-Ο κίνδυνος σύγκρουσης είναι έως και 20 φορές υψηλότερος όταν ο οδηγός έχει πιει. Το 27,7% των Ελλήνων οδηγών απάντησε ότι οδήγησε τουλάχιστον μια φορά τον προηγούμενο μήνα έχοντας καταναλώσει οινόπνευμα
Ακραία περίτπωση θρασύτητας οφειλόμενη στην ατιμωρησία. Περπατούσαν μαζί με το 2χρονο αγοράκι τους στη Θέρμη Θεσσαλονίκης όταν ξαφνικά ένας 46χρονος οδηγός τους παρέσυρε. Το ζευγάρι εξακολουθεί να νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση –στη γυναίκα πραγματοποιήθηκε επέμβαση για τον τερματισμό της κύησης–, ενώ το δίχρονο αγόρι τους έλαβε εξιτήριο από την Παιδοχειρουργική Κλινική του νοσοκομείου «Παπαγεωργίου». Εναντίον του ήδη προφυλακισμένου 46χρονου που κατηγορείται ότι οδηγούσε υπό την επήρεια αλκοόλ, ασκήθηκε ποινική δίωξη σε βαθμό κακουργήματος. Είναι αξιοσημείωτο πως ο συγκεκριμένος, από το 2007 έως το 2020, είχε εντοπιστεί άλλες πέντε φορές να οδηγεί υπό την επήρεια αλκοόλ.
Δυστυχώς, δεν πρόκειται για πρωτοφανή είδηση. Σύμφωνα με φετινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, περίπου το 25% του συνόλου των θανάτων από τροχαία στις χώρες της Ε.Ε. –και στην Ελλάδα–σχετίζονται με το αλκοόλ. Η δραστική μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων εξαιτίας του αλκοόλ εξακολουθεί να φαντάζει ένας μακρινός στόχος.
Εως και 20 φορές υψηλότερος κίνδυνος σύγκρουσης
Βάσει της επίμαχης έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κίνδυνος σύγκρουσης για τους οδηγούς με συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα 0,5 γραμμάριο ανά λίτρο αίματος, εκτιμάται ότι είναι 1,4 φορές υψηλότερος από εκείνον ενός νηφάλιου οδηγού. Οταν η συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα είναι διπλάσια, τότε ο κίνδυνος σύγκρουσης εκτιμάται ότι είναι σχεδόν πέντε φορές υψηλότερος, ενώ σε περίπτωση που η συγκέντρωση αλκοόλ ανέρχεται σε 1,5 γ/Λ αίματος, τότε ο κίνδυνος σύγκρουσης είναι 20 φορές υψηλότερος από ενός νηφάλιου οδηγού.
Σύμφωνα με την έκθεση, υπολογίζεται πως οι οδηγοί διανύουν περίπου το 1,5-2% των χιλιομέτρων στους δρόμους της Ε.Ε. υπό την επήρεια αλκοόλ.
Στην Ελλάδα όπως και στην πλειονότητα των χωρών υπολογίζεται πως περίπου το 23-25% των θανατηφόρων οδικών ατυχημάτων σχετίζονται με την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ.
Κάτι θετικό σύμφωνα με την ίδια έκθεση, είναι ότι από το 2011 έως το 2021, οι σχετιζόμενοι με το αλκοόλ θάνατοι από τροχαία δυστυχήματα μειώθηκαν στην Ε.Ε. κατά 37%. Το αντίστοιχο ποσοστό μείωσης των άλλων αιτιών που οδήγησαν σε θάνατο από τροχαία δυστυχήματα, ανήλθε στο 30%.
Βάσει στοιχείων που συγκέντρωσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), ο πραγματικός αριθμός των θανάτων που σχετίζονται με το αλκοόλ στην Ελλάδα παραμένει άγνωστος λόγω της έλλειψης συστηματικών ελέγχων σε σημεία σύγκρουσης. Παρ' όλα αυτά, όπως σημειώνεται, στην Ελλάδα «υπολογίζεται ότι όπως και στην πλειονότητα των χωρών, περίπου το 23-25% των θανατηφόρων οδικών ατυχημάτων σχετίζονται με την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ». Το ETSC υπολογίζει πως θα μπορούσαν να αποφευχθούν περίπου 6.500 θάνατοι ετησίως στην Ε.Ε., εφόσον τηρούνταν τα όρια αναφορικά με τη χρήση αλκοόλ.
«Το ζήτημα είναι η τήρηση των ποινών και των ορίων»
Σύμφωνα με όσα σχολίασε στην «Κ» ο Στέλιος Ευσταθιάδης, συγκοινωνιολόγος, παρατηρητής του Δείκτη Οδικής Ασφάλειας (PIN) και συνεργάτης του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Παύλος Μυλωνάς», «το αλκοόλ επηρεάζει υπερβολικά τον κίνδυνο πρόσκρουσης. Σε συγκεκριμένα όρια, σε οδηγεί σε μια κατάσταση ευθυμίας και μη ακριβή αίσθηση της πραγματικότητας, η οποία σε ωθεί να αναπτύσσεις μεγαλύτερη ταχύτητα. Παράλληλα, ο κίνδυνος πρόσκρουσης αυξάνεται επειδή ο οδηγός δεν έχει τους κατάλληλους χρόνους αντίδρασης».
