Έπειτα από δεκαετίες σύγχυσης και σε ορισμένες περιπτώσεις αντικρουόμενων ερευνών, η εικόνα γίνεται πιο ξεκάθαρη: Ακόμη και μικρές ποσότητες αλκοόλ μπορεί να επιβαρύνουν την υγεία μας.
Έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο αποκάλυψε ότι μεταξύ του 2016 και του 2019, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ οδήγησε σε περίπου 140.000 θανάτους ετησίως στις ΗΠΑ, η πλειονότητα των οποίων προκλήθηκε από χρόνιες ασθένειες, όπως ηπατικές νόσους, καρκίνο και καρδιοπάθειες.
«Ο κίνδυνος αρχίζει να αυξάνεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από όταν ο κόσμος σκέφτεται "Ωχ, αυτός έχει πρόβλημα αλκοολισμού"», δήλωσε ο Δρ. Tim Naimi, διευθυντής του Ινστιτούτου Χρήσης Ουσιών στο Πανεπιστήμιο της Βικτώρια.
Πίνετε πολύ;
«Η υπερβολική χρήση αλκοόλ» βάσει των διατροφικών συμβουλών στις ΗΠΑ, είναι άνω των δύο ποτών την ημέρα για τους άνδρες και άνω του ενός ποτού την ημέρα για τις γυναίκες.
Επίσης πληθαίνουν τα στοιχεία που δείχνουν «ότι υπάρχουν κίνδυνοι ακόμη και σε αυτά τα επίπεδα, ιδίως για συγκεκριμένους τύπους καρκίνου και για κάποιες μορφές καρδιαγγειακών ασθενειών», δήλωσε η Marissa Esser, επικεφαλής του προγράμματος για το αλκοόλ στα αμερικανικά CDC.
Και εάν απέχετε από το αλκοόλ Δευτέρα έως Πέμπτη και πιείτε δύο ή τρία ποτά το σαββατοκύριακο, αυτά τα ποτά εμπίπτουν στο πλαίσιο της υπερβολικής κατανάλωσης. Τα συνολικά ποτά σε βάθος χρόνου, αλλά και η ποσότητα του αλκοόλ που βρίσκεται στο σύστημά μας σε οποιαδήποτε στιγμή, μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα.
Γιατί βλάπτει τόσο πολύ το αλκοόλ;
Όταν πίνουμε αλκοόλ, το σώμα το μεταβολίζει σε ακεταλδεΰδη, μία ουσία, η οποία είναι τοξική για τα κύτταρα. Η ακεταλδεΰδη «βλάπτει το DNA σας και εμποδίζει το σώμα να επιδιορθώσει τη ζημιά», εξήγησε ο κ. Esser. «Όταν το DNA σας έχει υποστεί ζημιά, έπειτα ένα κύτταρο μπορεί να βγει εκτός ελέγχου και να δημιουργήσει έναν κακοήθη όγκο».
Το αλκοόλ επίσης προκαλεί οξειδωτικό στρες, μία άλλη μορφή ζημιάς του DNA που μπορεί να είναι ιδιαίτερα βλαβερή για τα κύτταρα που περιβάλλουν τα αιμοφόρα αγγεία. Το οδειδωτικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε σκλήρυνση αρτηριών, με αποτέλεσμα υψηλότερη πίεση και στεφανιαία νόσο.
Το κρασί κάνει καλό στην καρδιά;
Παλαιότερες έρευνες δείχνουν ότι το αλκοόλ αυξάνει την HDL, την «καλή» χοληστερίνη, και ότι η ρεσβερατρόλη, ένα αντιοξειδωτικό που υπάρχει στα σταφύλια (και στο κόκκινο κρασί), έχει προστατευτικές ιδιότητες για την καρδιά.
Ωστόσο, όπως δήλωσε η Mariann Piano, καθηγήτρια νοσηλευτικής στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ στο Τενεσί, «υπάρχουν πολλά πρόσφατα στοιχεία, τα οποία αμφισβητούν έντονα τις λεγόμενες προστατευτικές ιδιότητες για τον καρδιακό ιστό ή τα αποτελέσματα του αλκοόλ στην καρδιά».
