Όμως εάν υπολογίσουμε, βάσιμα, ότι τα μισά περίπου τρακτέρ έχουν κινητοποιηθεί (πυκνώνοντας διαρκώς τα παράπλευρα «μπλόκα»), ενώ τα υπόλοιπα μισά απέχουν, δηλαδή απέχουν οι ιδιοκτήτες τους, τότε μπορούμε να μιλάμε για 40-45.000 τρακτέρ σε όλη την Ελλάδα. Με απόντες από την Πελοπόννησο, Ανατολική Στερεά, Ήπειρο, Ιόνια νησιά, Κρήτη κλπ.
Τρακτέρ για όλες τις γεωργικές δουλειές. Από το όργωμα και στη σπορά έως την λίπανση και τη μεταφορά προϊόντων. Τι σημαίνει αυτός ο αριθμός;
Ξένος διπλωμάτης υποστηρίζει, όπως έχω ξαναγράψει, ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότερα τρακτέρ από όσα υπάρχουν στην Πολιτεία της Καλιφόρνια, πλούσια και δυναμική σε γεωργική παραγωγή. Σπατάλη εθνικών πόρων;
Μειλίχιος και σε αγαπητική σχέση με την γεωργία και τους αγρότες ο καθηγητής και υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Ε. Τσαυτάρης πρόσφατα δήλωσε ότι «στην Ελλάδα υπάρχουν δέκα φορές περισσότερα τρακτέρ από όσα χρειάζονται». Για τη δήλωση αυτή δέχθηκε επίθεση και ειρωνείες από το Σύνδεσμο Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων, που αντιπροσωπεύει εταιρείες εισαγωγής και γεωργικών ελκυστήρων και συναφών μηχανημάτων.
Τα επιχειρήματα τους ολίγα αλλά δυνατά. Τα περισσότερα τρακτέρ στην Ελλάδα είναι παλαιά και γερασμένα, κοστίζουν περισσότερο, αποδίδουν λιγότερο και αφήνουν μικρότερα κέρδη στον παραγωγό. Επιχειρήματα ελκυστικά.
Όλα αυτά ισχύουν ασφαλώς εάν η γεωργική παραγωγή στην Ελλάδα, ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες κινήθηκε σε γνήσια παραγωγική και ορθολογιστική βάση. Μάλλον, κινήθηκε στον αστερισμό του παραλογισμού των επιδοτήσεων, των εκβιαστικών κρατικών κονδυλίων (με φάλαγγες τρακτέρ), των λιπαρών ενισχύσεων από την ΕΟΚ με όρους και δεσμεύσεις αναδιάρθρωσης καλλιεργειών, που δεν τηρήθηκαν ποτέ.
Πάντως, αυτό τον ορθολογισμό θέλησε να υπηρετήσει μια έρευνα-έκθεση του ΙΟΒΕ πέρυσι όταν είχε γενικό διευθυντή τον Γιάννη Στουρνάρα. Συνδυάζοντας τεχνοκρατικό πνεύμα και φιλελεύθερη αντίληψη η έκθεση ΙΟΒΕ-Στουρνάρα υπογραμμίζει μεν την ανάγκη για ανανέωση του στόλου των τεσσάρων αγροτικών τροχών με την (ξορκισμένη) πρόταση να επιβληθούν τέλη κυκλοφορίας και αυτά τα νέα έσοδα να αποτελέσουν το κεφάλαιο χρηματοδότησης-δανειοδότησης για νέα τρακτέρ.
Πρόταση που δεν υποστήριξε κανένας αγροτικός σύλλογος και ένωση. Ο σημερινός υπουργός Οικονομίας παραγνώριζε ορισμένα «ρεαλιστικά» δεδομένα, όπως λ.χ. ότι οι αγρότες είχαν από δεκαετίες εκπαιδευθεί στο τζάμπα, από τις άδειες κυκλοφορίας έως το πετρέλαιο και τη φορολογία, ενώ δεν καθόριζε πλαφόν για τον μέγιστο αριθμό τρακτέρ στην Ελλάδα.