Οι ποινές που προβλέπονται είναι αυστηρές ακολουθώντας τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Το ζήτημα είναι η τήρηση των ποινών και των ορίων καθώς και η διαρκής αστυνόμευση.
Αναφορικά με τις ποινές που προβλέπονται για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, ο κ. Ευσταθιάδης σημείωσε ότι «είναι αυστηρές, ακολουθώντας τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Αυτό αφορά και τις ποινές που προβλέπουν αφαίρεση διπλώματος. Το ζήτημα είναι η τήρηση των ποινών και των ορίων καθώς και η διαρκής αστυνόμευση. Το τελευταίο χρονικό διάστημα υπάρχουν στοχευμένοι έλεγχοι και δράσεις από την Τροχαία. Η εκτίμησή μου όμως είναι ότι θα πρέπει να ενταθούν ακόμη περισσότερο, προκειμένου να εξαλειφθεί η απειλή από αυτούς τους οδηγούς».
Σημειώνεται πως σύμφωνα με στοιχεία της Τροχαίας, το 2019 καταγράφηκαν 31.557 παραβάσεις οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ, και 19.096 αντίστοιχες παραβάσεις το 2020. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις 8 χώρες, όπου έπειτα από τυχαίους ελέγχους διαπιστώθηκε ότι ένα ποσοστό άνω του 97% των οδηγών δεν είχαν ξεπεράσει το όριο συγκέντρωσης αλκοόλ στο αίμα.
Αλκοτέστ σε τροχαία δυστυχήματα
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2022, από το σύνολο των 13.279 παθόντων οδηγών που ενεπλάκησαν σε τροχαίο ατύχημα, πραγματοποιήθηκε αλκοτέστ με λήψη αίματος σε 1.927 εξ αυτών. Οπως προέκυψε, 240 από αυτούς τους οδηγούς είχαν ξεπεράσει το όριο του 0,5 γραμμαρίου οινοπνεύματος ανά λίτρο αίματος, ενώ σε 1.026 περιπτώσεις το αποτέλεσμα του αλκοτέστ είναι άγνωστο.
Επίσης σε 558 νεκρούς οδηγούς που πραγματοποιήθηκε αλκοτέστ με λήψη αίματος, 46 είχαν ξεπεράσει το όριο, ενώ σε 349 περιπτώσεις το αποτέλεσμα του αλκοτέστ είναι άγνωστο.
Βάσει πρόσφατης έρευνας του Πανελλαδικού Συλλόγου «SOS Τροχαία Εγκλήματα», τον περασμένο Ιούλιο και Αύγουστο καταγράφηκαν 38 περιστατικά με εγκατάλειψη. Από τους συνολικά 18 δράστες που συνελήφθησαν, 4 εξ αυτών διαπιστώθηκε ότι οδηγούσαν υπό την επήρεια αλκοόλ.
Ποινές και όρια άλλων χωρών
Το προσεχές διάστημα αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή ο νέος κυρωτικός Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας, που σύμφωνα με πληροφορίες θα προβλέπει αυστηρές ποινές και σε ό,τι αφορά την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Οι ποινές που ισχύουν έως τώρα, προβλέπουν πρόστιμο 200 ευρώ, σε περίπτωση που καταγραφεί συγκέντρωση από 0,5 έως 0,8 γραμμαρίου αλκοόλ, ανά λίτρο αίματος. Εφόσον διαπιστωθεί συγκέντρωση αλκοόλ από 0,8 έως 1,1 γρ/Λ αίματος, τότε επιβάλλεται πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 3 μήνες. Σε περίπτωση που το όριο του 1,1 γρ. αλκοόλ ανά λίτρο αίματος ξεπεραστεί, τότε επιβάλλεται πρόστιμο 1.200 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για έξι μήνες και ποινή φυλάκισης έως δύο μήνες. Αν η παράβαση επαναληφθεί για δεύτερη φορά εντός διαστήματος δύο χρόνων, τότε επιβάλλεται πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 5 χρόνια και ποινή φυλάκισης έως έξι μήνες.
Εκτός της Ελλάδας, το όριο του 0,5 γραμμαρίου αλκοόλ ανά λίτρο αίματος ισχύει σε επιπλέον 19 ευρωπαϊκές χώρες. Μικρότερα όρια της τάξεως του 0,4 και 0,2 γραμμαρίου αλκοόλ ανά λίτρο αίματος καταγράφονται σε Σουηδία, Πολωνία, Νορβηγία, Εσθονία και Λιθουανία. Σε συνολικά τέσσερις χώρες (Σλοβακία, Ρουμανία, Ουγγαρία και Τσεχία) απαγορεύεται πλήρως η κατανάλωση αλκοόλ.
Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με έρευνα της διεθνούς πρωτοβουλίας ερευνητικών οργανισμών και ινστιτούτων οδικής ασφάλειας E-Survey on Road Attitudes, το 27,7% των Ελλήνων οδηγών απάντησε ότι οδήγησε τουλάχιστον μια φορά τον προηγούμενο μήνα έχοντας πιει αλκοόλ. Μόλις πέντε χώρες της Ε.Ε. κατέγραψαν υψηλότερο ποσοστό.