Η πεποίθηση ότι η μικρή κατανάλωση αλκοόλ κάνει καλό στην καρδιά προέκυψε από το γεγονός ότι όσοι πίνουν μικρές ποσότητες τείνουν να έχουν και άλλες υγιεινές συνήθειες, όπως η σωματική άσκηση, η κατανάλωση άφθονων φρούτων και λαχανικών και η αποχή από το κάπνισμα.
Πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ακόμη και τα χαμηλά επίπεδα αλκοόλ αυξάνουν ελαφρώς τον κίνδυνο υψηλής πίεσης και καρδιαγγειακών ασθενειών. Το αλκοόλ επίσης συνδέεται με αρρυθμίες, την κολπική μαρμαρυγή, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο θρομβώσεων και εγκεφαλικού.
Το αλκοόλ προκαλεί καρκίνο;
Το αλκοόλ είναι γνωστό πως έχει άμεση σχέση με επτά διαφορετικούς καρκίνους: εγκεφάλου, λαιμού, οισοφάγου, ήπατος, στήθους και ορθοκολικού. Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν σύνδεσμο μεταξύ του αλκοόλ και άλλων καρκίνων, όπως στον προστάτη και το πάγκρεας, παρότι τα στοιχεία είναι λιγότερο ξεκάθαρα.
Για κάποιους καρκίνους, όπως του ήπατος και του ορθοκολικού, ο κίνδυνος ξεκινά μόνο όταν ο κόσμος αρχίζει να πίνει υπερβολικά. Ωστόσο, για το στήθος και τον οισοφάγο, ο κίνδυνος αυξάνεται, αν και ελαφρώς, με οποιοδήποτε επίπεδο κατανάλωσης.
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος;
Η συχνότερη αιτία θανάτου σχετικού με αλκοόλ στις ΗΠΑ είναι η ηπατική νόσος, που σκοτώνει περίπου 22.000 άτομα τον χρόνο.
Έχει τρία στάδια: η λιπώδης νόσος, όπου το λίπος συσσωρεύεται στο όργανο, η ηπατίτιδα, όπου αρχίζει να υπάρχει φλεγμονή, και η κίρρωση. Τα πρώτα δύο στάδια είναι αναστρέψιμα αν σταματήσει κανείς εντελώς να πίνει, το τρίτο όχι.
Πρέπει να σταματήσετε να πίνετε;
Δεν θα εμφανίσουν αυτά τα προβλήματα όλοι όσοι πίνουν. Ο τρόπος ζωής, όπως η διατροφή, η σωματική άσκηση και το κάπνισμα, αλλά και τα υφιστάμενα προβλήματα, όπως υπέρταση, όλα μπορεί να αυξήσουν ή να μειώσουν τον κίνδυνο.
Ωστόσο, ακόμη και η μικρή μείωση της ποσότητας του αλκοόλ μπορεί να είναι θετική, ειδικά εάν αυτή τη στιγμή καταναλώνετε πάνω από τα προτεινόμενα όρια.
Όσοι πίνουν λίγο αλλά κάθε μέρα μπορούν επίσης να επωφεληθούν από τη μείωση της ποσότητας. Προσπαθήστε μερικά βράδια να μην πιείτε: «Εάν αισθάνεστε καλύτερα, το σώμα σας προσπαθεί να πει κάτι», δήλωσε ο George Koob, διευθυντής του αμερικανικού Ινστιτούτου Κατάχρησης Αλκοόλ και Αλκοολισμού.
Κανείς από τους ειδικούς που μίλησαν στους New York Times δεν είπε ότι το αλκοόλ πρέπει να φύγει εντελώς από τη ζωή μας, εκτός εάν υπάρχει κατάχρηση ή εγκυμοσύνη.
Ωστόσο, η γενική συμβουλή του Δρ. Naimi είναι: «Πιείτε λιγότερο, ζήστε περισσότερο».