Βασική προϋπόθεση για την εξαγορά καταπατημένης έκτασης είναι ο αιτών να έχει αδιαλείπτως την κατοχή του ακινήτου επί 30 τουλάχιστον έτη με τίτλο ή επί 40 τουλάχιστον έτη χωρίς τίτλο, εφόσον χρησιμοποιεί το ακίνητο ως την κύρια κατοικία του ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα. [ΑΠΕ]
Τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για την εξαγορά καταπατημένων ακινήτων του Δημοσίου έχουν όλοι οι δικαιούχοι ανά την επικράτεια, καθώς άνοιξε η ηλεκτρονική πλατφόρμα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Αρχικά η ηλεκτρονική πλατφόρμα δεχόταν αιτήσεις μόνο από τις περιφέρειες Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Εβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων και Χίου. Από τις περιφέρειες αυτές υποβλήθηκαν περισσότερες από 1.000 αιτήσεις, ενώ οι ενδιαφερόμενοι έχουν δικαίωμα μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου 2025 προκειμένου να υποβάλουν αίτηση.
Την περασμένη Πέμπτη 31 Οκτωβρίου ενεργοποιήθηκε η πλατφόρμα για την υπόλοιπη Ελλάδα, με τους δικαιούχους εξαγοράς να έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2025.
Η εξαγορά των καταπατημένων εκτάσεων πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω της νέας ψηφιακής πλατφόρμας στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://aeda.apps.gov.gr. Η είσοδος γίνεται με κωδικούς Τaxisnet, ενώ παρέχεται επίσης η δυνατότητα υποβολής της αίτησης εξαγοράς από εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, το οποίο πρέπει να συμπληρώσει στο σύστημα τον ΑΦΜ του και να επισυνάψει υπεύθυνη δήλωση εξουσιοδότησης από το gov.gr ή με βεβαίωση γνησίου υπογραφής.
Βασική προϋπόθεση του δικαιώματος υποβολής αίτησης εξαγοράς είναι η άσκηση από τον ίδιο τον αιτούντα ή τους δικαιοπαρόχους, επί δημοσίου ακινήτου, αδιαλείπτως κατοχής:
α) Επί 30 τουλάχιστον έτη με τίτλο.
β) Επί 40 τουλάχιστον έτη χωρίς τίτλο, εφόσον ο αιτών χρησιμοποιεί το ακίνητο ως την κύρια κατοικία του ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα.
γ) Η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο Ε9 για τα πέντε τουλάχιστον έτη που προηγούνται της αίτησης, προκειμένου να είναι σαφές ότι οι αιτούντες θεωρούσαν πως το ακίνητο είναι δικό τους.
Εξαγορά καταπατημένων υπό προϋποθέσεις
Το τίμημα της εξαγοράς θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και κοινωνικά κριτήρια (για ευπαθείς ομάδες, πολύτεκνους, άτομα με αναπηρία). Επιπροσθέτως, το τίμημα εξαγοράς σε ειδικές περιπτώσεις αμφισβήτησης της κυριότητας του δημοσίου ακινήτου διαμορφώνεται με έκπτωση:
• 50% για αιτούντα που έχει αναγνωρισθεί από πρωτοβάθμιο δικαστήριο ως κύριος του ακινήτου ή που έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής.
• 70% αν ο αιτών έχει ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως τις 31.12.2022.
• Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντος ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν από το 1964. Σε αυτή την περίπτωση το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.