Μείωση εσόδων και τεράστιες δαπάνες για δικαιώματα εκπομπών ρύπων έπληξαν την επιχείρηση - Κάμψη εσόδων στα 4,74 δισ. ευρώ
Κάμψη εσόδων και ζημιές άνω των 500 εκατ. ευρώ καταγράφεται στα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ για το 2018.
Σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας, η λειτουργική κερδοφορία του 2018 επηρεάστηκε θετικά από τη σημαντική βελτίωση κατά € 198,6 εκατ. λόγω αντιστροφής προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις πελατών ηλεκτρικής ενέργειας (αντιστροφή προβλέψεων € 169,7 εκατ. το 2018 έναντι προβλέψεων € 28,9 εκατ. το 2017) και τη μείωση της μισθοδοσίας κατά € 21,4 εκατ. Επίσης, θετικά επέδρασε και η μείωση κατά €157,2 εκατ. σε σχέση με το 2017 της χρέωσης προμηθευτών για τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), η οποία καταργήθηκε από 1.1.2019.
Από το πλεόνασμα που δημιουργήθηκε στον λογαριασμό του ΕΛΑΠΕ στο τέλος του 2018 αναμένεται η επιστροφή που αναλογεί στη ΔΕΗ να ανέλθει στο ποσό των €100 εκατ. Τέλος, θετική επίπτωση στα αποτελέσματα είχε και η μείωση κατά €16,8 εκατ. των χρηματοοικονομικών δαπανών, απόρροια της μείωσης του συνολικού δανεισμού.
Στον αντίποδα, αρνητικά επέδρασε η μείωση του κύκλου εργασιών κατά €201,8 εκατ. ή 4,1%, λόγω της απώλειας μεριδίου αγοράς και της μείωσης της εγχώριας ζήτησης. Επιπλέον, σημαντική αρνητική επίπτωση είχαν εξωγενείς παράγοντες και συγκεκριμένα η υψηλότερη δαπάνη για δικαιώματα εκπομπών CO2 (κατά €137,9 εκατ.) καθώς και η ιδιαίτερα αυξημένη καθαρή επιβάρυνση από τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ (κατά € 151,6 εκατ.), με την επίπτωση των δύο τελευταίων παραγόντων να εντείνεται το β' εξάμηνο του 2018.
Στα αποτελέσματα του 2018 αρνητικά επέδρασε και ο σχηματισμός πρόσθετης πρόβλεψης ύψους €109,5 εκατ. για τόκους υπερημερίας που διεκδικεί ο ΑΔΜΗΕ από τη ΔEH, από τη συμμετοχή της στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, εκ των οποίων € 78,7 εκατ. μέσω εξώδικου και € 30,8 εκατ. μέσω αγωγών. Το αντίστοιχο ποσό σχηματισμού πρόβλεψης για το 2017 ήταν €32,7 εκατ.
Τα παραπάνω συνετέλεσαν στη μείωση κατά 44,5% ή € 208,9 εκατ. των λειτουργικών κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA), τα οποία ανήλθαν σε € 260,1 εκατ. το 2018 έναντι € 469 εκατ. το 2017.
Πέραν αυτών, τα αποτελέσματα του 2018 έχουν επηρεαστεί από τις παρακάτω εφάπαξ επιπτώσεις:
- πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού ύψους € 148,8 εκατ., η οποία αντιστοιχεί στην παρούσα αξία της μελλοντικής υποχρέωσης που αναλαμβάνει η ΔΕH και η θυγατρική της ΔΕΔΔΗΕ λόγω της κατάργησης από τον Απρίλιο του 2018 (Ν. 4533/2018) του συμψηφισμού της αποζημίωσης ύψους € 15.000 του προσωπικού σε περίπτωση λύσης της σύμβασης εργασίας των εργαζομένων με το εφάπαξ βοήθημα που δικαιούνται από τον οικείο ασφαλιστικό φορέα (αρνητική επίπτωση).
- οριστική εκκαθάριση του ΕΤΜΕΑΡ για τα έτη 2012, 2013 και 2016, ύψους € 105,2 εκατ. (θετική επίπτωση).
Αντίστοιχα, τα αποτελέσματα του 2017 είχαν επηρεαστεί από την εφάπαξ θετική επίπτωση από την αναγνώριση εσόδου € 359,8 εκατ. που αφορούσε ΥΚΩ για τα έτη 2012-2016.
Λαμβάνοντας υπόψη και τις παραπάνω εφάπαξ επιπτώσεις, το EBITDA του 2018 διαμορφώθηκε σε € 216,5 εκατ. έναντι € 828,8 εκατ. το 2017.
