Πρόκειται για τον Γεώργιο Ν. Χατσόπουλο, που έσβησε στο Lincoln της Μασαχουσέτης στις 20 Σεπτεμβρίου 2018. Η Ελλάδα και οι νεώτερες γενιές οφείλουν να τον γνωρίσουν και να τον τιμήσουν.
Ο Χατσόπουλος, που δεν επεδίωξε ποτέ την αναγνώρισε για τα προσόντα και τις επιστημονικές του επιδόσεις, αδιάφορος για την ελληνική Πολιτεία σήμερα, υπήρξε ένας υπέροχος άνθρωπος, ένας «πολύτροπος» άνδρας, που πάντα τόνιζε και ήταν υπερήφανος για την Καρπενησιώτικη καταγωγή του και ιδιαίτερα το Καρπενήσι. Είναι ενδεικτικό, ότι στη βιογραφία του από τον Thomas F. Widmar με τίτλο: "George N. Hatsopoulos: an American by Design", Boston 2013, ολόκληρο κεφάλαιο αφιερώνεται στο Καρπενήσι. Άλλωστε ο Χατσόπουλος ήταν γόνος τριών επιφανών οικογενειών του Καρπενησίου.
Η μητέρα του Μαρία (1899-1972) ήταν το γένος Πλατσή και η εκ μητρός γιαγιά του ήταν κόρη του Δημάρχου του Καρπενησίου Κωνσταντίνου Ιατρίδη. Πατέρας του ήταν ο Καρπενησιώτης Νικόλαος Χατσόπουλος (1896-1985), Μηχανολόγος-Ηλεκτρολόγος του ΕΜΠ, Διευθυντής των ΕΗΣ (Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων). Με την καθοδήγηση και επίβλεψή του, οι ΕΗΣ επεξέτειναν τη γραμμή από το Σταθμό «Αττική» μέχρι την Κηφισιά το 1957.
Ο Γιώργος Χατσόπουλος ήταν Ομότιμος Ανώτερος Λέκτορας Μηχανολογίας στο ΜΙΤ (το περίφημο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης), ιδρυτής της εταιρείας Thermo Electron Corporation, και υπηρέτησε ως ισόβιο μέλος της MIT Corporation. Το 1996 τιμήθηκε με το μεγαλύτερο βραβείο που απονέμεται σε Μηχανικούς, το John Fritz Medal, αλλά και με το παράσημο του Ταξιάρχη της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας (2007).
ΤΑ ΜΑΘΗΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
Για την οικογένεια (οι μητέρες μας ήσαν πρώτες εξαδέλφες) ο Γιώργος Χατσόπουλος ήταν ο «Γιωργάκης». Ευφυής, δραστήριος, γεμάτος ιδέες, αλλά και πολύ φιλικός, ήπιος και συγκαταβατικός, ο έφηβος μαθητής του Γυμνασίου Χαλανδρίου, είχε εγκαταστήσει στο γκαράζ του σπιτιού των γονέων του στη Φιλοθέη, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, εργαστήριο αποσφράγισης των ραδιοφώνων για ακρόαση των εκπομπών του BBC (πράξη που τιμωρείτο από Στρατοδικείο), την κατασκευή ραδιοπομπού για ομάδα αντίστασης του ΕΑΜ και μηχανή κινηματογραφικών προβολών! Ενδεικτικό των στόχων και επιδιώξεών του ήταν ότι από μικρός θαύμαζε και ήθελε να μιμηθεί για τις εφευρέσεις τον Thomas Edison!
ΣΠΟΥΔΕΣ
Ανώτερες σπουδές ξεκίνησε στην Αθήνα, στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, απ'όπου με υποτροφία συνέχισε στο ΜΙΤ, όπου και τις ολοκληρώνει με τίτλο Bachelor's (1949), Master's of Science (1950), Master's of Engineering (1954) και Doctorate of Science (1956). Η διδακτορική διατριβή του στη Μηχανολογία, η οποία είχε τον τίτλο: «Η θερμοηλεκτρονική μηχανή», εστιάζετο στην θερμοδυναμική, αποτέλεσε δε πρωτοποριακή ανακάλυψη για την εποχή. Η ανακάλυψη αυτή οδήγησε τον Χατσόπουλο στην ίδρυση της Thermo Electron Corporation, μαζί με τον εφοπλιστή Πέτρο Νομικό και το ΜΙΤ το 1956. Σε συνέντευξή του για το MIT Infinite History Project, ο Χατσόπουλος εξήγησε τη φιλοσοφία του, η οποία τον είχε οδηγήσει στην ίδρυση της Thermo Electron. «Η άποψή μου για μια τεχνολογική εταιρεία είναι να διαθέτει ομάδα αριστείας εξεχόντων ατόμων, η οποία να διερευνήσει ποιες είναι οι αναδυόμενες ανάγκες της κοινωνίας. [...] Πρόσεξε, αν δύνασαι να βρεις λύσεις γι' αυτές τις ανάγκες και αφοσίωσε στην εταιρεία (σε αυτές), όχι μόνο σ' όποια επιχείρηση, αλλά στην επιχείρηση δημιουργίας νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων».
