Ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος για σημαντική μείωση των τουριστικών εσόδων το 2016, παρά την αυξητική τάση των αφίξεων, επισημαίνει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).Μετριάζοντας τους ενθουσιασμός των ανακοινώσεων του αρμόδιου υπουργείου για να καλύψει αυτές τις αποτυχίες, δηλαδή την ποσοτική αλλά όχι ποιοτική βελτίωση των τουριστών στην Ελλάδα.
Όπως υπογραμμίζει η διοίκηση του ΣΕΤΕ, καθοριστικό ρόλο σε αυτήν την διαφαινόμενη εξέλιξη, διαδραμάτισαν οι φόροι, που επιβάρυναν το καλάθι του τουρίστα, με συνέπεια τις συγκρατημένες δαπάνες.
Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία του Συνδέσμου, το 2016 οι αφίξεις θα καλύψουν τον αρχικό στόχο των 25 εκατ. τουριστών (συν 2,5 εκατ. αφίξεις από την κρουαζιέρα), ενώ τα τα τουριστικά έσοδα θα κλείσουν σε επίπεδα σημαντικά χαμηλότερα των προσδοκώμενων.
Ήδη, από τα στοιχεία επταμήνου της Τράπεζας της Ελλάδος, καταγράφεται πτώση εσόδων κατά 5% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, που αντιστοιχεί σε 346 εκατ. ευρώ. Ως ιδιαίτερα αρνητικό σημείο επισημαίνεται η πτώση -3%, ήτοι περίπου 104 εκατ. ευρώ, τον Ιούλιο, εξέλιξη που κατά πάσα πιθανότητα θα επηρεάσει συνολικά τα ετήσια αποτελέσματα.
Ο ΣΕΤΕ αναφερόμενος στους παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία του ελληνικού τουρισμού, καθώς και την ανταγωνιστικότητά του, στέκεται ιδιαίτερα:
* Στις αυξήσεις άνω του 10% στο καλάθι του τουρίστα.
* Στις διαδοχικές αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ και στην κατάργηση των μειωμένων συντελεστών των νησιών.
* Στις επιβαρύνσεις όλων των επιμέρους κλάδων του τουρισμού με νέα τέλη και φόρους, που οδήγησαν στην αλλαγή της καταναλωτικής τάσης των τουριστών, με κύριο χαρακτηριστικό τις συγκρατημένες δαπάνες σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Παράλληλα, τονίζει ο ΣΕΤΕ, οι τουριστικές επιχειρήσεις, για να καταφέρουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές, ύστερα και από την αρνητική εξέλιξη των μεγεθών κατά το πρώτο εξάμηνου του έτους, προώθησαν στην αγορά πακέτα μειωμένων τιμών «τελευταίας στιγμής». Αυτό σε συνδυασμό και με την απορρόφηση του ΦΠΑ, επηρέασαν την τιμολογιακή τους πολιτική, καταγράφοντας τελικά πτώση εσόδων.
Επιπρόσθετα, αφήνοντας πλήρως ανεξέλεγκτη την αγορά των ενοικιαζόμενων καταλυμάτων, το κράτος έχει ήδη απωλέσει σημαντικά έσοδα, τα οποία πιθανότατα θα είχαν αποτρέψει τις πρόσθετες επιβαρύνσεις στην ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και στα αποτελέσματα των τουριστικών επιχειρήσεων.
Τέλος, τονίζει ο ΣΕΤΕ, η Ελλάδα δεν επωφελήθηκε στον δέοντα βαθμό από την γεωπολιτική κατάσταση της Ανατολικής Μεσογείου, χάνοντας την ευκαιρία να κεφαλαιοποιήσει το γεγονός ότι παρά το προσφυγικό ζήτημα, η Ελλάδα παραμένει ο πλέον ασφαλής τουριστικός προορισμός σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή.
Από την άλλη πλευρά, η συνεχιζόμενη αύξηση των αφίξεων, σύμφωνα με το ΣΕΤΕ, συντελεί αποφασιστικά στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης στον Τουρισμό, με αποτέλεσμα ο τομέας να παραμένει βασικός πυλώνας ενίσχυσης της απασχόλησης.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του SETE Intelligence, οι άμεσα απασχολούμενοι στον κλάδο ξενοδοχείων και εστιατορίων αποτελούν πλέον, περίπου, το 10% του συνόλου των απασχολούμενων της χώρας, κατατάσσοντας τον τουρισμό στη 3η πολυπληθέστερη κατηγορία απασχόλησης, πίσω από το Εμπόριο και τον Πρωτογενή τομέα.