Στα αποτελέσματα προ φόρων, εξαιρουμένων των παραπάνω εφάπαξ επιπτώσεων, καταγράφονται ζημίες ύψους € 465,5 εκατ. έναντι ζημιών € 214,5 εκατ. πέρυσι. Συμπεριλαμβανομένων και των εφάπαξ επιπτώσεων, οι ζημίες προ φόρων ανήλθαν σε € 509,1 εκατ. έναντι κερδών € 145,3 εκατ. και οι ζημίες μετά φόρων διαμορφώθηκαν σε € 542 εκατ. έναντι κερδών € 127,6 εκατ. αντίστοιχα.
Εσοδα
Ο κύκλος εργασιών μειώθηκε το 2018 κατά € 201,8 εκατ. ή 4,1%, λόγω μειωμένων πωλήσεων ηλεκτρικής ενέργειας κατά € 335,4 εκατ. ή 7,3%, συνεπεία της απώλειας μεριδίου αγοράς και της μείωσης της εγχώριας ζήτησης.
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από τους καταναλωτές της χώρας μειώθηκε κατά 1,2% στις 57.122 GWh έναντι 57.845 GWh το 2017. Ωστόσο, η συνολική ζήτηση, στην οποία περιλαμβάνεται και η ηλεκτρική ενέργεια για εξαγωγές και άντληση, αυξήθηκε το 2018 κατά 2,2% εξαιτίας των αυξημένων κατά 75,2% εξαγωγών από Τρίτους μέσω των Βορείων Διασυνδέσεων. Η αύξηση αυτή των εξαγωγών οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εξαγωγή μέρους των ποσοτήτων που αποκτώνται μέσω ΝΟΜΕ.
Το μέσο μερίδιο της ΔΕΗ ΔΕΗ -3,62% στην αγορά προμήθειας στο σύνολο της χώρας μειώθηκε σε 81,9% το 2018 από 86,7% το 2017. Ειδικότερα, το μέσο μερίδιο αγοράς στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα περιορίσθηκε σε 80,3% τον Δεκέμβριο του 2018 από 85,4% τον Δεκέμβριο του 2017, ενώ το μέσο μερίδιο αγοράς της ΔΕH, ανά τάση, ήταν 97,6% στην Υψηλή Τάση, 68% στη Μέση Τάση και 82,1% στη Χαμηλή Τάση, έναντι 97,3%, 71,5% και 88,5% τον Δεκέμβριο του 2017 αντίστοιχα.
Απόρροια της απώλειας μεριδίου αγοράς καθώς και της μείωσης της ζήτησης ήταν οι πωλήσεις της ΔEΗ να μειωθούν κατά 6,6% το 2018.
Λειτουργικές Δαπάνες
Οι προ αποσβέσεων λειτουργικές δαπάνες, εξαιρουμένης για το 2018 της εφάπαξ επίπτωσης από την πρόβλεψη αποζημιώσεων προσωπικού και της οριστικής εκκαθάρισης του ΕΤΜΕΑΡ, και για το 2017 της αναγνώρισης εσόδου από ΥΚΩ παρελθόντων ετών (2012-2016), κατέγραψαν μικρή αύξηση κατά € 7,1 εκατ. όπως αναλύεται παρακάτω:
Λειτουργικά μεγέθη (παραγωγή - εισαγωγές)
Η παραγωγή και οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας της ΔEΗ κάλυψαν το 47,9% της συνολικής ζήτησης στη χώρα το 2018 (44,3% στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2017 ήταν 49,4% (45,6% στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα). Το μερίδιο παραγωγής της ΔEH ως ποσοστό του συνολικού φορτίου στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα το 2018 ήταν 40,1% έναντι 42,2% το 2017.
Συγκεκριμένα, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της ΔEΗ παρουσίασε μείωση κατά 779 GWh (2,8%), η οποία προήλθε κυρίως από τη μειωμένη ηλεκτροπαραγωγή μονάδων φυσικού αερίου κατά 16,9% (1.294 GWh), καθώς και μονάδων λιγνίτη κατά 7% (840 GWh), σε αντίθεση με την υδροηλεκτρική παραγωγή η οποία το 2018 ήταν αυξημένη κατά 46,2% (1.595 GWh) σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο λόγω των αυξημένων υδατικών εισροών στους Ταμιευτήρες των Υδροηλεκτρικών Σταθμών.
Οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, σε επίπεδο χώρας, ήταν αυξημένες κατά 23,6% ή κατά 2.143 GWh, εκ των οποίων 506 GWh από ΔΕH (μερίδιο 21,4%) και 1.637 GWh από Τρίτους (μερίδιο 78,6%).
