Δεν φαίνεται να έχει καμμία βάση και αξιοπιστία η εκτίμηση του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, υπουργού Οικονομικών της Τουρκίας και γαμπρού του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για την οικονομία ή το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, όπως αναφέρεται στην εφημερίδα Hurriyet
Μαζικές πωλήσεις των νομισμάτων αναδυόμενων αγορών σημειώθηκαν ξανά σήμερα, μετά τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από το 2015 που σημείωσε τη νύχτα το πέσο της Αργεντινής, με την τουρκική λίρα, την ινδική ρουπία και το ραντ της Νότιας Αφρικής να πλήττονται ιδιαίτερα.
Το πέσο έκανε βουτιά πάνω από 7% μετά την κατάρρευση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στην κυβέρνηση του προέδρου της Αργεντινής Μαουρίσιο Μάκρι. Η κεντρική τράπεζα της χώρας παρενέβη για να σταθεροποιήσει το νόμισμα, το οποίο παρά ταύτα έκλεισε στην ισοτιμία των 34,10 πέσος ανά δολάριο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δήλωσε ότι εξετάζει το αίτημα της Αργεντινής για επιτάχυνση της εκταμίευσης των 50 δισ. δολαρίων που προβλέπει το δανειακό πρόγραμμα της χώρας.
Η τουρκική λίρα υποχώρησε 1,9% σε χαμηλό επίπεδο δύο εβδομάδων, καταγράφοντας απώλειες για τέταρτη συνεχόμενη συνεδρίαση, με την ισοτιμία της να διαμορφώνεται πριν λίγο στις 6,5881 λίρες ανά δολάριο. Το κόστος των πενταετών τουρκικών credit default swaps (για την ασφάλιση έναντι του κινδύνου αθέτησης πληρωμών από την Τουρκία) αυξήθηκε κατά 8 μονάδες βάσης από το κλείσιμο της Τετάρτης στις 516 μονάδες βάσης (5,16 ποσοστιαίες μονάδες), που είναι υψηλό επίπεδο δύο εβδομάδων, σύμφωνα με την IHS Markit.
Οι τουρκικές μετοχές υποχωρούσαν 0,6% και οι μετοχές των τουρκικών τραπεζών κατά 1,1%. Ο Πιοτρ Μάτις, αναλυτής της Rabobank για τις αναδυόμενες αγορές, σημείωσε ότι η Τουρκία δεν έχει ανακοινώσει νέα μέτρα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών μετά την αργία της περασμένης εβδομάδας. «Τα πρόσφατα σχόλια των αξιωματούχων δείχνουν ότι πιστεύουν πως τα μέτρα που έχουν εφαρμόσει έως τώρα θα αποδειχθούν αρκετά, κάτι που δεν ισχύει», είπε, προσθέτοντας ότι οι επενδυτές εξακολουθούν να θέλουν να δουν μία κατάλληλη αύξηση των επιτοκίων και μία πιο αυστηρή δημοσιονομική πολιτική.
«Πνίγει» το υψηλό εξωτερικό χρέος τον τουρκικό ιδιωτικό τομέα
Οι Τούρκοι πολίτες που έχουν κάποια οικονομική επιφάνεια φεύγουν στο εξωτερικό. Η εμπιστοσύνη στην οικονομία κατέρρευσε στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από τον Μάρτιο του 2009, εξαιτίας της επιδείνωσης των διπλωματικών σχέσεων Αγκυρας - Ουάσιγκτον.
Εξωτερικό χρέος 179 δισ. δολαρίων πρέπει να καλύψει η Τουρκία το 2019, εκ των οποίων τα 146 δισ. δολάρια είναι υποχρεώσεις του ιδιωτικού τομέα και ιδιαίτερα των τραπεζών, προειδοποιεί η JPMorgan. Οπότε δεν φαίνεται να έχει βάση η εκτίμηση του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, υπουργού Οικονομικών της Τουρκίας και γαμπρού του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για την οικονομία ή το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, όπως αναφέρεται στην εφημερίδα Hurriyet.
Ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς ότι το ύψος των δανείων που οφείλουν οι τουρκικές επιχειρήσεις και τράπεζες διογκώνεται εξαιτίας της κατάρρευσης του νομίσματος της χώρας. Αυτός είναι ο λόγος που ο οίκος αξιολόγησης Moody's ανακοίνωσε αρχές της εβδομάδας την υποβάθμιση 20 χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Isbank, που είναι η μεγαλύτερη εισηγμένη τράπεζα της χώρας.
