνηστικά - και τώρα η ουρά για να φτάσει κανείς στο σημείο από το οποίο μπορεί να το δει στο χωριό Οία στην κορυφή του βράχου μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από 20 λεπτά», αναφέρει χαρακτηριστικά το Γαλλικό Πρακτορείο.
Ακόμα, το Γαλλικό Πρακτορείο αναφέρει ότι η Σαντορίνη αποτελεί βασικό σταθμό της ελληνικής κρουαζιέρας.
Ωστόσο, οι αρμόδιοι εξετάζουν πλέον το ενδεχόμενο περιορισμών, καθώς ολόκληρα τμήματα του νησιού βρίσκονται σε κατάσταση ασφυξίας.
Από το ρεκόρ των 32,7 εκατομμυρίων ανθρώπων που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πέρυσι, περίπου 3,4 εκατομμύρια, δηλαδή 1 στους 10, πήγαν στο νησί των μόλις 15.500 κατοίκων.
«Πρέπει να θέσουμε όρια»
«Πρέπει να θέσουμε όρια, αν δεν θέλουμε να βουλιάξουμε κάτω από τον υπερτουρισμό», δήλωσε στο AFP ο δήμαρχος Σαντορίνης, Νίκος Ζώρζος, προσθέτοντας ότι πλέον δεν υπάρχει ούτε ένα επιπλέον κρεβάτι, είτε σε μεγάλα ξενοδοχεία, είτε σε ενοικιαζόμενα δωμάτια Airbnb.
Την ώρα του ηλιοβασιλέματος στην Οία, χιλιάδες τουρίστες σηκώνουν τα τηλέφωνά τους στον ουρανό το καλοκαίρι, για να απαθανατίσουν τη στιγμή.
Για τους έξυπνους επιχειρηματίες, το περίφημο ηλιοβασίλεμα του κυκλαδίτικου νησιού μπορεί να αποτελέσει την «κότα με τα χρυσά αβγά».
«Μια εταιρεία διαφήμισε περισσότερα από 50 "ιπτάμενα φορέματα", τα οποία έχουν μακριές ρέουσες γραμμές, προς 370 ευρώ, σε αφίσες γύρω από την Οία για όποια επιθυμεί να "νιώσει σαν Ελληνίδα θεά» ή για να βγάλει selfies», γράφει το ρεπορτάζ.
«Είναι οι διακοπές σας, αλλά είναι το σπίτι μας»
Όμως, στα στενά δρομάκια της Οίας, οι κάτοικοι έχουν τοποθετήσει πινακίδες, προτρέποντας τους τουρίστες να σέβονται το σπίτι τους. «Σεβασμός. Είναι οι διακοπές σας, αλλά είναι το σπίτι μας», γράφει μια μωβ πινακίδα της ομάδας Save Oia.
Ο δήμαρχος του νησιού επισημαίνει ότι το τοπίο είναι μοναδικό και δεν πρέπει να πληγεί από νέες υποδομές. Περίπου το 1/5 του νησιού καταλαμβάνεται σήμερα από κτίρια.
Τα στοιχεία από την Ένωση Λιμένων Ελλάδος δείχνουν ότι το 202, 800 κρουαζιερόπλοια έφεραν περίπου 1,3 εκατομμύρια επιβάτες. Η Σαντάλ Μετακίδη, Βελγίδα κάτοικος της Σαντορίνης εδώ και 26 χρόνια αναφέρει ότι τα κρουαζιερόπλοια κάνουν πολύ κακό στο νησί, ενώ όταν υπάρχουν 8 με 9 πλοία που βγάζουν καπνό, μπορεί κανείς να δει το στρώμα ρύπανσης στην καλντέρα.
Σκέψεις για περιορισμούς και οι διαφωνίες
Τον Ιούνιο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, έθεσε το ενδεχόμενο να τεθεί όριο στις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στα πιο δημοφιλή νησιά της Ελλάδας. «Νομίζω ότι θα το κάνουμε του χρόνου», δήλωσε στο Bloomberg, σημειώνοντας ότι η Σαντορίνη και η Μύκονος υποφέρουν, ενώ πρόσθεσε ότι υπάρχουν άνθρωποι που ξοδεύουν πολλά χρήματα για να βρεθούν στη Σαντορίνη και δεν θέλουν να κατακλυστεί το νησί.
Σε συνέντευξή της στο AFP, η υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, ανέφερε ότι πρέπει να οριστούν ποσοστώσεις. «Είναι αδύνατον για ένα νησί όπως η Σαντορίνη να έχει πέντε κρουαζιερόπλοια να φτάνουν ταυτόχρονα», τόνισε.
Οι τοπικοί αξιωματούχοι έχουν θέσει όριο 8.000 επιβατών κρουαζιερόπλοιων ανά ημέρα από το επόμενο έτος. Όμως, δεν συμφωνούν όλοι οι τοπικοί φορείς εκμετάλλευσης.
Ο Αντώνης Παγώνης, επικεφαλής της ένωσης ξενοδόχων της Σαντορίνης, πιστεύει ότι η καλύτερη διαχείριση της ροής των επισκεπτών είναι μέρος της λύσης. «Δεν είναι δυνατόν να έχουμε (τη Δευτέρα), για παράδειγμα, 20.000 έως 25.000 επισκέπτες από τα κρουαζιερόπλοια και την επόμενη μέρα μηδέν», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το μεγαλύτερο μέρος της συμφόρησης επηρεάζει μόνο τμήματα του νησιού. Στα νότια, οι παραλίες με ηφαιστειακή άμμο είναι λιγότερο πολυσύχναστες, αν και τον Ιούλιο η τουριστική σεζόν βρίσκεται στο απόγειό της.
«Το Instagram έχει καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επιλέγουν τα μέρη που θα επισκεφθούν»
Η σύγχρονη τουριστική βιομηχανία, αναφέρει το δημοσίευμα, έχει επίσης αλλάξει τη συμπεριφορά των επισκεπτών. «Άκουσα (ανθρώπους) να κάνουν μια κλήση FaceTime με την οικογένεια, λέγοντας "είμαι στην Τουρκία"», λέει χαμογελώντας ο ξεναγός Κώστας Σακαβάρας προσθέτοντας: «Νομίζουν ότι η εκκλησία εκεί πέρα είναι τζαμί, γιατί χθες ήταν στην Τουρκία».
Την ίδια ώρα, ο μέσος τουρίστας στο νησί έχει αλλάξει. «Το Instagram έχει καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επιλέγουν τα μέρη που θα επισκεφθούν», είπε ο ξεναγός, εξηγώντας ότι όλοι θέλουν την τέλεια φωτογραφία στο Instagram για να επιβεβαιώσουν τις προσδοκίες τους.