Μπορεί στους περισσότερους σήμερα να είναι γνωστός για την καριέρα του στο Χόλιγουντ και τους δύο γάμους του με τη Elizabeth Taylor, ωστόσο οι ερμηνείες του στο θέατρο άφησαν εποχή. O λόγος για τον Richard Burton, ο οποίος γεννήθηκε στις 10 Νοεμβρίου του 1925.δηλ;δή εισήλθε στο εκατοστό χρόνο από τότε. Με αφορμή την ημέρα γέννησής του ρίχνουμε μια ματιά σε μια πραγματικά συναρπαστική ζωή που άφησε ιστορία.
Τα πρώτα χρόνια ζωής του Richard Burton
Ο Burton γεννήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 1925 στο Glamorgan της Ουαλίας και ήταν το δωδέκατο από τα δεκατρία παιδιά στην ουαλόφωνη οικογένεια ενός ανθρακωρύχου και μιας μπαργούμαν σε μια παμπ που ονομαζόταν Miner's Arms, εκεί που γνώρισε και παντρεύτηκε τον σύζυγό της. Ο πατέρας του ήταν ένας άντρας που έπινε και έπαιζε τζόγο -και αργότερα ο Burton είπε ότι του έμοιαζε πολύ.
Ο Richard ήταν μόλις δύο ετών όταν η μητέρα του πέθανε, στις 31 Οκτωβρίου. Μετά τον θάνατο της μητέρας του η μεγαλύτερη αδελφή του Richard, Σεσίλια, και ο σύζυγός της επίσης ανθρακωρύχος, τον πήραν υπό την προστασία τους σε μια περιοχή στο Port Talbot, μια σκληρή χαλυβουργική πόλη.
«Όταν πέθανε η μητέρα μου, η αδελφή μου είχε γίνει μητέρα μου, και περισσότερο μητέρα για μένα από ό,τι θα μπορούσε ποτέ να είναι οποιαδήποτε μητέρα. Ήμουν πολύ περήφανος γι' αυτήν, Ένιωθε όλες τις τραγωδίες εκτός από τη δική της», έλεγε ο Burton.
Αποφάσισε να εγκαταλείψει το σχολείο στα τέλη του 1941 και να εργαστεί ως ανθρακωρύχος, για να βοηθήσει το σπίτι του οικονομικά. Άρχισε να ψάχνεται για να ασχοληθεί με την πυγμαχία, τη θρησκεία και το τραγούδι. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου άρχισε να καπνίζει και να πίνει, παρά το γεγονός ότι ήταν ανήλικος.
Τα πρώτα βήματα του στην υποκριτική
Ο Φίλιπ Μπάρτον (δάσκαλος του Richard) ήταν ένας από τους ανθρώπους που καθόρισαν τη ζωή του και δεν είναι τυχαίο ότι ο Richard πήρε το επίθετό του. Ο Φίλιπ ήταν τότε ραδιοφωνικός παραγωγός και του έδωσε ρόλο σε ένα ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ/διασκευή του έργου του για το ραδιόφωνο του BBC, «Youth at the Helm». Βλέποντας το ταλέντο του, δούλεψε σκληρά μαζί του για την ανάπτυξη της υποκριτικής και της φωνής του νεαρού προστατευόμενού του.
Στη συνέχεια, ο δάσκαλος έγινε νόμιμος κηδεμόνας του και εκείνος άλλαξε το επώνυμό του σε Richard Burton, από το επώνυμο του Φίλιπ, κάτι που αποδέχθηκε και ο βιολογικός του πατέρας. Ο Φίλιπ ζήτησε από τον Ρίτσαρντ να σπουδάσει στο Exeter College της Οξφόρδης, στο πλαίσιο ενός προγράμματος εξάμηνης υποτροφίας που προσέφερε η RAF σε δόκιμους.
Την ίδια χρονιά έπαιξε τον Χίγκινς στον «Πυγμαλίωνα» του Μπέρναρ Σο και ξεχώρισε αμέσως. Πληρωνόταν δέκα λίρες την εβδομάδα για τον ρόλο, δηλαδή «τρεις φορές περισσότερο από ό,τι έπαιρναν οι ανθρακωρύχοι», όπως έλεγε. Ενώ φοιτούσε με την υποτροφία που είχε πάρει στην Οξφόρδη, άρχισε να παίζει σε παραστάσεις δεσπόζοντας, όπως θυμούνται, απόλυτα, ακόμα και με την ακινησία του.
