1.Αλέξης Παπαχελάς: ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ
Μια χώρα για να είναι ισχυρή και να τη σέβονται φίλοι και αντίπαλοι πρέπει να μην αντιμετωπίζει βαθιές εσωτερικές κρίσεις. Το βασικό αυτό αξίωμα επαληθεύθηκε και στην περίπτωση μιας χώρας που είχε κτίσει τον μύθο ενός ανίκητου κράτους, του Ισραήλ. Οσα συνέβησαν πριν από οκτώ ημέρες ήταν μια στρατηγική καταστροφή και υπάρχουν εξηγήσεις γι' αυτό.
Μάθημα πρώτο. Ο διχασμός φέρνει πάντοτε την καταστροφή. Η κοινωνία του Ισραήλ ήταν βαθιά διχασμένη, πολωμένη. Οικογένειες είχαν μοιραστεί στα δύο και συγγενείς δεν μιλούσαν μεταξύ τους.
Μάθημα δεύτερο. Η πολιτικοποίηση των μηχανισμών ασφαλείας του κράτους το αποδυναμώνει αλλά και το μειώνει στα μάτια των αντιπάλων. Αυτό που συνέβαινε το τελευταίο διάστημα στο Ισραήλ ήταν πρωτόγνωρο. Εξι πρώην διοικητές της Μοσάντ προειδοποιούσαν ότι η πολιτική του Νετανιάχου ήταν καταστροφική. Δέκα χιλιάδες έφεδροι αρνούνταν να συμμετάσχουν σε ασκήσεις. Ανάμεσά τους και πολλοί πιλότοι, γεγονός που προκάλεσε μείζον ζήτημα λειτουργικότητας. Ο Νετανιάχου είχε μια σχέση πολεμικής αντιπαράθεσης με όλο το παραδοσιακό βαθύ κράτος του Ισραήλ, τους επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, των μυστικών υπηρεσιών και του υπουργείου Εξωτερικών. Συχνά τους αγνοούσε ή δεν τους έδινε ραντεβού. Το ηθικό είχε πέσει δραματικά και στιβαρά πρώην στελέχη των υπηρεσιών ασφαλείας κατηγορούσαν τον πρωθυπουργό ότι προκαλούσε με τη στάση του ζημιά στις επιχειρησιακές ικανότητες του Ισραήλ, ενώ ταυτόχρονα διόριζε ανθρώπους σε θέσεις-κλειδιά με αμιγώς πολιτικά κριτήρια.
Οσα συνέβησαν πριν από οκτώ ημέρες ήταν μια στρατηγική καταστροφή και υπάρχουν εξηγήσεις γι' αυτό.
Μάθημα τρίτο. Στην εποχή μας, όσο ισχυρό και αν είσαι ως κράτος πρέπει να μάθεις να ζεις με το δόγμα ότι «δεν ξέρω τι θα μου ξημερώσει». Η τεχνολογία έχει αλλάξει δραματικά, μαζί και οι τεχνικές του πολέμου. Είναι πολύ πιο εύκολη η πρόσβαση σε πληροφορίες και τεχνολογία. Και πιο φθηνή. Οποιος επαναπαύεται στην αδράνεια ή στην αλαζονεία μιας εδραιωμένης αίσθησης υπεροχής είναι σίγουρο ότι θα αιφνιδιαστεί.
Μάθημα τέταρτο. Η απλή αναλογική μπορεί να είναι καταστροφική για μια χώρα που αντιμετωπίζει απειλές και πρέπει να κυβερνάται στιβαρά και αδιάκοπα. Το Ισραήλ πληρώνει ακριβά τον εκλογικό του νόμο. Μικρά υπερορθόδοξα και ακραία κόμματα φανατικών μπαίνουν εύκολα στη Βουλή και εν συνεχεία παίρνουν σε ομηρία τα μεγάλα κόμματα. Αυτό συνέβη και με την τελευταία κυβέρνηση Νετανιάχου.
