« Εκείνο το οποίο ανέφερε ο Πρωθυπουργός είναι ότι σε μία συζήτηση, η οποία θα ανοίξει με τη γείτονα και η οποία προφανώς και δεν μπορεί να αφορά τα θέματα κυριαρχίας, υπάρχει περίπτωση να υπάρξουν και ορισμένες αποκλίσεις από την αρχική μας θέση, η οποία όμως απόκλιση σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι επιζήμια για τα εθνικά μας θέματα ούτε μπορεί να αφορά θέματα κυριαρχίας».
1.Πρώτη θα συζητηθεί η επίκαιρη ερώτηση του πρώτου κύκλου του Βουλευτή Α΄ Θεσσαλονίκης της Κοινοβουλευτικής Ομάδος ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ κ. Ιωάννη Κόντη προς τον Υπουργό Εξωτερικών με θέμα: «Ανεπίτρεπτες υποχωρήσεις προς την Τουρκία». (Μετά θα ακολουθήσει από τη ΝΙΚΗ ο βουλευτής Αλεξ.. Καζαμίας_)
.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΗΣ: Κύριε Υπουργέ, μετά την κλειστή συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο Βίλνιους, ο κύριος Πρωθυπουργός δήλωσε ότι επιθυμία του θα ήταν να λυθεί η διαφορά της οριοθέτησης ΑΟΖ με την Τουρκία στη Χάγη. Και επίσης, ανέφερε ότι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε και υποχωρήσεις, κάποιες υποχωρήσεις. Αυτό, σε συνέντευξη που δόθηκε σε τηλεοπτικό κανάλι.
Σε ανύποπτο χρόνο ο ΥΠΕΞ είχε δηλώσει ότι κόκκινη γραμμή της Κυβέρνησης είναι τα 6 ναυτικά μίλια παρότι το δικαίωμα μας, βάσει του Δικαίου της Θαλάσσης, είναι κατοχυρωμένο στην επέκταση έως και στα 12 ναυτικά μίλια, κάτι που έχουν κάνει οι περισσότερες χώρες, εκτός από εμάς, τουλάχιστον προς Ανατολάς και νομίζω πως δεν έχει οριοθετηθεί ακόμη και σε άλλα μέρη.
Και σας ρωτώ: Μπορούμε να μάθουμε τι διημείφθη στη συνάντηση του Πρωθυπουργού του κ. Μητσοτάκη στο Βίλνιους με τον κ. Ερντογάν; Πότε θα μπορέσουμε να οριοθετήσουμε την ελληνική ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία έχει ήδη συμφωνήσει με τα γειτονικά κράτη, πλην Ελλάδος και Τουρκίας κι έχει ξεκινήσει ακόμα και εξορύξεις υδρογονανθράκων;
Εν τέλει, εμείς το Δίκαιο της Θαλάσσης το αποδεχόμαστε στην πραγματικότητα και το εφαρμόζουμε; Γιατί το Δίκαιο αυτό λέει ότι κάθε κατοικημένη νήσος μας, διαθέτει πλήρη και όχι περιορισμένη επήρεια σε ΑΟΖ, άρα και το σύμπλεγμα Μεγίστης ενώνει de facto της ΑΟΖ Ελλάδος-Κύπρου, χάρτης της Σεβίλλης. Ποιες είναι οι υποχωρήσεις που εξήγγειλε ο κύριος Πρωθυπουργός, εάν διατυπώθηκε σωστά η φράση αυτή;
Επίσης, πότε θα επεκταθούν τα ελληνικά χωρικά ύδατα στο Αιγαίο στα 12 ναυτικά μίλια, όπως ορίζει το Διεθνές Δίκαιο και έχει πράξει η Τουρκία ακόμη και στον Εύξεινο Πόντο; Είδαμε ότι η Τουρκία έχει κάνει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο έχει εγκριθεί και έχει οριοθετηθεί πλέον ότι είναι νόμιμη ΑΟΖ, ενώ εμείς στην ελληνοαιγυπτιακή πράξη που κάναμε για ΑΟΖ χρησιμοποιήσαμε μόνο τη μέση γραμμή και τελικά δεν μας νομιμοποίησαν ότι έχουμε ΑΟΖ με την Αίγυπτο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ (Υπουργός Εξωτερικών):
Θα ήθελα κατ' αρχάς να επισημάνω ότι η συζήτηση η οποία έγινε στο Βίλνιους μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής αντιπροσωπείας ήταν μια συζήτηση η οποία είχε ως σκοπό την επανεκκίνηση των συζητήσεων σχετικά με τα θέματα που αφορούν τα ελληνοτουρκικά. Ήταν μια συζήτηση η οποία έγινε σε εποικοδομητικό κλίμα, μία συζήτηση η οποία κατατείνει στο να εγκαταστήσει ένα καθεστώς εμπιστοσύνης και ειλικρινούς σχέσης, η οποία ουσιαστικά θα οδηγήσει σε μια καλύτερη σχέση φιλίας και καλής γειτονίας.