Η πορεία του στην υποκριτική εξελίχθηκε φυσικά, με τη συμμετοχή του ηθοποιού από το ένα έργο στο άλλο. Μέχρι που ο σκηνοθέτης John Gielgud έδωσε στον Burton το επίτευγμα της καριέρας του, σκηνοθετώντας τον στο «The Lady's Not For Burning» το 1949. Με αυτό το έργο πάτησε το πόδι του στο Μπρόντγουεϊ, στο Royale Theatre το 1950.
Ο θεατρικός θρίαμβος και η μεγάλη του κινηματογραφική καριέρα είχαν ξεκινήσει και στο Χόλιγουντ, μετά από σύσταση του σκηνοθέτη Τζορτζ Κιούκορ, του δόθηκε ο πρωταγωνιστικός ρόλος στη γοτθική ρομαντική ταινία «Η ξαδέρφη μου Ρέιτσελ» (1952) απέναντι από την Ολίβια ντε Χάβιλαντ.
O πιο διάσημος και ακριβοπληρωμένος ηθοποιός της δεκαετίας του 1960
Το 2002, συμπεριλήφθηκε στη λίστα με τους μεγαλύτερους Βρετανούς στην ιστορία, μαζί με τον Sir Winston Churchill, τoν Charles Darwin, την Πριγκίπισσα Diana, τον John Lennon και άλλους. Προτάθηκε επτά φορές για Όσκαρ, δίχως όμως να καταφέρει να κερδίσει. Ωστόσο, ήταν νικητής του Βραβείου της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου το 1966, Χρυσής Σφαίρας και βραβείου Tonny καλύτερου ηθοποιού το 1961. Ο Richard Burton θεωρείται ο πιο διάσημος και ακριβοπληρωμένος ηθοποιός της δεκαετίας του 1960.
«Όλη μου η φήμη για ένα μπουκάλι μπύρα» – Ο εθισμός στο αλκοόλ
Σε συνέντευξή του στην εκπομπή «Parkinson" του BBC το 1974, ο Burton εξομολογήθηκε ότι είχε περάσει από περιόδους κατά τις οποίες έπινε δύο ή τρία μπουκάλια σκληρό ποτό την ημέρα, αρκετά για να τερματίσει μια κανονική ανθρώπινη ζωή. Αυτές οι περίοδοι χαρακτηρίστηκαν από αυτοκτονική κατάθλιψη. Όπως χαρακτηριστικά είχε πει ο ίδιος: «Όλη μου η φήμη για ένα μπουκάλι μπύρα».
Η μάχη του Burton με το αλκοόλ δεν τελείωσε ποτέ. Το 1981 σταμάτησε εντελώς το ποτό, αποκαλώντας το «χειρότερο από τον καρκίνο». Όμως μέσα σε λίγα χρόνια είχε ξανακυλήσει. Ο εύρωστος πρώην παίκτης του ράγκμπι άρχισε να εμφανίζεται στο κοινό δείχνοντας αδύναμος, με ένα χαλαρό, απογοητευμένο πρόσωπο. Το γεγονός ότι κάπνιζε πάνω από πέντε πακέτα τσιγάρα την ημέρα, μάλλον δεν βοήθησε.
H ακόμη πιο ταραχώδης προσωπική του ζωή
Ο Burton παντρεύτηκε πέντε φορές, δύο φορές διαδοχικά με τη Elizabeth Taylor. Από το 1949 έως το 1963 ήταν παντρεμένος με τη Σίμπιλ Γουίλιαμς, με την οποία απέκτησε δύο κόρες, την Κέιτ και την Τζέσικα Μπάρτον.
Οι γάμοι του Burton με την Taylor διήρκεσαν από τις 15 Μαρτίου 1964 έως τις 26 Ιουνίου 1974 και από τις 10 Οκτωβρίου 1975 έως τις 29 Ιουλίου 1976. Ο πρώτος τους γάμος έγινε στο ξενοδοχείο Ritz-Carlton στο Μόντρεαλ. Η Taylor δήλωσε τότε: «Είμαι τόσο ευτυχισμένη που δεν μπορώ να το πιστέψω. Αυτός ο γάμος θα κρατήσει για πάντα».
Η κοινή τους ζωή διακρίνονταν από πάθος και υπερβολές. Έκαναν σπατάλες σε διαμάντια και δείπνα, αγόραζαν τζετ αεροπλάνα από μια ιδιοτροπία, μάλωναν εκρηκτικά και τα έφτιαχναν με τον ίδιο τρόπο.
