1.Οι εκδηλώσεις της αποκριάς μπορεί να είναι σχεδόν ταυτόσημες με κέφι, γέλιο, τραγούδι και χορό αλλά για ορισμένες πόλεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες και με την οικονομική τους επιβίωση, ειδικά για εκείνες που δεν αποτελούν κατεξοχήν τουριστικούς προορισμούς.
Οι απόκριες είναι ένα είδος θεματικού τουρισμού που σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, η τονωτική «ένεση» που προσφέρουν στην τοπική οικονομία είναι καταλυτικής σημασίας.
Τρεις προορισμοί με κορυφαίο και πρώτον αυτόν της Πάτρας, και την Ξάνθη και το Ρέθυμνο να έπονται, φέτος, μετά από τρία χρόνια πανδημίας και απουσίας εκδηλώσεων, υποδέχονται εκ νέου τον κόσμο που θα έρθει να τους επισκεφτεί και προετοιμάζονται για το γιορτινό κλίμα.
Τα έσοδα από τις εκδηλώσεις αυτές υπολογίζονται σε εκατομμύρια ευρώ και οι επισκέπτες χιλιάδες.
Πάτρα: Ένα καρναβάλι με ιστορία
Στην Πάτρα, που το καρναβάλι αποτελεί θεσμό χρόνων και η ιστορία του ξεκινά από τον προηγούμενο αιώνα, η οικονομική συμβολή των εκδηλώσεων που διαρκούν σχεδόν 20 μέρες έχει καταγραφεί και επισήμως, σε μια προσπάθεια που έγινε για να υπολογιστεί ο οικονομικός αντίκτυπος εν καιρώ πανδημίας. Ο τζίρος για την πόλη αλλά και όλους τους εμπλεκόμενους επαγγελματίες και το δημόσιο, φάνηκε να ξεπερνά τα 32 εκατομμύρια ευρώ, βάσει των στοιχείων του 2019, σύμφωνα με όσα είπε μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο αντιπεριφερειάρχης Συντονισμού, Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Τάκης Παπαδόπουλος.
«Το καρναβάλι στην Πάτρα είναι ζωτικής σημασίας για πολλές επιχειρήσεις. Είναι τα ξενοδοχεία, η εστίαση, τα μαγαζιά που πωλούν διάφορα είδη, οι βιοτεχνίες που ράβουν στολές και πολλοί ακόμη εμπλεκόμενοι στην αλυσίδα. Σύμφωνα με τη μελέτη Οικονομικού αντίκτυπου από την ματαίωση των εκδηλώσεων του καρναβαλιού του 2020, η οποία έγινε για λογαριασμό του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αχαΐας " κάθε προηγούμενη χρονιά που δεν έγινε το καρναβάλι υπήρξαν απώλειες στην ευρύτερη οικονομική δραστηριότητα περίπου 32 εκ ευρώ. Πλέον απώλεια εισόδων για Δήμο - Δημόσιο 2,5 εκ ευρώ.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι απώλειες από ακυρώσεις ξενοδοχείων, απώλειες σε κλάδο εστίασης και λοιπών εμπορικών επιχειρήσεων, μόνο από τους επισκέπτες, ανέρχεται για κάθε χρόνο σε 11 εκ. ευρώ. Με βάση τον πολλαπλασιαστή πωλήσεων (sales multiplier) που είναι 2,89, η συνολική απώλεια ανέρχεται σε 32 εκ για ιδιωτικό τομέα και 2,5 εκ για απώλεια δημοτικών φόρων και ΦΠΑ δημοσίου», εξηγεί ο κ.Παπαδόπουλος και διευκρινίζει: «Δηλαδή για τα τρία χρόνια απουσίας των καρναβαλικών εκδηλώσεων, οι απώλειες ξεπερνούν τα 90 εκατομμύρια ευρώ». «Μην ξεχνάμε ότι κάθε χρόνο ράβονται για τις απόκριες περίπου 45 με 50.000 στολές και αυτό είναι κάτι που επίσης προσμετράται», συμπληρώνει.
Φέτος, τα ξενοδοχεία ειδικά για τις μέρες της κορύφωσης των καρναβαλικών εκδηλώσεων, δηλαδή το τελευταίο τριήμερο, είναι ήδη γεμάτα πάνω από το 95% και σε ακτίνα τουλάχιστον 40 χλμ περιμετρικά της Πάτρας.
Απογειώνεται εφέτος το ξακουστό Καρναβάλι της Ξάνθης
Στην άλλη γωνιά της Ελλάδας, στη Θράκη, εδώ και χρόνια το Καρναβάλι της Ξάνθης έχει αποκτήσει το δικό του φανατικό κοινό. Αν και όπως αναφέρει ο πρόεδρος Ξενοδόχων Ξάνθης, Γιάννης Ιερόπουλος η Ξάνθη ενώ έχει όλα τα εχέγγυα για να αναπτυχθεί ως τουριστικός προορισμός παραμένει ακόμη σε χαμηλά επίπεδα, οι εκδηλώσεις της Αποκριάς δίνουν μια εντυπωσιακά σημαντική «ανάσα» στον προορισμό αλλά συγχρόνως τον καθιστούν όλο και πιο γνωστό.
