Ποιος θα είναι ο επόμενος; Αυτό είναι το ερώτημα που κυριαρχεί στην αγορά τα τελευταία 24ωρα μετά τις δραματικές εξελίξεις στην υπόθεση του Μαρινόπουλου και της Jetoil της οικογένειας Μαμιδάκη, οι οποίες ήρθαν να διαλύσουν τις όποιες «ψευδαισθήσεις» υπήρχαν ακόμη για ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας μετά την υπογραφή της συμφωνίας με τους Θεσμούς τον περασμένο Μάιο.
Πολλοί φοβούνται πως εάν δεν άλλαξουν άρδην τα δεδομένα, η κατάρρευση της μεγαλύτερης αλυσίδας σούπερ μάρκετ της χώρας (από πλευράς δικτύου καταστημάτων) θα είναι η αρχή ενός νέου κύματος λουκέτων μετά το τέλος της τουριστικής σεζόν.
Χιλιάδες επιχειρήσεις δίνουν καθημερινά μάχη για να κρατηθούν όρθιες, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο πως δεν θα αργήσουν να σκάνε και άλλες »βόμβες» από τη βαριά βιομηχανία και τη μεταποίηση έως τα ξενοδοχεία και τα τρόφιμα και ποτά.
Δεν είναι κρυφό , επισημαίνει ο Γ, Μανέτας στην ΗΜΕΡΗΣΙΑ, πως σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν εταιρείες από τον χώρο της γαλακτοβιομηχανίας, του εμπορίου, της ιδιωτικής υγείας και των κλινικών, των ναυπηγείων, της μαζικής εστίασης και της βιομηχανίας αλουμινίου, ενώ ήδη αρκετοί όμιλοι έχουν πέρασει ήδη στον έλεγχο των τραπεζών, αφού αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις προς τους πιστωτές τους.
Ανάμεσά τους οι δύο μεγάλες εταιρείες της ιχθυοκαλλιέργειας, Σελοντα και Νηρέας, η ακτοπλοϊκή εταιρεία Hellenic Seaways, το ξενοδοχείο Capsis στη Ρόδο και από χθες, σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς, η Euromedica. Η αγωνία στην αγορά είναι διάχυτη, καθώς σε περίπτωση που αρχίσει ένα καταστροφικό ντόμινο πτωχεύσεων δύσκολα θα αποφύγουν τις ζημιές, οι οποίες μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο και τη δικής τους βιωσιμότητα.
Ο ρόλος των capital controls...
Καταλυτικό ρόλο στη ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης αρκετών ομίλων έχουν παίξει οι δραματικές συνέπειες των capital controls στην κατανάλωση και η έντονη αβεβαιότητα που προκάλεσε η ατέρμονη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με τους Θεσμούς για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης.
Οι παράγοντες αυτοί ήρθαν σε συνέχεια της υπερφορολόγησης και της έλλειψης ρευστότητας που ταλανίζει τον επιχειρηματικό κόσμο από το ξέσπασμα της κρίσης, ενώ το αρνητικό κλίμα επέτεινε η καθυστέρηση στην αναδιάρθρωση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων, κάτι που μπορεί να δώσει ώθηση στην επανεκκίνηση της οικονομίας. Διέξοδο... στο αδιέξοδο που έχει διαμορφωθεί θεωρείται πως μπορεί να υπάρξει μόνο μέσα από την προσέλκυση νέων επενδύσεων, πρωτίστως στους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας που μπορούν να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.
Με δεδομένο ότι η ελάφρυνση των φορολογικών βαρών τη δεδομένη στιγμή δεν είναι εφικτή, ειδικοί εκτιμούν ότι στην Ελλάδα ως το 2020 θα πρέπει να εισρεύσουν ως και 100 δισ. ευρώ, προκειμένου να εδραιωθεί μια βιώσιμη αναπτυξιακή πορεία και να βγει οριστικά ο τόπος από την κρίση. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η απελευθέρωση των αγορών, που σε μεγάλο βαθμό εξακολουθούν να παραμένουν κλειστές και η παροχή κινήτρων, φορολογικών και άλλων, τα οποία θα αποτελούν μαγνήτη για τα διεθνή και εγχώρια επενδυτικά κεφάλαια. Στο σημείο αυτό, στέκονται και κορυφαίοι αξιωματούχοι από την Ευρώπη, οι οποίοι προτρέπουν τη χώρα να επισπεύσει την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών.
... και η ανάγκη για αλλαγή πολιτικής
Την ανάγκη να αλλάξει ρότα η οικονομική πολιτική, ώστε να τονωθεί η αναπτυξιακή διαδικασία επισήμανε στο εβδομαδιαίο δελτίο του και ο ΣΕΒ, ο οποίος κάλεσε παράλληλα την κυβέρνηση να αποφύγει τους πειραματισμούς στον εκλογικό νόμο, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος της ακυβερνησίας. Οι βιομήχανοι υπογραμμίζουν ότι χρειάζεται να αναλήφθουν επενδυτικές πρωτοβουλίες άμεσης απόδοσης, προκειμένου να δοθούν ανάσες στην αγορά, η οποία βυθίζεται μέρα με τη μέρα στην ύφεση.
«Η χώρα μας επιβάλλεται να γίνει από σήμερα χώρα προορισμού επενδυτικών κεφαλαίων», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο δελτίο. Απαίτητη προϋπόθεση, σύμφωνα με τον ΣΕΒ είναι η άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, καθώς υπό τις σημερινές ασφυκτικές συνθήκες που δημιουργούν τα capital controls καμιά πρωτοβουλία δεν μπορεί να ευδοκιμήσει. Κρίσιμη επίσης θεωρείται η αποκατάσταση της τραπεζικής χρηματοδότησης, η οποία εξακολουθεί να δίδεται με χαμηλούς ρυθμούς και η αποπληρωμή των οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, η οποία πλέον υπερβαίνει τα 7 δισ. ευρώ.
Η κρίση δεν κάνει εξαιρέσεις
Επιχειρήσεις που κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι...
Η λίστα με τους άλλοτε ισχυρούς ομίλους που βαράνε «κανόνι» υπό το βάρος των χρεών και της έλλειψης ρευστότητας μακραίνει επικίνδυνα
Διαστάσεις επιδημίας τείνει να λάβει η κατάρρευση μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες μεσουράνησαν επί δεκαετίες στην ελληνική αγορά και έδιναν δουλειά σε χιλιάδες εργαζόμενους, εντείνοντας την αγωνία στην αγορά για την επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας. Η λίστα με τους άλλοτες ισχυρούς ομίλους που βαράνε «κανόνι» υπό το βάρος των χρεών και της έλλειψης ρευστότητας μακραίνει επικίνδυνα, με το φαινόμενο να βρίσκεται σε έξαρση από την αρχή του τρέχοντος έτους. Από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη και εξακολουθούν να συζητούνται μέχρι σήμερα, είναι η περίπτωση της «Ηλεκτρονικής», η οποία παρά τις προσπάθειες που έγιναν δεν μπόρεσε να κρατηθεί ανοιχτή.
Σε μια επεισοδιακή συνέντευξη Τύπου τον περασμένο Μάρτιο, ο γιος του ιδρυτή της εταιρείας ανακοίνωνε το κλείσιμο της ιστορικής αλυσίδας ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών που μετρούσε 60 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα, βυθίζοντας στη θλίψη τους περίπου 400 υπαλλήλους της. Την ίδια περίοδο, «έσκασαν» οι βόμβες του ξενοδοχείου Athens Ledra και της Πυρσός Security, οι οποιες αθροιστικά συντηρούσαν περίπου 1.000 θέσεις εργασίας, ενώ δύο μήνες πριν κατέβασε ρολά και η αλυσίδα βιβλιοπωλείων Παπασωτηρίου, μια εκ των πιο πρωτοπόρων και ανθηρών επιχειρήσεων του κλάδου.