Το Ισραήλ, ελπίζει κανείς, είναι μια ώριμη κοινωνία που θα επουλώσει τις πληγές του. Ηδη η επίθεση της Χαμάς ένωσε τον ισραηλινό λαό. Τα ερωτήματα στα οποία θα πρέπει να απαντήσει ο Νετανιάχου είναι πολλά, αλλά τώρα υπερτερούν ο πατριωτισμός και η αίσθηση του καθήκοντος για όλους.
Τα παραπάνω μαθήματα αφορούν όμως και εμάς. Και καλά, από την απλή αναλογική σωθήκαμε ευτυχώς. Οριστικά. Από τους διχασμούς όμως και την πολιτικοποίηση των μηχανισμών ασφαλείας ξεφεύγουμε κατά καιρούς, αλλά πάντοτε παραμονεύουν στην πορεία μας. Οσο για το τι σημαίνει «προετοιμάζομαι για πόλεμο το 2023», ελπίζω αυτοί που πρέπει να έχουν βγάλει τα αναγκαία, και πολύ επείγοντα, συμπεράσματα .
2. Τάκης Θιοδωρόπουλος: Υπάρχει αντισημιτισμός στην Ελλάδα;
Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ορισμένα γεγονότα. Η Ελλάδα είναι η τελευταία ευρωπαϊκή χώρα που αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ. Η φιλία με τους Αραβες και η αντιμετώπιση του κράτους του Ισραήλ ως εργαλείο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού υπήρξαν οι πυλώνες του λαϊκισμού. Αν λαϊκισμός είναι η απαξίωση των «επιλέκτων», των ελίτ, η ελληνική του εκδοχή την οποία έφερε στην εξουσία ο Ανδρέας Παπανδρέου αντιμετώπιζε το Ισραήλ ως προκεχωρημένο φυλάκιο των δυτικών ελίτ, των βραχιόνων του ιμπεριαλισμού. Ο αντισημιτισμός υπήρξε ένα από τα υλικά της συνταγής του λαϊκισμού. Συστατικό της αντιδυτικής γεύσης που συμμετείχε στη νοστιμιά του δημοκρατικού εδέσματος της μεταπολίτευσης.
Η παράδοση του αντισημιτισμού στην Ελλάδα, και οι διαφορές του από τον γερμανικό ή και τον γαλλικό, απαιτούν πολύ μεγαλύτερη ανάλυση από όση μπορώ να αναπτύξω στο παρόν σημείωμα. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι ιδρυτής του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος ήταν ένας σεφαραδίτης Εβραίος από τη Θεσσαλονίκη, ο Αβραάμ Μπεναρόγια. Πολίτης του Ισραήλ στη συνέχεια, το οποίο οι σύντροφοί του αντιμετώπιζαν ως αιχμή του δόρατος του «ιμπεριαλισμού».
Θα περιορισθώ στη βιωμένη εμπειρία. Σε όσα ζήσαμε οι λεγόμενες «γενιές της μεταπολίτευσης». Στον εναγκαλισμό του ελληνικού κράτους με τα καθεστώτα του αραβικού κόσμου. Στο ΠΑΣΟΚ υπήρχε, αν δεν κάνω λάθος, ομάδα «Μπααθιστών», και ο Τσοχατζόπουλος, επίσης αν δεν κάνω λάθος, είχε παρομοιάσει το καθεστώς του Καντάφι με τη δημοκρατία του Περικλή. Σήμερα όλα αυτά μπορεί να μας φαίνονται γραφικά, όμως τότε εξέφραζαν την επίσημη εκπροσώπηση της Ελλάδας. Κυρίως, δε, εξέφραζαν το υποδόρροιο αίσθημα της ελληνικής κοινωνίας κατά των Εβραίων. «Ους έθρεψε το μάννα εκίνησαν την πτέρναν κατά του Ευεργέτου». Το υπόβαθρό του ήταν θρησκευτικό. Ο αντισημιτισμός δεν περιοριζόταν πια στο θρησκευτικό αίσθημα. Άγγιζε και το πολιτικό, λιγότερο βαθύ, αλλά πιο άμεσο. Ο αραβικός κόσμος εκπροσωπούσε την αντίσταση κατά της Δύσης. Έτσι εξηγείται και η ευκολία με την οποία πέρασαν οι υποστηρικτές αυτών των καθεστώτων στη Δύση στην απολογία της «Αραβικής Ανοιξης», που ανέδειξε τον χειμώνα της ριζοσπαστικοποίησης του Ισλάμ. Ποιος δεν θυμάται την ευφορία της προοδευτικής κοινότητας για την πλατεία Ταχρίρ, που απειλούσαν ότι θα τη μεταφέρουν έως το Σύνταγμα; Θριαμβολογούσαν για τη χειραφέτηση των αραβικών πληθυσμών, της «γης των κολασμένων». Αντίστοιχη ευφορία με την πτώση του Σάχη τη δεκαετία του '70 και την επιβολή στο Ιράν του απάνθρωπου καθεστώτος των Αγιατολάδων. Οταν θεωρείς πρόοδο τους Αγιατολάδες και τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους» που θέλουν να εξαφανίσουν το κράτος του Ισραήλ, τότε ο αντισημιτισμός ακολουθεί χωρίς καν να χρειαστεί να τον κατονομάσεις.
