Στην παραδοχή ότι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες παραμένουν ακριβότερα από την εποχή της πανδημίας, προχώρησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της εισήγησης του στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου με θέμα τον προϋπολογισμό. Μείζον το πρόβλημα της ακρίβειας, που είναι εκτεταμένη σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας και αρνείται να αντιμετωπισθεί με λύσεις της αντιπολίτευσης ,όπως η μείωση του ΦΠΑ, οι μειώσεις στη φορολογία (που η Κυβέρνηση έχει μεταθέσει για το 2025), οι μεγαλύτερες παροχές κλπ.
«Γι αυτό και επιμένω ότι η τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών αποτελεί μονόδρομο» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως «για τον λόγο αυτό ο προϋπολογισμός, ενώ αφορά το 2025, ουσιαστικά έχει ορίζοντα το 2022 27, ώστε αυτές οι ανατιμήσεις να αντισταθμιστούν και στο εξής να διατηρούνται μόνο σε ισχύ».
Ο ίδιος υποστήριξε πως στόχος είναι «η Ελλάδα να βρεθεί με λιγότερους φόρους στο τέλος της 4ετίας», τονίζοντας ότι «ο προϋπολογισμός αυτός απαντά διπλά στην ακρίβεια», εξηγώντας ότι αφορά την μείωση τιμών αλλά και την αύξηση των εισοδημάτων των πολιτών.
Eιδικότερα, στο υπουργικό θα παρουσιαστεί από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη και τον υφυπουργό Θάνο Πετραλιά ο κρατικός προϋπολογισμός 2025 και η έγκριση απολογισμού, ισολογισμού και λοιπών χρηματοοικονομικών καταστάσεων 2023.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις εξελίξεις στα κόμματα της αντιπολίτευσης, λέγοντας ότι επικοινώνησε με τον Σωκράτη Φάμελλο.
«Εύχομαι οι νέες ισορροπίες, να είναι θετικές για την ποιότητα του πολιτικού διαλόγου», είπε.
Αναφερόμενος στο ποια θα είναι η στάση της αντιπολίτευσης κατά την ψήφιση του προϋπολογισμού, είπε «να δούμε, αν θα ψηφίσει τις 12 μειώσεις φόρων», τόνισε.
Αναφορικά δε με το ΠΑΣΟΚ άφησε αιχμές κατά της αξιωματικής αντιπολίτευσης λέγοντας: «αναμένω τη θεσμική συνάντηση με τον κ. Ανδρουλάκη, περιμένω από εκείνον και το κόμμα του έναν πιο υπεύθυνο ρόλο, οι τελευταίες όμως θέσεις του θυμίζουν πολύ ΣΥΡΙΖΑ. Δεν ζητάμε να συμφωνούμε σε όλα, αλλά περιμένουμε προτάσεις ουσίας».
«Πριν από λίγο είχα την ευκαιρία να τηλεφωνήσω και να συγχαρώ τον νέο πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ για την εκλογή του. Εύχομαι, αυτές οι νέες ισορροπίες στη Βουλή να αποβούν θετικές πρώτα και πάνω απ' όλα για την ποιότητα του κοινοβουλευτικού διαλόγου και βέβαια οι αναδιατάξεις στην αντιπολίτευση μεταφέρουν και βαρύτερα καθήκοντα στο ΠΑΣΟΚ», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Και συνέχισε: «αναμένω σύντομα τη θεσμική μας συνάντηση με τον κ. Ανδρουλάκη, ο οποίος τώρα και ως αρχηγός της αντιπολίτευσης είναι πολιτειακός, είναι παράγων, κυρίως όμως θα περιμένω από εκείνον και το κόμμα του μία πιο υπεύθυνη στάση με βάση το νέο τους ρόλο.
Επιμένω σε αυτό, διότι δυστυχώς οι τελευταίες θέσεις του θύμισαν πολύ ΣΥΡΙΖΑ. Με μία πολύ μεγάλη δημαγωγική ευκολία ζητάει να μειωθεί ο ΦΠΑ, παραδείγματος χάρη, κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, κάτι το οποίο θα στοίχιζε από μόνο του 3 δισ ευρώ.