Μετά από μια χρυσή 20ετία, στη διάρκεια της οποίας έχτισε δίκτυο 26 σημείων, η εταιρεία αναγκάστηκε στις αρχές του 2016 να κλείσει και το εμβληματικό κατάστημα στην οδό Πανεπιστημίου. Στη θλιβερή λίστα των «ηχηρών» λουκέτων θα πρέπει να προστεθούν η Αθηναϊκή Χαρτοποιία - Softex, η οποία ανήκε στον ιταλικό όμιλο Bolton Group, η αλυσίδα ένδυσης και υπόδησης Sprider Stores, τα σούπερ μάρκετ Ατλάντικ Σούπερ μάρκετ, η Nutriart (πρώην Κατσέλης), τα πολυκαταστήματα Fokas, η Χαρτοποία Θράκης - η Diana, η Hellenic Steel της ιταλικής ILVA, η Groupon και το ιστορικό ξενοδοχείο Πεντελικόν και η καπνοβιομηχανία Γεωργιάδη.
Θύματα της κρίσης, υπήρξαν επίσης η φημισμένη εταιρεία ανδρικής ένδυσης Carouzos, η υποδηματοποιία Elite, η εταιρεία γυναικείας ένδυσης Yzatis, η Γαλακτοβιομηχανία ΑΓΝΟ, η βιομηχανία ξυλείας Selhman και η Λάρισα Σούπερ μάρκετ, η ΒΙΣ της οικογένειας Φιλίππου και η ΙΜΑΣ της ContiTech. Στην ιστορία πέρασε και η «Φίλκεραμ-Johnson», καθώς η βιομηχανία δομικών υλικών, που ανήκε στον Γιώργο Φιλίππου και τη βρετανική Norcros, με δικαστική απόφαση οδηγήθηκε στο κλείσιμο στα τέλη του 2011, ύστερα από μισό αιώνα ζωής.
Ομοβροντία από... κανόνια αναμένει η ελληνική αγορά έως τα τέλη του έτους
ΕΥΓΕΝΙΑ ΤΖΩΡΤΖΗ (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)
Ηχηρά ονόματα από τον χώρο των τροφίμων, της εμπορίας αυτοκινήτων της παροχής υπηρεσιών υγείας, αλλά και της βαριάς βιομηχανίας, με αιχμή τη χαλυβουργία, περιλαμβάνονται στη λίστα των εταιρειών που θα βρεθούν στο επίκεντρο των εξελίξεων τις επόμενες μέρες και τους προσεχείς μήνες. Οι εκτιμήσεις της αγοράς για τα κανόνια που αναμένεται να σκάσουν έως τα τέλη του χρόνου είναι δυσοίωνες, καθώς γίνεται λόγος για δεκάδες εταιρείες –σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις πρόκειται για 50 (!)– πολλές από τις οποίες είναι ήδη ουσιαστικά πτωχευμένες, αρκετές μάλιστα από καιρό και το μόνο που μένει είναι η επισημοποίηση της πτώχευσης.
Η λύση
Η λύση που θα ακολουθηθεί είναι αυτή της άμεσης κεφαλαιοποίησης των χρεών στον βαθμό που οι τράπεζες, που έχουν το πάνω χέρι, προκρίνουν την εξωδικαστική οδό, που δεν απαιτεί χρονοβόρες διαδικασίες. Η προσφυγή στο άρθρο 99 προβάλλει ως πιο αποτελεσματική επιλογή στην περίπτωση πολυάριθμων πιστωτών, οι κινήσεις των οποίων δεν μπορούν να ελεγχθούν και απαιτείται να κερδηθεί χρόνος. Αν και ο νόμος δεν προβλέπει ανώτατο όριο «κουρέματος», προϋποθέτει συμφωνία από το 60% των πιστωτών, με τον ρόλο του Δημοσίου να αμφισβητείται ως προς την ευελιξία του να συμμετέχει σε τέτοιες λύσεις.