«Όταν είσαι ερωτευμένος και λαχταράς τόσο πολύ», έλεγε η Taylor το 1973, «απλά το πιάνεις με τα δύο χέρια και ξεφεύγεις από τη θύελλα». Η αλήθεια είναι ότι κάθε φορά κατάφερναν να ξεφύγουν μέσα από χρόνια υπερβολής, αναταραχές, σκάνδαλα και αμέτρητα μπουκάλια ποτού.
Για την σκανδαλώδη προσωπική ζωή της Elizabeth Taylor -που παντρεύτηκε 8 φορές, εκ των οποίων τις δύο με τον Richard Burton- και τί δεν έχει γραφτεί. Καθώς και για τις προτιμήσεις της για πανάκριβα κοσμήματα και αρώματα. Το δικό τους ειδύλλιο έγραψε ιστορία και θεωρείται από τα πιο αξιομνημόνευτα του Χόλιγουντ.
Ο δεύτερος γάμος τους έγινε δεκαέξι μήνες μετά το διαζύγιό τους, στο Εθνικό Πάρκο Τσόμπε στη Μποτσουάνα. Ο Burton υιοθέτησε και τα δυο παιδιά της Τέιλορ από τον Έντι Φίσερ και τον Μάικ Τοντ.
Τον Αύγουστο του 1976, έναν μήνα μετά το δεύτερο διαζύγιό του από την Taylor, ο Burton παντρεύτηκε το μοντέλο Σούζι Μίλερ, ενώ από το 1983 μέχρι τον θάνατό του το 1984, ήταν παντρεμένος με την ανεξάρτητη βοηθό παραγωγής Σάλι Χέι.
O Burton ήταν αιώνιος σοσιαλιστής
Ιδεολογικά ο Burton ήταν αιώνιος σοσιαλιστής, αν και ποτέ δεν ασχολήθηκε έντονα με την πολιτική. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της βιογραφίας του Τίτο στη Γιουγκοσλαβία διακήρυξε δημόσια ότι ήταν κομμουνιστής, λέγοντας ότι δεν αισθανόταν καμία αντίφαση μεταξύ τού να κερδίζει τεράστια χρηματικά ποσά για ταινίες και να έχει αριστερές απόψεις, αφού «σε αντίθεση με τους καπιταλιστές, δεν εκμεταλλεύομαι άλλους ανθρώπους».
Ο σταρ που πέθανε από το αλκοόλ ήταν άθεος και δήλωνε για τις θρησκευτικές του απόψεις: «Μακάρι να μπορούσα να πιστέψω σε κάποιον Θεό, αλλά απλά δεν μπορώ». Πέθανε από εγκεφαλική αιμορραγία στις 5 Αυγούστου 1984 στο Σελινί της Ελβετίας, σε ηλικία 58 ετών.
Ακολουθούν αποσπάσματα από τα ημερολόγια του για την Elizabeth Taylor, που δημοσιεύτηκαν από τη Daily Mail:
3 Νοεμβρίου 1966
Για κάποιο λόγο ανησυχούσα πολύ για την Ε (σ.σ.: Elizabeth) σήμερα το πρωί. Για το αν με αγαπάει ή όχι, για το πόσο άσχημα θα ένιωθα αν την έχανα κλπ. Άφησα τον εαυτό μου να πέσει σε μια μικρή κατάθλιψη και ανακουφίστηκα πραγματικά όταν τελικά με πήρε τηλέφωνο από το στούντιο. Τι έχω πάθει;
10 Ιανουαρίου 1967
Πάντα την αγαπούσα πολύ, αλλά αυτή τη στιγμή είμαι τρελά ερωτευμένος μαζί της. Θέλω να κάνουμε έρωτα κάθε λεπτό.
30 Ιουλίου 1967
Η Elizabeth έχει αδυνατίσει πολύ και σχεδόν δεν μπορώ να πάρω τα χέρια μου από πάνω της. Δεν έχει χάσει κιλά, αλλά με τη γυμναστική και το μασάζ που κάνει τον τελευταίο καιρό, το σώμα της έχει αναδιαμορφωθεί. Αυτή τη στιγμή είναι μια από τις πιο αισθησιακές γυναίκες που έχω δει στη ζωή μου. Η πιο αισθησιακή.