Τα ποιήματα θα διαβάσουν η Ολια Λαζαρίδου και η Κόρα Καρβούνη, ενώ ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος θα μιλήσει γι' αυτή τη «συνάντηση» στην εκδήλωση που εντάσσεται στο πρόγραμμα του 1ου Φεστιβάλ Ακροναυπλίας
Ο Γιώργος Σεφέρης στους στύλους του Ολυμπίου Διός, σε μια φωτογραφία από το προσωπικό του αρχείο. Ηταν άνοιξη του 1939. [Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης]
Οι δύο ποιητές δεν συναντήθηκαν ποτέ. Ο Γιώργος Σεφέρης και ο Νίκος Καρούζος ανήκουν σε διαφορετικές λογοτεχνικές γενιές. Από τα πιο αξιόλογα τέκνα της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς ο Καρούζος και ο πιο εξέχων ποιητής της γενιάς του '30 ο Σεφέρης, είχαν μεταξύ τους μια απόσταση 26 χρόνων.
Βεβαίως, όπως προκύπτει από τον κατάλογο της βιβλιοθήκης του, ο νομπελίστας ποιητής διέθετε τρεις εκδόσεις του Νίκου Καρούζου, και μάλιστα οι δύο με ιδιόχειρη αφιέρωση. «Πρόκειται για τη συνήθη και περίπου πάγια τακτική των νεότερων να υποβάλλουν τα έργα τους προς τους πρεσβύτερους ομοτέχνους», σχολιάζει o ποιητής και μελετητής του σεφερικού έργου Δημήτρης Δασκαλόπουλος.
Κι όμως, οι δυο τους θα συνομιλήσουν νοερά μία και μοναδική φορά την τελευταία ημέρα του Αυγούστου στην Ακρόπολη της Ασίνης. Αφορμή, δύο ποιήματα: «Ο βασιλιάς της Ασίνης» του Σεφέρη και το «Στην Ασίνη οι πορτοκαλιές» του Καρούζου. Τα ποιήματα θα διαβάσουν η Ολια Λαζαρίδου και η Κόρα Καρβούνη, ενώ ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος θα μιλήσει γι' αυτή τη «συνάντηση» στην εκδήλωση που εντάσσεται στο πρόγραμμα του 1ου Φεστιβάλ Ακροναυπλίας.
ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ανήκει στην ποιητική συλλογή του Γ. Σεφέρη Ημερολόγιο Καταστρώματος Α' και, όπως δηλώνεται στο τέλος, γράφτηκε μέσα στη διετία 1938-1940. Σχετίζεται με μια αόριστη μνεία της Ασίνης (πόλης της Αργολίδας) στο Β', 560 της Ιλιάδας (κατάλογος νεών*):
Ερμιόνην Ασίνην τε βαθύν κατά κόλπον εχούσας
(= την Ερμιόνη και την Ασίνη που βρίσκονται στο βαθύ κόλπο). Ο βασιλιάς της Ασίνης δένεται μέσα στο ποίημα με μια σειρά από εικόνες και σύμβολα που εκφράζουν την απουσία της ζωής και το αίσθημα του κενού.
Ενα φεστιβάλ δημιουργίας στο Ναύπλιο
«Η πρώτη φορά που συνάπτονται τα ονόματα των δύο ποιητών εντοπίζεται σε μιαν επιστολή του Γ. Κ. Κατσίμπαλη προς τον Σεφέρη», μας αναφέρει ο κ. Δασκαλόπουλος. Ο ποιητής υπηρετούσε τότε στην ελληνική πρεσβεία του Λονδίνου και στην τακτική τους αλληλογραφία ο φίλος του Κατσίμπαλης τον ενημέρωνε για πνευματικά, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα. «Ταχυδρομώ τόμο ποιημάτων Ν. Δ. Καρούζου. Ο Καραντώνης, ο Ελύτης, ο Θεοτοκάς και άλλοι πολλοί τον θεωρούν τον καλύτερο της νεότερης γενιάς. Γράψε μου όταν το λάβεις», έγραφε στις 14 Ιουνίου 1961.
Ο τόμος που ταχυδρόμησε ο Κατσίμπαλης ήταν η κατ' επιλογήν συγκεντρωτική έκδοση των έως τότε ποιημάτων του Καρούζου («Ποιήματα») και περιελάμβανε το «Στην Ασίνη οι πορτοκαλιές». «Υποθέτω ότι το γεγονός θα ενθουσίασε τον Σεφέρη ως ποιητική συνομιλία. Σύμφωνα με τον κατάλογο της βιβλιοθήκης του, το αντίτυπο φέρει αναγνωστικά ίχνη, σημάδι ότι διέτρεξε με προσοχή τα ποιήματα», λέει ο κ. Δασκαλόπουλος.
Αν αναζητήσουμε λοιπόν μια εκλεκτική συγγένεια ανάμεσα στους δύο ποιητές, τότε θα οδηγηθούμε στον βράχο όπου υψώνεται ό,τι έχει απομείνει από το κάστρο της αρχαίας Ασίνης. Σύμφωνα με τις σημειώσεις του προσωπικού ημερολογίου του, ο Σεφέρης επισκέφθηκε τις Μυκήνες και τη γύρω περιοχή την άνοιξη του 1939, όπου και συνάντησε για πρώτη φορά τον Σουηδό αρχαιολόγο Αξελ Πέρσον.
Μόνο δύο λέξεις αφιέρωσε ο Ομηρος στην ακμαία πόλη: «Ασίνην τε» («και την Ασίνη»), στη Β΄ ραψωδία της Ιλιάδας, στους στίχους με τον κατάλογο των πλοίων που συμμετείχαν στην τρωική εκστρατεία. Η λιτή ομηρική αναφορά ώθησε τον Σεφέρη να προσεγγίσει την ιστορία της πόλης και να την εντάξει σε μια προσωπική περιδιάβαση.
Αρχισε να γράφει το ποίημά του στα 1938 στην Ασίνη, το ολοκλήρωσε μετά από επίπονη επεξεργασία στα 1940 στην Αθήνα και εντάχθηκε στη συλλογή «Ημερολόγιο καταστρώματος Α΄».
«Ο Βασιλιάς της Ασίνης» είναι από τα εκτενέστερα και γνωστότερα ποιήματα του Σεφέρη, κι όμως δεν υπάρχουν ίχνη του στην ποιητική σύνθεση του Καρούζου. Κι αν ο νεότερος ποιητής αισθανόταν το βάρος του νομπελίστα, δεν το άφησε να φανεί. Αλλωστε διέθετε το πλεονέκτημα της καταγωγής, αφού γεννήθηκε στο Ναύπλιο.
Ισως όμως να ήταν η οικειότητα με την περιοχή που τον ώθησε να ξεκινήσει το ποίημά του μιλώντας για φίλους: «Εκεί που σώζονται καλύτερα τα τείχη/φωνάζοντας έφερα τους φίλους κι απομακρύνθηκα/για να τους φωτογραφίσω πάλι/κρατώντας το ανθάκι της καρδιάς/που είχα κόψει πάνω στον αρχαίο λόφο με τη θάλασσα».
Η εκδήλωση ολοκληρώνεται με μια ποιητική μουσική αφήγηση από τη Χριστίνα Μαξούρη και τον Κωνσταντίνο Ευαγγελίδη.