Η THERMO ELECTRON CORPORATION
Εφαρμογή της φιλοσοφίας αυτής ήταν η ανάγκη δημιουργίας τεχνητής καρδιάς όταν ο Χατσόπουλος διάβασε σχετικό άρθρο στους New York Times. Έτσι εμπνεύσθηκε το κτίσιμο ομάδας μέσα στη Thermo Electron, που θα αφιερώνετο στην ανάπτυξη της πρώτης τεχνητής καρδιάς.
Ως Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Thermo Electron, ο Χατσόπουλος οδήγησε την εταιρεία σε παγκόσμιο ηγέτη αναλυτικών συσκευών και εργαλείων. Όταν απεσύρθη το 1999, η Thermo Electron διέθετε περισσότερους των 24.000 υπαλλήλους σε 23 χώρες, που απασχολούντο σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων από ιατρικές συσκευές και περιβαλλοντικά συστήματα, ανιχνευτές εκρηκτικών υλών και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα.
Από το 2006, η Thermo Electron συγχωνεύθηκε με την Fisher Scientific και απετέλεσαν την εταιρεία Thermo Fisher Scientific Inc. Παρ'όλη τη συνεχή απασχόλησή του με την ανάπτυξη και την έρευνα στην Thermo Electron, ο Χατσόπουλος συνέχισε την παρουσία του στο ΜΙΤ, με τον τίτλο του Senior Lecturer από το 1962 μέχρι το 1990. Σημαντική υπήρξε η συγγραφή των αξιολόγων συγγραμμάτων "Principles of General Thermodynamics" (Αρχές Γενικής Θερμοδυναμικής) το 1965 και των 2 τόμων "Thermionic Energy Conversion" (Μετατροπή Θερμιονικής Ενέργειας) στη δεκαετία του '70. Ο Χατσόπουλος ήδη συνέβαλε στη δημιουργία νέου κλάδου της Φυσικής, την Θερμιονική. Έτσι το 1976 συνέβαλε στην πρωτοποριακή διατύπωση ενοποιημένης θεωρίας Μηχανικής και Θερμοδυναμικής, που θεωρείται ως προδρομική του αναπτυσσόμενου πεδίου Κβαντικής Θερμοδυναμικής. Άλλωστε επαναδιατύπωσε με τον Joseph Keenan τον δεύτερο νόμο της Θερμοδυναμικής.
Η ευστροφία του πνεύματος του Χατσόπουλου, τον είχε καταστήσει περιζήτητο για πολλά διοικητικά συμβούλια στις ΗΠΑ. Έτσι υπηρέτησε ως Μέλος και ως Πρόεδρος, μάλιστα, της Federal Reserve Bank of Boston (της Ομοσπονδιακής Τράπεζας για τη Βοστώνη), αλλά και στο National Bureau of Economic Research (Εθνικό Γραφείο Οικονομικής Έρευνας των ΗΠΑ). Εταίρος και Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της National Academy of Engineering (Εθνικής Ακαδημίας Μηχανολογίας των ΗΠΑ), αλλά και ως Μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αεροναυτικής και Αστροναυτικής, της Αμερικανικής Εταιρείας Μηχανολόγων, και του Ινστιτούτου Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών.
H THERMO ELECTRON CORPORATION
Από την αρχή των θεωρητικών σπουδών του στο ΜΙΤ, ο Χατσόπουλος, είχε πεισθεί ότι υπήρχαν σημαντικές πρακτικές εφαρμογές της Θερμοδυναμικής που δεν είχαν πλήρως διερευνηθεί. Πίστευε ότι η παραγωγή θερμότητος και η μετατροπή της σε ενέργεια αποτελούσε διαδικασία με τεράστιες εμπορικές δυνατότητες. Έτσι, μέσα σε μερικές ημέρες μετά την έναρξη απασχόλησής του ως Καθηγητής του ΜΙΤ, απεφάσισε ότι ο τελικός στόχος του έπρεπε να είναι οι αγορές.
