Βεβαίως, κάτι αυτονόητο ότι δεν είναι εύκολη η συζήτηση να μπεί σύντομα σε βάθος, δηλαδή πέρα από μια πρώτη καταγραφή-προσέγγιση στα λεγόμενα καυτά θέματα των διαφορών ανάμεσα στις δύο χώρες, για τα νησιά του Αιγαίου, την αποστρατιωτικοποίηση, τη Λωζάννη, τη μειονότητα της Θράκης, τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης κλπ. Ζητήματα περίπλοκα και προς το παρόν αγεφύρωτα.
Θεωρείται πάντως, σημαντικό πως η Διακήρυξη των Αθηνών, παρότι μη δεσμευτική δίνει το στίγμα των προθέσεων των δύο πλευρών και κυρίως της τουρκικής, η οποία αποδέχεται την αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης.
Από εκεί και πέρα, η Ελλάδα έδειξε τη σαφή και έμπρακτη στήριξή της στην προσέγγιση της Τουρκίας με την Ε.Ε. και ειδικά ως προς την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας, ένα ζήτημα που «καίει» την Τουρκία.
Η διαφωνία για τη μειονότητα κατά τις κοινές δηλώσεις των δύο ηγετών ήταν ίσως το μόνο μελανό σημείο και έχει σημασία αν θα δοθεί συνέχεια από τον Τούρκο πρόεδρο.
Με τη συμφωνία για τα δέκα ελληνικά νησιά, η Ελλάδα ανοίγει τον δρόμο, στο δικό της μετρό, δεδομένου ότι αυτή προϋπέθετε τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά και από πλευράς Τουρκίας είναι μία έμμεση αναγνώριση όχι τόσο της ελληνικότητας των νησιών όσο ότι αυτά μπορούν να αποτελούν, όπως επισήμανε κιόλας ο πρωθυπουργός, γέφυρα φιλίας με την άλλη πλευρά. Στόχος γενικότερος αλλά και μέσω της συγκεκριμένης συμφωνίας είναι η ακόμα μεγαλύτερη διάδραση μεταξύ των κοινωνιών.
Η διαφωνία για τη μειονότητα κατά τις κοινές δηλώσεις των δύο ηγετών ήταν ίσως το μόνο μελανό σημείο και έχει σημασία αν θα δοθεί συνέχεια από τον Τούρκο πρόεδρο τόσο κατά τη συνάντησή του με μειονοτικούς όσο και στις δηλώσεις του στο αεροπλάνο της επιστροφής, όπου συνηθίζει να βγάζει ειδήσεις.
Στο μεταναστευτικό, παρότι δεν υπεγράφη κάποια συμφωνία κατά τη συνάντηση εργασίας, συγκρατούμε ότι βάσει επίσημων στοιχείων τις τελευταίες εβδομάδες έχουν ελαττωθεί σημαντικά οι ροές από τις τουρκικές ακτές (συγκυριακά λόγω της επίσκεψης;), ενώ έχει φτάσει η ώρα για την αναθεώρηση της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας του Μαρτίου του 2016. Έχει ενδιαφέρον να δούμε αν η Ελλάδα είναι διατεθειμένη και με ποιους όρους να συμβάλει στην επικαιροποίηση της συμφωνίας του 2016, όταν προκύψει η σχετική ανάγκη.
-Φαίνεται πως και το τουρκολιβυκό σύμφωνο μπαίνει στον πάγο, υπό την έννοια ότι δεν αναμένονται κινήσεις ενεργοποίησής του στο προσεχές χρονικό διάστημα. Στοίχημα, ωστόσο, είναι αφενός το θετικό κλίμα να αξιοποιηθεί εκατέρωθεν, και όχι μόνο ευκαιριακά, ανοίγοντας μία νέα σελίδα στις διμερείς σχέσεις, και αφετέρου να έχει θετικό αντίκτυπο στο Κυπριακό, κυρίως στην αποφυγή ενεργειών από μεριάς Άγκυρας για την υπονόμευση ή/και αμφισβήτηση του ενεργειακού προγράμματος της Κύπρου.