Και βέβαια να θυμίσω ότι και οι παροχές που υποσχέθηκε πηγαίνουν πέρα και πάνω από το ευρωπαϊκό όριο δαπανών, κάτι το οποίο θα έθετε αυτόματα, το τονίζω αυτόματα, τη χώρα σε διαδικασία επιτήρησης», υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης.
Και κατέληξε: «Αυτό λοιπόν το οποίο ζητούμε από την αντιπολίτευση προφανώς δεν είναι να συμφωνήσει σε όλα όσα κάνει η κυβέρνηση, δεν είναι αυτή η δουλειά της αντιπολίτευσης. Όμως, αυτό το οποίο απαιτούν οι καιροί είναι πρώτα και πάνω απ΄ όλα αλήθεια, σοβαρότητα, τεκμηρίωση, προτάσεις ουσίας κι όχι στιγμιαία και απροετοίμαστα θα έλεγα πυροτεχνήματα δημαγωγίας.
Θεωρώ ότι αυτές οι πρόσφατες μεταβολές στα έδρανα της Βουλής με ένα τρόπο μπορούν να γίνουν και μια ευκαιρία και για την κυβέρνηση και για την παράταξη και ίσως η καλύτερη δυνατή στιγμή για να προβληθεί η γνήσια κοινωνική προοδευτική αλλά και πατριωτική ταυτότητα των επιλογών μας και νομίζω και μία ακόμα αφορμή να σφυρηλατηθεί η ενότητά μας απέναντι σε οποιονδήποτε επιχειρήσει να αμφισβητήσει τελικά όσα οι ίδιοι οι πολίτες επέλεξαν να γίνουνε πράξη στη νέα Ελλάδα».
2.Στη γραμμή της εγκράτειας ο νέος προϋπολογισμός
25.11.2024
Αντώνης Καρακούσης
Υπουργικό συμβούλιο με το βλέμμα στον προϋπολογισμό
Σταθερό και τη νέα χρόνια το βάρος των φόρων - Στο προεκλογικό 2026 μεταφέρονται οι όποιες αλλαγές.
Ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης κατέθεσε την περασμένη Τρίτη στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2025, εμμένοντας κατά βάση, με ελάχιστες διαφοροποιήσεις, στο αυτό σχήμα οικονομικής πολιτικής. Επί της ουσίας, οι στόχοι παραμένουν αδιατάρακτοι και το μείγμα αναλλοίωτο. Οι παροχές του 1,1 δισ. ευρώ δεν είναι αρκετές, ούτε ικανές να αλλάξουν την εικόνα. Πράγμα που σημαίνει ότι και στη διάρκεια του προσεχούς έτους η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης θα συνεχίσει στην περιοριστική της λογική, επιδιώκοντας δημοσιονομική ασφάλεια και διατήρηση της ευμενούς διάθεσης των αγορών και των οίκων αξιολόγησης απέναντί τους.
Επιμονή
Γι' αυτό και επιμένει στην επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και συμβιβάζεται με τις τρέχουσες μέτριες αναπτυξιακές επιδόσεις, οι οποίες μένουν αναιτιολόγητες έπειτα από τόσα χρόνια μνημονιακών πολιτικών και των υποτιθέμενων ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που διαμόρφωσε η ασκηθείσα επί μακρόν πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης.
Ο κ. Χατζηδάκης υπερασπίζεται τη συντηρητική προσέγγισή του, δεν διακινδυνεύει την απώλεια των υπερβολικών, κατά τη γνώμη των περισσοτέρων, φορολογικών εσόδων που τα τελευταία χρόνια εξασφαλίζονται μέσω των υψηλών φορολογικών συντελεστών της άμεσης και της έμμεσης φορολογίας και βεβαίως υπερασπίζεται τη λελογισμένη αύξηση των δημοσίων δαπανών μόλις κατά 3,6%. Επικαλείται προς τούτο τις αλλεπάλληλες κρίσεις στην παγκόσμια οικονομία εξαιτίας των διαχεόμενων και αλληλοσυνδεόμενων διαταραχών σε οικονομικό, κλιματικό και γεωπολιτικό επίπεδο.
