Εκλογές στη Γερμανία – Δημοσκοπήσεις: Ο κίνδυνος τύπου Σολτς για τον Μερτς και η καυτή ανάσα του AfD
Φαβορί εξακολουθεί να θεωρείται το CDU, όχι όμως χωρίς σοβαρές απώλειες, καθώς κινδυνεύει να μην περάσει το ασφαλές ποσοστό του 30%, όταν η ακροδεξιά AfD καταγράφει δημοσκοπική άνοδο - Τι λένε οι τελευταίες σφυγμομετρήσεις
Τρία 24ωρα πριν από τις πλέον κρίσιμες εκλογές αυτήν την περίοδο στην Ευρώπη, στην πάλαι ποτέ ατμομηχανή της Ευρωζώνης, το κλίμα πόλωσης υπερτερεί, με τις προκλήσεις της κυβέρνησης που θα προκύψει να παραμένουν η ειρήνη και η ασφάλεια στην Γηραιά Ήπειρο, η μετανάστευση, η ασθμαίνουσα γερμανική οικονομία (στον δεύτερο συνεχόμενο χρόνο ύφεσης), το υψηλό κόστος ενέργειας, η μεταστροφή σε επιθετική της αμερικανικής πολιτικής και ο έντονος ανταγωνισμός από την Κίνα.
Φαβορί εξακολουθεί να θεωρείται το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU) με αρχηγό τον Φρίντριχ Μερτς, όχι όμως χωρίς σοβαρές απώλειες και η μουρμούρα έχει ήδη αρχίσει, καθώς το CDU οριακά – αν περάσει – θα περάσει το ασφαλές ποσοστό του 30%, όταν η ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) της Άλις Βάιντελ καταγράφει λίγο πριν την κάλπη δημοσκοπική άνοδο.
Οι τρεις τελευταίες δημοσκοπήσεις
Στην πιο αισιόδοξη δημοσκόπηση, αυτή του ινστιτούτου Insa για λογαριασμό της εφημερίδας Bild, οι Χριστιανοδημοκράτες/ Χριστιανοκοινωνιστές (CDU/ CSU) προηγούνται με 30%, στη δεύτερη θέση βρίσκεται σταθερά η «Εναλλακτική» AfD με 21% , τρίτοι είναι οι Σοσιαλδημοκράτες με 15%, στο 13% οι Πράσινοι και η μεγάλη έκπληξη έρχεται από την Αριστερά, η οποία αγγίζει το 7% με ανοδική τάση.
Η αριστερή Συμμαχία υπό τη Σάρα Βάγκενκνεχτ, που ίδρυσε πέρυσι η βουλευτής αποχωρώντας από το Die Linke, κινείται στο 5%, ενώ οι Φιλελεύθεροι κινούνται κάτω από το εκλογικό όριο του 5%, συγκεκριμένα στο 4%.
Στο «Πολιτικό Βαρόμετρο» του Ινστιτούτου Wahlen για λογαριασμό του ZDF, ο συνασπισμός CDU/CSU με επικεφαλής τον Μέρτς καταγράφει ποσοστό κάτω από το όριο του 30% και συγκεκριμένα στο 28%. Στην ίδια δημοσκόπηση, το AfD βελτιώνει τα ποσοστά του, η Αριστερά διασφαλίζει τη θέση της στη γερμανική Βουλή, ενώ ακόμα παίζεται αν θα συμβεί το ίδιο με τους Φιλελεύθερους του FDP και το BSW της Βάγκενκνεχτ. Συγκεκριμένα:
• Το CDU/CSU με 28%, έχει απώλεια δύο μονάδων σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα
• Το AFD με 21%, κερδίζει μια μονάδα
• Το SPD παραμένει σταθερό στο 16%
• Οι Πράσινοι επίσης διατηρούν επίσης αμετάβλητο το ποσοστό τους στο 14%
• Το Die Linke με 8%, εμφανίζει κέρδη 1%
• Το FDP κερδίζει μισή μονάδα στο 4,5%
• Το αυτό συμβαίνει και με το BSW, που επίσης καταγράφει 4,5%
• Αδιευκρίνιστη ψήφος – αναποφάσιστοι στο 27%.
Βάσει των ποσοστών αυτών, σχολιάζει το ZDF, «θα ήταν εξαιρετικά οριακό να καταφέρουν να σχηματίσουν κυβέρνηση το CDU/CSU με το SPD».
Ακόμα χειρότερο σενάριο για τον Μερτς, η δημοσκόπηση της YouGov. Σε αυτήν, η Χριστιανική Ένωση έρχεται πρώτο κόμμα με ποσοστό 27%, καταγράφοντας πτώση δύο ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με μία εβδομάδα πριν και το χειρότερο αποτέλεσμα σε σφυγμομέτρηση της εταιρείας από τον Αύγουστο του 2023. Στη δεύτερη θέση έρχεται η ακροδεξιά με 20% και ακολουθούν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) με 17% και οι Πράσινοι με 12%.