2.Αντιπολίτευση πολυφωνίας για τα ελληνοτουρκικά. Τα μεγάλα κόμματα θετικά, όλοι οι υπόλοιποι-έως αυτόνομους σχολιαστές- επιφυλακτικοί έως εχθρικοί. Πιστεύουν ότι « τέλος τα 12 μίλια Αιγαίο», «πάλι υποκρίνονται οι Τούρκοι», πως «ο Μητσοτάκης έδωσε πολλά» ότι «αποδέχτηκε διμερείς συζητήσεις, όχι μέσω ΟΗΕ-ΕΕ» κλπ. και μόνο.
Θετική επί της αρχής, με την επισήμανση πάντως ότι είναι αναγκαία μια πλήρης εκ μέρους της κυβέρνησης ενημέρωση των κομμάτων για τις εξελίξεις, στέκεται στο μεγαλύτερο μέρος της η αντιπολίτευση έναντι του χθεσινού Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας και της συνάντησης του Ελληνα πρωθυπουργού με τον πρόεδρο της Τουρκίας.
«Ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει σταθερά την προώθηση του ελληνοτουρκικού διαλόγου και στο πλαίσιο αυτό αξιολογεί θετικά τη σύγκληση του Συμβουλίου», αναφέρεται σε ανακοίνωση της Κουμουνδούρου. «Aναμένουμε ενημέρωση για τις προβλέψεις της διακήρυξης περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας», προστίθεται, επισημαίνοντας ειδικότερα δύο σημεία:
«Την υπαγωγή των διερευνητικών συνομιλιών στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου, που συνεπάγεται de facto αναβάθμισή τους σε πολιτικές διαπραγματεύσεις», τη δέσμευση «αποχής από δήλωση, πρωτοβουλία ή ενέργεια που θα μπορούσε να απαξιώσει ή να θέσει σε κίνδυνο τη διακήρυξη ή να θέσει σε κίνδυνο την ειρήνη», καθώς όπως τονίζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, «θα πρέπει να είναι σαφές ότι δεν επηρεάζει την κυριαρχία της Ελλάδας και δεν οδηγεί σε απεμπόληση δικαιωμάτων της».
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και υπεύθυνος του τομέα Εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ, Δημ. Μάντζος, σε δήλωσή του ανέφερε: «Η ύπαρξη και η επιβεβαίωση ανοικτών διαύλων με την Τουρκία αποτελεί θετικό και αναγκαίο βήμα. Υπό αυτό το πρίσμα και με κριτήριο την ένταξη σε μια μακροπρόθεσμη εθνική στρατηγική αντιμετωπίζουμε και την υπογραφή διακήρυξης μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού και του Τούρκου προέδρου».
Στο πλαίσιο αυτό, προσθέτει μεταξύ άλλων: «Μελετούμε προσεκτικά τα κείμενα των διμερών υπουργικών συμφωνιών και αναμένουμε αναλυτική ενημέρωση τόσο για το σημερινό συμβούλιο όσο και για τα επόμενα βήματα διαλόγου με την Τουρκία». Με θετικό πνεύμα σχολιάζεται η χθεσινή συνάντηση και από τη Νέα Αριστερά, με την υπεύθυνη Εξωτερικών Σία Αναγνωστοπούλου να κάνει λόγο για «ένα θετικό βήμα», προσθέτοντας και από την πλευρά της πως θεωρεί «αυτονόητο ότι θα υπάρξει άμεσα από την κυβέρνηση ενημέρωση της Βουλής και των πολιτικών αρχηγών».
Στον αντίποδα, με διαφορετική επιχειρηματολογία ΚΚΕ και τα άλλα μικρότερα κόμματα έλαβαν αρνητική στάση: «Η αποκαλούμενη "επανεκκίνηση" των ελληνοτουρκικών σχέσεων πραγματοποιείται πάνω στο πολύ επικίνδυνο πλαίσιο που διαμορφώνουν οι ΝΑΤΟϊκοί σχεδιασμοί για οδυνηρές διευθετήσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο», υποστηρίζει ο Περισσός. Έντονα επικριτική ήταν η στάση της Ελληνικής Λύσης, των Σπαρτιατών και της Νίκης.