Η τουρκική λίρα έχει χάσει το 40% της αξίας της έναντι του δολαρίου από τις αρχές του έτους. Χθες διολίσθησε μέχρι τις 6,2480 λίρες έναντι του δολαρίου, υποχωρώντας κατά 3% μέσα σε μία μόνο μέρα. Εναντι του ευρώ, η τουρκική λίρα έχει εξασθενίσει περισσότερο από 30% σε ένα τρίμηνο. Χθες παρουσίασε απώλειες 2,55%, στις 7,2927 λίρες έναντι του ευρώ. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) υπολογίζει ότι το συνολικό χρέος της Τουρκίας σε ξένο νόμισμα θα ξεπεράσει το ήμισυ του ΑΕΠ της χώρας, λόγω της μεγάλης εξασθένησης της τουρκικής λίρας. «Θα είναι υψηλές οι ανάγκες χρηματοδότησης το επόμενο δωδεκάμηνο και η πρόσβαση στις αγορές θα είναι πολύ δύσκολη», τονίζει η JPMorgan στην έκθεση που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Οι επενδυτές εγκαταλείπουν μαζικά την Τουρκία εδώ και μήνες. Επίσης, οι Τούρκοι πολίτες που έχουν κάποια οικονομική επιφάνεια φεύγουν για το εξωτερικό. Η εμπιστοσύνη στην οικονομία κατέρρευσε στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από τον Μάρτιο του 2009, εξαιτίας της επιδείνωσης των διπλωματικών σχέσεων Αγκυρας - Ουάσιγκτον. Αυτή η αντιπαράθεση έλαβε και εμπορικές διαστάσεις, με τον Λευκό Οίκο να αυξάνει τους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την Τουρκία. Η κυβέρνηση Ερντογάν αντέδρασε με αντίποινα. Δρομολόγησε αύξηση δασμών στο 140% για τις εισαγωγές αλκοόλ από τις ΗΠΑ, στο 120% για τα αμερικανικά αυτοκίνητα και στο 60% για τα προϊόντα καπνού. Διπλασίασε, επιπλέον, τους δασμούς στα καλλυντικά, το ρύζι και τον άνθρακα από τις ΗΠΑ.
Οι τεταμένες σχέσεις των ΗΠΑ με την κυβέρνηση Ερντογάν ενίσχυσαν το κλίμα αβεβαιότητας για την πορεία της τουρκικής οικονομίας. Ομως η οικονομική κρίση στην Τουρκία έχει ξεκινήσει προ πολλού. Ενα από τα πιο ανησυχητικά σημάδια για τους ξένους επενδυτές είναι η διστακτικότητα της κεντρικής τράπεζας να προχωρήσει σε αύξηση του κόστους δανεισμού για να αναχαιτίσει τον πληθωρισμό. Οι τιμές των προϊόντων αυξήθηκαν κατά 15,85% τον Ιούλιο, αντανακλώντας το υψηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο του 2004. Το ΔΝΤ και στρατηγικοί αναλυτές έχουν τονίσει ότι η κεντρική τράπεζα πρέπει να λειτουργήσει ανεξάρτητα.
Ομως ο πρόεδρος της χώρας έχει δηλώσει ότι τα υψηλά επιτόκια είναι η «πηγή όλων των δεινών». Μετά τη συνταγματική μεταρρύθμιση του Απριλίου του 2017, ο κ. Ερντογάν μπορεί να ορίζει τον επικεφαλής και τους υποδιοικητές της κεντρικής τράπεζας.
Προς το παρόν, η Ευρώπη δεν φαίνεται ότι έχει την πρόθεση να παρέχει στήριξη στο καθεστώς Ερντογάν, παρότι η Αγκυρα καταβάλλει προσπάθειες για σύσφιγξη των σχέσεων με την Ε.Ε. Το Βερολίνο διέψευσε την περασμένη εβδομάδα δημοσίευμα που ήθελε την κυβέρνηση Μέρκελ να προσφέρει οικονομική βοήθεια στην Αγκυρα.
Στις αρχές της εβδομάδας, ο κ. Αλμπαϊράκ επισκέφθηκε το Παρίσι, όπου ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ παρότρυνε την Αγκυρα να προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων.