Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών απορρίπτει την πρόσφατη Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία, με αποδέκτες 27 Κράτη, χαρακτηρίζοντας τις αξιολογήσεις της «άδικες». Παρότι η Έκθεση αναγνωρίζει ορισμένες θετικές εξελίξεις στην οικονομία και τη διπλωματία, η Άγκυρα επικρίνει τις αρνητικές αναφορές στα πολιτικά κριτήρια και τις εσωτερικές πολιτικές της.
Ανατολική Μεσόγειος και σχέσεις με την Ελλάδα
Η Έκθεση αναγνωρίζει την εποικοδομητική προσέγγιση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και τη βελτίωση των σχέσεών της με την Ελλάδα, γεγονός που η Άγκυρα θεωρεί ένδειξη για την άρση των πολιτικών εμποδίων στη σχέση ΕΕ-Τουρκίας, όπως είχαν επιβληθεί από το Συμβούλιο της ΕΕ το 2019.
«Η Έκθεση υπογραμμίζει ότι η Τουρκική Δημοκρατία διαδραμάτισε εποικοδομητικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο, βελτίωσε τις σχέσεις της με την Ελλάδα και ενίσχυσε την εμπορική συνεργασία με την ΕΕ. Δεδομένης της εποικοδομητικής προσέγγισης της Τουρκίας, όπως σημειώνεται στην Έκθεση, αναμένουμε να αρθούν τα πολιτικά εμπόδια στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ που επιβλήθηκαν από τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 15ης Ιουλίου 2019».
Έντονη αντίδραση για το Κυπριακό
Το τουρκικό ΥΠΕΞ αντιδρά έντονα, ωστόσο, στις αναφορές της Έκθεσης για το Κυπριακό, τις οποίες κρίνει ως «μη ρεαλιστικές» και «μαξιμαλιστικές». Κατηγορεί την ΕΕ ότι ενστερνίζεται τις θέσεις της ελληνικής και ελληνοκυπριακής πλευράς, παραμελώντας τα δικαιώματα του τουρκοκυπριακού λαού και το πλαίσιο της διευθέτησης, που περιλαμβάνει τις δύο πλευρές του νησιού και τις εγγυήτριες δυνάμεις. Σύμφωνα με την Άγκυρα, η συμμετοχή της ΕΕ σε μια πιθανή λύση δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή.
«Από την άλλη πλευρά, η Έκθεση αντανακλά τις μη ρεαλιστικές, παράνομες και μαξιμαλιστικές απόψεις της Ελλάδας και της ελληνοκυπριακής πλευράς, ενώ αγνοεί πλήρως τις εύλογες ανησυχίες και τις δικαιολογημένες πολιτικές τόσο της Τουρκίας όσο και της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου. Επιθυμούμε να υπογραμμίσουμε ότι το σχήμα για τη διευθέτηση του Κυπριακού περιλαμβάνει αποκλειστικά τις δύο πλευρές του νησιού και τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις και τα Ηνωμένα Έθνη. Οποιαδήποτε μελλοντική διευθέτηση πρέπει να επιτευχθεί μέσω της συμφωνίας των δύο πλευρών στο νησί.
Οι δηλώσεις της ΕΕ σχετικά με το Κυπριακό, οι οποίες αντικατοπτρίζουν άνευ όρων τις ελληνοκυπριακές θέσεις και δεν λαμβάνουν υπόψη τα εγγενή δικαιώματα του τουρκοκυπριακού λαού, δεν συμβάλλουν στις προσπάθειες διευθέτησης και αποδεικνύουν γιατί η συμμετοχή της ΕΕ σε μια διαδικασία διευθέτησης δεν αποτελεί βιώσιμη επιλογή. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η ΕΕ δεν διαθέτει την εξουσία ή τη δικαιοδοσία να καθορίζει τα σύνορα τρίτων χωρών».
Οικονομική πρόοδος και ανταγωνιστικότητα
Η Άγκυρα επισημαίνει τις θετικές αναφορές που κάνει η Έκθεση για την τουρκική οικονομία, ειδικά ως προς το προηγμένο επίπεδο λειτουργίας της οικονομίας της αγοράς και την ικανότητά της να ανταπεξέλθει στις ανταγωνιστικές πιέσεις της ΕΕ.
«Αξίζει να σημειωθεί ότι η Έκθεση κάνει αναφορά στην πρόοδο που έχει σημειωθεί στις μακροοικονομικές πολιτικές και υπογραμμίζει το προηγμένο επίπεδο λειτουργίας της οικονομίας της αγοράς της Τουρκίας, καθώς και την ικανότητά της να αντιμετωπίζει τις ανταγωνιστικές πιέσεις και τις δυνάμεις της αγοράς εντός της Ένωσης».
Κατά το τουρκικό ΥΠΕΞ, η Έκθεση επιβεβαιώνει ότι η χώρα έχει σημειώσει πρόοδο στην εναρμόνιση με το κεκτημένο της ΕΕ, ιδίως μέσω των μακροοικονομικών πολιτικών και της θεσμικής αναδιάρθρωσης.
«Η Έκθεση επιβεβαιώνει ότι η Τουρκία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην εναρμόνιση με τα πρότυπα της ΕΕ σε πολλούς τομείς, εναρμονίζοντας τη νομοθεσία της με το κεκτημένο της ΕΕ. Η αναζωογόνηση όλων των μηχανισμών διαρθρωτικού διαλόγου που έχουν ανασταλεί, όπως το Συμβούλιο Σύνδεσης και οι διάλογοι υψηλού επιπέδου σε κρίσιμους τομείς, θα επιτρέψουν κοινές δράσεις σε διάφορους τομείς».
Ζητούμενο: Νέα προοπτική στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας
Η ανακοίνωση καταλήγει με την εκτίμηση ότι οι παγκόσμιες και περιφερειακές προκλήσεις απαιτούν μια νέα προσέγγιση στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μια στρατηγική, εποικοδομητική προσέγγιση από την πλευρά της Ένωσης.
«Υπό το φως των σημερινών περιφερειακών και παγκόσμιων προκλήσεων, είναι προφανές ότι απαιτείται μια νέα προοπτική για τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ. Οι πρόσφατες προσπάθειες επαναπροσέγγισης της ΕΕ με την Τουρκική Δημοκρατία αποτελούν ευπρόσδεκτη εξέλιξη. Ωστόσο, η αναζωογόνηση των σχέσεων εξαρτάται από απτά μέτρα που καθοδηγούνται από την πολιτική αποφασιστικότητα και το στρατηγικό όραμα της ΕΕ. Θα θέλαμε να επαναλάβουμε ότι, ως υποψήφια χώρα, η πολιτική βούληση της Τουρκίας να ενισχύσει τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ με εποικοδομητικό τρόπο είναι σαφής και ισχυρή. Η πρόοδος που αναμένεται από την Τουρκική Δημοκρατία στη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ θα επιταχυνθεί, εάν η ΕΕ ακολουθήσει μια εποικοδομητική και στρατηγική προσέγγιση με συγκεκριμένα βήματα, σύμφωνα με το καθεστώς της υποψήφιας χώρας της Τουρκίας.
Στο πλαίσιο αυτό, αναμένουμε επίσης την εφαρμογή των συστάσεων που περιγράφονται στην κοινή ανακοίνωση που συνέταξαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις ή πρόσθετες προϋποθέσεις».