Στο κάδρο των εξελίξεων τις επόμενες μέρες είναι η συμφωνία στον κλάδο της εμπορίας αυτοκινήτων, που παρά την ανάκαμψη τον τελευταίο χρόνο, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα από τη σωρευτική πτώση των πωλήσεων τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι πιστώτριες τράπεζες έχουν δρομολογήσει λύση, που αναζητείται μεταξύ των ήδη παικτών στον κλάδο, για τη μεταβίβαση της Hyundai, ενώ η κεφαλαιοποίηση χρεών και η αλλαγή του μάνατζμεντ, έχουν προαποφασιστεί στην περίπτωση της Euromedica, που βαρύνεται με υψηλό δανεισμό και αρνητικά ίδια κεφάλαια.
Η κρίσιμη ώρα για αποφάσεις έχει φτάσει και για τον κλάδο της χαλυβουργίας, με τα γνωστά προβλήματα υπολειτουργίας των δύο εκ των τριών ομίλων της χώρας. Οι πληροφορίες θέλουν οι συζητήσεις με τις τράπεζες για την εξεύρεση λύσης να εξελίσσονται με όλους τους παίκτες της αγοράς, καθώς το πρόβλημα, που συνοψίζεται στην υποαπασχόληση της υψηλής δυναμικότητας της ελληνικής χαλυβουργίας, θα πρέπει, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να αντιμετωπιστεί συνολικά.
Στον χώρο των τροφίμων οι εξελίξεις είναι σε άμεση συνάρτηση και με το κατά πόσον θα βρεθεί λύση στην υπόθεση Μαρινόπουλου. Ενδεχόμενη αποτυχία θα συμπαρασύρει μεγάλο αριθμό μικρών προμηθευτών, αλλά και μεγαλύτερων επιχειρήσεων, οι απαιτήσεις των οποίων, δεν συνοδεύονται από εμπράγματες εξασφαλίσεις, ενώ τα χρέη του ομίλου Μαρινόπουλου προς τις εν λόγω εταιρείες, ξεπερνούν ακόμη και την κεφαλαιοποίησή τους.
Οι τράπεζες αν και είναι μεταξύ των πιστωτών που έχουν εγγράψει εμπράγματες εξασφαλίσεις, δεν είναι σε καμιά περίπτωση σε καλύτερη θέση. Οχι μόνο γιατί οι εξασφαλίσεις αυτές υπολείπονται κατά πολύ της συνολικής έκθεσής τους ύψους 260 εκατ. ευρώ ή γιατί σε μια ενδεχόμενη επίσημη κήρυξη πτώχευσης, τον πρώτο λόγο θα είχε το Δημόσιο, που προηγείται με απαιτήσεις άνω των 100 εκατ. ευρώ, αλλά κυρίως γιατί η αδυναμία εξεύρεσης λύσης θα προκαλούσε ντόμινο πτωχεύσεων σε επιχειρήσεις, τις οποίες επίσης έχουν δανείσει και οι οποίες θα αδυνατούσαν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους προς εκείνες.
Η εμπιστοσύνη
Οσοι συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για τη διάσωση του ομίλου Μαρινόπουλου αντιλαμβάνονται ότι το «κούρεμα» είναι εκ των ων ουκ άνευ, κάνοντας λόγο για 30%-40%, ενώ τα κεφάλαια που απαιτούνται να εισρεύσουν ως νέα χρηματοδότηση υπολογίζονται σε 300 εκατ. ευρώ. Ακόμη πιο δύσκολη από την άσκηση των αριθμών για τη διάσωση της εταιρείας, είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην αγορά, καθιστώντας το εγχείρημα για τον όμιλο Σκλαβενίτη εξαιρετικά σύνθετο, σε κάθε περίπτωση.