Το Κατοχικό Δάνειο εκταμιεύτηκε καταναγκαστικά από την Τράπεζα Ελλάδος προς τις Γερμανικές δυνάμεις Κατοχής την περίοδο 1942-44 και το μεγαλύτερο μέρος του δεν έχει ακόμα αποπληρωθεί. Το διεκδίκησαν επι χρόνια με δικαστικές αποφάσεις, προσφυγές και δικαιώσεις από αρμόδιους φορείς ο Μανώλης Γλέζος και ομάδα διεκδικητών με νομικό σύμβουλο τον Γιάννη Σταμούλη.Με δυνατότητα να γίνουν και κατασχέσεις ακόμα σε γερμανικά κτίρια στην Ελλάαδα, όπως εκείνα του Ινστιτούτου ΓΚΑΙΤ Ε και άλλα κρατικά είδη αξίας, όπως πλοία.
Στην σημερινή συγκυρία, η εκκρεμότητα του Κατοχικού Δανείου τροφοδοτεί μια σειρά από αρνητικά στερεότυπα της μιας χώρας σε βάρος της άλλης και υποσκάπτει την αίσθηση αλληλεγγύης και συνεργασίας που θα έπρεπε κανονικά να πρυτανεύσει μεταξύ των δύο χωρών.
Το ύψος των απαιτήσεων του Δανείου
Το κυριότερο θέμα σε τι ύψος ανέρχονται σήμερα οι απαιτήσεις του Δανείου. Οι απόπειρες εκτίμησης που γίνονται κατά καιρούς ποικίλουν από ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα έως αστρονομικά ποσά που καλλιεργούν την εντύπωση ότι η τυχόν εξόφληση τους όχι μόνο θα δικαιώσει την χώρα, αλλά και θα την απαλλάξει από το χρέος της.
Στο βιβλίο του Ν. Χριστοδουλάκη «Άγος Απλήρωτον»(εκδόσεις Gutenberg, 2013), το Δάνειο είχε υπολογιστεί στα 15 δισ. ευρώ, αν και μέχρι σήμερα η αποπληθωρισμένη αξία του θα έχει ανέλθει περίπου στα 20 δισ. ευρώ. Οι εκτιμήσεις δεν περιλαμβάνουν τον υπολογισμό των κατά πολύ μεγαλύτερων επανορθώσεων που οφείλονται για τις εκτεταμένες ανθρώπινες, υλικές και θεσμικές καταστροφές και αρπαγές που προκάλεσε στην Ελλάδα η Κατοχή 1941-44.
Τι προτείνει ο Ν. Χριστοδουλάκης
Ο Ν. Χριστοδουλάκης προτείνει η εξόφληση του Κατοχικού Δανείου να γίνει είτε με μείωση του ελληνικού δημοσίου χρέους προς την Γερμανία, είτε με προσφυγή σε διεθνή διαιτητικό οργανισμό. Ακόμα μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας θα είχαμε εάν διαμορφώναμε μια «Συμμαχία Διεκδίκησης» με την Πολωνία και ίσως άλλες χώρες, και όλες μαζί επιζητούσαν από κοινού την ιστορική τους δικαίωση
ΤΟ ΑΚΡΙΒΕΣ ΥΨΟΣ ΤΟΥ ΛΈΗΛΆΤΙΚΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ
8.4.2013.....Σύμφωνα με το Βήμα της Κυριακής, μόνο η Τράπεζα της Ελλάδος, βάσει των λογαριασμών που τηρούσε, γνωρίζει το σύνολο των καταβολών προς τους κατακτητές σε όλο το διάστημα της Κατοχής. Το συνολικό ποσό που αφορά τη Γερμανία ανέρχεται σε 1.617.781.093.648.819 δρχ. και στην Ιταλία σε 220.479.188.480 δρχ. Μετά την αφαίρεση των εξόδων κατοχής που καταβάλλονταν σύμφωνα με τον νόμο που υπήρχε και όπως αυτά είχαν συμφωνηθεί με τους κατακτητές η Γερμανία έλαβε ως προκαταβολές 1.530.033.302.528.819 δρχ. και η Ιταλία αντίστοιχα 157.053.637.000 δρχ.
Αυτά τα ποσά είναι τα λεγόμενα κατοχικά δάνεια που θα έπρεπε – κατά τις Συμφωνίες του Μαρτίου του 1942 και του Δεκεμβρίου του 1942 – να επιστραφούν με τη λήξη του πολέμου.
Μόνο από την πρώτη αποτίμηση που έγινε αμέσως μετά τον πόλεμο από την Τράπεζα της Ελλάδος φαίνεται ότι το ποσό αντιστοιχούσε σε 4,5 εκατ. χρυσές λίρες Αγγλίας.
Στη Βουλή-και πάλι- το θέμα των Γερμανικών αποζημιώσεων – Τι είπε η Κωνσταντοπούλου
Το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων που έθεσε η Κατερίνα Σακελλαροπούλου στον Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ απασχόλησε τη Βουλή με την πρόεδρο της Πλεύσης Ελευθερίας να επιτίθεται στην κυβέρνηση και να στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα στον Γερμανό Πρόεδρο.