Βεβαίως, σε κάθε περίπτωση ο οδικός χάρτης τον οποίον δρομολογούμε και αφορά τον πολιτικό διάλογο μεταξύ των Υπουργών, τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των στρατιωτικών των αρμοδίων προς τούτο, καθώς επίσης και την θετική ατζέντα με τα μέτρα οικοδόμησης περαιτέρω σχέσεων, κυρίως οικονομικών και εμπορικών, εξαρτάται σε κάθε περίπτωση και από τη στάση που θα τηρήσει η γείτων.
Είναι προφανές ότι υπό καθεστώς απειλών ή οποιασδήποτε άλλης εχθροπαθούς ή μισαλλόδοξης στάσης είναι αδύνατον να υπάρξει η οποιαδήποτε συνεννόηση. Παρά ταύτα, προσβλέπουμε στο να οικοδομηθεί ένα καλό κλίμα, όπως εγκαταστάθηκε μετά από τους σεισμούς του Φεβρουαρίου.
Να επισημάνω, όπως ορθώς είπατε, ότι υπάρχει μια μεγάλη διαφορά μας η οποία μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας και η οποία είναι η διαφορά για την οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, καθώς επίσης και της υφαλοκρηπίδας. Για να γίνει αυτό, είναι προφανές ότι η Ελλάδα ανέκαθεν και σταθερά υποστηρίζει το Διεθνές Δίκαιο και ερείδεται η εξωτερική της πολιτική ακριβώς πάνω στο Διεθνές Δίκαιο.
Εξ αυτού του λόγου, θέλω να επισημάνω ότι εμείς δεν πρόκειται να κάνουμε καμία απολύτως παραχώρηση σε σχέση με όσα απονέμει το Διεθνές Δίκαιο στη χώρα μας και θα στηριχθούμε σε αυτό.
2.Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα περί κόκκινων γραμμών, θα ήθελα παρακαλώ να επισημάνω για μια ακόμη φορά, ότι η δήλωση στην οποία αναφέρεστε, η δική μου δήλωση, η οποία έγινε προ ετών, ήταν ακριβώς στο πλαίσιο το οποίο σας αναφέρω αμέσως, ότι στην παρούσα φάση η κυριαρχία μας είναι στα 6 ναυτικά μίλια, η Ελλάδα διατηρεί μονομερώς το δικαίωμα, όποτε η ίδια το κρίνει σκόπιμο και πολιτικά και εθνικά ορθό, να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα στα 12 μίλια. Πρόκειται για ένα αναφαίρετο δικαίωμα το οποίο έχει η Ελλάδα, εκ του Διεθνούς Δικαίου.
Άρα, σας παραπέμπω στη δήλωση και την ακρίβεια της δήλωσης αυτής, ότι σήμερα που μιλάμε η κυριαρχία είναι στα 6 μίλια, το δικαίωμά μας όμως το αναφαίρετο και αποκλειστικό, επεκτείνεται στα 12 μίλια, το οποίο και θα ασκηθεί ότι η εθνική γραμμή το υπαγορεύσει.
