Ώρες αγωνίας ζουν οι χριστιανοί που ζουν στο Χαλέπι - Πολλοί έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους - Ένα νέο κεφάλαιο αβεβαιότητας για όσους έμειναν πίσω.
Μια εβδομάδα μετά την ξαφνική εισβολή των ισλαμιστών ανταρτών στο Χαλέπι, τα μέλη της χριστιανικής κοινότητας της πόλης αναρωτιούνται και πάλι τι μέλλει γενέσθαι στη Συρία.
Κατά τη διάρκεια σχεδόν 14 ετών εμφυλίου πολέμου, ο χριστιανικός πληθυσμός του Χαλεπίου μειώθηκε από 300.000 σε μόλις 25.000, καθώς πολλοί έχουν εγκαταλείψει τη χώρα για καλύτερες ευκαιρίες και μια ζωή απαλλαγμένη από την απειλή της βίας. Το 2013, δύο από τους Ορθόδοξους αρχιεπισκόπους της πόλης απήχθησαν, το πού βρίσκονται παραμένει άγνωστο.
Όσοι έμειναν πίσω αντιμετωπίζουν τώρα ένα νέο κεφάλαιο αβεβαιότητας. Τους φόβους τους συμμερίζονται πολλοί μουσουλμάνοι και μη θρησκευόμενοι, οι οποίοι πήγαν για ύπνο την περασμένη Παρασκευή το βράδυ με το κρατικό δελτίο ειδήσεων να λέει ότι η κυβέρνηση απωθούσε μια επίθεση ανταρτών και ξύπνησαν το Σάββατο βλέποντας νέους ηγέτες - ένοπλους άνδρες από τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ , ή HTS, μια ομάδα που κάποτε συσχετίστηκε με την Αλ Κάιντα.
Μια σουνιτική ισλαμιστική πολιτική και ένοπλη ομάδα, η HTS διέκοψε τους δεσμούς με το παγκόσμιο τζιχαντιστικό κίνημα το 2016 και προσπάθησε όλα αυτά τα χρόνια να πείσει τους Σύρους ότι έχει αποκηρύξει τις ριζοσπαστικές, κατασταλτικές ρίζες του. Στην έδρα της, το Ιντλίπ, μια ώρα οδικώς νοτιοανατολικά του Χαλεπίου, διευθύνει την τοπική κυβέρνηση και παρέχει κοινωνικές υπηρεσίες. Ο αρχηγός της προσπάθησε να καθησυχάσει τις μειονότητες, κάνοντας δημόσιες εμφανίσεις με ηγέτες Χριστιανών και Δρούζων, αλλά στις περιοχές που ελέγχει η ομάδα έχει επίσης κατασχέσει γη και περιόρισε τις θρησκευτικές πρακτικές μεταξύ των μη μουσουλμάνων.
Ένας χριστιανός κάτοικος του Χαλεπίου, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας υπό τον φόβο των αντιποίνων, σοκαρίστηκε με το πόσο γρήγορα υποχώρησε ο συριακός κυβερνητικός στρατός. Οι δυνάμεις πιστές στον Πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ είχαν ανακαταλάβει την πόλη τον Δεκέμβριο του 2016, μετά από μια ανελέητη διεξαγωγή αεροπορικών επιδρομών και τακτικών πολιορκίας. Τότε, φαινομενικά, σε μια στιγμή, έφυγαν: «Υπήρξε πλήρης απόσυρση», είπε ο χριστιανός κάτοικος τηλεφωνικά.
Η οργάνωση HTS έχει αναλάβει την τοπική αστυνομία, είπε ο κάτοικος, περιπολώντας στους δρόμους και διαχειρίζεται την κυκλοφορία και τις γραμμές ψωμιού. Η ομάδα έχει ενθαρρύνει τους δημοσίους υπαλλήλους να συνεχίσουν το έργο τους και έχει προσφέρει αμνηστία σε κυβερνητικούς στρατιώτες.
Μέχρι στιγμής, οι αντάρτες έχουν τηρήσει τις υποσχέσεις τους να σέβονται τους ανθρώπους όλων των θρησκειών, είπε ο χριστιανός κάτοικος. «Δεν παρενοχλούν κανέναν, βοηθούν τους ανθρώπους». Αλλά ανησυχεί ότι «ίσως είναι ένα ψυχολογικό παιχνίδι για να ''κερδίσει'' τους ανθρώπους» και ότι «όταν αποκτήσουν καλύτερο έλεγχο, κάτι θα αλλάξει».
«Ελπίζω ότι όλα όσα λέει [η οργάνωση HTS] να είναι αληθινά», ανέφερε τηλεφωνικά στην Washington Post ο Boutros Kassis, αρχιεπίσκοπος της Συριακής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Χαλέπι, λέγοντας ότι η εκκλησία του ήταν απασχολημένη με την προετοιμασία για τις γιορτές. «Προσπαθούμε να δώσουμε στους ανθρώπους το πνεύμα των Χριστουγέννων, ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει», πρόσθεσε.
Πρόσθεσε ότι οι αντάρτες επέτρεψαν στους κατοίκους να στήσουν χριστουγεννιάτικα δέντρα και να γιορτάσουν την τοπική γιορτή της Αγίας Βαρβάρας.
Υπήρξαν μεμονωμένα περιστατικά που θέτουν υπό αμφισβήτηση τη δέσμευση της ομάδας για μετριοπάθεια. Ο πάστορας Zani Bakr, ένας Κούρδος Χριστιανός, ανέφερε ότι σε μία από τις ενορίτισσες είπαν οι αντάρτες να φορέσει χιτζάμπ. «Τους είπε ότι ήταν Χριστιανή και της είπαν ευγενικά να φορέσει μία την επόμενη φορά που θα βγει έξω», σημείωσε.
Οι φόβοι είναι πιο έντονοι μεταξύ των πρόσφατων προσήλυτων, είπε, οι οποίοι ανησυχούν ότι «μπορεί να δικαστούν για προσηλυτισμό από το Ισλάμ στον Χριστιανισμό».
Ο Bakr ζει σε έναν από τους τελευταίους κουρδικούς θύλακες του Χαλεπίου - υπό τον έλεγχο μιας ομάδας Κούρδων ανταρτών πριν από την κατάληψη από την HTS - αλλά η ενορία του βρίσκεται σε μια περιοχή που προηγουμένως κατείχε η κυβέρνηση. Δεν μπόρεσε να πάει στην εκκλησία του την περασμένη εβδομάδα, αλλά σκοπεύει να ξαναρχίσει τις λειτουργίες αυτή την Κυριακή. Ελπίζει σε μια συμφωνία μεταξύ των ανταρτών «ώστε οι άνθρωποι να απολαμβάνουν την ειρήνη και η ζωή να επιστρέψει στην κανονικότητα».
Πολλοί φοβούνται τώρα την πιθανή επανέναρξη των αεροπορικών επιδρομών από τις συριακές δυνάμεις και τους Ρώσους συμμάχους τους, των οποίων οι αδιάκριτες επιθέσεις κατέστρεψαν την πόλη κατά τη διάρκεια των πιο σκληρών χρόνων του πολέμου. Η κυβέρνηση έχασε περισσότερο έδαφος την Πέμπτη, με τις δυνάμεις υπό την ηγεσία των HTS να εισέρχονται στην πόλη Χάμα και να δεσμεύονται να προχωρήσουν πιο νότια προς τη Χομς.
Το Χαλέπι είναι εδώ και πολύ καιρό το σπίτι μιας από τις μεγαλύτερες και πιο ζωντανές χριστιανικές κοινότητες της Συρίας, που χρονολογείται εκατοντάδες χρόνια πίσω, είπε ο Joshua Donovan, επισκέπτης καθηγητής ιστορίας στο Κολέγιο της Βοστώνης.
Το Χαλέπι ήταν «ένα καταφύγιο για τις εκτοπισμένες κοινότητες στη Μέση Ανατολή, ειδικά για Αρμένιους και Ασσύριους χριστιανούς που αντιμετώπιζαν βία στις αρχές του 20ου αιώνα», είπε, προσθέτοντας ότι οι χριστιανοί ηγέτες της πόλης έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία του σύγχρονου συριακού κράτους.
Αλλά όσο και για αρκετούς σε αυτή τη διαλυμένη χώρα, ο πόλεμος έκανε αδύνατη τη ζωή για τους χριστιανούς του Χαλεπίου. «Θα βρείτε μερικούς ηλικιωμένους εδώ κι εκεί, αλλά είναι σπάνιο να βρείτε νεαρούς χριστιανούς άνδρες και γυναίκες», είπε ο Bakr. «Οι περισσότεροι έφυγαν από τη Συρία. Δεν άντεχαν να μείνουν».
Καθώς οι αντάρτες προχωρούσαν προς το Χαλέπι, ορισμένες οικογένειες εγκατέλειψαν την πόλη, είπε ο χριστιανός κάτοικος, με βάση την «προηγούμενη εμπειρία τους με ένοπλους αντάρτες». Μέχρι το Σάββατο, όμως, οι δρόμοι είχαν κλείσει και δεν υπήρχε διέξοδος. Περίπου 200 χριστιανοί φοιτητές προσπάθησαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους στα βορειοανατολικά των Κούρδων, αλλά το λεωφορείο που στάλθηκε για να τους παραλάβει εμποδίστηκε να εισέλθει στην πόλη και ο οδηγός πυροβολήθηκε. Οι φοιτητές κρύφτηκαν κοντά στο αεροδρόμιο καθώς μαίνονταν μάχες γύρω τους, είπε ο Kassis.
