Επίθεση στην Εθνική Πινακοθήκη: Αλήθειες και ψέματα πίσω από τον βανδαλισμό – Τι θα γίνει με τα έργα του Κατσαδιώτη
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Συραγώ Τσιάρα, έδωσε απαντήσεις σε μια σειρά ερωτημάτων σχετικά με τον βανδαλισμό έργων τέχνης από τον βουλευτή της Νίκης, κύριο Νίκο Παπαδόπουλο, αλλά και για την επόμενη μέρα της ΕΠΜΑΣ.
Σχετικό άρθρο
Εθνική Πινακοθήκη: Η στιγμή του βανδαλισμού από τον βουλευτή της Νίκης
Την αταλάντευτη θέση της για την απρόσκοπτη συνέχεια της πλήρους λειτουργίας της Εθνικής Πινακοθήκης μετά το περιστατικού βανδαλισμού έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη, τα οποία ήταν μέρος της έκθεσης «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου», εξέφρασε σε ειδική ξενάγηση και συζήτηση με τους δημοσιογράφους η διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ, Συραγώ Τσιάρα. Στη διάρκεια της ξενάγησης παρουσιάστηκε και το ΣΥΠΤΩΜΑ, η πράξη δηλαδή του βανδαλισμού από τον βουλευτή της Νίκης, Νίκο Παπαδόπουλο, με τα έργα να βρίσκονται πεσμένα στο έδαφος και τις κορνίζες του σπασμένες, όπως ακριβώς δηλαδή τα άφησε ο βουλευτής μετά την επίθεσή του στο Μεσοπάτωμα, προκειμένου να «είναι ορατά τα ίχνη της βίας και του βανδαλισμού ως σύμπτωμα», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο επιμελητικό κείμενο.
Κατά την τοποθέτησή της, η διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ σημείωσε ότι «ως ιστορικός τέχνης μελετά και την ορθόδοξη εικονογραφία και δεν είχε ποτέ την πρόθεση να προσβάλει το θρησκευτικό συναίσθημα των πιστών, ούτε πρόκειται να το κάνει ποτέ». Προσέθεσε μάλιστα ότι τα έργα του Κατσαδιώτη δεν είναι λατρευτικά, αλλά σχετίζονται «με την κοινωνική κριτική που κάθε σκεπτόμενος καλλιτέχνης οφείλει να ασκεί«, και συμπλήρωσε ότι πρόκειται για ένα καλλιτέχνη που μιλάει για σκοτεινές πλευρές του ψυχισμού μας, για το αλλόκοτο και το γκροτέσκο που είναι ένα κομμάτι όλων μας. «Οι καλλιτέχνες με έναν τρόπο το φέρνουν μπροστά μας και δημιουργούν εικόνες που μπορούν να αποκαλύψουν όντως πτυχές του τέρατος που ίσως κρύβουμε όλοι μέσα μας», προσέθεσε.
Παράλληλα η κυρία Τσιάρα, αφού έδωσε στη δημοσιότητα το υλικό από της κάμερες ασφαλείας της Εθνικής Πινακοθήκης, στο οποίο καταγράφεται με σαφήνεια η πράξη του βανδαλισμού, αναφέρθηκε και στο ζήτημα σχετικά με τα ικανοποιητικά ή μη μέτρα ασφαλείας που ισχύουν στην Εθνική Πινακοθήκη. Όπως εξήγησε, «μετά τις απειλές, που ακολούθησαν της επερώτησης του κυρίου Παπαδόπουλου στη Βουλή, προστέθηκε ένας επιπλέον φύλακας -πλέον είναι δύο αντί για ένας- στην έκθεση, αναδιαμορφώθηκε το σύστημα παρακολούθησης και τα έργα καρφώθηκαν στον τοίχο αντί να είναι απλώς αναρτημένα.
Τέλος, δεν παρέλειψε να εξάρει τη στάση των δύο εργαζομένων γυναικών στη φύλαξη, οι οποίες ήταν παρούσες κατά το περιστατικό. «Έκαναν τη δουλειά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και μέσα στα όρια των αρμοδιοτήτων που τους δίνει και ο νόμος και η εκπαίδευσή τους», σχολίασε, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο στο άμεσο μέλλον να αλλάξουν αποφάσεις που σχετίζονται με τη χρήση των χώρων της Εθνικής Πινακοθήκης, καθώς και με την εκθεσιακή της πολιτική.
Η κυρία Τσιάρα ανασκεύασε όλα τα ψεύδη που κατά καιρούς έχουν διακινηθεί τόσο από τον ίδιο τον κύριο Παπαδόπουλο όσο και από ακραίες ομάδες και ψευδώνυμους λογαριασμούς στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, κάνοντας μάλιστα λόγο για πιθανόν «ενορχηστρωμένη επίθεση». Ψεύδη τα οποία αφορούν την ίδια την πράξη του βουλευτή, αλλά και συνολικά το περιεχόμενο της έκθεση.