Η Alpha Bank
Σε τρεις λόγους αποδίδουν την αναντιστοιχία τουριστικών εισπράξεων και αφίξεων στη χώρα μας οι αναλυτές της Alpha Bank. Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται στη σχετική ανάλυση, με αφορμή τη μείωση των εισπράξεων κατά 4,8% στο 7μηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2016, έναντι της ίδιας περιόδου πέρυσι, ενώ οι αφίξεις ήταν αυξημένες κατά 1,1%, οι 3 λόγοι μείωσης των εσόδων είναι:
* Η πτώση της δαπάνης ανά ταξίδι συνολικά των ξένων επισκεπτών.
* Η μεταβολή στη σύνθεση των τουριστών ανά χώρα προελεύσεως.
* Η εξέλιξη της δαπάνης ανά τύπο ταξιδιού (μεμονωμένοι ταξιδιώτες/ οργανωμένα ταξίδια).
Ειδικότερα, η μέση δαπάνη ανά ταξίδι έχει μειωθεί σταδιακά, την περίοδο της οικονομικής κρίσεως, από 640 ευρώ το 2010 σε 541 ευρώ το 2015 και σε 542 ευρώ στo επτάμηνο του 2016, έναντι 579 ευρώ στο επτάμηνο του 2015.
H κάμψη αυτή οφείλεται εν μέρει στη σταδιακή μείωση της μέσης διάρκειας παραμονής μη κατοίκων στην Ελλάδα από 9,3 διανυκτερεύσεις το 2010 σε 7,2 το 2015.
Επιπλέον, οφείλεται και στις χαμηλότερες τιμές που προσφέρουν οι επιχειρήσεις του κλάδου τουρισμού στην Ελλάδα προκειμένου να προσελκύσουν αλλοδαπούς επισκέπτες, στην προσπάθεια να αντισταθμίσουν τις απώλειες από τον εγχώριο τουρισμό. Σημειώνεται ότι, οι διανυκτερεύσεις των Ελλήνων ταξιδιωτών στα καταλύματα της χώρας αποτελούσαν το 2010 το 29% των συνολικών διανυκτερεύσεων και έως το 2015 μειώθηκαν σταδιακά στο 20%.
Από την ανάλυση των αφίξεων ανά χώρα προελεύσεως (εξαιρουμένης της κρουαζιέρας) παρατηρείται και αλλαγή στη σύνθεση των ξένων επισκεπτών από το 2014 με ενίσχυση του αριθμού των επισκεπτών από τις βαλκανικές χώρες, που εν γένει δαπανούν λιγότερα χρήματα σε σχέση με τους επισκέπτες από τις χώρες της Ευρωζώνης.
Συγκεκριμένα, οι ξένοι επισκέπτες από τις βαλκανικές χώρες αποτελούσαν την περίοδο 2010 - 2013 το 20%-22% του συνόλου των αλλοδαπών επισκεπτών, ποσοστό που αυξήθηκε στο 29% το 2015.
Αντίθετα, η αναλογία των αφίξεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ στο σύνολο των διεθνών αφίξεων ακολουθεί πτωτική πορεία από το 2010 έως το 2015, ήτοι από 41% στο 35%.
Επίσης, ειδικά το 2014 και 2015 παρατηρήθηκε μείωση του ποσοστού των Ρώσων επισκεπτών, οι οποίοι δαπανούν περισσότερα χρήματα ανά ταξίδι από το μέσο όρο (μέση δαπάνη ανά ταξίδι 2015: Ρώσοι 822 ευρώ, έναντι μέσου όρου 541 ευρώ). Το ποσοστό των Ρώσων επισκεπτών στο σύνολο αναμένεται να ανακάμψει το 2016 καθώς οι αφίξεις από Ρωσία αυξήθηκαν κατά 19,3% στο επτάμηνο, αν και εκτιμάται ότι δεν θα φθάσει το ποσοστό του 2013, που ανερχόταν στο 8% των συνολικών αφίξεων.
Ο Σεπτέμβριος και σε μικρότερο βαθμό ο Οκτώβριος, αναμένεται να είναι κρίσιμοι μήνες, δεδομένου ότι η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου θα είναι καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη των φετινών ταξιδιωτικών εισπράξεων.