Αν ο σχηματισμός της τρικομματικής κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας, Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος και Δημοκρατικής Αριστεράς υπήρξε όχι μόνο κάτι πρωτόγνωρο για τα πολιτικά πράγματα της χώρας, αλλά και θετικό, πολύ θετικό, για την ομαλή πορεία του κοινοβουλευτικού μας βίου, αυτό που έγινε το βράδυ της περασμένης Τετάρτης αποτελεί μια ελπιδοφόρα πρωτιά στην σύγχρονη ελληνική πολιτική ιστορία. Σύσσωμο ουσιαστικά το πολιτικό φάσμα της χώρας τίμησε τα δεκαπέντε χρόνια από τον θάνατο του Κωνσταντίνου Καραμανλή σε μια μεγάλη εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής. Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν δεν αναγνωρίστηκε με τέτοια ευρύτητα η σημασία ενός ηγέτη.
Δέκα πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δείχνει να μας ενώνει. Και μας ενώνει επειδή τώρα, λόγω όλων αυτών που ζούμε, λόγω της δεινής οικονομικής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, η σημασία του έργου του γι' αυτόν τον τόπο είναι πιο φανερή από ποτέ ακόμα και σε εκείνους τους πολιτικούς χώρους που παλιότερα βρέθηκαν απέναντί του. Δεκαπέντε χρόνια από τον θάνατό του, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής παραμένει επίκαιρος, καθώς η κληρονομιά του αποτελεί την ασφαλή αφετηρία για την υπέρβαση της βαθιάς κρίσης που μαστίζει τη χώρα.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Καραμανλής επαινείται τώρα, σχεδόν από όλους, για την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, τη σημερινή Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, την οποία κάποτε πολιτικές δυνάμεις αποκαλούσαν «συνδικάτο», αλλά σήμερα παλεύουν για να παραμείνουμε σ΄αυτήν. Αλήθεια αν υπήρχε στην ενεργό πολιτική ο Κωνσταντίνος Καραμανλής θα φθάναμε σήμερα στην σοβούσα κρίση; Πώς θα χειριζόταν ο μεγάλος Έλληνας πολιτικός τη σημερινή κατάσταση; Θεωρητικά βεβαίως τα ερωτήματα, που έθεσε προ ημερών και ο «βαθύτατα Καραμανλικός» Στάμος Ζούλας, που μας θύμισε και τα όσα είχε πει ο αείμνηστος Καραμανλής σε ομιλία του στη Χάγη: «Ο δρόμος για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, είχε πει, θα είναι δύσκολος.
Θα χρειασθεί να παραμερισθούν οι στείροι ανταγωνισμοί, που υποκινούνται άλλοτε από μικροσυμφέροντα και άλλοτε από ξεπερασμένους εθνικούς εγωισμούς, προπαντός δε, θα χρειασθεί να συνειδητοποιήσουμε όλοι το γεγονός ότι τα μεγάλα και ιστορικά έργα –όπως είναι η ευρωπαϊκή ενοποίηση– απαιτούν ανάλογες θυσίες». Προφανώς, λοιπόν, αν ο Κων. Καραμανλής βρισκόταν στην εποχή μας θα έδινε πρωτίστως τη μάχη του στην Ευρώπη και πάνω στα επισημανθέντα, εγκαίρως από τον ίδιο, προβλήματα, τα οποία αποτελούν την ουσία της σημερινής κρίσης.
Άλλωστε, καίτοι εκπροσωπούσε μια μικρή χώρα, διέθετε πάντα πολλαπλάσιο διεθνές κύρος, με ανάλογα μεγάλη απήχηση. Το 1955 όταν ο Καραμανλής ανέλαβε πρωθυπουργός στην πραγματικότητα «κληρονομούσε» μια Ελλάδα που είχε πίσω της όχι μόνον τον εμφύλιο, αλλά, πριν από αυτόν, την κατοχή, τον πόλεμο, τη δικτατορία. Είχε ακόμα και τεράστιο αριθμό προσφύγων που δεν είχαν βρει μόνιμη, «ανθρώπινη» στέγη, από το 1922!
Η Ελλάδα ήταν μία χώρα χωρίς υποδομές, χωρίς κοινωνικό κράτος , χωρίς τίποτα σχεδόν που να θυμίζει «Ευρώπη». Αυτή τη χώρα, την οποία αναμόρφωσε, οδήγησε ο Καραμανλής στο οικονομικό θαύμα που κορωνίδα του υπήρξε η πρώτη συμφωνία σύνδεσης της τότε ΕΟΚ. Η οργανική ενσωμάτωση της χώρας στους κοινούς ευρωπαϊκούς θεσμούς πίστευε ο Καραμανλής ότι προσέφερε στην ισχυρότερη εγγύηση της συνταγματικής νομιμότητας και της ασφάλειας της χώρας. Και κατόρθωσε να επιβάλει και να επιτύχει τη στόχευση διά της οποίας επιχείρησε να διασφαλίσει τον εκσυγχρονισμό και την ευρωπαϊκή ταυτότητα της χώρας, την ένταξή της στους θεσμούς της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Η δικαίωση του Καραμανλή έγκειται στη σαφήνεια της στρατηγικής του. Υπήρξε πολιτικός ηγέτης άξιος του ονόματός του ακριβώς λόγω της συναίσθησης ευθύνης που τον διακατείχε να παιδαγωγεί την κοινή γνώμη ως προς τις αναγκαιότητες που προσδιόριζαν τα εθνικά συμφέροντα της χώρας. Η σαφήνεια με την οποία προσδιόρισε τα εθνικά συμφέροντα και η συνεκτικότητα και υπευθυνότητα της στρατηγικής με την οποία προσπάθησε να τα προαγάγει υπήρξε και το μέγιστο μάθημα το οποίο κατέλιπε στην ελληνική πολιτική σκέψη απέναντι στα νεφελώματα του λαϊκισμού, της δημαγωγίας και της ανευθυνότητας που έχουν περιαγάγει τη χώρα στη σημερινή δεινή της θέση.
Πολύ λίγοι πολιτικοί ηγέτες μισήθηκαν τόσο πολύ από τους συγχρόνους τους όσο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Συγχρόνως πολύ λίγοι πολιτικοί θα μπορούσαν να αισθανθούν τόσο δικαιωμένοι σε σχέση προς τις στρατηγικές επιλογές που έθεσαν για τη χώρα τους.