του Παναγιώτη Παπαδημητρίου
Ομότιμου καθηγητή Σεισμολογίας ΕΚΠΑ
Τα δύο ηφαίστεια η νέα Καμένη και ο Κολούμπος δεν φαίνεται να συμμετέχουν άμεσα στη διαδικασία της σεισμικής δραστηριότητας που λαμβάνει χώρα 25 χιλιόμετρα ΒΑ της Σαντορίνης (26.01.2025 – σήμερα).
Παρ΄ όλα αυτά πρέπει να τονίσουμε ότι η μικροσεισμική δραστηριότητα που καταγράφηκε εντός της καλδέρας από τον Ιούλιο του 2024 μέχρι και την 25η Ιανουαρίου 2025 σχετίζεται άμεσα με το μαγματικό θάλαμο που εντοπίζεται σε βάθος 4-5 χιλιόμετρων. Η δραστηριότητα αυτή κατά την αναφερόμενη περίοδο σχετίζεται με την διόγκωση του ταμιευτήρα και είχε σαν αποτέλεσμα την ανύψωση της Σαντορίνης κατά περίπου 3 εκατοστά. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω ότι το μαγματικό θάλαμο τον εντοπίσαμε (έχει γίνει επιστημονική δημοσίευση σε διεθνές περιοδικό το 2015) με τη χρήση σεισμικής τομογραφίας το 2011, όπου για πρώτη φορά καταγράφηκε σεισμική ακολουθία εντός της καλδέρας. Τις τελευταίες όμως ημέρες η περιοχή αυτή βρίσκεται σε σεισμική ησυχία.
Συμπερασματικά, τις τελευταίες 15 μέρες (26.01.2025 – 11.2.2025) η σεισμική ακολουθία που εντοπίζεται στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού έχει τεκτονικά χαρακτηριστικά, οι μηχανισμοί γένεσης των σεισμών είναι κανονικού τύπου και περιορίζονται σε ένα μήκος περίπου 20 χιλιομέτρων.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, το 1ο θετικό σενάριο θα μπορούσε να είναι: η συνέχιση της σεισμικής ακολουθίας με μειωμένους ρυθμούς τόσο σε αριθμό όσο και σε μέσα μεγέθη τις επόμενες εβδομάδες. Το 2ο θετικό σενάριο θα μπορούσε να είναι: τις επόμενες μέρες να συμβεί ένα σεισμός με μέγεθος 6.0 – 6.3 στον ίδιο εστιακό χώρο που εντοπίζεται γύρο από την Άνυδρο. Το γεγονός αυτό, θεωρητικά, θα επιταχύνει και την ολοκλήρωση της σεισμικής ακολουθίας στη περιοχή χωρίς ωστόσο να περιμένουμε σοβαρές επιπτώσεις τόσο στη Σαντορίνη όσο και στις Αμοργό, Οίο και Ανάφη. Ενδεχομένως κάποιες πτώσεις βράχων, κατολισθήσεις και ίσως κάποιες βλάβες σε κάποια παλαιά κτίρια. Όμως με το κρατικό μηχανισμό σε ετοιμότητα θα ήταν ένα επιθυμητό σενάριο.
Θα ήθελα να επισημάνω ότι οι παρατηρήσεις μας βασίζονται στα μέχρι σήμερα δεδομένα. Αν τις επόμενες ώρες ή ημέρες αλλάξουν τα δεδομένα τότε θα πρέπει να επανεξετάσουμε τη τρέχουσα κατάσταση. Η αναφορά αυτή γίνεται διότι η ευρύτερη περιοχή έχει και ηφαιστειακά και τεκτονικά χαρακτηριστικά, ένας συνδυασμός που μπορεί ανά πάσα στιγμή να αλλάξει τα δεδομένα.