Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι και ευτυχισμένοι και επιτυχημένοι. Και αυτό ξεκινάει από τα επίπεδα αυτοεκτίμησης του καθενός. Γιατί, η αλήθεια είναι ότι η επιτυχία στη ζωή –με την έννοια της πραγματικής ισορροπίας και αληθινής ευχαρίστησης- προϋποθέτει υγιή σχέση με τον εαυτό.
Αυτό επισημαίνει με απλά λόγια η καθηγήτρια στο Γέιλ, Emma Seppälä, η οποία τονίζει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μια τοξική σχέση με τον εαυτό τους. Είναι πολύ αυτοκριτικοί – κάτι που η ψυχολογία κατηγοριοποιεί ως απέχθεια για τον εαυτό τους. Η ίδια, λοιπόν, μας δίνει ένα χρήσιμο εγχειρίδιο, συνοψίζοντας σε πέντε φράσεις τι δεν πρέπει να λέμε στον εαυτό μας κάθε φορά που κάνουμε εσωτερικό διάλογο.
7 «βήματα» για την επιτυχία – Πώς επιβιώνουμε σε περιβάλλοντα εντατικοποίησης της εργασίας
«Αν πιάνεις τον εαυτό σου να λέει ή να σκέφτεται αυτές τις πέντε φράσεις σε τακτική βάση, η χαμηλή αυτοεκτίμησή σου μπορεί να σε κρατάει πίσω. Αλλά μπορείς να αντικαταστήσεις αυτές τις φράσεις με πιο υγιείς εκφράσεις και ενέργειες που θα σε βοηθήσουν να αξιοποιήσεις τις μέγιστες δυνατότητές σου», προτρέπει η ίδια.
1. «Δεν είμαι αρκετά καλός»
Αυτή είναι ένα viral φράση που «τρέχει» στα κεφάλια των περισσότερων ανθρώπων.
Ο εγκέφαλός μας εστιάζει περισσότερο στα αρνητικά παρά στα θετικά. Η γνωστή αρνητική προκατάληψη εξηγεί γιατί, αν δεχθείτε εννέα κομπλιμέντα και μια κριτική, εστιάζετε στην κριτικ, ρίχνοντας την αυτοεκτίμησή σας στα... τάρταρα.
Το «δεν είμαι αρκετά καλός» είναι καταστροφικό. Μπορεί να σας κάνει να νιώθετε άγχος και κατάθλιψη, δείχνει η έρευνα.
Αντί για αυτό, ρωτήστε τον εαυτό σας: «τι είναι καλό για μένα αυτήν τη στιγμή;»
Μπορεί να χρειαστείτε ένα διάλειμμα, ένα γεύμα ή μια βόλτα έξω. Κάτι που θα σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα. Θα επιστρέψετε σε οποιαδήποτε κατάσταση πιο δυνατοί και με καλύτερη διάθεση.
Η συμπάθεια για τον εαυτό σας, δείχνει η έρευνα, σας κάνει να νιώθετε πιο ενεργητικοί, ζωντανοί και αισιόδοξοι.
2. «Δεν θα μπορέσω ποτέ να τα καταφέρω. Γιατί να ασχοληθώ;»
Αυτό δεν είναι μόνο αποθαρρυντικό, είναι επιστημονικά λάθος! Ο εγκέφαλος είναι εύπλαστος και μπορεί να συνεχίσει να αλλάζει και να αναπτύσσεται μέχρι τα βαθιά γεράματα – ένα φαινόμενο που οι νευροεπιστήμονες αποκαλούν νευροπλαστικότητα.
Μπορείτε να αλλάξετε καριέρα στα 50 και μπορείτε να ξεκινήσετε να παίζετε πιάνο στα 80. Μπορείτε να μάθετε νέα πράγματα ανά πάσα στιγμή και, με εξάσκηση, μπορείτε να γίνετε καλύτεροι σχεδόν σε οτιδήποτε.
Αντί για αυτή τη φράση δοκιμάστε να πείτε: «Χρειάζομαι περισσότερη εξάσκηση».
Σκεφτείτε κάτι που κάνετε τακτικά με σχετική ευκολία -είτε είναι να οργανώνετε ομαδικές συναντήσεις στη δουλειά, να ετοιμάζετε δείπνο ή να διαβάζετε ένα βιβλίο. Στη συνέχεια, σκεφτείτε την πρώτη φορά που προσπαθήσατε να κάνετε αυτό το πράγμα. Θα διαπιστώσετε πόσο δρόμο έχετε πραγματικά διανύσει. Το ίδιο θα ισχύει για αυτό που επιχειρήσατε για πρώτη φορά σήμερα και νιώθετε ότι δεν τα καταφέρατε όσο καλά θα θέλατε. Συνεχίστε να προσπαθείτε.
3. «Είμαι αποτυχημένος»
Εδώ είναι μια άλλη καταστροφική πεποίθηση που απομυζά όλη τη θετική ενέργεια. Ουσιαστικά, παίρνεις το «απέτυχα στο Χ αυτήν τη φορά» και το μετατρέπεις σε «είμαι αποτυχημένος», εξισώνοντας κάτι που βιώσατε στιγμιαία με αυτό που είσαι γενικά ως άνθρωπος.
Αυτή η σκέψη δεν μπορεί να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ακόμα κι αν δεν έχεις πετύχει συγκεκριμένους στόχους σε ορισμένους τομείς της ζωής σου, δεν σημαίνει ότι έχεις αποτύχει σε όλα. Ούτε σημαίνει ότι θα αποτύχεις αναπόφευκτα στο μέλλον ή ότι εσύ ο ίδιος είσαι αποτυχημένος.
Συχνά, οι αποτυχίες είναι ευκαιρίες για ανάπτυξη και απαραίτητα σκαλοπατάκια στον δρόμο μας προς την επιτυχία.
Τι να δοκιμάσετε αντ' αυτού: «Έμαθα πολλά». Και αυτό ισχύει: οι εμπειρίες της ζωής σου σε έχουν κάνει σοφότερο και πιο συνειδητοποιημένο.
4. «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι το έκανα αυτό, είμαι τόσο ανόητος»
Είναι επώδυνο όταν κάποιος σε αποκαλεί ανόητο ή οτιδήποτε ανάλογο, ακόμα και όταν αυτός είσαι εσύ ίδιος. Είναι εξευτελιστικό και ταπεινωτικό. Και μπορεί να σε κάνει να σταματήσεις να προσπαθείς.
Επίσης δεν είναι αλήθεια. Ο μόνος τρόπος που μαθαίνει κάποιος – είτε είναι ιδιοφυΐα είτε είναι μωρό – είναι να αφήσει τον εαυτό του να προσπαθήσει και να κάνει λάθη. Μια μελέτη διαπίστωσε, για παράδειγμα, ότι τα λάθη που κάνουν οι μαθητές κατά τη μελέτη μπορούν να τους βοηθήσουν να μάθουν καλύτερα.
Τα νήπια που μαθαίνουν να περπατούν πέφτουν κάθε δύο βήματα. Δεν τα αποκαλείς ανόητα ούτε τα κρίνεις για αυτό. Αντίθετα, τας επευφημείς μέχρι να μπορέσουν να κάνουν μερικά βήματα στη σειρά και μετά λίγα περισσότερα.
Επιπλέον, ιδού κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον: η έρευνα έχει βρει ότι οι άνθρωποι δεν σας κρίνουν τόσο αυστηρά όσο νομίζετε όταν κάνετε μια ενοχλητική γκάφα!
Αντί λοιπόν για μια φράση σαν την παραπάνω, δοκίμασε να δώσεις στον εαυτό σου την ίδια ευκαιρία και ενθάρρυνση που θα έδινες σε αυτό το μικρό παιδί όταν σκέφτεσαι κάτι που δεν πήγε τέλεια.
«Κανείς δεν είναι τέλειος» και «όλοι κάνουν λάθη» είναι δυο παγκόσμιες αλήθειες. Υπενθυμίζοντας στον εαυτό σου δυο -και την πιθανότητα να κρίνετε τον εαυτό σου πιο αυστηρά από άλλους- μπορείς να χαλαρώσεις, να πάρεις μια ανάσα και να προχωρήσεις.
5. «Δεν είμαι τόσο καλός όσο αυτοί»
Όταν συγκρίνεις τον εαυτό σας με άλλους, είναι εύκολο να αισθάνεσαι ότι δεν είσαι υπολογίσιμος ή ότι υπολείπεσαι. Η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν συμβαίνει. Για τον απλούστατο λόγο ότι ο καθένας είναι διαφορετικός και μοναδικός.
Τι να δοκιμάσεις; Αντί να εστιάζεις στο γεγονός ότι δεν είσαι τόσο όμορφος ή αστείον ή καινοτόμος όσο κάποιος άλλος, εστίασε στα χαρακτηριστικά που εσύ ο ίδιος φέρεις.
Ίσως τα αστεία σου μερικές φορές να είναι αποτυχημένα, αλλά είσαι ζεστός άνθρωπος και κάνεις τους ανθρώπους να νιώθουν άνετα να βρίσκονται κοντά σου. Μπορεί να μην μιλάς πέντε γλώσσες, αλλά οι δεξιότητές σου στη χρήση της τεχνολογίας να είναι απαράμιλλες.
«Όταν διδάσκω στελέχη, κάνουμε μια άσκηση που ονομάζεται Reflected Best Self, στην οποία ρωτάς τους φίλους και τους συναδέλφους σου τι εκτιμούν περισσότερο σε σένα. Το πιθανότερο είναι ότι θα πουν παρόμοια πράγματα.
Αυτή η άσκηση ενισχύει την ανθεκτικότητά σας και την πίστη στον εαυτό σας και τις δυνατότητές σας, δείχνει έρευνα. Αυτή η ανατροφοδότηση μπορεί να σας βοηθήσει να ανοίξετε τα μάτια σας για το πόσο πολύ συνεισφέρετε στους γύρω σας και πόσο εκτιμούν εσάς και τις δυνάμεις σας», επισημαίνει με εξαιρετικό τρόπο η ψυχολόγος και ερευνήτρια καθηγήτρια του Γέιλ.