Αξιοσημείωτη είναι η ανακατάταξη στον αριστερό χώρο, με την Αριστερά (Die Linke), που μέχρι πρότινος φαινόταν να μένει εκτός Βουλής, να συγκεντρώνει ποσοστό 9%. H YouGov αποδίδει την αλλαγή και την άνοδο τριών ποσοστιαίων μονάδων, στην κινητοποίηση κυρίως νέων ψηφοφόρων. Από την άλλη, το κόμμα «Για τη Λογική και τη Δικαιοσύνη» (BSW) Βάγκενκνεχτ εμφανίζεται να παίρνει 5% και να εισέρχεται οριακά στη νέα Βουλή.
Τι θα κάνει ο Μερτς;
Το πρώτο μεγάλο στοίχημα που καλείται να κερδίσει ο αρχηγός των Χριστιανοδημοκρατών είναι να πιάσει και να περάσει το όριο του 30%.
Ο πρώτος λόγος είναι, όπως επισημαίνει η Deutsche Welle, ότι το «30% συν κάτι» ήταν ανέκαθεν ο «σκληρός πυρήνας» της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU). Ακόμα και στις δύσκολες εκλογές του 2009, εν μέσω χρηματοπιστωτικής κρίσης και με τους αναλυτές να μιλούν για «ιταλοποίηση» του πολιτικού σκηνικού, η Άνγκελα Μέρκελ είχε καταφέρει να επανεκλεγεί καγκελάριος με 33,8%. Μπορεί να ήταν το χειρότερο ποσοστό των Χριστιανοδημοκρατών από το 1949, αλλά αποδείχθηκε αρκετό για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με το Κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP).
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο ο Μερτς αγωνιά για το «μαγικό 30%» είναι ότι με ένα τέτοιο ποσοστό θα χρειαζόταν, κατά πάσα πιθανότητα, μόνο έναν κυβερνητικό εταίρο στα επόμενα τέσσερα χρόνια. Το είπε ξεκάθαρα σε πρόσφατο τηλεοπτικό ντιμπέιτ: «Στρατηγικός μου στόχος είναι να έχουμε ανοιχτές τουλάχιστον δύο επιλογές, αλλά τελικά να χρειαστούμε μόνο μία. Είτε τους Σοσιαλδημοκράτες, είτε τους Πράσινους». Πιο πιθανό σενάριο είναι μία νέα έκδοση, μετά την εποχή Μέρκελ, του «μεγάλου συνασπισμού» με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD).
Θεωρητικά, οι Φιλελεύθεροι (FDP) είναι ο παραδοσιακός εταίρος της Χριστιανοδημοκρατίας. Γι' αυτό η Μέρκελ προσπαθούσε κατά καιρούς να πριμοδοτεί το FDP, ώστε να παραμένει ισχυρό (αλλά πάλι όχι και τόσο ισχυρό που να απειλεί τη δική της παντοδυναμία). Η έντονη στροφή του κόμματος προς τα δεξιά, με την υιοθέτηση παρόμοιας αντιμεταναστευτικής ρητορικής με τους πολιτικούς της αντιπάλους, φαίνεται πως έχει παίξει ρόλο στον υποσκελισμό του από την Αριστερά.
Σε αυτό το περιβάλλον, καθοριστικής σημασίας θα είναι ο αριθμός των κομμάτων που θα κατορθώσουν τελικά να βρεθούν στην επόμενη βουλή, καθώς όσο περισσότερα είναι, τόσο περιορίζεται η πιθανότητα να αρκούν δύο κόμματα για τον σχηματισμό βιώσιμου κυβερνητικού συνασπισμού. Πρόσφατο είναι άλλωστε το «παράδειγμα προς αποφυγή» του Όλαφ Σολτς, η τρικομματική κυβέρνηση του οποίου κατέρρευσε, γιατί δεν μπορούσε να συμβιβάσει τους ετερόκλητους Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινους και Φιλελεύθερους και μάλιστα σε μία εποχή που τα κρατικά ταμεία είναι σχεδόν άδεια (και προβλέπεται ότι στα επόμενα τέσσερα χρόνια δε θα είναι πιο γεμάτα).
Αν τώρα, το μεγαλύτερο κόμμα εξασφαλίσει μία συμφωνία για συνεργασία με ένα ή δύο άλλα κόμματα, τότε συνήθως ο πρόεδρος ορίζει τον ηγέτη του ως καγκελάριο. Ύστερα ακολουθεί μυστική ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο για την παροχή ή μη ψήφου εμπιστοσύνης.