Συνάντηση φον ντερ Λάιεν-Ερντογάν (X)
Νέα βοήθεια, ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, για τους πρόσφυγες που φιλοξενεί η Τουρκία, ανακοίνωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από την 'Αγκυρα, όπου βρέθηκε επειγόντως και συναντήθηκε με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με θέμα τις τελευταίες εξελίξεις στη Συρία.
Κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Πρόεδρο Ερντογάν, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι «ένα επιπλέον δισεκατομμύριο ευρώ είναι καθ' οδόν για το 2024». Το ποσό αυτό θα χορηγηθεί για την κάλυψη της υγειονομικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης των προσφύγων στην Τουρκία, αλλά και για τη διαχείριση της μετανάστευσης και των συνόρων, συμπεριλαμβανομένης της εθελοντικής επιστροφής Σύρων προσφύγων, ανέφερε η Πρόεδρος της Επιτροπής.
Σχετικά με τη Συρία, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει την «άμεση εμπλοκή» της με την οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) που βρίσκεται στην εξουσία μετά την πτώση του Μπασάρ αλ 'Ασαντ, καθώς και με «άλλες φατρίες». Τόνισε επίσης ότι η ΕΕ και οι εταίροι της δεν θα επιτρέψουν την αναβίωση του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία. Πρόσθεσε ότι «ο Συριακός λαός αξίζει μια ειρηνική μετάβαση εξουσίας, που θα διατηρήσει την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της χώρας» και ότι θα πρέπει να γίνει σεβαστή η εθνική ενότητα και να προστατευθούν τα δικαιώματα όλων των μειονοτήτων.
«Η Τουρκία έχει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στη σταθεροποίηση της περιοχής», ανέφερε στη συνέχεια η Φον ντερ Λάιεν. «Μαζί πρέπει να παραμείνουμε σε εγρήγορση ενάντια στην τρομοκρατία ... και οι θεμιτές ανησυχίες της Τουρκίας πρέπει να αντιμετωπιστούν», είπε, τονίζοντας ότι όλες οι μειονότητες στη Συρία πρέπει να είναι ασφαλείς.
Σε ό,τι αφορά τις επιστροφές Σύρων προσφύγων πίσω στη χώρα τους, η Φον ντερ Λάιεν είπε ότι «όλες οι επιστροφές πρέπει να είναι εθελοντικές, ασφαλείς και αξιοπρεπείς», σημειώνοντας ότι η ΕΕ είναι σε επαφή με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) για να διασφαλίσει ότι πληρούνται όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις.
Επιπλέον, η Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε τη σημασία των ευρωτουρκικών σχέσεων, οι οποίες, όπως είπε, είναι «πλούσιες, αλλά και περίπλοκες», και «προχωράνε μπροστά». Ενδεικτικό, τόνισε, είναι ότι σε ένα από τα πρώτα της ταξίδια, στην αρχή της δεύτερης θητείας της, επισκέπτεται την 'Αγκυρα. «Η οικονομική μας σχέση είναι πιο ισχυρή από ποτέ», ανέφερε στη συνέχεια, σημειώνοντας ότι το εμπόριο μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας έφτασε στο υψηλό ρεκόρ των 206 δισεκατομμυρίων ευρώ πέρυσι. «Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός και επενδυτικός εταίρος της Τουρκίας. Πρόθεσή μας είναι να το ενισχύσουμε περαιτέρω», πρόσθεσε. Υποσχέθηκε επίσης στον Τούρκο πρόεδρο ότι η ΕΕ θα συνεχίσει τις συζητήσεις για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης, σημειώνοντας ωστόσο ότι «η πρόοδος σε αυτόν τον τομέα απαιτεί ισχυρότερες προσπάθειες».
Η Πρόεδρος της Επιτροπής είπε επίσης ότι συζήτησε με τον Τούρκο πρόεδρο την ανάγκη να αποτραπεί η παράκαμψη των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Υπογράμμισε ακόμα ότι «είναι σημαντικό να αποκατασταθούν οι συνομιλίες με την Κύπρο στο πλαίσιο του ΟΗΕ».
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος Ερντογάν, τόνισε ότι η υποψηφιότητα στην ΕΕ παραμένει «στρατηγικός στόχος» για την Τουρκία, ενώ υπογράμμισε ότι οι τελευταίες εξελίξεις έχουν ενισχύσει την θέση της Τουρκίας ως χώρας-κλειδί.