Ναι, υπάρχει αντισημιτισμός στην ελληνική κοινωνία. Και δεν αναφέρομαι μόνο στους νεοναζί, στους παλαιοημερολογίτες, στα βαθιά στρώματα της ελληνικής Ορθοδοξίας ή στο ΚΚΕ που θύμωσε επειδή ο Κώστας Τασούλας πρόβαλε στην πρόσοψη του Κοινοβουλίου τη σημαία του Ισραήλ. Ούτε στους θρασύδειλους που βεβηλώνουν εβραϊκά νεκροταφεία με την ίδια ευκολία που γεμίζουν τους τοίχους με γκράφιτι. Αναφέρομαι στον αντισημιτισμό που λειτουργεί ως ένα από τα πολλά πρόσωπα της δυσπιστίας, στην καλύτερη περίπτωση, εχθρότητας στη χειρότερη, με την οποία αντιμετωπίζεται ο δυτικός κόσμος από ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθετήσεως. Και ανεξαρτήτως ψήφου. Με τον ίδιο τρόπο που υποστηρίζουν πολλοί την εισβολή της ρωσικής απολυταρχίας στην Ουκρανία, με τον ίδιο τρόπο τώρα εξακολουθούν να πιστεύουν πως το Ισραήλ ευθύνεται επειδή οι τρομοκράτες της Χαμάς σφάζουν μωρά στο έδαφός του. Το Ισραήλ, ακόμη κι αν είναι το θύμα, όπως είναι σήμερα, δεν μπορεί παρά να είναι ο θύτης. Επειδή είναι η μόνη δυτική χώρα της Μέσης Ανατολής.
Ο αντισημιτισμός στην ελληνική κοινωνία δεν είναι ένας συγκροτημένος τρόπος σκέψης. Οπως υπήρξε στη Γερμανία ή τη Γαλλία. Είναι ένα συναισθηματικό σύμπλεγμα, ένα κουβάρι από θρησκευτικό αταβισμό, πολιτικό λαϊκισμό πασπαλισμένο από την απαραίτητη ελληνική ελαφρότητα. Δεν το λέω αυτό για να τον αθωώσω ή να μειώσω τη σημασία του. Απλώς η ελαφρότητα τον βοηθάει να περάσει απαρατήρητος και κατά συνέπεια να απολαμβάνει ένα είδος ασυλίας. Την ίδια ασυλία που απολαμβάνει ο κομμουνισμός. Δεν άνοιξε ποτέ μια σοβαρή δημόσια συζήτηση γι' αυτού του τύπου τις νοσηρότητες. Ωστε να μην πέφτουμε από τα σύννεφα όταν βλέπουμε το Κομμουνιστικό Κόμμα να συντάσσεται στην ίδια παράταξη με όσους πιστεύουν στα «Πρωτόκολλα των σοφών της Σιών».