Σε νέο πολιτιστικό κόμβο μετατρέπεται ο Πειραιάς, ο οποίος, τα τελευταία χρόνια, έχει μετατραπεί σε μία από τις πιο σημαντικές πόλεις «πόλο έλξης» γκαλερί, πινακοθηκών, design studio και άλλων σημαντικών επενδύσεων που «σφραγίζουν» την πολιτιστική όψη του σημαντικότερου λιμανιού της Ελλάδας.
Με αφορμή τα εγκαίνια της γκαλερί Rodeo, στην οδό Πολυδεύκους στο μεγάλο λιμάνι, τον περασμένο Ιούλιο, το αμερικανικό περιοδικό The New York Times Style Magazine, κάνει εκτενές αφιέρωμα στην πολιτιστική αναβάθμιση της περιοχής.
Σύμφωνα με το The New York Times Style Magazine, η φήμη της Αθήνας ως ανερχόμενου κόμβου τέχνης σφραγίστηκε το 2017, όταν η πρωτεύουσα της Ελλάδας, μαζί με το Κάσελ της Γερμανίας, έγινε οικοδεσπότης της 50ης έκθεσης τέχνης της Documenta. Η απόφαση αυτή αποτέλεσε, παράλληλα, και αίτιο αντιπαράθεσης, καθώς, μόλις δύο χρόνια πριν, η Ελλάδα είχε αθετήσει το χρέος της προς το ΔΝΤ. Πάρα όμως, την οικονομική κρίση, η διοργάνωση της έκθεσης αυτής έγινε η αιτία να αρχίσει η Αθήνα να αποτελεί πόλο έλξης για διεθνείς καλλιτέχνες και σχεδιαστές, οι οποίοι προσπαθούσαν να βρουν εναλλακτικούς τρόπους να αναβαθμίσουν διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως το Βερολίνο ή η Λισαβόνα.
Όπως αναφέρει και η ιστορικός τέχνης και Σύμβουλος για τη Στρατηγική του Πολιτισμού της ελληνικής κυβέρνησης, Έλενα Μαυρομιχάλη, το τελευταίο χρονικό διάστημα, παρατηρείται πληθώρα σύγχρονων καλλιτεχνών να ασχολούνται όλο και περισσότερο με την ιστορία της Ελλάδας και τους αρχαιολογικούς της χώρους, ενώ, παράλληλα, ιδιαίτερα σημαντικά είναι και τα έργα αναβάθμισης της Αθήνας, όπως π.χ. η νέα γραμμή μετρό, που έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί πριν από το επόμενο καλοκαίρι και θα ενώνει το αεροδρόμιο της πόλης με τη θάλασσα.
Η κ. Μαυρομιχάλη, η οποία μεγάλωσε στην Καστέλα, δηλώνει ενθουσιασμένη με τα νέα αυτά έργα, ενώ, ταυτόχρονα, δεν κρύβει την ικανοποίησή της για τη δημιουργία του Κέντρου Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, το 2016, σχεδιασμένο από τον Renzo Piano, κοντά στον Πειραιά, αλλά και μικρότερων «δημιουργημάτων» που δίνουν έναν νέο αέρα στις βιομηχανικές γειτονιές της πόλης, οι οικονομίες των οποίων υπέφεραν αρκετά τις τελευταίες δεκαετίες.
Η καλλιτέχνης, Σύλβια Κούβαλη, έχοντας την γκαλερί της στην Κωνσταντινούπολη, το 2007, και λίγα χρόνια αργότερα στο Λονδίνο μετέφερε την γκαλερί της στον Πειραιά. Παρόλο που λάτρευε την «καλλιτεχνική σκηνή» της Κωνσταντινούπολης, η πολιτική αστάθεια της Τουρκίας την ανάγκασε να φύγει και να μετακομίσει στην Αθήνα και να επιλέξει τον Πειραιά ως την ιδανική γειτονιά για την γκαλερί της, καθώς θεώρησε ότι υπήρχε μία ιδιαίτερη μαγεία στο να «βρίσκεσαι ανάμεσα σε ανθρώπους που επισκευάζουν πλοία και μηχανές όχι μακριά από το λιμάνι».
Ανάμεσα στους καλλιτέχνες βρέθηκαν οι συνιδρυτές του γραφείου LOT & Objects of Common Interest, Λεωνίδας Τραμπούκης μαζί με τη σύζυγό του, Ελένη Πεταλιώτη.
Αρχικά, το γραφείο τους βρισκόταν στο Μπρούκλιν, αλλά πριν 5 χρόνια, επέστρεψαν στην Ελλάδα, στην κεντρική Αθήνα, καθώς τους άρεσε ιδιαίτερα η ιδέα να βρίσκονται πιο κοντά στους αγαπημένους τους κατασκευαστές. Σήμερα, οι ίδιοι χτίζουν το νέο τους γραφείο στην περιοχή του Πειραιά, όχι ιδιαίτερα μακριά από τη γκαλερί Rodeo, καθώς τους προσέλκυσε «του κλίμα και η κοινότητα», όπως ανέφερε και ο Τραμπούκης. Οι ίδιοι ευελπιστούν να συνεργαστούν με Έλληνες κατασκευαστές, να πειραματιστούν με έργα μεγαλύτερης κλίμακας και, ενδεχομένως, να δημιουργήσουν και για άλλους σχεδιαστές και καλλιτέχνες.
O Πειραιάς αποτέλεσε, επίσης, πόλο έλξης και για τον ιδιοκτήτη της γκαλερί Carwan, Nicolas Bellavance-Lecompte, και τον Γάλλο αρχιτέκτονα, Quentin Moyse, οι οποίοι μετέφεραν τη γκαλερί τους από τη Βηρυτό στην Αθήνα, με τον Πειραιά να μονοπωλεί το ενδιαφέρον τους, καθώς είχε κάτι στην ατμόσφαιρα που τους θύμιζε το λιμάνι της Βηρυτού.
Ακόμη μία σημαντική προσωπικότητα που έχει επιλέξει τον Πειραιά, είναι και η Σουζάνα Λασκαρίδη, η οικογένεια της οποίας έχει τη ναυτιλιακή εταιρεία Λασκαρίδη. Τόσο το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, που εγκαθιδρύθηκε το 2007, όσο και η εταιρεία παραγωγής, έρευνας και ανάπτυξης, Blue Cycle, έχουν ως έδρα τους το λιμάνι του Πειραιά. H Blue Cycle στεγάζεται σε ένα παλιό εργοστασιακό συγκρότημα, που ανήκε στην εταιρεία φυσικού αερίου Πειραιώς, μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα. Η εταιρεία αυτή συλλέγει πλαστικό, που έχουν απορρίψει στο Αιγαίο Πέλαγος, εργοστάσια ναυτιλίας και αλιείας της περιοχής. Αυτά τα απορρίμματα μετατρέπονται, στη συνέχεια, σε νήματα ή πέλετ, που η εταιρεία χρησιμοποιεί ως υλικά για την κατασκευή διαφόρων προϊόντων, τα οποία μπορεί να είναι από κεραμίδια σε στιλ terazzo μέχρι και μοντέρνα έπιπλα εξωτερικού χώρου.
Εκείνη η βραδιά αποτέλεσε «σφραγίδα» για το μέλλον του Πειραιά, αφήνοντας μία αίσθηση αισιοδοξίας για ένα μέλλον που θα ανοίξει τον δρόμο για νέες ευκαιρίες στη τέχνη και τη δημιουργία.