Με όλο και ταχύτερους ρυθμούς εντάσσονται νέα αλλά και δοκιμασμένα μη επανδρωμένα συστήματα στις τάξεις των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Περιφερόμενα πυρομαχικά, UAV για επιτήρηση και αποστολές κρούσης, drones για συλλογή πληροφοριών, εντοπισμό στόχων και παροχή στοιχείων βολής καθώς και μη επανδρωμένα επιφανείας αλλά και υποβρύχια drones βρίσκονται στη λίστα των γενικών επιτελείων, με τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων να καταγράφουν ήδη τις επιδόσεις τους σε ασκήσεις και συνεκπαιδεύσεις.
Τα διδάγματα από τα πεδία των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή δείχνουν ότι ο «πόλεμος των drones» είναι ήδη εδώ. Παρόλο που το πρώτο αυτόνομο σύστημα ελληνικής κατασκευής πέταξε το 1982, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, όπως και η βιομηχανία, δεν κατάφεραν να ακολουθήσουν την εξέλιξη της τεχνολογίας εν μέρει εξαιτίας της οικονομικής κρίσης αλλά και λόγω της προτεραιοποίησης άλλων συστημάτων.
Τα τελευταία χρόνια καταβάλλεται προσπάθεια από το υπουργείο Εθνικής Aμυνας και τα γενικά επιτελεία ώστε να καλυφθεί το χαμένο έδαφος, ενώ, πιο αποφασιστικά βήματα στον τομέα των αυτόνομων συστημάτων κάνει και η εγχώρια αμυντική βιομηχανία.
Η «Κ» επιχειρεί να χαρτογραφήσει το παρόν αλλά και το μέλλον των μη επανδρωμένων συστημάτων που προορίζονται για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030» που προωθεί η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία.
Apache σε ρόλο κυνηγού drone – Ελληνικό ενδιαφέρον για τη «νέα» αποστολή των επιθετικών ελικοπτέρων
Η διαφορά στο πεδίο
Τμήματα των ειδικών επιχειρήσεων έχουν ήδη εξοπλιστεί με διάφορους τύπους μικρών «εμπορικού» τύπου drones που χρησιμοποιούνται κυρίως σε ρόλους αναγνώρισης. Παράλληλα, δοκιμάζουν πιο εξελιγμένα συστήματα, όπως το ισραηλινό Orbiter 1K, που «εμφανίστηκε» την Πέμπτη στη στατική έκθεση της πολυεθνικής άσκησης «Golden Sword» που διοργανώθηκε στην περιοχή ευθύνης του Γ΄ Σώματος Στρατού. Το συγκεκριμένο Orbiter ανήκει στην κατηγορία των περιφερόμενων πυρομαχικών και παραχωρήθηκε από την κατασκευάστρια εταιρεία προκειμένου να δοκιμαστεί από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.
Θέμα χρόνου, ωστόσο, είναι η απόκτηση των αμερικανικής κατασκευής Switchblade 300 και των ακόμη μεγαλύτερων Switchblade 600 που θα αγοραστούν μέσω διακρατικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ. Η έκδοση 300 αφορά στο μικρής εμβέλειας drone (περί τα 20 χιλιόμετρα) ικανό για χρήση κατά προσωπικού και στόχων χωρίς ιδιαίτερη θωράκιση, ενώ, η έκδοση 600 έχει διπλάσια εμβέλεια και αντιαρματική κεφαλή που επιτρέπει την προσβολή θωρακισμένων στόχων όπως άρματα μάχης, ΤΟΜΑ και οχυρωμένες θέσεις.
Οπως αποκάλυψε πρόσφατα η «Κ», μονάδες του πυροβολικού πραγματοποίησαν επιτυχημένη δοκιμή μεταφοράς στοιχείων βολής από εμπορικού τύπου drone και συγκεκριμένα ενός DJI με το λογισμικό ATAK, σε πυροβόλο Μ109. Πρόκειται για την πρώτη καταγεγραμμένη μεταφορά δεδομένων στοχοθεσίας από drone σε όπλο του ελληνικού πυροβολικού. Ταυτόχρονα, το Γενικό Επιτελείο Στρατού σχεδιάζει τον εξοπλισμό των τροχοφόρων οχημάτων αναγνωρίσεως Μ1117 με drones, ενώ, όπως ανέφερε πρόσφατα ο Νίκος Δένδιας, κάθε μονάδα θα διαθέτει συστήματα drone και αντι-drone για τη φύλαξη στρατοπέδων και κρίσιμων εγκαταστάσεων.
Από τον Πήγασο στα Heron και τα Camcopter
To 1979 η ΕΑΒ σε συνεργασία με την Πολεμική Αεροπορία προχώρησε στην ανάπτυξη του πρώτου ελληνικού UAV με ρόλο παρακολούθησης και συλλογής πληροφοριών. Αν και η Ελλάδα ήταν μια από τις πρώτες χώρες που εισήλθαν στο πεδίο των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, δεν ακολούθησε την ταχύτατη εξέλιξη της τεχνολογίας. Το Πήγασος Ι εντάχθηκε σε υπηρεσία το 2003, ενώ δύο χρόνια αργότερα ακολούθησε το αναβαθμισμένο Πήγασος ΙΙ.
Η Πολεμική Αεροπορία, ωστόσο, προχώρησε στην απόκτηση των ισραηλινής κατασκευής Heron, τα οποία καθημερινά καλύπτουν μεγάλο τμήμα του νοτιοανατολικού Αιγαίου και της Μεσογείου σε αποστολές επιτήρησης, συλλογής πληροφοριών και έρευνας και διάσωσης. Το αεροπορικό επιτελείο έχει εκφράσει τη βούληση να προχωρήσει στην απόκτηση και οπλισμένων drones (UCAV) με την αναβαθμισμένη έκδοση του Heron να βρίσκεται, σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των υποψηφίων.
Ενα σημαντικό βήμα ετοιμάζεται να κάνει και ο στρατός ξηράς με την ένταξη των γαλλικών UAV Patroller. Οι πρώτες μονάδες αναμένονται εντός του 2025 και, όπως έχει επισημάνει η «Κ» θα υπηρετούν στην αεροπορία στρατού, σε αντίθεση με τα παλαιότερα Sperwer που ανήκουν στις διαβιβάσεις. Τα Patroller θα αναβαθμίσουν σημαντικά τις δυνατότητες επιτήρησης αλλά και μεταφοράς υψηλής ευκρίνειας εικόνας, ακόμη και στοιχείων βολής, για τις μονάδες του στρατού ξηράς, ενώ το ΓΕΣ έχει ήδη εκφράσει ενδιαφέρον για την οπλισμένη έκδοση του UAV την οποία αναπτύσσουν οι Γάλλοι κατασκευαστές.
Παράλληλα, το Πολεμικό Ναυτικό ετοιμάζεται να παραλάβει τα μη επανδρωμένα ελικόπτερα Camcopter S-100 που θα εξοπλίσουν τις νέες φρεγάτες FDI Belharra του στόλου. Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν ότι τα S-100 θα προσφέρουν πολλαπλά επιχειρησιακά οφέλη στο Πολεμικό Ναυτικό, αναλαμβάνοντας αποστολές επιτήρησης, αναγνώρισης και στοχοποίησης απειλών.
Πύραυλοι τύπου Cruise και για τον στρατό ξηράς – Τι σχεδιάζει η ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων
Εγχώρια ανάπτυξη
Στους στόχους του υπουργείου Εθνικής Αμυνας είναι και η εγχώρια ανάπτυξη μη επανδρωμένων οχημάτων αλλά και συστημάτων για την αντιμετώπισή τους. Η «Κ» πληροφορείται πως το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμυνας έχει καταθέσει ήδη στο ΕΛΚΑΚ (Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας) τις προδιαγραφές για τα συστήματα που χρειάζονται τα γενικά επιτελεία. Παράλληλα, η ΕΑΒ συνεχίζει την εξέλιξη του drone «Αρχύτας», το οποίο θα λειτουργήσει ως μέσο για την ανάπτυξη νέων αυτόνομων συστημάτων βάσει των αναγκών των ενόπλων δυνάμεων.
Το ΕΛΚΑΚ έχει αναλάβει και την περαιτέρω ανάπτυξη του αντι-drone «Κένταυρος» που κατασκεύασε η ΕΑΒ, ώστε να τοποθετηθεί στις φρεγάτες του στόλου και στη συνέχεια, η εποχούμενη έκδοση να μεταφερθεί στα νησιά και τον Εβρο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο «Κένταυρος» θα αποκτήσει κάμερες και αισθητήρες ώστε εκτός από την παρεμβολή στη συχνότητα, να αποκτήσει και δυνατότητες παρακολούθησης και εγκλωβισμού στόχων.
Σύστημα αντιμετώπισης drone ανέπτυξε και το Κέντρο Eρευνας και Τεχνολογίας Στρατού (ΚΕΤΕΣ) με στόχο τη φύλαξη μονάδων, στρατοπέδων και μικρών σχηματισμών. Στις προτεραιότητες της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας βρίσκεται ακόμη η ανάπτυξη μη επανδρωμένων επιφανείας USV αλλά και drones που θα επιχειρούν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.