Τι συνέβη στην Εθνική Πινακοθήκη
Ψέμα 1ο: Ο κ. Παπαδόπουλος έδρασε παρορμητικά
Αλήθεια: Ο βουλευτής της Νίκης έχει υποστηρίξει ότι η πράξη του «ήταν αντίδραση της στιγμής» και πώς «δεν είχε λογική εκείνη την ώρα». Από το βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα ωστόσο προκύπτει ότι ο βρισκόταν σε ήρεμη ψυχική κατάσταση και η επίσκεψή του είχε ως μοναδικό σκοπό τον βανδαλισμό των έργων. Μάλιστα αφού κατεβάζει τα πρώτα έργα, εποιστρέφει για να ρίξει και το τελευταίο. Η κυρία Τσιάρα σημείωσε ότι ο κύριος Παπαδόπουλος είχε επισκεφθεί και νωρίτερα μαζί με τον άγνωστο συνοδό το Μεσοπάτωμα του μουσείου, όμως η παρουσία κόσμου εκείνη τη στιγμή πιθανόν τον απέτρεψε από το να προχωρήσει στον βανδαλισμό.
Ψέμα 2ο: Ο κ. Παπαδόπουλος είχε ραντεβού με την διευθύντρια της Πινακοθήκης
Αλήθεια: Δεν υπήρχε για τις 10 Μαρτίου καμία προγραμματισμένη συνάντηση της διευθύντριας με κάποιο μέλος του ελληνικού κοινοβουλίου. Ο βουλευτής της Νίκης βρέθηκε στο χώρο με αποκλειστικό σκοπό να προκαλέσει την καταστροφή των έργων.
Ψέμα 3ο: Τα έργα μετακινήθηκαν μετά την επίθεση
Αλήθεια: Σε μια προσπάθεια υποβάθμισης του περιστατικού, διακινήθηκε η πληροφορία ότι τα έργα μετκινήθηκαν μετά την επίθεση για λόγους υπερβολής και δημιουργίας εντυπώσεων. Όπως τόνισε η κυρία Τσιάρα αλλά και όπως φάνηκε από την αντιπαράθεση των πλάνων κατά τη στιγμή της επίθεσης και της σημερινής εικόνας του χώρου, τα έργα δεν έχουν μετακινηθεί «ούτε ένα εκατοστό». Ο λόγος μάλιστα που θα παραμείνουν σε αυτή τη θέση, με τη σύμφωνη γνώμη του καλλιτέχνη, και θα συγκροτήσουν το ΣΥΜΠΤΩΜΑ είναι επειδή ακριβώς «η καταδικαστέα αυτή πράξη θα πρέπει να καταγραφεί στη δημόσια σφαίρα ως ένα γεγονός που πρέπει να στηλιτευτεί από όλους μας».
Ψέμα 4ο: Τα έργα που αναφέρθηκαν στην επερώτηση είναι αυτά που εκτίθενται
Αλήθεια: Στη 16σελιδη αναφορά που έστειλε η ΕΠΜΑΣ όταν έγινε η επερώτηση στην Βουλή στις 4/2/25, ανασκευάζεται το ψέμα του βουλευτή, ο οποίος είχε παρουσιάσει φωτογραφία ενός έργου που δεν υπάρχει στην έκθεση.
Ψέμα 5ο: Σχολεία επισκέπτονται την έκθεση
Αλήθεια: Στο Μεσοπάτωμα δεν πραγματοποιούνται οργανωμένες επισκέψεις σχολείων για χωροταξικούς λόγους. Οι μαθητές επομένως δεν μπορούν στο πλαίσιο μιας σχολικής επίσκεψης να δουν την έκθεση «Η σαγήνη του Αλλόκοτου».
Η καθημερινότητα μετά την επίθεση
Η ΕΠΜΑΣ το ίδιο κιόλας βράδυ της επίθεσης κίνησε όλες τις προβλεπόμενες νομικές διαδικασίες και έχει ασκήσει δίωξη στον κύριο Παπαδόπουλου. Από εκεί και πέρα, στόχος της διοίκησης του φορέα είναι «η καταλαγή, να συνεχίσουμε να δουλεύουμε όπως δουλεύαμε ώστε μέσα από τη δουλειά μας να δίνουμε τις απαντήσεις», όπως υπογράμμισε η κυρία Τσιάρα. Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι δεν νοείται λειτουργία της βιβλιοθήκης υπό το καθεστώς φόβου απέναντι στους φανατικούς ανθρώπους και ρώτησε ρητορικά αν «θα αρχίσουμε να φοβόμαστε για τα αυτονόητα σε αυτή την κοινωνία; Θα αρχίσουμε να φοβόμαστε αν θίξουμε τις σεξουαλική, ιδελογική ή κοινωνική επιλογή;».
Τέλος, δεν παρέλειψε να σημειώσει πόσο ενθαρρυντική και εγκαρδιωτική είναι στήριξη που έχει λάβει ο φορέας της Εθνικής Πινακοθήκης τις μέρες μετά την επίθεση, αλλά και το πνεύμα σύμπνοιας που επικρατεί ανάμεσα στους εργαζόμενους της ΕΠΜΑΣ. «Μπορεί ένας συνάδελφός, ή και περισσότεροι αυτή τη στιγμή που μιλάμε, να μη συμφωνεί με την επιλογή μου. Δεν έχει σημασία, αντιμετωπίζουμε το ζήτημα ως Εθνική Πινακοθήκη όλοι μαζί», είπε ολοκληρώνοντας.