Με την επένδυση $50.000 από Έλληνα φίλο, αλλά και γόνο εφοπλιστικής οικογένειας, Πέτρο Νομικό, ξεκίνησε η Thermo Electron το 1956. Έως τότε ήταν γνωστό ότι η θερμότης μετατρέπεται σε ηλεκτρισμό μετά από θέρμανση του ύδατος σε ατμό και χρησιμοποιώντας τον ατμό να κινεί στροβίλους. Όμως ο θερμοδυναμικός βαθμός απόδοσης αυτής της διαδικασίας (ωφέλιμη ηλεκτρική ενέργεια προς καταναλισκόμενη θερμότητα), περιορίζεται από την ανώτατη θερμοκρασία λειτουργίας του ατμού, περίπου 1.000 βαθμούς. Ο Χατσόπουλος επιθυμούσε να ανακαλύψει τρόπο να παρακάμψει αυτά τα όρια και να κάνει περισσότερο αποδοτική τη διαδικασία παραγωγής ηλεκτρισμού. Αρχικός σκοπός της εταιρείας ήταν η ανάπτυξη ενεργειακού μετατροπέα θερμότητος.
Εντόπισε την προσοχή του στην ιδιότητα εκπομπής («εξάτμισης») των ηλεκτρονίων από την επιφάνεια μετάλλων σε υψηλή θερμοκρασία και την απ' ευθείας μετατροπή τους σε ηλεκτρική ενέργεια, διαδικασία με πολύ υψηλό βαθμό ενεργειακής απόδοσης. Η ανακάλυψη αυτή οδήγησε στην δημιουργία του Θερμιονικού Ενεργειακού Μετατροπέα, που χρησιμοποιείται για την ηλεκτρική τροφοδοσία αεροδιαστημικών συσκευών.
Σύμφωνα με τα λόγια του Χατσόπουλου σε συνέντευξη από τον Mark McLaughlin, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "New England Business" τον Δεκέμβριο 1989 (σελ. 38-73), «Αν ήθελα να σχεδιάσω τη ζωή μου σε ιδεώδη διαμόρφωση, θα ήθελα να μελετώ βασική φυσική, να κατανοήσω τους βασικούς νόμους της φυσικής και να κάνω κάποια ανακάλυψη εκεί, να την εφαρμόσω προκειμένου να κάνω μια εφεύρεση, να χρησιμοποιήσω την εφεύρεση αυτή για να αρχίσω μια επιχείρηση, να εφαρμόσω την επιχείρηση για να κτίσω έναν οργανισμό, ούτως ώστε στο τέλος της ζωής μου να διαθέτω τη μεγαλύτερη τεχνολογική εταιρεία και να το έχω επιτύχει σε 50 χρόνια!» Ο Γ. Χατσόπουλος το επέτυχε!
Η αξία, η ευρεία απήχηση και η δυναμική της Thermo Electron αντανακλώνται στις επιδόσεις της στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Άλλωστε ο Χατσόπουλος με την ευστροφία που τον διέκρινε και την πίστη του στην αξιοκρατία είχε «επιστρατεύσει» στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΤΕ προσωπικότητες ποικίλων αντιλήψεων, όπως τον πατέρα της υδρογονοβόμβας Edward Teller, τον Laurance Rockefeller, τον Καθηγητή του ΜΙΤ Ηλία Γυφτόπουλο, τον χρηματιστή και γνωστό από τις εκθέσεις φωτογραφιών του από τη μεταπολεμική Ελλάδα Robert McCabe, τον επιχειρηματία Peter Crisp. Σημαντική συμβολή στην ενεργειακή στρατηγική προσέφεραν ο Καθηγητής Joseph Keenan, όπως και οι προαναφερθέντες Ηλίας Γυφτόπουλος και Edward Teller. Οι Frank Jungers, Don Noble και Alex d'Arbeloff συνέβαλαν στις βιομηχανικές δραστηριότητες της ΤΕ.
Είναι ενδιαφέρον ότι ο αρχικός χρηματοδότης της ΤΕ, ο εφοπλιστής Μάρκος Νομικός, για αρκετά χρόνια είχε επιφυλάξεις για την επιτυχία της επενδύσεώς του στη θερμιονική. Συνειδητοποίησε όμως την αξία της επένδυσης όταν ο Laurance Rockefeller επένδυσε προσωπικά $1.000.000 τα οποία απέδωσαν πολλά εκατομμύρια δολάρια αργότερα.
