Αρχικά η γαλλική κυβέρνηση θεώρησε ασήμαντη την επιστολή κάποιων «ογδοντάχρονων πρώην στρατηγών με παντόφλες», όπως έγραψε χαρακτηριστικά στο twitter η Γαλλίδα υπ. Άμυνας Φλοράνς Παρλί. Όμως καθώς η περασμένη εβδομάδα προχωρούσε το θέμα άρχισε να παίρνει ολοένα πιο «εμπρηστική» διάσταση. Η όλη ιστορία μοιάζει περισσότερο σαν ένα χτύπημα από την πλευρά της άκρας δεξιάς ενόψει των επικείμενων προεδρικών εκλογών στη Γαλλία την άνοιξη του 2022.
Η επίμαχη ανοιχτή επιστολή πρώην αξιωματικών που γαλλικού στρατού δημοσιεύθηκε στο δεξιό, συντηρητικό περιοδικό «Valeurs Actuelles» και μεταξύ άλλων αναφέρει: «Οι καιροί είναι κρίσιμοι, η Γαλλία βρίσκεται σε κίνδυνο». Ο «αντιρατσισμός σπείρει μίσος στις κοινότητες» και οι «θεωρίες κατά της αποικιοκρατίας» οδηγούν σε αδιαφορία «για τη χώρα μας, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό της», αναφέρεται στην επιστολή. Γίνεται επίσης λόγος για τον «ισλαμισμό» και τις «ορδές από τα προάστια», που κατοικούνται κυρίως από μετανάστες και που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τη Γαλλία στην «καταστροφή». Η δραματική περιγραφή της κατάστασης κορυφώνεται με μια, μάλλον πρόδηλη, έκκληση για πραξικόπημα, καλώντας τους «εν ενεργεία συναδέλφους» να παρέμβουν για την προστασία του γαλλικού πολιτισμού και έθνους, εάν η κυβέρνηση δεν ενεργήσει.
Κλείνοντας το μάτι στην Λεπέν
Πίσω από την κίνηση βρίσκεται ένας αριθμός απόστρατων στρατηγών, μεταξύ των οποίων ο Κριστιάν Πικεμάλ, ο οποίος το 2016 είχε αποπεμφθεί από το στράτευμα για ακροδεξιά δράση. Άλλοι υπογράφοντες είναι ενεργά μέλη τoυ ακροδεξιού κόμματος Εθνική Συσπείρωση (πρώην Εθνικό Μέτωπο), όπως ο Φρανσουά Γκομπέρ. Συνολικά την επιστολή υπογράφουν μερικές εκατοντάδες πρώην αξιωματικοί αλλά και δεκαοκτώ εν ενεργεία στρατιωτικοί, οι οποίοι όμως πρόκειται να τεθούν σύντομα σε αναγκαστική συνταξιοδότηση. «Καθένας εξ αυτών πρέπει να τιμωρηθεί αυστηρά», ανέφερε ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων Φρανσουά Λεκόντρ.
Από την πλευρά της η Μαρίν Λεπέν δήλωσε τη συμπάθειά της προς την κίνηση αυτή αλλά και για την υφέρπουσα έκκληση για πραξικόπημα. «Είναι καθήκον όλων των Γάλλων πατριωτών να ξεσηκωθούν για να σώσουν τη χώρα» ανέφερε, κάνοντας λόγο για έναν «ειρηνικό αγώνα». Μετά από μακρά σιωπή, ήρθε και η αντίδραση της κυβέρνησης Μακρόν. Ο υπ. Εσωτερικών Ζεράρ Νταρμαμέν θυμήθηκε τον πατέρα της Μαρίν Λεπέν, Ζαν Μαρί Λεπέν, ο οποίος είχε ιδρύσει το Εθνικό Μέτωπο τη δεκαετία του ´60 με τη βοήθεια στρατηγών, οι οποίοι ήταν αντίθετοι με την τότε πολιτική του Ντε Γκωλ. Μάλιστα η νέα έκκληση εμφανίστηκε κατά την 60ή επέτειο από την απόπειρα πραξικοπήματος που εκείνη η ομάδα είχε εξυφάνει σε βάρος του Ντε Γκωλ.
Πρόωρη έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας
Σύμφωνα με έρευνες, υπάρχουν περισσότεροι υποστηρικτές της Λεπέν εντός του στρατού παρά στον πληθυσμό στη Γαλλία, εξηγεί ο πολιτικός επιστήμονας Μπρουνό Κοτρές από τις Sciences Po του Παρισιού. «To αίσθημα της παρακμής της Γαλλίας και μιας εξωτερικής απειλής είναι έντονο στον στρατό» αναφέρει χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τον Κοτρές εξαιρετικά κακές είναι ταυτόχρονα οι επιδόσεις του προέδρου Μακρόν στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις. Ανησυχητική είναι μάλιστα πρόσφατη δημοσκόπηση του καναλιού LCI, σύμφωνα με την οποία το 58% των ερωτηθέντων βλέπουν με συμπάθεια την έκκληση των απόστρατων στο «Valeurs Actuelles». Μεταξύ των υποστηρικτών της Λεπέν παρατηρείται ποσοστό που αγγίζει το 86%.
«Είναι απλώς μια προεκλογική ενέργεια» αναφέρει ο πολιτικός επιστήμονας Φρανκ Μπαασνέρ από το Γαλλο-Γερμανικό Ινστιτούτο. Οι κινήσεις αυτές στρέφονται κατά του Μακρόν και μιας κοινωνίας που ακροβατεί μεταξύ της εσωτερικής ασφάλειας και της ενσωμάτωσης και αποδοχής του Ισλάμ. Όπως και στον γερμανικό έτσι και στον γαλλικό στρατό υπήρχαν πάντα νοσταλγοί της επιστροφής σε ένα ισχυρό κράτος. «Πρόκειται για μια νοσταλγία, για την ιδέα μιας Γαλλίας που έχει χαθεί.
Ταυτόχρονα είναι μια έκφραση αμηχανίας και ενός παιχνιδιού με την φωτιά» παρατηρεί ο Μπαασνέρ. Ο ίδιος εκτιμά ότι και ο Μακρόν προσπαθεί ταυτόχρονα να καλύψει τον χώρο της δεξιάς, κάτι για το οποίο έχει δεχθεί έντονες επικρίσεις από τη γαλλική αριστερά. Σύμφωνα με τον ειδικό, ο Μακρόν προσπαθεί τώρα να υπερασπιστεί τις «αξίες της Γαλλικής Δημοκρατίας» για λόγους εκλογικής τακτικής. Μέχρι στιγμής πάντως οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι την επόμενη άνοιξη πιθανώς ο Μακρόν να αναμετρηθεί ξανά με την Λεπέν, εάν δεν υπάρξει κάποιος αξιόπιστος και ελκυστικός υποψήφιος από τους Συντηρητικούς.
