Μετά την άνοδο του ακροδεξιού συνασπισμού του Μπενιαμίν Νετανιάχου, τα δικαιώματα των γυναικών έχουν τεθεί σε κίνδυνο, ιδιαίτερα μετά τον νέο νόμο που έχει τεθεί προς ψήφιση από την κυβέρνηση. Πέραν τούτου, ο διαχωρισμός των δύο φύλων φαίνεται να βαθαίνει στο Ισραήλ, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς το παράδειγμα μίας 40χρονης γυναίκας που δεν της επετράπη να επιβιβαστεί σε ένα τρένο, γιατί το βαγόνι ήταν μόνο για άντρες.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι το τελευταίο μέτωπο ενός πολιτισμικού πολέμου στο Ισραήλ για τη θέση των γυναικών σε μια κοινωνία που είναι έντονα διχασμένη μεταξύ μιας κοσμικής πλειοψηφίας και μιας πολιτικά ισχυρής μειοψηφίας υπερορθόδοξων Εβραίων, οι οποίοι αποδοκιμάζουν την ανάμειξη γυναικών και ανδρών σε δημόσιο χώρο.
Δεν τηρείται η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου
Παρόλο που το Ανώτατο Δικαστήριο έχει αποφανθεί ότι είναι παράνομο να αναγκάζονται οι γυναίκες να κάθονται σε ξεχωριστά τμήματα στα λεωφορεία και τα τρένα, οι υπερορθόδοξες γυναίκες συνηθίζουν να επιβιβάζονται στα λεωφορεία στις γειτονιές τους από την πίσω πόρτα και να κάθονται στο πίσω μέρος. Τώρα, η πρακτική αυτή φαίνεται να εξαπλώνεται και σε άλλα μέρη του Ισραήλ.
Περιστατικά όπως το παραπάνω έχουν λάβει ευρεία προσοχή από τα μέσα ενημέρωσης από τότε που ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου συμπεριέλαβε ακροδεξιά και υπερορθόδοξα κόμματα στον κυβερνητικό του συνασπισμό στα τέλη του περασμένου έτους.
Οι παραχωρήσεις του Νετανιάχου στους υπερορθόδοξους- Τι αναφέρουν οι υποστηρικτές
Στο πλαίσιο μιας συμφωνίας με τους υπερορθόδοξους συμμάχους που στήριξε τον σχηματισμό του συνασπισμού, ο κ. Νετανιάχου έκανε αρκετές παραχωρήσεις που έχουν αναστατώσει τους κοσμικούς Ισραηλινούς.
Μεταξύ αυτών είναι προτάσεις για διαχωρισμό των ακροατηρίων ανάλογα με το φύλο σε ορισμένες δημόσιες εκδηλώσεις, για τη δημιουργία νέων θρησκευτικών οικιστικών κοινοτήτων, για να επιτραπεί σε επιχειρήσεις να αρνούνται να παρέχουν υπηρεσίες με βάση τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και για την επέκταση των εξουσιών των ραβινικών δικαστηρίων που αποτελούνται αποκλειστικά από άνδρες.
Οι υποστηρικτές της επέκτασης της δικαιοδοσίας των ραβινικών δικαστηρίων -όπως ο Matan Kahana, πρώην υπουργός θρησκευτικών υποθέσεων, ο οποίος παραμένει στο Κοινοβούλιο αλλά δεν συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό- υποστηρίζουν ότι ως πλουραλιστική κοινωνία, το Ισραήλ θα πρέπει να ανέχεται το διαχωρισμό των φύλων σε ορισμένους χώρους για να εξυπηρετήσει τους υπερορθόδοξους, για τους οποίους αποτελεί τρόπο ζωής.
Σε ποιους τομείς έχει εισχωρήσει ο διαχωρισμός των δύο φύλων
Κατά την τελευταία δεκαετία, ο διαχωρισμός κατά φύλο έχει εισχωρήσει σε πολλούς τομείς. Μικρά δημόσια κολέγια που εγγράφουν υπερορθόδοξους φοιτητές που αναζητούν προπτυχιακά πτυχία διαχωρίζουν τα μαθήματα ανάλογα με το φύλο.
Ορισμένα μαθήματα εκπαίδευσης οδηγών και κρατικής κατάρτισης σε θέσεις εργασίας διεξάγουν συνεδρίες με διαχωρισμό φύλου, και ορισμένες δημόσιες βιβλιοθήκες έχουν ξεχωριστές ώρες για κορίτσια και αγόρια.