Επίσης, να σας πω το εξής σε ό,τι αφορά το κομμάτι της επέκτασής μας ότι για όσα περαιτέρω διημείφθησαν στη συζήτηση μεταξύ ελληνικής και τουρκικής αντιπροσωπείας, έχω ήδη ζητήσει από τα Κόμματα να ενημερώσουν τους Εκπροσώπους και αυτό θα συντελεστεί εφόσον συμφωνήσετε την επόμενη Παρασκευή, έτσι ώστε να έχετε και μια πλήρη γνώση για το πού βρίσκεται, έστω ακόμη και σε πρώιμο στάδιο, η συζήτηση η οποία γίνεται για τα ελληνοτουρκικά. Είναι βαθύτατη πεποίθησή μας ότι θα πρέπει να εγκαταστήσουμε σχέσεις καλής γειτονίας. Η Ελλάδα δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Ενισχύει την αμυντική της ισχύ, ενισχύει τη διπλωματική της θέση, έχει ερείσματα στο Διεθνές Δίκαιο και με βάση αυτή την πολιτική θα πορευτούμε.
3.ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΕΞ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ (Υπουργός Εξωτερικών):
Επανέρχομαι στο ότι τα ζητήματα της δήλωσης του Πρωθυπουργού σχετικά με τις υποχωρήσεις δεν αφορούν θέματα κυριαρχίας. Η κυριαρχία είναι απόλυτη, ενιαία και αναφαίρετη και ως εκ τούτου με βάση το διεθνές δίκαιο δεν επιδέχεται οποιασδήποτε παραχώρησης συρρίκνωσης.
Εκείνο το οποίο ανέφερε ο Πρωθυπουργός είναι ότι σε μία συζήτηση, η οποία θα ανοίξει με τη γείτονα και η οποία προφανώς και δεν μπορεί να αφορά τα θέματα κυριαρχίας, υπάρχει περίπτωση να υπάρξουν και ορισμένες αποκλίσεις από την αρχική μας θέση, η οποία όμως απόκλιση σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι επιζήμια για τα εθνικά μας θέματα ούτε μπορεί να αφορά θέματα κυριαρχίας.
Άρα, η λογική είναι ότι σε μία συζήτηση μπορεί να υπάρξουν κάποιες αποκλίσεις από την αρχική μας γραμμή. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι μία συζήτηση ακριβώς αυτό ενέχει, δηλαδή το στοιχείο της συζήτησης έτσι ώστε σε κάποια στιγμή να μπορέσει να υπάρξει μια κοινή πλεύση, μια σύζευξη. Αυτό, εξάλλου, θα μπορούσε να συμβεί και στο διεθνές δικαστήριο, εάν οψέποτε η διαφορά αγόταν ενώπιόν του. Σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατόν να υπάρχει οποιαδήποτε παραχώρηση σε σχέση με θέματα κυριαρχίας.
Εξάλλου, κύριε Βουλευτά, όπως καλώς γνωρίζετε, ήταν η παρούσα Κυβέρνηση υπό την προηγούμενη θητεία της η οποία επεξέτεινε στα δώδεκα μίλια και έως το Ακρωτήριο Ταίναρο τα χωρικά μας ύδατα, μεγαλώνοντας την κυριαρχία και διευρύνοντας τα όρια της ελληνικής επικράτειας.
4.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΖΑΜΙΑΣ:
Κύριε Υπουργέ, εύχομαι να κατανοείτε και εσείς και η Κυβέρνηση ότι όταν ο Πρωθυπουργός προέβη σε δηλώσεις στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ, προκάλεσε σοβαρές ανησυχίες σε μια μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης. Και ενώ είπατε πριν ότι οι δηλώσεις του δεν αφορούν θέματα κυριαρχίας, θα ήθελα να θέσω υπ' όψιν σας ότι συγκεκριμένα η απάντησή του αφορούσε μια φράση δημοσιογράφου η οποία περιείχε τον όρο αν η διαπραγμάτευση με την Τουρκία πιθανώς να περιλαμβάνει απομείωση της κυριαρχίας έτσι όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Και σε αυτό ο Πρωθυπουργός δεν έφερε καμία αντίρρηση και αντιθέτως συμφώνησε, λέγοντας μάλιστα ότι η κυριαρχία –σε εισαγωγικά- «είναι μια σχετική έννοια» και «οποιαδήποτε συμφωνία αυτού του τύπου μπορεί ενδεχομένως, ναι, να συνεπάγεται και κάποιες υποχωρήσεις από κάποιες θέσεις οι οποίες μπορούν να αποτελούν την αφετηρία μιας διαπραγμάτευσης». Οπότε η συζήτηση αφορούσε το θέμα της κυριαρχίας.