«Αυτό που περιμένουμε φέτος είναι πρωτόγνωρο. Αναμένουμε πολύ μεγάλη συμμετοχή και από συλλόγους και από μεμονωμένους πολίτες, τόσο από Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό, ειδικά από Γερμανία. Υπάρχει επίσης μεγάλη προσέλευση Βουλγάρων και μάλιστα ακόμη και τα ξενοδοχεία που είναι στην οροσειρά της Ροδόπης από την πλευρά της Βουλγαρίας είναι γεμάτα. Έντονη είναι και η προσέλευση από την πλευρά της Τουρκίας ενώ υπάρχουν αρκετές κρατήσεις και από Ρουμανία.
Φυσικά σε εμάς δεν υπάρχει κρεβάτι για το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας. Πολλοί έχουν στραφεί πλέον στις γύρω περιοχές, Κομοτηνή, Καβάλα, Κεραμωτή κτλ. Περιμένουμε πάνω από 100.000 άτομα την ημέρα της Κυριακής πριν από την Καθαρά Δευτέρα. Υπάρχουν πάρα πολλά λεωφορεία που θα έρθουν και ως ημερήσια εκδρομή», αναφέρει ο κ.Ιερόπουλος και τονίζει ότι για την Ξάνθη, που έχει το χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα, οι εκδηλώσεις αυτές είναι πολύ σημαντικές για την τοπική οικονομία.
Τζίροι εκατομμυρίων στο Καρναβάλι Ρεθύμνου
Η Κρήτη που αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς και το 2022 επανέκαμψε με επιτυχία, ξεπερνώντας ακόμη και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, έρχεται να τραβήξει και πάλι πάνω τις τα φώτα των προβολέων λόγω των εκδηλώσεων της Αποκριάς με το καρναβάλι του Ρεθύμνου.
Όπως αναφέρει ο Μανώλης Τσακαλάκης Πρόεδρος του συλλόγου Ξενοδόχων Ν.Ρεθύμνης οι εκδηλώσεις της Αποκριάς πριν από την πανδημία υπολογίζεται ότι απέδιδαν στην τοπική κοινωνία τζίρο της τάξεως των δέκα εκατομμυρίων ευρώ, για το διάστημα που αφορούσε την τελευταία εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένου και του τριημέρου της Καθαράς Δευτέρας.
«Φέτος, όπως δείχνουν οι κρατήσεις, αναμένουμε να κινηθούμε περίπου στα ίδια επίπεδα. Υπολογίζουμε ότι θα έχουμε 15-18.000 καρναβαλιστές και κόσμο από όλη την Κρήτη. Την εβδομάδα των αποκριών έρχονται πολλοί επισκέπτες και από το εξωτερικό, όπως η Κύπρος, από Σκανδιναβικές χώρες και από αλλού.
Είναι επίσης πάρα πολλοί που έρχονται από Αθήνα και ευρύτερα από Στερεά Ελλάδα. Όλα αυτά σε μια περίοδο, που δεν υπάρχει ουσιαστικά ψυχή, διότι είναι η περίοδος που στην πόλη ζωή δίνει η φοιτητική κοινότητα», επισημαίνει ο κ.Τσακαλάκης. «Φέτος έχουμε διαθέσιμες περισσότερες από 2000 κλίνες μέσα στο Ρέθυμνο. Κάποιες χρονιές άνοιγαν επιπλέον και ορισμένα μεγάλα ξενοδοχεία 500 κλινών, φέτος δεν ξέρουμε ακόμα, θα εξαρτηθεί από τη ζήτηση», επεσήμανε.
Το καρναβάλι της Σκύρου και ο «Χορός των Γέρων»
Ο εορτασμός της Αποκριάς στη Σκύρο είναι ξεχωριστός με κυρίαρχες μορφές τον Γέρο και την Κορέλα. Το έθιμο του Γέρου και της Κορέλας έχει διονυσιακή προέλευση και συνδέεται με τις αρχαίες γιορτές της γονιμότητας και την υποδοχή της άνοιξης
Κάθε χρόνο, το έθιμο ξεκινά με την έναρξη του Τριωδίου και επαναλαμβάνεται κάθε Σαββατοκύριακο, για περίπου ένα μήνα, με αποκορύφωμα το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς, όταν τα σοκάκια της πόλης της Σκύρου αντηχούν από τους ήχους των κουδουνιών, ενώ στο Κάστρο του νησιού πραγματοποιείται ο περίφημος «Χορός των Γέρων».
