Μέτριες έως κακής ποιότητας ο μαζικός τουρισμός τα τελευταία τρία χρόνια, αυξητικός σε αριθμούς (και εδώ να υπάρχει πλαστότητα με δεκάδες χιλιάδες Αλβανούς, ελληνομερικανούς, Κύπριους, ομογενείς σε άλλες χώρες, Γεωργιανούς, Ρώσους, Αραβες να πηγαινοέρχονται στην Ελλάδα και να καταγράφονται κάθε φορά ως ...τουρίστες κανονικοί)αλλά με χαμηλές ποιοτικές προδιαγραφές. Διαμονής, δαπάνης χρημάτων, μετακινήσεων, αγορών στην Ελλάδα κλπ. Μια ακόμα επιβεβαίωση αυτού του φαινομένου –που δείχνει μια προσωρινή μετακίνηση φτωχοτουριστών από την Αίγυπτο και την Τουρκία, όπου συνέρρεαν κατά πολλά εκατομμύρια κάθε χρόνο.
Συγκεκριμένα, σχεδόν 900 εκατ. ευρώ (886 εκατ. ευρώ) χαμηλότερο είναι το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου το 2016 σε σχέση με το 2015. Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος την περσινή χρονιά το πλεόνασμα περιορίστηκε κατά 7,3% φθάνοντας στα 11,202 δισ. ευρώ, έναντι 12,088 δισ. ευρώ το 2015.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων κατά 919 εκατ. ευρώ (6,5%), καθώς οι ταξιδιωτικές πληρωμές μειώθηκαν κατά 32 εκατ. ευρώ ή 1,6%. Η μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2016 έναντι του 2015 ήταν αποτέλεσμα κυρίως της μείωσης της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 70 ευρώ (13%), από 541 ευρώ το 2015 σε 471 ευρώ το 2016, αφού η εισερχόμενη κίνηση μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκε κατά 7,5%.
Αναλυτικότερα, η δαπάνη ανά διανυκτέρευση παρουσίασε πτώση κατά 9,1% (2016: 68 ευρώ, 2015: 75 ευρώ), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε στις 6,9 διανυκτερεύσεις, μειωμένη κατά 4,3% σε σύγκριση με το 2015 (2015: 7,2 διανυκτερεύσεις). Ο αριθμός των διανυκτερεύσεων το 2016 παρουσίασε αύξηση κατά 2,9% και διαμορφώθηκε στα 193,419 εκατ. διανυκτερεύσεις (2015: 188,012 εκατ. διανυκτερεύσεις).
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2016 διαμορφώθηκαν στα 13,207 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 6,5% σε ετήσια βάση, εξαιτίας της πτώσης των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-28 κατά 14,6%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 3,652 δισ. ευρώ και αντιπροσωπεύουν το 27,7% του συνόλου των εισπράξεων, όπως επίσης και στη μείωση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 κατά 3,3%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 9,097 δισ. ευρώ.
Οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 5,580 δισ. ευρώ, περιορισμένες κατά 7,1% σε σύγκριση με το 2015, ενώ από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 3,517 δισ. ευρώ, ενισχυμένες κατά 3,6%.
Οι εισπράξεις από τη Γερμανία μειώθηκαν κατά 5,2%, αγγίζοντας τα 2,128 δισ. ευρώ και από τη Γαλλία κατά 25,6%, πέφτοντας στα 889 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης μειώθηκαν κατά 3,7% και διαμορφώθηκαν στα 1,944 δισ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, αύξηση κατά 3,5% παρουσίασαν οι εισπράξεις από τη Ρωσία, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 436 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 22,8% και διαμορφώθηκαν στα 728 εκατ. ευρώ.
Ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των δαπανών ανήλθε σε 93,9% το 2016, έναντι 94,5% το 2015, καθώς οι εισπράξεις τους μειώθηκαν κατά 7,0%. Τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύνολο των δαπανών έχουν τα ταξίδια αναψυχής (2016: 85,0%, 2015: 84,1%), των οποίων οι εισπράξεις μειώθηκαν επίσης κατά 5,5% και διαμορφώθηκαν στα 11,226 δισ. ευρώ. Τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς/οικογένεια αντιστοιχούν στο 5,3% του συνόλου και οι εισπράξεις τους ενισχύθηκαν κατά 25,9%. Μείωση 5,2% παρουσίασαν τα ταξίδια για λόγους υγείας, με τις εισπράξεις τους να διαμορφώνονται στα 35 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους εμφάνισαν άνοδο κατά 2,4%, ενισχύοντας τη συμμετοχή τους στο σύνολο των εισπράξεων (2016: 6,1%, 2015: 5,5%).
Αύξηση στην κίνηση αεροδρομίων – μείωση στον οδικό τουρισμό
Την περσινή χρονιά η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 7,5%, φθάνοντας τα 28,071 εκατ. ταξιδιώτες, έναντι 26,114 εκατ. ταξιδιωτών το 2015. Μέσω αεροδρομίων η ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 9,0%, ενώ μέσω οδικών σταθμών μειώθηκε κατά 4,7%. Στη διαμόρφωση της ταξιδιωτικής κίνησης συνέβαλαν οι χώρες της ΕΕ-28, με ποσοστό συμμετοχής 61,3%, και οι χώρες εκτός της ΕΕ-28, με ποσοστό 27,0%. Το 2016 η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-28 αυξήθηκε κατά 15,0% σε σύγκριση με το 2015. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση κατά 22,1% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε στα 8,282 εκατ. ταξιδιώτες, καθώς και στην αύξηση της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 9,1%, η οποία διαμορφώθηκε στα 8,935 εκατ. ταξιδιώτες. Αντίθετα, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28 παρουσίασε μείωση κατά 12,1% και διαμορφώθηκε στα 7,583 εκατ. ταξιδιώτες.
Ειδικότερα, αύξηση κατά 11,7% εμφάνισε η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία, η οποία διαμορφώθηκε στα 3,139 εκατ. ταξιδιώτες, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γαλλία μειώθηκε κατά 13,7% και διαμορφώθηκε στα 1,314 εκατ. ταξιδιώτες. Από το Ηνωμενο Βασίλειο η ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 20,8% και διαμορφώθηκε στα 2,895 εκατ. ταξιδιώτες. Σε ό,τι αφορά τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία ενισχύθηκε κατά 16,1% και διαμορφώθηκε στις 596 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ από τις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 3,8% και διαμορφώθηκε στις 779 χιλ. ταξιδιώτες.
Αύξηση 2,9% στις διανυκτερεύσεις
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 2,9% στις 193,419 εκατ. το 2016, έναντι 188,012 εκατ. το 2015, χάρη στην αύξηση κατά 5,9% των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών της ΕΕ-28, καθώς αυτές των κατοίκων χωρών εκτός της ΕΕ-28 μειώθηκαν κατά 4,7%. Η άνοδος των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών της ΕΕ-28 είναι αποτέλεσμα της αύξησης των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 10,7% και των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 3,0%. Αύξηση παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία κατά 5,2% και από το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 11,8%, ενώ αυτές από τη Γαλλία μειώθηκαν κατά 19,7%. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, αύξηση κατά 10,7% παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Ρωσία, ενώ αυτές από τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 4,5%.
Κρουαζιέρα: Λιγότερες αφίξεις, διερχόμενοι οι επιβάτες και οριακή αύξηση στις εισπράξεις
Το 2016 καταγράφηκαν 4.093 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (2015: 4.375 αφίξεις), με 5,053 εκατ. επισκέψεις επιβατών έναντι 5,118 εκατ. το 2015, με βάση τη συμπληρωματική έρευνα κρουαζιέρας που διεξάγει από το 2012 η Τράπεζα της Ελλάδος σε 16 ελληνικά λιμάνια, που κάλυψαν το 85,1% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στη χώρα. Από την έρευνα προέκυψε ότι το 90,9% των επιβατών ήταν διερχόμενοι επισκέπτες, οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποίησαν 1,5 στάσεις σε ελληνικά λιμάνια, έναντι δύο το 2015.