Σας ρωτώ το εξής: Ήταν οι δηλώσεις αυτές φραστικά ολισθήματα του Πρωθυπουργού ή είναι θέσεις που όντως συνοψίζουν την επίσημη κυβερνητική πολιτική; Και πώς συμβαδίζουν αυτές οι διατυπώσεις με τις δικές σας διαβεβαιώσεις από την Κύπρο στις 4.7.2023, καθώς και εκείνες του ίδιου του Πρωθυπουργού κατά τις Προγραμματικές Δηλώσεις της Κυβέρνησης ότι η Ελλάδα δεν θα κάνει πίσω στις κόκκινες γραμμές της;
Επίσης, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από το Βίλνιους ο κύριος Πρωθυπουργός μας εξέπληξε με τη σχεδόν αδιάφορη στάση του απέναντι στην είδηση ότι η Τουρκία ενδέχεται να λάβει από τις ΗΠΑ και εκσυγχρονισμό των F-16 που ήδη διαθέτει και νέα F-16. Ο κ. Μητσοτάκης είπε «Το τι κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες με την Τουρκία είναι κάτι το οποίο, όπως καταλαβαίνετε, εμάς μας αφορά μόνο έμμεσα. Οι εξοπλισμοί οι οποίοι δίνονται σε χώρες μέλη του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά άλλων χωρών μελών της Συμμαχίας, αλλά αυτό όπως σας είπα ...» -συνέχισε- «...δεν είναι κάτι που αφορά άμεσα την Ελλάδα».
Αυτή η blasé στάση της Κυβέρνησης δεν συμβαδίζει με παλαιότερες εκκλήσεις του Πρωθυπουργού προς τις ΗΠΑ να μην πωληθούν νέα F-16 στην Τουρκία και στην ομιλία του πέρυσι στο Κογκρέσο ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να μη δημιουργούν μια ακόμη πηγή αστάθειας στη νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας όταν λαμβάνουν αποφάσεις για προμήθειες αμυντικού υλικού που αφορούν την Ανατολική Μεσόγειο.
Και σας ρωτώ: Από πότε και γιατί άλλαξε η εξωτερική μας πολιτική στο θέμα αυτό, με αποτέλεσμα οι πωλήσεις όπλων από τις ΗΠΑ στην Τουρκία να έχουν σήμερα υποβιβαστεί σε ένα ζήτημα μόνο έμμεσης σημασίας για τα εθνικά μας συμφέροντα;
5.ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ (Υπουργός Εξωτερικών):
Πρώτα και πάνω από όλα, να επισημάνω αυτό το οποίο ήδη έχω πει, ότι δηλαδή δεν υπάρχει ζήτημα κανενός περιορισμού σε ό,τι αφορά την κυριαρχία. Αυτό είναι ένα ζήτημα για το οποίο είμαι πάρα πολύ σαφής και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός είναι σαφής. Η συζήτηση η οποία διημείφθη στο πλαίσιο της συνέντευξης σε τηλεοπτικό σταθμό ήταν μια συνολική συζήτηση η οποία αφορούσε τη διαπραγμάτευση η οποία θα υπάρχει με την Τουρκία, τις συζητήσεις οι οποίες θα γίνουν με την Τουρκία στο πλαίσιο της αποκατάστασης –της μερικής έστω αρχικής αποκατάστασης- των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Άρα, είναι πάρα πολύ σαφές, όπως είπε και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, ότι η όποια απομείωση, η όποια υποχώρηση, η σχετικότητα δηλαδή των επιχειρημάτων, έχει να κάνει μόνον με τις αρχικές θέσεις συζήτησης. Δηλαδή, όταν ξεκινούμε μια συζήτηση, έχουμε ορισμένες θέσεις, χωρίς –επαναλαμβάνω- καμία έκπτωση της κυριαρχίας. Από αυτές τις αρχικές θέσεις συζήτησης είναι αυτονόητο ότι όταν θα προχωρήσει η συζήτηση αυτή, θα υπάρξουν ενδεχομένως κάποιες παραχωρήσεις, έτσι ώστε να μπορέσει να υπάρξει μία αμοιβαία αποδεκτή λύση, με όριο πάντοτε τη βασική γραμμή που είναι η γραμμή της υποστήριξης των εθνικών συμφερόντων. Ουδέποτε ούτε η Κυβέρνηση ούτε η Βουλή θα μπορούσε να συναινέσει σε οποιαδήποτε κατάσταση, πραγματική ή νομική, η οποία θα μπορούσε να υποβαθμίσει την εθνική