Κατ' αυτόν οι αβεβαιότητες περισσεύουν διεθνώς, τα πολεμικά μέτωπα σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή διατηρούνται ενεργά και ικανά να προκαλέσουν νέες αναστατώσεις στη διεθνή οικονομία. Και επαίρεται βεβαίως για την απόσταση που παρουσιάζουν οι ελληνικοί ρυθμοί ανάπτυξης, στο παρόν αβέβαιο διεθνές περιβάλλον, από τους αντίστοιχους μέσους ευρωπαϊκούς όρους. Η αλήθεια είναι ότι η ελληνική οικονομία φέτος αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 2,2% και του χρόνου προβλέπεται να πιάσει το 2,3%, όταν η ευρωζώνη στο σύνολό της προβλέπεται να αναπτυχθεί με 0,8% και 1,4%.
Μπορεί να πει κανείς ότι η αυταρέσκεια περισσεύει στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, μεταθέτοντας για το απώτερο μέλλον δυναμικότερες αλλαγές στο μείγμα της οικονομικής πολιτικής.
Οι παρεμβάσεις
Ο κ. Χατζηδάκης, παρουσιάζοντας τον νέο προϋπολογισμό, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι μόνο αν τον προσεχή Σεπτέμβριο επιβεβαιωθεί η επίτευξη των στόχων για πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 2,5% του ΑΕΠ και του ελλείμματος σε μόλις 0,6%, που θα διευρύνουν τον δημοσιονομικό χώρο, θα οδηγηθεί το 2026 πια σε παρεμβάσεις κυρίως στη φορολογία εισοδήματος μέσω κάποιων αναπροσαρμογών στα ενδιάμεσα κλιμάκια και τους συντελεστές της φορολογικής κλίμακας, με στόχο την ελάφρυνση των εισοδημάτων της μεσαίας τάξης.
Επ' ουδενί, αντιθέτως, δεν συζητά μειώσεις στους συντελεστές της έμμεσης φορολογίας και δη του ΦΠΑ, την υπεραπόδοση του οποίου συνδέει τόσο με τους ικανοποιητικούς για αυτόν ρυθμούς ανάπτυξης όσο και με τις προσπάθειες πάταξης της φοροδιαφυγής, μέσω επαύξησης της χρήσης των ψηφιακών μέσων και της διεύρυνσης των ψηφιακών συναλλαγών. Ωστόσο δεν μπορεί να κρύψει το διαρκώς αυξανόμενο φορολογικό βάρος τόσο για το πλήθος των οικονομικών δραστηριοτήτων όσο και στα εισοδήματα κυρίως των μισθωτών. Τα στοιχεία του προϋπολογισμού που κατέθεσε στη Βουλή είναι αδιάψευστα.
Αύξηση εσόδων
Τα έσοδα του ΦΠΑ έφθασαν το 2023 σε περίπου 23,5 δισ. ευρώ, προϋπολογίστηκαν σε περίπου 24,4 δισ. ευρώ για το 2024, θα ξεπεράσουν εν τέλει φέτος, κατά τις τρέχουσες προβλέψεις, τα 25,2 δισ. ευρώ και σύμφωνα με τον νέο προϋπολογισμό το 2025 θα ξεπεράσουν τα 26,5 δισ. ευρώ.
Αντιστοίχως τα έσοδα του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων το 2023 ξεπέρασαν τα 21,5 δισ. ευρώ, προϋπολογίστηκαν σε 21,65 δισ. ευρώ για το 2024 αλλά πλέον εκτιμάται ότι φέτος θα ξεπεράσουν τα 23,7 δισ. ευρώ και σύμφωνα με τον νέο προϋπολογισμό το 2025 θα αγγίξουν τα 25 δισ. ευρώ.