Η επίσκεψη του Προέδρου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ στην Αθήνα άνοιξε τη συζήτηση για τις γερμανικές αποζημιώσεις. Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου αφού τον υποδέχθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο του έθεσε το θέμα λέγοντας: «Η ελληνογερμανική φιλιά στηρίζεται σε ειλικρινή διάλογο. Θέλω να τονίσω με βάση και σχετική απόφαση τη μεγάλη σημασία που έχει για ελληνικό λαό το ζήτημα κατοχικών αποζημιώσεων που μένει εκκρεμές. Όπως δείχνει η Θεσσαλονίκη είναι ανάγκη να συζητάμε με παρρησία για ανοιχτά τραύματα του παρελθόντος. Η επούλωσή τους θα ενισχύσει τις διμερείς σχέσεις μας στο μέλλον» τόνισε η κα Σακελλαροπούλου.
Η απάντηση του ήταν πως το θέμα αυτό, όσον αφορά τη νομική θέση, διαφέρει από την Αθήνα. «Εμείς είμαστε της άποψης ότι νομικά αυτό το θέμα θεωρείται λήξαν, ωστόσο παραμένουμε δεσμευμένοι απέναντι στην ιστορική μας ευθύνη, όχι μόνον αναφορικά με τη Θεσσαλονίκη αλλά και αλλού».
Λίγη ώρα αργότερα, ο πρωθυπουργός θέτει το θέμα ενώ ο Γερμανός πρόεδρος βρίσκεται στο Μέγαρο Μαξίμου. «Για την Ελλάδα το ζήτημα των επανορθώσεων και ειδικά το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο, αυτά τα ζητήματα είναι ακόμα πολύ «ζωντανά» και ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή θα τα επιλύσουμε. Ωστόσο, θα ήθελα να αποδώσω ιδιαίτερη αξία στην παρουσία σας στην Ελλάδα, στην Κρήτη. Πιστεύω ότι είναι μια χειρονομία μεγάλης σημασίας για εμάς», σημειώνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Επίθεση Κωνσταντοπούλου σε κυβέρνηση και Στάινμαγιερ
Το θέμα απασχόλησε και τη Βουλή. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου, μιλώντας στην Ολομέλεια επιτέθηκε στην κυβέρνηση ενώ έστειλε μήνυμα και στον Γερμανό πρόεδρο. «Κύριε Σταϊνμάιερ στην Ελλάδα υπάρχουν εγγεγραμμένες οι μνήμες των εγκλημάτων των ΝΑΖΙ. Υπάρχουν ακόμα δυνάμεις που δε θα αφήσουν να ξεχαστούν και να μείνουν ατιμώρητες οι θηριωδίες», τόνισε η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας.
Η κ. Κωνσταντοπούλου κατηγόρησε την κυβέρνηση χαρακτηρίζοντας τους «πατριώτες της φάκης», λέγοντας ότι «επικαλούνται την πατρίδα και την κυριαρχία, αλλά δεν τιμούν τους ιερούς αγώνες των προγόνων μας».
Επιπροσθέτως, όπως είπε, «οι οφειλές είναι υπολογισμένες και καταγεγραμμένες και δεν τις εγγράφετε στον προϋπολογισμό, κάτι που συνιστά απιστία. Θέλει την υπογραφή του υπ. Οικονομικών που δεν βάζει». Η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας, είπε προς την κυβέρνηση ότι οφείλουν εξηγήσεις στους πολίτες, «γιατί αυτές τις οφειλές, αυτές τις αξιώσεις, δεν τις διεκδικείτε; Γιατί δεν επιτρέπετε να εκτελεστεί αυτή η απόφαση (που δικαιώνει τους Διστομίτες);
Γιατί;». Και κατέληξε λέγοντας ότι «εκτελείται η κάθε παράνομη αξίωση του κάθε fund σε βάρος κάθε πολίτη και δεν εκτελείται η απόφαση του Αρείου Πάγου του 2000 για τους Διστομίτες. Γιατί;;;.... Διότι υπάρχουν οι διαβεβαιώσεις της κάθε κυβέρνησης ότι δε θα υπογράψει. Αυτό είναι μειοδοσία».
Από την κυβέρνηση η απάντηση ήρθε μέσω του υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ο οποίος τόνισε ότι «οι γερμανικές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο αποτελούν απαράγραπτα εθνικά αιτήματα». Θέλοντας να απαντήσει στην πρόεδρο της Πλεύσης Ελευθερίας, ο κ. Δήμας σχολίασε «να θυμήσω στην κα Κωνσταντοπούλου ότι η ίδια ως Πρόεδρος της Βουλής, στήριζε το α΄εξάμηνο την κυβέρνηση Τσίπρα όσο και αν θέλει να το ξεχάσει».