Τώρα, σε ό,τι αφορά τα F-16, θα ήθελα να επισημάνω ότι η αναφορά του Πρωθυπουργού ότι μας αφορά έμμεσα ή είχε ένα πάρα πολύ σαφές περιεχόμενο. Το περιεχόμενο είναι ότι κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να διαπραγματεύεται σε ό,τι αφορά την παραχώρηση ή πώληση αμυντικού εξοπλισμού ή σχετικού εξοπλισμού, καθώς επίσης και την αναβάθμιση οπλικών συστημάτων. Από τη στιγμή που πρόκειται για ένα ζήτημα που αφορά τις δύο χώρες, τη χώρα η οποία προμηθεύει και τη χώρα η οποία λαμβάνει την προμήθεια ή την αναβάθμιση, οποιοσδήποτε τρίτος –εμείς- είναι ουσιαστικά εμμέσως μόνον εμπλεκόμενος στο ζήτημα αυτό.
Από εκεί και πέρα είναι προφανές ότι για μας είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχει μία ισορροπία. Εμείς επιδιώκουμε την ειρήνη στην περιοχή και η ειρήνη υπηρετείται με δύο τρόπους. Υπηρετείται πρώτα από όλα όταν υπάρχει μια ισχυρή αμυντική θέση της χώρας.
Θέλω να σας θυμίσω, κύριε Βουλευτά, με σεβασμό ότι ήταν η παρούσα Κυβέρνηση υπό την προηγούμενη σύνθεσή της η οποία ήταν εκείνη η οποία προέβη σε εξοπλισμούς που ουσιαστικά αναβαθμίζουν την αμυντική ισχύ της χώρας τόσο στη θάλασσα, όσο και στον αέρα. Θυμίζω ειδικώς ότι η χώρα μας έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα πώλησης των αεροσκαφών F-35, στα οποία δεν συμμετέχει η Τουρκία. Επιπλέον, θα συνεχίσει η χώρα μας να λαμβάνει μέρος σε εξοπλιστικά προγράμματα και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, έτσι ώστε να εξοπλίζεται διαρκώς και να ενισχύει την αμυντική της θέση.
Ο δεύτερος πυλώνας μας είναι η ενίσχυση της εξωτερικής μας διπλωματίας. Το κρίσιμο σε κάθε περίπτωση είναι ο όποιος εξοπλισμός να μη χρησιμοποιείται σε βάρος της θέσης της χώρας μας, να μη χρησιμοποιείται σε βάρος της Ελλάδας. Αυτό είναι κάτι το οποίο είναι απολύτως σαφές. Η Ελλάδα είναι με την Τουρκία σύμμαχες χώρες στο πλαίσιο του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, του ΝΑΤΟ.
Είχα την ευκαιρία χθες σε συζήτηση που είχα με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ να θέσω εκ νέου το ζήτημα αυτό. Ήμουν πάρα πολύ σαφής και κατηγορηματικός ότι οποιοδήποτε οπλικό σύστημα το οποίο παραχωρείται σε σύμμαχο χώρα είναι αδιανόητο και ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιείται σε βάρος άλλης συμμάχου χώρας. Υπήρξε απόλυτη κατανόηση για το ζήτημα αυτό και εξάλλου αυτό ανάγεται στον σκληρό πυρήνα της ίδιας της συμμαχικής ιδιότητας.