Τώρα, τα αιτήματα των υπερορθόδοξων και ακροδεξιών κομμάτων του συνασπισμού θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν ριζικά το πρόσωπο μιας χώρας όπου τα ίσα δικαιώματα για τις γυναίκες κατοχυρώνονται στη διακήρυξη ανεξαρτησίας του 1948 και ενισχύονται σε πολλές σημαντικές αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Σε ποια θέση βρίσκεται το Ισραήλ στην έκθεση για το χάσμα μεταξύ των φύλων
Σε μια παγκόσμια έκθεση για το χάσμα μεταξύ των φύλων που εξέδωσε το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ τον Ιούνιο, η οποία κατατάσσει 146 χώρες, το Ισραήλ έπεσε στην 83η θέση, από την 60η θέση πέρυσι. Παρόλο που η έκθεση κατέταξε το Ισραήλ στην πρώτη θέση όσον αφορά την εκπαίδευση των γυναικών, η κατάταξη της χώρας όσον αφορά την πολιτική ενδυνάμωση των γυναικών υποχώρησε στην 96η θέση, ακριβώς κάτω από το Πακιστάν, από την 61η θέση πέρυσι.
Υπάρχουν λιγότερες γυναίκες στην κυβέρνηση από ό,τι μόλις πριν από ένα χρόνο. Δύο από τα υπερορθόδοξα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού απαγορεύουν ουσιαστικά στις γυναίκες να θέτουν υποψηφιότητα για αξιώματα, αγνοώντας μια απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του 2019 που έλεγε ότι έπρεπε να τερματίσουν την πρακτική αυτή.
Νέα απειλή για την θέση της γυναίκας
Η τελευταία απειλή για τις γυναίκες είναι ένας νόμος που προτείνει ο κυβερνητικός συνασπισμός για την επέκταση των εξουσιών των ραβινικών δικαστηρίων, τα οποία βασίζουν τις αποφάσεις τους στον εβραϊκό θρησκευτικό νόμο. Το ορθόδοξο ραβινικό δικαστήριο έχει ήδη τη δικαιοδοσία για το διαζύγιο για όλους τους Εβραίους στο Ισραήλ και δίνει μόνο στους άνδρες την εξουσία να διαλύσουν επίσημα έναν γάμο.
Οι προτεινόμενες αλλαγές θα τους παραχωρήσουν επίσης πιθανή δικαιοδοσία επί των οικονομικών πτυχών ενός διαζυγίου και θα τους επιτρέψουν να ενεργούν ως διαιτητές σε αστικά θέματα, όπως οι εργατικές ή συμβατικές διαφορές, εφόσον τα μέρη έχουν συναινέσει. Οι επικριτές του νομοσχεδίου λένε ότι η συναίνεση δεν δίνεται πάντα ελεύθερα.
Τι σημαίνει η έγκριση του νομοσχεδίου
Εάν οι νομοθέτες εγκρίνουν το νομοσχέδιο, το οποίο έχει ήδη περάσει από προκαταρκτική ακρόαση, θα ανατρέψει μια απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του 2006 που περιόριζε τις εξουσίες των ραβινικών δικαστηρίων να διαιτητεύουν σε αστικές υποθέσεις.
Μια πιο πρόσφατη πρόταση θα επέτρεπε στα ραβινικά δικαστήρια να καθορίζουν τη διατροφή των παιδιών σε ορισμένες περιπτώσεις, σύμφωνα με την καθηγήτρια Ruth Halperin-Kaddari, ιδρυτική διευθύντρια του Rackman Center for the Advancement of the Status of Women στο Πανεπιστήμιο Bar Ilan.
«Είναι σημαντικό να τονίσουμε: Τα ραβινικά δικαστήρια έχουν μόνο άνδρες δικαστές», δήλωσε η καθηγήτρια Halperin-Kaddari. «Δεν υπάρχει καμία άλλη χώρα στον παγκόσμιο βορρά, μεταξύ των κρατών που θεωρούνται φιλελεύθερες δημοκρατίες, που να δίνει επίσημες εξουσίες σε ένα σύστημα που είναι εντελώς, εντελώς ανδρικό και αποκλείει τις γυναίκες. Αντί να το καταργήσει, το Ισραήλ πηγαίνει προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση και επεκτείνει την εξουσία τους».