Κοινώς από τους δύο βασικούς φόρους, ήτοι από τον ΦΠΑ και τον φόρο εισοδήματος, το υπουργείο Οικονομικών προβλέπεται να εισπράξει περίπου 51,5 δισ. ευρώ, σχεδόν το 70% του συνόλου των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού, που αναμένονται σε 74,6 δισ. ευρώ το προσεχές έτος. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα έσοδα αυξάνονται σχεδόν κατά 5 δισ. ευρώ τον χρόνο. Από 65,2 δισ. ευρώ το 2023 αυξήθηκαν σε 70,8 δισ. ευρώ το 2024 και θα αναμένεται να ανέλθουν σε 74,6 δισ. ευρώ το 2025.
Προφανέστατα αυτή η τόσο σημαντική αύξηση των εσόδων, κατά σχεδόν 10 δισ. ευρώ στην τριετία 2023-2025, δεν μπορεί να αποδοθεί στις προσπάθειες κατά της φοροδιαφυγής και στην ενίσχυση του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος. Φανερώνει απλούστατα και τη διαρκή επίδραση του βάρους των υψηλών συντελεστών του ΦΠΑ και του φόρου εισοδήματος. Πολύ περισσότερο όταν στο ίδιο διάστημα, μεταξύ 2023-2025, η αύξηση του συνόλου των κρατικών δαπανών περιορίζεται στη ζώνη των 8 δισ. ευρώ και το σύνολό τους αναμένονται σε περίπου 80,5 δισ. ευρώ.
Δυσαρεστημένοι
Αξιολογώντας συνολικά το εκπηγάζον από τον προϋπολογισμό του 2025 μείγμα οικονομικής πολιτικής αντιλαμβάνεται ο καθείς ότι ο υπουργός Οικονομικών και συνολικά η κυβέρνηση επιλέγουν πολιτική, κατά το δυνατόν, ασφαλούς δημοσιονομικής διαχείρισης στη διάρκεια του μεταβατικού και γενικά ανασφαλούς πανευρωπαϊκά 2025, αφήνοντας τις «μεγάλες» παρεμβάσεις για το σχεδόν αμιγώς προεκλογικό 2026. Τότε θα απέχουμε μόλις ενάμιση χρόνο από τις εκλογές του 2027 και προφανώς η πολλαπλώς πιεζόμενη και διαρκώς φθειρόμενη νεοδημοκρατική διακυβέρνηση θα χρειάζεται ευρύτερα μέσα και εργαλεία παροχών προκειμένου να εξευμενίσει το πλήθος των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων.
Πολλοί, παρά ταύτα, είναι εκείνοι που θεωρούν ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε να προσπεράσει τους όποιους πολιτικούς περιορισμούς και αντί να προσβλέπει σε μελλοντικές ευκαιρίες, να σπεύσει από τώρα να προσδώσει ξεχωριστά αναπτυξιακά χαρακτηριστικά στην πολιτική της. Να εκμεταλλευθεί δηλαδή τα όποια υπερέσοδα δημιουργεί η τρέχουσα δημοσιονομική διαχείριση και να τα κατευθύνει στις επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, ώστε να καλύψει το εμφανές επενδυτικό κενό και έτσι να ενισχύσει την παραγωγική της ικανότητα, τη μόνη που μπορεί πραγματικά να εγγυηθεί τις δουλειές και τα εισοδήματα των πολιτών.
Επενδύσεις
Αντί λοιπόν να προβαίνει σε πρόωρες αποπληρωμές χρεών για να κερδίσει την εύνοια των αγορών και των οίκων αξιολόγησης, θα μπορούσε να μετριάσει το φορολογικό βάρος και να επαυξήσει στον μέγιστο βαθμό τους πόρους που κατευθύνονται στις επενδύσεις και στην παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου. Είναι αυτή η ασφαλέστερη οδός προς τη διεκδικούμενη ταχεία ανάκαμψη, η οποία και τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ μειώνει και μαζί τις προσδοκίες και τις ευκαιρίες των πολιτών πολλαπλασιάζει.
Με τη διαφορά ότι απαιτεί γενναιότητα και απελευθέρωση από τα δόγματα και τα στερεότυπα των επικρατουσών την τελευταία δεκαπενταετία μονοδρομικών πολιτικών αντιλήψεων. Αλλωστε οι καιροί αλλάζουν και άλλοι άνεμοι αναπτύσσονται παγκοσμίως...