Tο 2016, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 1,0% σε σύγκριση με το 2015 και ανήλθαν στα 509 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 51 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Ερευνα Συνόρων, καθώς αφορούν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 458 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.
Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 43,8% και ακολουθούν η Κέρκυρα και η Σαντορίνη με 14,7% και 8,6% αντίστοιχα. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες άφιξης κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 89,9% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 85,7% των συνολικών επισκέψεων επιβατών.
Οι συνολικές διανυκτερεύσεις εκτός κρουαζιερόπλοιων αυξήθηκαν κατά 1,6% και διαμορφώθηκαν στις 4,075 εκατ. διανυκτερεύσεις, ενώ οι συνολικοί επιβάτες κρουαζιέρας εκτιμώνται σε 3,391 εκατ., ενισχυμένοι κατά 28,8% σε σχέση με το 2015, γεγονός που επηρέασε θετικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από την κρουαζιέρα.
Στα 65 ευρώ η δαπάνη σε κάθε λιμάνι
Οι διερχόμενοι ταξιδιώτες δαπάνησαν κατά μέσο όρο 65 ευρώ σε κάθε λιμάνι προσέγγισης με βάση την ειδική έρευνα που διενήργησε η Τράπεζα της Ελλάδος στους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων τον Ιούλιο του 2016, σε οκτώ λιμάνια (Πειραιάς, Κέρκυρα, Ηράκλειο, Σαντορίνη, Ρόδος, Κατάκολο, Πάτμος και Μυτιλήνη). Από το ποσό αυτό, περίπου τα 14 ευρώ αφορούσαν ξεναγήσεις, μουσεία και λοιπές δραστηριότητες, τα 29 ευρώ διάφορες αγορές, τα 6 ευρώ μεταφορές (π.χ. ενοικίαση οχημάτων), ενώ τα 16 ευρώ λοιπές δαπάνες.
Στην έρευνα συγκεντρώθηκαν 1.279 ερωτηματολόγια, που συμπληρώθηκαν τη στιγμή της πρώτης επιβίβασης (home port) ή της επανεπιβίβασης των διερχόμενων επισκεπτών (transit) στο κρουαζιερόπλοιο.
Η δαπάνη στα ελληνικά λιμάνια επιβίβασης ήταν σχεδόν διπλάσια από τη δαπάνη σε κάθε λιμάνι προσέγγισης και αντιστοιχούσε κατά μέσο όρο σε 139 ευρώ. Από το ποσό αυτό, τα 26 ευρώ αφορούσαν ξεναγήσεις, επισκέψεις σε μουσεία και λοιπές δραστηριότητες, τα 34 ευρώ διάφορες αγορές, τα έξι ευρώ μεταφορές (π.χ. ενοικίαση οχημάτων), ενώ τα 39 ευρώ λοιπές δαπάνες. Επιπρόσθετα, δαπανήθηκαν 34 ευρώ σε διαμονή εκτός κρουαζιερόπλοιου, καθώς οι επιβάτες με ελληνικό λιμάνι επιβίβασης πραγματοποίησαν κατά μέσο όρο μία διανυκτέρευση πριν από την επιβίβασή τους.
Σε ό,τι αφορά την κατανομή των εισπράξεων κρουαζιέρας ανά χώρα προέλευσης επιβατών, η κυριότερη είναι οι ΗΠΑ, με συμμετοχή 19,5% επί του συνόλου. Ακολουθούν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία με 11,4% και 9,4% αντίστοιχα. Οι 11 σημαντικότερες χώρες προέλευσης καλύπτουν το 77,7% των συνολικών εισπράξεων κρουαζιέρας. Σχετικά με τις επισκέψεις η κυριότερη χώρα προέλευσης είναι οι ΗΠΑ, με συμμετοχή 16,7% επί του συνόλου. Ακολουθούν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία με 15,4% και 8,6% αντίστοιχα. Οι 11 σημαντικότερες χώρες προέλευσης καλύπτουν το 79,4% των συνολικών επισκέψεων σε ελληνικά λιμάνια.