Έμειναν στην εκκλησία του Kassis για τρεις μέρες μέχρι την Τετάρτη, αφού επετεύχθη συμφωνία που τους επέτρεπε να πάνε σπίτι τους. Ο Bakr υπολογίζει σε μια παρόμοια συμφωνία που θα επιτρέψει στον ίδιο και τους ενορίτες του να μετακινούνται ελεύθερα στο Χαλέπι.
Ωστόσο, η οικονομική κατάσταση στην πόλη ήταν ήδη δεινή πριν εγκατασταθεί η οργάνωση HTS και επιδεινώνεται γρήγορα. Η λίρα Συρίας έχασε σχεδόν το μισό της αξίας της στη μαύρη αγορά την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με τους κατοίκους, και ο πληθωρισμός αυξάνεται. Ένα σακουλάκι δύο λιβρών γάλα σε σκόνη έχει πάει από $9 σε $11 ενώ η τιμή του τυριού είναι αυξημένη σχεδόν κατά 70 τοις εκατό.
Η οργάνωση HTS συμπληρώνει τα κενά όπου μπορεί, είπαν οι κάτοικοι, μοιράζοντας ψωμί σε όσους το χρειάζονται, αλλά δεν είναι σαφές πώς η ομάδα σχεδιάζει να επανεκκινήσει την προσφορά χρήματος στην πόλη με τις τράπεζες και εταιρείες μεταφοράς μετρητών να είναι ακόμα εκτός λειτουργίας.
«Όσοι βασίζονται σε εξωτερικά εμβάσματα θα υποφέρουν ακόμη περισσότερο», είπε ο χριστιανός.
2.Το Ισραήλ εκτιμά ότι η πτώση του Άσαντ είναι πλέον πιο κοντά
Οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι η πτώση του Άσαντ είναι τώρα πιο πιθανή μετά την προέλαση των δυνάμεων των ανταρτών και την ταχεία κατάρρευση των αμυντικών γραμμών του συριακού στρατού τις τελευταίες 24 ώρες, αναφέρει το ειδησεογραφικό δίκτυο Axios.
Η ταχεία προέλαση των ανταρτών - οι οποίοι κατέλαβαν την πόλη Χάμα την Πέμπτη, μέρες μετά την κατάληψη του Χαλεπίου και ενώ πλέον βρίσκονται κοντά στη Χομς- θα μπορούσε να επισπεύσει την κατάρρευση του Συριακού Στρατού. Ένας από τους ανώτερους Ισραηλινούς αξιωματούχους είπε ότι η πτώση της Δαμασκού φαίνεται τώρα να είναι πιο κοντά.
Παράλληλα, σύμφωνα με το Αχιος, Αμερικανός αξιωματούχος τόνισε επίσης το γεγονός ότι οι αμυντικές γραμμές του συριακού στρατού καταρρέουν γρήγορα. «Οι συριακές στρατιωτικές δυνάμεις δεν πολεμούν πραγματικά», είπε ο αξιωματούχος στον Axios. «Δεν πιστεύουμε ότι το καθεστώς βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο, αλλά αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για το καθεστώς Άσαντ την τελευταία δεκαετία» πρόσθεσε ο ίδιος αξιωματούχος σε μια εκτίμηση ωστόσο που εκφράστηκε πριν την προσέγγιση των ανταρτών στην πόλη Χομς
Το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ιορδανία εξέφρασαν τις ανησυχίες τους στις ΗΠΑ τις τελευταίες ημέρες για τις εξελίξεις στη Συρία και την πιθανότητα αλλαγής του καθεστώτος, δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
Στο μεταξύ, Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι πραγματοποιήθηκαν επείγουσες διαβουλεύσεις εντός των ισραηλινών αμυντικών δυνάμεων την Πέμπτη υπό το φως της ραγδαίας προέλασης των ανταρτών.
Ο Ισραηλινός Υπουργός Άμυνας Ίσραελ Κατς είχε συνάντηση με την ανώτατη ηγεσία των IDF για τις εξελίξεις στη Συρία.
Η συνεδρίαση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου ασφαλείας το βράδυ της Πέμπτης επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στην κατάσταση στη Συρία, λένε Ισραηλινοί αξιωματούχοι.
Όμως, ενώ η ήττα του Άσαντ θα ήταν επίσης μια στρατηγική ήττα για το Ιράν, το Ισραήλ θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπο με σοβαρές προκλήσεις ασφαλείας, λόγω των ισλαμιστικών δυνάμεων που ηγούνται της επίθεσης των ανταρτών.