Τα άλλαξε όντως όλα αυτά ο Αλέξης Τσίπρας. Τότε γιατί βρέθηκαν τόσο πολλοί να πουν ότι η παρουσία του στη ΔΕΘ τους θύμισε τα παλιά;
Ο ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε το οργανωτικό του κέλυφος. Η αλλαγή αυτή όμως δεν επηρέασε το προγραμματικό του περιεχόμενο. Οι προτάσεις που ακούστηκαν από το βήμα του Βελλιδείου ήταν εκείνες που προκάλεσαν την εντύπωση της επανάληψης: από την επανακρατικοποίηση της ΔΕΗ μέχρι την κατάργηση της βάσης εισαγωγής στα ΑΕΙ· και από τη διά νόμου αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ μέχρι την υπόσχεση για 13η σύνταξη, οι εξαγγελίες Τσίπρα ακούστηκαν σαν μακρινός απόηχος του περιλάλητου προγράμματος της Θεσσαλονίκης.
Η ομοιότητα δεν έγκειται μόνο στο κόστος των υποσχέσεων. Εντοπίζεται κυρίως στη φιλοσοφία ενός προγράμματος που εξαντλείται στην ποσότητα των παροχών. Για την Υγεία προτείνει προσλήψεις· για την Παιδεία προτείνει προσλήψεις· μέχρι και για τη θεσμική αναγέννηση του τρισκατάρατου Τύπου προτείνει επιδοτήσεις.
Το μενού της ΔΕΘ και η νέα προσθήκη.
Ιδέες για να γίνουν τα πράγματα αλλιώς, πέραν της πλειοδοσίας παροχών και προσλήψεων (ιδέες, ας πούμε, για το πώς θα μπορούσε να ολοκληρωθεί ο –φθηνός– ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους, πώς πρέπει να αναχαραχθεί ο χάρτης των νοσοκομείων ή των πανεπιστημίων), δεν θα βρει κανείς στο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης.
Αν αυτή η δημαγωγική μανιέρα (λεφτά υπάρχουν, εμπνεύσεις όχι) ήταν η έμμεση ομοιότητα με τις παλιές ΔΕΘ του Τσίπρα, η πιο έκδηλη ήταν ο ίδιος: το κόμμα άλλαξε, αλλά όχι ο πρόεδρος, που δίνει στο κόμμα το ύφος και τη φυσιογνωμία του. Ακριβώς όμως εκεί άνοιξε και η ρωγμή μιας ριζικής αλλαγής. Ο Τσίπρας ξεκαθάρισε κάτι για πρώτη φορά: αν είναι δεύτερος, δεν θα επιδιώξει να σχηματίσει κυβερνητικό συνεταιρισμό. Η δέσμευση αυτή είναι σημαντική, όχι γιατί το σενάριο που διαψεύδει ήταν ποτέ εφικτό. Ο σχηματισμός συμμαχικής κυβέρνησης υπό τον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει μόνο στις προθέσεις του ίδιου, αφού όλοι οι δυνητικοί εταίροι τον απορρίπτουν.
Η δέσμευση του Τσίπρα ότι δεν θα έχει νομιμοποίηση να αξιοποιήσει την εντολή που τυπικώς θα λάβει ως δεύτερος έχει σημασία, γιατί ορίζει για πρώτη φορά τι θα σημάνει για τον ίδιο ήττα. Μέχρι τώρα, οι συνεργάτες του έλεγαν ανεπισήμως ότι «ήττα από ήττα διαφέρει». Εννοούσαν ότι μια μικρή ήττα θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως σχεδόν νίκη, που θα επέτρεπε στον Τσίπρα να μείνει στα πράγματα. Θα μπορούσε να υποδύεται τον οιονεί επικεφαλής ενός αντιμητσοτακικού μπλοκ και τον επισπεύδοντα κυβερνητικής εναλλακτικής – ακόμη και μεταξύ των ηττημένων.
Τώρα, ο ίδιος ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίζει ότι αν είναι δεύτερος, θα έχει χάσει. Τελεία.