Δαπάνες Ενεργειακού Μείγματος
Οι δαπάνες για υγρά καύσιμα, φυσικό αέριο, στερεά καύσιμα τρίτων, CO2, αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και το Ειδικό Τέλος Λιγνίτη αυξήθηκαν κατά € 115,7 εκατ. (3,8%) σε σχέση με το 2017. Συγκεκριμένα:
- Η δαπάνη για υγρά καύσιμα αυξήθηκε οριακά κατά € 8,6 εκατ. (1,3%), από € 650,9 εκατ. το 2017 σε € 659,5 εκατ. το 2018, καθώς παρά τη μειωμένη κατανάλωση στα νησιά λόγω της διασύνδεσης των Κυκλάδων οι τιμές τόσο του μαζούτ όσο και του diesel ήταν αυξημένες (19,5% και 10,4%, αντίστοιχα). Σημειώνεται ότι η δαπάνη για υγρά καύσιμα την αντίστοιχη περυσινή περίοδο είχε επιβαρυνθεί με € 30 εκατ. περίπου λόγω της λειτουργίας των μονάδων φυσικού αερίου Κομοτηνής και Λαυρίου IV με πετρέλαιο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης στις αρχές του περυσινού χειμώνα, επιβάρυνση για την οποία η ΔEH δεν έχει αποζημιωθεί ακόμα.
- Η δαπάνη για φυσικό αέριο, παρά την αύξηση της τιμής φυσικού αερίου κατά 9,3%, μειώθηκε κατά 6,2% σε € 383,6 εκατ., από € 409,1 εκατ. το 2017 λόγω της μείωσης της ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο.
- Η δαπάνη για αγορές ενέργειας από το Σύστημα (ηπειρωτική χώρα) και το Δίκτυο (μη διασυνδεδεμένα νησιά) μειώθηκε μόνο κατά € 13,1 εκατ. σε € 1.711,9 εκατ., και αυτό διότι παρά τον χαμηλότερο όγκο αγορών ενέργειας κατά 14,8%, και την μικρότερη επιβάρυνση από την πρόσθετη χρέωση των προμηθευτών για τον ΕΛΑΠΕ (που φέτος διαμορφώθηκε σε € 196,3 εκατ. έναντι € 353,5 εκατ. το 2017), υπήρξε αύξηση της Οριακής Τιμής Συστήματος (από € 54,7/MWh σε € 60,4/MWh) καθώς και αυξημένη επιβάρυνση από τις δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας «ΝΟΜΕ». Συγκεκριμένα, η επιβάρυνση αυτή ανήλθε σε € 223,8 εκατ. το 2018, αυξημένη κατά € 151,6 εκατ. σε σχέση με το 2017. Η επίπτωση των «ΝΟΜΕ» εντάθηκε το β΄ εξάμηνο του 2018 με την επιβάρυνση να διαμορφώνεται σε € 178,1 εκατ. έναντι € 45,7 εκατ. το α' εξάμηνο, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι ποσότητες «ΝΟΜΕ» υπερέβαιναν το αντίστοιχο άθροισμα λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής, φαινόμενο το οποίο προβλέπεται να διατηρηθεί και για όλο το 2019.
- Η δαπάνη για δικαιώματα εκπομπών CO2 αυξήθηκε σε €279,5 εκατ. το 2018 από € 141,6 εκατ. το 2017, λόγω της αύξησης της μέσης τιμής δικαιωμάτων εκπομπών CO2 από € 5,71/τόνο σε € 11,93/τόνο, παρά τις μειωμένες εκπομπές (23,4 εκατ. τόνοι έναντι 24,8 εκατ. τόνων). Σημειώνεται ότι για το 2018, λόγω προαγορών, η μέση τιμή δικαιωμάτων εκπομπών CO2 συγκρατήθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με την μέση τιμή spot (€ 15,89 /τόνο).
Δαπάνες Μισθοδοσίας
Η δαπάνη μισθοδοσίας συμπεριλαμβανομένης της μισθοδοσίας που κεφαλαιοποιείται, μειώθηκε κατά €23,6 εκατ. σε € 790,5 εκατ. το 2018 από € 814,1 εκατ. το 2017. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως σε αποχωρήσεις τακτικού προσωπικού λόγω συνταξιοδότησης.