Απίστευτη είναι η ιστορία εισόδου της Thermo Electron στην επιχείρηση τεχνικών συσκευών. Μέσα σε μια νύχτα δημιουργήθηκε νέα αγορά εργαλείων, όταν το Αμερικανικό Κογκρέσο νομοθέτησε ότι όλες οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα πρέπει να ελέγχουν τις εκπομπές καυσαερίων για τα επίπεδα οξειδίων του αζώτου. Δεν υπήρχαν τότε τα απαιτούμενα εργαλεία. Ο Χατσόπουλος το ανεγνώρισε ως μεγάλη ευκαιρία. Χωρίς να διαθέτει τον κατάλληλο χώρο για την παραγωγή των απαιτούμενων συσκευών, ο Χατσόπουλος τηλεφώνησε στην Ford Motor Company, με την οποία υπήρχε συνεργασία σε πρόγραμμα ατμομηχανής. Ζήτησε παραγγελία 10 συσκευών. Όπως καμία άλλη εταιρεία δεν είχε ξεκινήσει τη διαδικασία παραγωγής και η Ford ήταν απελπισμένη, έδωσε την παραγγελία στην ΤΕ, η οποία τελικά προηγήθηκε κατά ένα έτος όλων των άλλων. Επηκολούθησαν παραγγελίες από την General Motors, την Toyota και την Honda. Έτσι η ΤΕ έγινε ο μεγαλύτερος παραγωγός συσκευών μέτρησης περιβαλλοντικών επιμολύνσεων και μέχρι το 1989 η Thermo Instruments είχε πωλήσεις $111,7 εκατομμυρίων και κέρδη $10 εκατομμυρίων.
Ο Χατσόπουλος δεν είχε hobbies. Δεν έπαιζε γκολφ ή κάποιο άλλο άθλημα. Εκτός από ολίγο τέννις, ο χρόνος έξω από την εργασία του συνίστατο σε ανάπαυση μέσω διανοητικών δραστηριοτήτων. Μια απαραίτητη διασκέδασή του ήταν η ενασχόληση με οικονομικά θέματα ή τη θεωρητική φυσική. Έτσι επέτυχε εισπράξεις 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη Thermo Electron με πωλήσεις εκλεπτυσμένου εργαστηριακού εξοπλισμού.
ΤΙΜΕΣ & ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ
Μεταξύ των πολλών διακρίσεων του Γιώργου Χατσόπουλου για τις επι¬τυχίες και τη συμβολή του στην επιστήμη και την τεχνολογία, περιλαμ¬βάνονται οι εξής:
2007 Ταξιάρχης της Τιμής, από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας
1998 Επίτιμος Διδάκτωρ Μηχανολογίας, από το Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Worcester
1997 Μετάλλιο Henry Laurence Grant, για εξαιρετική συμβολή στη Μηχανολογία
1996 Βραβείο Heinz, για εξαιρετική συμβολή στην Τεχνολογία και την Οικονομία
1996 Μετάλλιο John Fritz, απονεμηθέν από πέντε εθνικές μηχανολογικές εταιρείες, για αξιοσημείωτες επιστημονικές και βιομηχανικές επιτυχίες
1994 Επίτιμος Διδάκτωρ Επιστημών, στο Πανεπιστήμιο Adelphi
1991 Επίτιμος Διδάκτωρ Ανθρωπιστικών Γραμμάτων, από το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, στο Lowell
1990 Εφευρέτης της Χρονιάς, από το Μουσείο Επιστήμης της Βοστώνης
1982 Επίτιμος Διδάκτωρ Επιστημών, από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας του New Jersey
1978 Ισόβιο Μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Μηχανολογίας των ΗΠΑ
1966 Εταίρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών
Ο Γιώργος Χατσόπουλος υπήρξε επίσης μεταξύ πολλών άλλων:
Ομότιμο Ισόβιο Μέλος, της Massachusetts Institute of Technology (MIT) Corporation
Ομότιμος Διευθυντής, του National Bureau of Economic Research
Πρόεδρος, Αντιπρόεδρος και Μέλος του Δ.Σ., της Federal Reserve Bank of Boston (1982-1989)
Μέλος, στο Harvard Kennedy School of Government Advisory Board on Technology and Economic Policy (1992-1999)
Διευθυντής, στο Congressional Economic Leadership Institute (1978-1981)
ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ PHAROS LLC
Από την ίδρυσή της το 1956 μέχρι την αποχώρηση του Γεωργίου Χατσόπουλου από την Προεδρία το 1999, η εταιρεία Thermo Electron (σήμερα Thermo Fisher Scientific) αναπτύχθηκε από ένα μικρό ερευνητικό εργαστήριο σε μια από τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες, σύμφωνα με το περιοδικό Fortune, με προσωπικό πάνω από 25.000 σε 23 χώρες.
