Διαβάζω τον παραπάνω συλλογισμό του Ιγκλετον και αναρωτιέμαι: αυτοακυρώθηκαν όντως οι Πρωτόπλαστοι δοκιμάζοντας από τον απαγορευμένο καρπό του Δέντρου της Γνώσης;
Οντως, το κακό πέτυχε τον σκοπό του: διέβαλε τα δημιουργήματα του Θεού. Ο Διάβολος είναι παράγοντας διαβολής: ωθεί τον άνθρωπο στο σκόρπισμα, στη σπατάλη, καταστρέφει κάθε έννοια ενότητας μέσα του και γύρω του. Εως τη μοιραία στιγμή κάτω από το Δέντρο της Γνώσης, ο άνθρωπος βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με τη φύση γύρω του, με τα ζώα, με τα φυτά, με όλα τα φυσικά στοιχεία. Με τον εαυτό του. Αλλά δεν το ξέρει.
Από τη στιγμή που δοκιμάζει τον καρπό, ένα αγεφύρωτο χάσμα ανοίγει ανάμεσα σε αυτόν και στον κόσμο εκεί έξω. Δεν έχει επιστροφή πλέον. Υπό αυτή την έννοια, αυτοακυρώνονται οι Πρωτόπλαστοι. Το κακό θριαμβεύει (έστω και προσωρινά).
Αλλά το λεγόμενο «προπατορικό αμάρτημα» δεν είναι και μοχλός κίνησης από την εδεμική αφασία μιας στατικότητας άγονης; Οταν ο Αδάμ δοκιμάζει από τον καρπό, ακούγεται η φωνή του Θεού που τον καλεί κοντά του. Αλλά ο Αδάμ ζητάει λίγο χρόνο για να καλυφθεί επειδή είναι γυμνός.
Η στιγμή είναι συγκλονιστική: «Ποιος σου είπε ότι είσαι γυμνός;» τον ρωτάει ο Θεός. Το Δέντρο της Γνώσης είναι στην ουσία το ξύπνημα της συνείδησης: ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι είναι γυμνός. Η «απαγορευμένη γνώση» είναι ότι ο άνθρωπος έχει για πρώτη φορά συνείδηση της ύπαρξής του. Και ύπαρξη σημαίνει γύμνια. Σημαίνει γνώση του θανάτου. Αλλά μέσω της συνείδησης, κάτι που δεν κατέχουν τα άλλα ζώα, ο άνθρωπος μπορεί πλέον να είναι δημιουργός.
Σήμερα, το θέμα της συνείδησης είναι ξανά επίκαιρο· όχι σε ένα παραβολικό, συμβολικό επίπεδο, αλλά σε ένα απολύτως επιστημονικό, ρεαλιστικό: ο άνθρωπος μπορεί μέσω της δημιουργικότητάς του να αυτοακυρωθεί εκ νέου. Η πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης είναι για πολλούς ένας νέος «πονηρός όφις».
Για τον Ιγκλετον, ο άνθρωπος είναι «φαουστικός... με αιώνιο κίνητρο να ξεπεράσει τα ίδια του τα όρια επειδή τον έχει σαγηνεύσει το άπειρο». Το κακό μπορεί να έχει πολλά πρόσωπα. Και το πιο δύσκολο απ' όλα: συχνά δεν είναι μόνον κακό.