Χρειαζόμαστε άραγε 40-45.000 ή πέντε-δέκα φορές λιγότερα; Δεδομένου ότι η μεγάλη πλειοψηφία των αγροτών, πλην των κτηνοτρόφων, έχει ουσιαστική γεωργική δουλειά από 15-20 ημέρες το χρόνο συνολικά.
Ο ορθολογικός τρόπος του ΙΟΒΕ παραγνώριζε επίσης ότι η θεαματική αύξηση των τρακτέρ με 4.000 κομμάτια τον χρόνο, μικρά και μεγάλα, σημειώθηκε σε μια εποχή μεγάλων εισοδημάτων, μεγάλης ροής από τους κρουνούς των κρατικών επιδοτήσεων. Με συνεπόμενο, ανορθολογικό φαινόμενο όσο αύξαναν τα εισοδήματα των αγροτών τόσο μειωνόταν ο χρόνος της απασχόλησης τους (με τους λαθρομετανάστες έγινε μηδενικός) και περιοριζόταν η παραγωγής τους. Έφτασαν οι αγρότες να ζουν χωρίς καμία κλίμακα οικιακής οικονομίας, αγόραζαν τα πάντα, όπως οι κάτοικοι των πόλεων στα διαμερίσματα.
Γενικό αποτέλεσμα: πολλά τρακτέρ, λιγότερη παραγωγή, μεγάλη αιμορραγία του Προϋπολογισμού. Φυσικά με δάνεια της αείμνηστης ΑΤΕ, με καύσιμα για το γήπεδο και τις βραδινές βόλτες, με φθηνό πετρέλαιο και για θέρμανση στο ίδιο βαρέλι ή στην ίδια δεξαμενή με το κίνησης.
Ακόμα και εάν υπερβάλει ο κ. Τσαυτάρης μόνο θλίψη προκαλεί αυτή η απίθανη εθνική σπατάλη με τόσα τρακτέρ, εάν αναλογιστεί ότι οι 400.000 «πραγματικοί αγρότες» (και πολλοί λέω) μοιράζονται σε 8-10 άτομα ανά τρακτέρ, αναλογία τρομακτική, ακατανόητη, ζημιογόνος, αντιοικονομική απολύτως.
Μικροϊδιοκτήτες οι περισσότεροι, μικροκαλλιεργητές, με γεωργικές δουλειές που δεν θέλουν πολύ καιρό τη χρήση τρακτέρ- από τις ελιές και τα στάρια έως τα αμπέλια και τις δενδροκαλλιέργειες. Δεν είναι τυχαίο ότι τέσσερις συνεχείς, μήνες το χρόνο (Νοέμβριος-Φεβρουάριος) οι μηχανοκίνητοι αγρότες είναι διαθέσιμοι για πορείες και μπλόκα. Τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο ευρώ υπολογίζεται το κεφάλαιο αγοράς αυτών των τρακτέρ, με τα επιδοτούμενα καύσιμα να ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Τα τρακτέρ παρατεταγμένα απειλητικά στους δρόμους αποτελούν τα πολύτιμα εργαλεία για μια σύγχρονη γεωργία σε συνεργατική –παραγωγική βάση αλλά και τα σύμβολα μιας παρωχημένης νοοτροπίας των αγροτών, εγωιστικής και σπάταλης απολύτως.
Ας γίνουν λιγότερα σε μια καλύτερη ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία.
Ο Μιχάλης Δημητρίου είναι δημοσιογράφος, ηγετικό στέλεχος μεγάλων εφημερίδων. Έχει διατελέσει Γενικός Διευθυντής της ΕΤ1, Γενικός Διευθυντής του Antenna Satellite και μέλος του ΕΣΡ.