O Τούρκος πρόεδρος ανέφερε ότι συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι θα πρέπει να υπάρξει ομαλή πολιτική μετάβαση στη Συρία και μια σταθερή και συμπεριληπτική κυβέρνηση. Πρόσθεσε επίσης ότι δεν υπάρχει θέση για τρομοκρατικές οργανώσεις στη Συρία, συμπεριλαμβανομένων του Ισλαμικού Κράτους και των Κούρδων. Ανέφερε, τέλος, ότι αναμένει από την ΕΕ να στηρίξει την επιστροφή των Σύρων στην πατρίδα τους.
Πολιτική αλλαγή στη Συρία και ο ρόλος της Κύπρου
2.Πρωτοβουλία Ελλάδας, Κύπρου και Αυστρίας με στόχο την προώθηση ενεργού ρόλου της ΕΕ στη Συρία - Οι βασικοί άξονες.
Πρωτοβουλία για την Συρία από κοινού με την Κύπρο και την Αυστρία αναλαμβάνει η χώρα μας μετά τις ραγδαίες εξελίξεις, προκειμένου η Ε.Ε. να έχει έναν ενεργό ρόλο.
Επιπλέον, η Ελλάδα θα κινηθεί τόσο σε διμερές όσο και σε διεθνές επίπεδο ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ από 01.01.2025 για την ειρηνική επίλυση των διαφορών μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ.
Αναλυτικά:
Α. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Απόλυτη προτεραιότητα θα πρέπει να αποτελέσει ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των γυναικών και όλων των κοινοτήτων στη Συρία, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών.
• Επιπλέον, θα πρέπει να επιδειχθεί σεβασμός στην ενότητα, ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, με ομαλή, χωρίς αποκλεισμούς, υπό συριακή ηγεσία και με συριακή ιδιοκτησία πολιτική μετάβαση στο πνεύμα της απόφασης 2254 του ΣΑ του ΟΗΕ, απαλλαγμένη από ξένες παρεμβάσεις.
• Η Ελλάδα, με την πρωτοβουλία αυτή, τάσσεται υπέρ του άμεσου διορισμού ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ για τη Συρία και της ενεργούς παρουσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών στη Δαμασκό.
• Επισημαίνεται παράλληλα ότι θα πρέπει να συνεχιστεί ο αγώνας κατά τρομοκρατίας.
• Και μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν, να δρομολογηθεί η ανοικοδόμηση της Συρίας.
• Στις προτεραιότητες της επόμενης ημέρας θα πρέπει να συμπεριληφθούν η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Συρίας και η στήριξη κατά προτεραιότητα των εθελοντικών επιστροφών προσφύγων.
Β. Σε διμερές επίπεδo
• Για Ελλάδα είναι απόλυτη προτεραιότητα ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων όλων των κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών. Όλοι οι δρώντες θα κριθούν και με βάση τη στάση τους ως προς το ζήτημα αυτό.
• Η Αθήνα είναι αξιόπιστος συνομιλητής του αραβικού κόσμου.
• Ο ΥΠΕΞ Γ. Γεραπετρίτης συνομιλεί τακτικά με τους ομολόγους του από τις αραβικές χώρες, ενώ υποδέχθηκε πρόσφατα στο Υπουργείο Εξωτερικών τους Πρέσβεις των δεκαπέντε αραβικών χωρών. Επιπλέον, συναντά κάθε εξάμηνο τον ΓΓ του Αραβικού Συνδέσμου, στον οποίο η Συρία επανεντάχθηκε το 2023.
• Η Ελλάδα στέκεται πάντοτε αρωγός των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή και βρίσκεται σε στενή επαφή με το Πατριαρχείο Αντιοχείας.
• Η Ελλάδα ήταν ένα από τα επτά κράτη-μέλη της ΕΕ που διατηρούσαν Πρεσβεία στη Δαμασκό πριν από την κρίση. Ακόμα και τώρα, η ελληνική Πρεσβεία στη Δαμασκό εξακολουθεί να λειτουργεί, την ώρα που οι περισσότερες Πρεσβείες των μεγάλων χωρών του κόσμου έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους.
Γ. Σε διεθνές επίπεδο
Ως μη μόνιμο μέλος του ΣΑ του ΟΗΕ από 01.01.2025, η Αθήνα θα συμβάλλει και υπό τη νέα της ιδιότητα στο Συμβούλιο Ασφαλείας στη συνδιαμόρφωση των αποφάσεων που αφορούν την παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφαλείας, με γνώμονα στην εμπέδωση του διεθνούς δικαίου και την αποκατάσταση της πραγματικής έννοιας της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών.