Για όποιον είναι εξοικειωμένος με την ευρωπαϊκή συζήτηση για την οπλοκατοχή, που αντιμετωπίζει την κατοχή όπλου από κάποιον που δεν εκπροσωπεί δημόσια ένοπλη αρχή ως εξαίρεση και όπου υπάρχει ζήτημα ακόμη και για την αυστηροποίηση της κατοχής των κυνηγετικών όπλων, η αμερικανική συζήτηση είναι σχετικά ακατανόητη.
Γιατί δεν είναι μια συζήτηση που αφορά στο πώς δεν θα έχουν πρόσβαση σε θανατηφόρα όπλα οι ιδιώτες, αλλά σε ζητήματα όπως το εάν θα επιτρέπεται η κατοχή τυφεκίων διαμετρήματος .50 (12,7Χ99mm), δηλαδή τυφεκίων ελεύθερου σκοπευτή με βεληνεκές 1800 μέτρα και ικανότητα να διαπεράσουν τοίχους, ή το περίβλημα ενός κινητήρα αυτοκινήτου για να το ακινητοποιήσουν.
Ή ζητήματα όπως το εάν θα είναι νόμιμοι οι γεμιστήρες των 100 σφαιρών για ημιαυτόματα τυφέκια. Ή το εάν και κατά πόσο πολεμικής χρήσης ημιαυτόματα τυφέκια θα μπορούν να συνεχίσουν να αγοράζονται σχετικά εύκολα. Ή για το εάν και σε ποιους χώρους θα μπορεί κανείς να βρίσκεται με εμφανές όπλο ή εάν αυτό θα πρέπει να είναι μη εμφανές.
Σημειώνουμε ότι δεν υπάρχει κανένας ομοσπονδιακός νόμος που να απαγορεύει τα τυφέκια με διαμέτρημα .50, τα πιστόλια ή τα περίστροφα οποιουδήποτε είδους, ή τους μεγάλους γεμιστήρες. Ακόμη και οι περιορισμοί που είχαν επιβληθεί σε ομοσπονδιακό επίπεδο σε προηγούμενες φάσεις για τα τυφέκια εφόδου δεν ισχύουν πια. Οι μόνοι περιορισμοί που ισχύουν είναι αυτοί που ισχύουν σε ορισμένες Πολιτείες και όχι σε όλες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν λιγότερο από το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού, Όμως, έχουν το 46% των όπλων που κατέχονται από ιδιώτες. Έχουν ταυτόχρονα το υψηλότερο ποσοστό ανθρωποκτονιών από πυροβόλα όπλα στον αναπτυγμένο κόσμο. Το 2020 περίπου 20.000 αμερικανοί σκοτώθηκαν από πυροβόλα όπλα. Οι υποστηρικτές της οπλοκατοχής υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει κανείς αιτιώδης δεσμός ανάμεσα στο ποσοστό οπλοκατοχής και τη συχνότητα των ανθρωποκτονιών με χρήση πυροβόλων όπλων, όμως οι στατιστικές δείχνουν ότι χώρες με αυστηρότερη νομοθεσία και μικρότερα ποσοστά οπλοκατοχής έχουν και μικρότερες στατιστικές ανθρωποκτονιών με χρήση πυροβόλων όπλων.
Η συνταγματική εμπλοκή
Όλα αυτά πηγάζουν από τον τρόπο που η Δεύτερη Τροποποίηση του Αμερικανικού Συντάγματος αναγνωρίζει το δικαίωμα των Πολιτειών να έχουν πολιτοφυλακές και το δικαίωμα των πολιτών να φέρουν όπλα.
Μικρή σημασία έχει ότι όλα αυτά ανήκουν σε μια εποχή που ήταν ένα ομοσπονδιακό κράτος εν τη γενέσει, σε διαρκή – αποικιακή – εδαφική επέκταση, που προσπαθούσε να εκδιώξει (και συχνά να εξοντώσει) τους ιθαγενείς πληθυσμούς. Αυτό πέρασε και κατοχυρώθηκε ως τμήμα μιας ορισμένης αντίληψης της αμερικανικής ταυτότητας και συνδέθηκε με μια ολόκληρη πολιτική κουλτούρα που συνδυάζει τον βαθύ συντηρητισμό και έναν εξίσου βαθύ ατομικισμό.
Και βέβαια, σε πείσμα όλων των περί του αντιθέτου διακηρύξεων, αποτυπώνει και μια βαθιά ριζωμένη κουλτούρα βίας, μια αντίληψη ότι υπό ορισμένες προϋποθέσεις ακόμη και οι ιδιώτες έχουν το δικαίωμα να καταφύγουν στη βία.
Η συνταγματική αναγνώριση της οπλοκατοχής ως δικαιώματος έρχεται να συμπληρωθεί με μια άλλη κρίσιμη πλευρά της συζήτησης περί συνταγματικών θεμάτων στις ΗΠΑ: αυτή που αφορά τα «δικαιώματα των Πολιτειών». Παρότι τείνουμε να αντιμετωπίζουμε τις ΗΠΑ ως ένα ενιαίο κράτος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ομοσπονδιακή δομή σημαίνει ότι πάρα πολλά ζητήματα που αφορούν την έννομη τάξη ρυθμίζονται σε πολιτειακό επίπεδο. Το ίδιο αφορά και τη ρύθμιση ζητημάτων όπως η οπλοκατοχή. Αυτό βάζει περιορισμούς στη δυνατότητα να υπάρξει μεγάλες οριζόντιες απαγορεύσεις στην οπλοκατοχή με ομοσπονδιακούς νόμους.
«Υπάρχει το κακό»
Αν κανείς κοιτάξει το πώς αντιδρούν οι συντηρητικοί σχολιαστές σε περιστατικά ακραίας βίας με χρήση πυροβόλων όπλων όπως το πρόσφατο στο Τέξας, θα διαπιστώσει ότι απουσιάζει οποιαδήποτε συζήτηση για το τι προκαλεί τέτοια ξεσπάσματα βίας ή για το εάν και σε ποιο βαθμό η εύκολη πρόσβαση σε όπλα διευκολύνει τέτοια περιστατικά. Όλη η συζήτηση είναι ότι στον κόσμο «υπάρχει το κακό» και κατά συνέπεια αυτό που χρειάζεται είναι να υπάρχει αποτελεσματική αστυνόμευση και ταχεία και αυστηρή απονομή δικαιοσύνης (που συχνά στα μάτια τους σημαίνει ταχεία εκτέλεση των θανατικών ποινών).
Όταν το Ανώτατο Δικαστήριο ετοιμάζεται να επεκτείνει το δικαίωμα στην οπλοκατοχή
Σε αυτό το φόντο έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι το Ανώτατο Δικαστήριο ετοιμάζεται να πάρει μια σημαντική απόφαση για ζητήματα που αφορούν την οπλοκατοχή. Και όλα δείχνουν ότι θα πάρει μια απόφαση που θα επεκτείνει το δικαίωμα αυτό.
Η απόφαση έναν νόμο της Πολιτείας της Νέας Υόρκης που απαιτεί από όσους ζητούν την άδεια να φέρουν ένα μη εμφανές όπλο να αποδεικνύουν ότι έχουν έναν ειδικό λόγο να φέρουν όπλο εκτός οικίας πέραν του γενικού δικαιώματος στην αυτοάμυνα. Η Νέα Υόρκη είναι από τις Πολιτείες με περιοριστική νομοθεσία για τα όπλα.
Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου δεν έχει ακόμη εκδοθεί, όμως κατά τη συζήτηση της προσφυγής τον περασμένο Νοέμβριο η συντηρητική πλειοψηφία του Δικαστηρίου φάνηκε ιδιαίτερα επιφυλακτική απέναντι στον νόμο της Νέας Υόρκης και οι περισσότεροι παρατηρητές συγκλίνουν στο ότι η απόφαση του δικαστηρίου θα είναι τελικά να κρίνει τον νόμο αυτό αντισυνταγματικό. Αυτό θα σημαίνει μικρότερα περιθώρια για τις Πολιτείες να κινούνται στην κατεύθυνση του περιορισμού της οπλοκατοχής.