Όμως και μετά την αποχώρησή του από τη Thermo Electron, ο Χατσόπουλος ίδρυσε νέα επιχείρηση, την Pharos LLC, τον Μάιο του 2000. Μέσα σε μια δεκαετία η Pharos ανέπτυξε και διέθεσε στην αγορά μια σειρά πρωτοποριακών προϊόντων, στα οποία περιλαμβάνονται μαγνητικώς κινούμενες συσκευές υποβοήθησης της καρδιάς και ερμητικώς σφραγισμένες αντλίες για την κυκλοφορία και επεξεργασία υγρών σε υπερκαθαρό περιβάλλον νοσοκομείων, που απαιτούνται από τους παραγωγούς κυκλωμάτων ημιαγωγών.
Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Ο Γιώργος ευτύχησε να δημιουργήσει μια εξαιρετική οικογένεια, στην οποία κυριαρχούσε η αγάπη, η αρμονία και η ελληνική συνείδηση. Ανεκτίμητη υπήρξε και η συμβολή της επί 59 έτη συζύγου του Δάφνης, το γένος Φυλακτοπούλου.
Η Δάφνη ήταν μαθηματικός, απεφοίτησε από το γνωστό Wellesley College και έλαβε Master's in Teaching Science από το Boston College. Εργάστηκε στην Thermo Electron ως Διευθύντρια των Πληροφορικών Συστημάτων Διαχείρισης, Εταιρικό Μέλος του Massachusetts General Hospital από το 1987 και στο Εποπτικό Συμβούλιο της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βοστώνης από το 1989.
Με αφοσίωση στις ελληνικές παραδόσεις ο εορτασμός του Πάσχα εορτάζετο κάθε χρόνο στην οικία του Γιώργου και της Δάφνης Χατσοπούλου στο Lincoln της Μασαχουσέτης, με πολλά αρνιά στις σούβλες και με πολυάριθμο αριθμό κυρίως Ελλήνων προσκεκλημένων.
Λέγεται ότι «το μήλο πέφτει κάτω από τη μηλιά». Αυτό ισχύει και για τα δύο παιδιά του Γιώργου και της Δάφνης Χατσοπούλου. Πρώτος ήταν ο Νίκος, που γεννήθηκε το 1962. Αν και ο πατέρας του ήλπιζε ότι ο Νίκος θα συνέχιζε τις επαγγελματικές δραστηριότητες (ερευνητικές, δημιουργικές και επιχειρηματικές), ο Νίκος προτίμησε την αυτονομία του, τόσο στις σπουδές, όσο και στην επιστημονική δραστηριότητα, ακολουθώντας λαμπρή ακαδημαϊκή καριέρα.
Ο Νίκος Χατσόπουλος σήμερα είναι Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Προΐσταται ερευνητικού εργαστηρίου νευροεπιστημών που χρηματοδοτείται από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ. Από το 1998 μέχρι το 2001 διετέλεσε Επίκουρος Καθηγητής Νευροεπιστημών στο Πανεπιστήμιο Brown. Από το 2001 υπήρξε συνιδρυτής της εταιρείας Cyberkinetics Neurotechnology Systems, σκοπός της οποίας ήταν η ανάπτυξη τεχνολογίας νευρικών προσθέσεων για υποβοήθηση ατόμων με κινητικές δυσχέρειες. Η έρευνα του Νίκου Χατσόπουλου εστιάζεται στη νευρική βάση του κινητικού ελέγχου και γνώσεων. Είναι συγγραφέας πολυάριθμων επιστημονικών άρθρων, κεφαλαίων σε βιβλία και ενός ειδικού βιβλίου.
Η Μαρίνα-Ισμήνη γεννήθηκε το 1965. Σπούδασε Μαθηματικά και Μουσική στο Πανεπιστήμιο Brown, ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της στην Chase Manhattan, την οποία συνέχισε στην Thermo Electron, τελικά συμπληρώνοντας τις σπουδές της με Master's στη Μηχανολογία. Συνδυάζοντας τα ταλέντα της με εκείνα του συζύγου της Walter Bornhorst στην Innovative Τεχνολογία επέτυχε τη δημιουργία συστήματος παραγωγής φθηνών τρισδιάστατων πρωτοτύπων με ευρείες εφαρμογές. Μεταξύ άλλων στη βιομηχανία, στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην αεροδιαστημική και στη αρχιτεκτονική! Έτσι η Μαρίνα Χατσοπούλου θεωρείται η δημιουργός της τρισδιάστατης εκτύπωσης, όπου εκτυπωτές ψεκασμού με τη βοήθεια του τρισδιάστατου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού (CAD: 3D Computer-Aided Design), χορηγούν σκόνη πολυμερών σε λεπτά διαδοχικά στρώματα δημιουργώντας τρισδιάστατα σταθερά μοντέλα με όλες τις λεπτομέρειες της εσωτερικής γεωμετρίας. , μελάνης, Η Μαρίνα απασχολήθηκε ως Διευθύνουσα Σύμβουλος τη εταιρείας της (που ονομάσθηκε Z Corp). Ιδρύθηκε δε το 1994. Το 2001 η Z Corp εισήγαγε την έγχρωμη πρωτο-εκτύπωση και επεκτάθηκε στο εξωτερικό με εισπράξεις $30 εκατομμυρίων κατ'έτος. Η Μαρίνα σήμερα είναι μέλος του Συμβουλίου του MIT Enterprise Forum - Greece, οργανισμού με σκοπό την προώθηση της επιχειρηματικότητας στη χώρα μας.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ο θάνατος του Γιώργου Χατσόπουλου δημιούργησε ένα δυσαναπλήρωτο κενό όχι μόνο στην οικογένεια και τους φίλους του, αλλά και στην ελληνική ομογένεια των ΗΠΑ. Ο Γιώργος υπήρξε μεγαλοφυΐα, αλλά ήταν πάντα σεμνός, απλός και ευγενικός, φιλικός, υποστηρικτικός και γεμάτος από ανεξάντλητα χαρίσματα και καλοσύνη. Δεν είχε ποτέ επιδείξει αλαζονεία ή υπεροψία, αλλά το αντίθετο ήταν πρόθυμος να βοηθήσει κάθε φοιτητή ή τους Έλληνες του ΜΙΤ, που ζητούσαν τη γνώμη του. Άλλωστε, στην Thermo Electron απασχολήθηκαν πολλοί Έλληνες Μηχανικοί. Υπήρξε ένας μεγάλος Έλλην και μάλιστα Ευρυτανικής καταγωγής.
Η προσφορά του στην επιστήμη ήταν η ορθή επαναδιατύπωση του Δεύτερου Νόμου της Θερμοδυναμικής, για την κατάσταση ισορροπίας.
Χάρις στον Γιώργο Χατσόπουλο η Thermo Electron και η Pharos, με εφευρέσεις τους έχουν συμβάλλει σημαντικά στην καθημερινή ζωή μας. Ίσως δεν είναι γνωστό, ότι την έκρηξη στο Τσερνόμπιλ διέγνωσαν συσκευές της ΤΕ στην Ουψάλα της Σουηδίας. Οι ανιχνευτές εκρηκτικών στις τράπεζες και στα αεροδρόμια, καθώς και η τεχνητή καρδιά, ιδιαίτερα δε οι συσκευές μετρήσεως της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, να προσφέρουν τεράστια υπηρεσία στον σημερινό άνθρωπο των πόλεων.
Ο Γιώργος Χατσόπουλος είχε από μικρός το όραμα να γίνει ένας Edison. Πιστεύουμε ότι τα κατάφερε!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Σημαντικές πληροφορίες για τον Γιώργο Ν. Χατσόπουλο υπάρχουν στα παρακάτω έντυπα:
Bylinsky G. "Thermo Electron Corporation: From the Moon to the Steam Engine", Κεφάλαιο 9 στο "The Innovation Millionaires: How they succeed", Charles Scribner's Sons, New York 1976, pp. 182-203 (ISBN: 0-684-14564-2).
McLaughlin M. "Businessperson of the Year", New England Business, December 1989, pp. 38-73.
Widmer TF. "George N. Hatsopoulos: An American by Design", Boston 2013 (ISBN: 978-0-615-92163-1).
Mary Beth O'Leary. "George Hatsopoulos, Senior Lecturer Emeritus and MIT Corporation Life Member Emeritus, dies at 91", MIT News, September 21, 2018.