Την Καθαρά Δευτέρα πραγματοποιείται το έθιμο της «Τράτας» που παραπέμπει απευθείας σε αριστοφανικό έθιμο της ναυτικής ζωής με έμμετρη απαγγελία σατιρικών στίχων για την επικαιρότητα και κορυφώνεται με τον μυσταγωγικό χορό όλων των κατοίκων του νησιού, με παραδοσιακές τοπικές ενδυμασίες στην κεντρική πλατεία.
Το Ρεθυμνιώτικο καρναβάλι
Ένας ακόμη γνωστός αποκριάτικος προορισμός είναι το Ρέθυμνο. Το Ρεθυμνιώτικο καρναβάλι, με μια μακρά ιστορία, έχει καθιερωθεί ως «Καρναβάλι της Κρήτης».
Ντόπιοι και επισκέπτες διασκεδάζουν σε ξέφρενους ρυθμούς. Συναυλίες και παρελάσεις συμπληρώνουν το εορταστικό σκηνικό. Η παρέλαση της Κυριακής ολοκληρώνεται με το κάψιμο του Βασιλιά Καρνάβαλου.
Βενετσιάνικο ύφος και χρώμα στο καρναβάλι της Κέρκυρας
«Πετεγολέτσες», παρελάσεις με αναγεννησιακές-μπαρόκ στολές και το κάψιμο του σιορ Καρνάβαλου συνθέτουν το κορφιάτικο καρναβάλι, δίνοντας του ένα ιδιαίτερο βενετσιάνικο χρώμα και ύφος.
Αυτό που ξεχωρίζει στο κορφιάτικο καρναβάλι είναι η μεγάλη παρέλαση που διεξάγεται στην πλατεία Σπιανάδα. Οι καρναβαλικές εκδηλώσεις ολοκληρώνονται με το «κάψιμο του σιορ Καρνάβαλου». Πρόκειται για ένα μοναδικό δρώμενο πλούσιο σε αθυροστομία και σαρκασμό.
«Γενίτσαροι και Μπούλες» στη Νάουσα
Το έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες» δίνει έντονο παραδοσιακό χρώμα στο καρναβάλι της Νάουσας. Το δρώμενο χρονολογείται από τον 18ο αιώνα.
Ο Γενίτσαρος φοράει -μεταξύ άλλων- φουστανέλα και τσαρούχια, ενώ η φορεσιά του στολίζεται με πολλές σειρές από βαριά και λεπτοδουλεμένα ασημένια νομίσματα. Η μεταμφίεση ολοκληρώνεται με μία μάσκα από πανί.
Τον ρόλο της Μπούλας υποδύεται πάντα άνδρας ντυμένος με φαρδιά γυναικεία ρούχα. Έως την Καθαρά Δευτέρα, το νταούλι και ο ζουρνάς ακούγονται διαρκώς σε κάθε γειτονιά της Νάουσας, συνοδεύοντας τα «μπουλούκια» των Γενίτσαρων.
Οι «μπουμπούνες» της Καστοριάς
Ένα από τα πολλά ήθη και έθιμα που αναβιώνουν τις ημέρες των Αποκριών είναι αυτό με τις «μπουμπούνες» της Καστοριάς. Είναι μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις πλατείες της πόλης.
Την Κυριακή της Αποκριάς μικροί και μεγάλοι συγκεντρώνονται στην γειτονιά τους και ανάβουν την φωτιά ενώ ορχήστρες με πνευστά και χάλκινα παίζουν τοπικούς σκοπούς. Οι μεγαλύτερες «μπουμπούνες» είναι της μεσαιωνικής πλατείας Ντουλτσό, της γειτονιάς του Απόζαρι, της πλατείας Ομονοίας και της γειτονιάς του παλαιού Νοσοκομείου. Πρόκειται για προχριστιανικό έθιμο, που επέζησε έως τις μέρες μας.
Το «μπουρανί» του Τυρνάβου
Η Αποκριά στη Λάρισα έχει ένα σημείο αναφοράς κι αυτό είναι το Τυρναβίτικο καρναβάλι, το οποίο κορυφώνεται με το «μπουρανί» της Καθαράς Δευτέρας.
Πρόκειται για ένα έθιμο του φαλλού, το οποίο έχει τις ρίζες του στη διονυσιακή λατρεία. Οι κάτοικοι του Τυρνάβου γιορτάζουν τη γονιμότητα της γης, υμνούν τη φύση και την ευχαριστούν για τους καρπούς της.
Οι κάτοικοι τριγυρνούν στους δρόμους μεταμφιεσμένοι, κρατούν στα χέρια τους ξύλινους φαλλούς και πειράζουν τους περαστικούς με χειρονομίες και σκωπτικά τραγούδια.