Προβλέψεις
Στο 2018, οι δράσεις της Εταιρείας για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας οδήγησαν σε μείωση των ληξιπροθέσμων οφειλών και αντιστροφή προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις πελατών ηλεκτρικής ενέργειας ύψους € 169,7 εκατ. ενώ το 2017 είχαν σχηματιστεί προβλέψεις € 28,9 εκατ. Η θετική επίδραση του γεγονότος αυτού στα αποτελέσματα του 2018 ανήλθε σε € 198,6 εκατ. Οι προβλέψεις για εκκρεμοδικίες και βραδέως κινούμενα υλικά διαμορφώθηκαν σε € 114,3 εκατ. έναντι € 50,3 εκατ., πέρυσι, κυρίως λόγω του σχηματισμού πρόβλεψης ύψους € 109,5 εκατ. για τόκους υπερημερίας προς ΑΔΜΗΕ.
Χρηματοοικονομικές Δαπάνες
Το 2018 οι καθαρές χρηματοοικονομικές δαπάνες, μειώθηκαν κατά € 16,8 εκατ. και διαμορφώθηκαν σε € 79,3 εκατ., λόγω της μείωσης του συνολικού δανεισμού από € 4.304,5 εκατ. στις 31.12.2017 σε € 4.023,7 εκατ. στις 31.12.2018.
Επενδύσεις
Οι συνολικές επενδύσεις το 2018 ανήλθαν σε € 746,7 εκατ. έναντι € 410,7 εκατ. το 2017. Η αύξηση αυτή οφείλεται στην αύξηση των επενδύσεων Παραγωγής για την κατασκευή της Μονάδας Πτολεμαΐδα V (κατά € 280 εκατ. περίπου), σε επενδύσεις σε έργα ΑΠΕ ύψους € 50 εκατ. και σε αυξημένες επενδύσεις σε Δίκτυα Διανομής. Στις επενδύσεις του Δικτύου Διανομής περιλαμβάνονται και αυτές που χρηματοδοτούνται από τους καταναλωτές για τη σύνδεσή τους στο δίκτυο, οι οποίες το 2018 ανήλθαν σε € 61,9 εκατ. από € 55,6 εκατ. πέρυσι.
Καθαρό χρέος
Το καθαρό χρέος στις 31.12.2018 ήταν € 3.744,8 εκατ., μειωμένο κατά € 212,3 εκατ. σε σχέση με την 31.12.2017. Η ΔEH εξετάζει τις πιθανές εναλλακτικές σε σχέση με την πρόσβασή της στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς.
Μανώλης Παναγιωτάκης: Επιβάλλεται η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου
«Tο 2018, με τις δράσεις της εταιρείας, σημειώθηκε σημαντική βελτίωση τόσο της εισπραξιμότητας με συνέπεια την αντιστροφή των προβλέψεων, όσο και του λειτουργικού κόστους», υποστηρίζει ο επικεφαλής της επιχείρησης. «Ωστόσο η λειτουργική κερδοφορία μειώθηκε έναντι του 2017 όπως είχε ήδη καταγραφεί στα αποτελέσματα του εννεαμήνου του 2018».
«Η μειωμένη κερδοφορία, φαινόμενο για την αντιστροφή του οποίου η Διοίκηση θα δρομολογήσει την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων στα πλαίσια του Επιχειρηματικού Σχεδίου, οφείλεται α) στην αύξηση των δαπανών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας λόγω της μεγάλης αύξησης της τιμής των δικαιωμάτων CO2, β) στην αύξηση της επιβάρυνσης λόγω των δημοπρασιών ΝΟΜΕ, γ) στη μείωση των εσόδων λόγω της πτώσης των πωλήσεων συνεπεία της μείωσης του μεριδίου της αγοράς και της μειωμένης ζήτησης και δ) σε εφάπαξ επιπτώσεις.
Η ΔEH εξάντλησε όλα τα περιθώρια για να μη μετακυλίσει τις ανωτέρω επιπτώσεις στους καταναλωτές.
Και το 2018 το καθαρό χρέος της επιχείρησης μειώθηκε σημαντικά, ενώ οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 82%, φθάνοντας στο ύψος των € 746,7 εκατ. Η ΔEH παραμένει μακράν ο μεγαλύτερος ιδιωτικός επενδυτικός φορέας της χώρας. Παράλληλα οι επενδύσεις που ανανεώνουν το παραγωγικό δυναμικό αναμένεται να συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων της επιχείρησης τα επόμενα χρόνια.
Στο άμεσο μέλλον αναμένεται η επιστροφή € 100 εκατ., από το πλεόνασμα του ΕΛΑΠΕ, προσδοκάται η μείωση των ποσοτήτων ΝΟΜΕ σε συνάρτηση με την αποεπένδυση των λιγνιτικών Μονάδων και, θα προκύψει θετική επίπτωση από τον τερματισμό της κάλυψης των ελλειμάτων του ΕΛΑΠΕ, και την αναπροσαρμογή της έκπτωσης συνέπειας.