Την ώρα που τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν συγκλονιστικές εικόνες με τους διασώστες που με αυταπάρνηση απομάκρυναν σκυλιά από τα πύρινα μέτωπα-κόλαση της Αττικής, υπάλληλοι του Μητροπολιτικού Δήμου της Αγκυρας «βασάνιζαν», «διαμέλιζαν» και «θανάτωναν» αδέσποτα σκυλιά, αρχίζοντας να κάνουν πράξη τον «νόμο της σφαγής», όπως χαρακτηρίζεται από βουλευτές της τουρκικής αντιπολίτευσης και από φιλοζωικές οργανώσεις το αμφιλεγόμενο νομοθέτημα που πέρασε εσπευσμένα, πριν από τις θερινές διακοπές, η κυβέρνηση Ερντογάν για τον «εξορθολογισμό» και έλεγχο της αύξησής τους στη χώρα. Κρατικοί υπολογισμοί αναφέρουν ότι σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια αδέσποτα σκυλιά λαθροβιούν σε ολόκληρη την τουρκική επικράτεια.
Πώς πέρασε ο νόμος
Ο νόμος της τουρκικής κυβέρνησης, που οι ιθύνοντες νόες αποκαλούν «uyutma», λέξη – τι ειρωνεία! – με διττή ερμηνεία στα τουρκικά – σημαίνει και «κοίμηση» και «εξαπάτηση» –, υπερψηφίστηκε στην Εθνοσυνέλευση από το κυβερνών ΑΚΡ του Ερντογάν και τον κυβερνητικό του εταίρο, το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ), ύστερα από μαραθώνια ολονύκτια συνεδρίαση, στο τέλος Ιουλίου, με 275 ψήφους υπέρ, 224 κατά και μία αποχή.
«Από το 1910 έως το 2024: Η Τουρκία ξανά στα πρόθυρα ενός νέου μακελειού σκύλων;» αναρωτιέται η έγκυρη τουρκική ιστοσελίδα Yetkin Report, ανακαλώντας την παλαιότερη γενοκτονία σκύλων στη χώρα. Καταφατικά απαντά στο ερώτημα ο τούρκος δημοσιογράφος Ερκίν Οντζάν, μεταφέροντάς μας τις «πολύ σκληρές εικόνες», που αναπαράχθηκαν την περασμένη εβδομάδα, από τον Δήμο Αλτιντάγκ στην Αγκυρα – με διοίκηση του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ –, όπου υπάλληλοι «σκότωναν, διαμελίζοντας και βασανίζοντας, αδέσποτα σκυλιά». Κατόπιν τα έθαβαν σε ένα χωράφι.
«Ο νόμος της γενοκτονίας άρχισε να εφαρμόζεται» διατείνεται ο συνομιλητής μας περιγράφοντας την ανατριχιαστικότερη εκδοχή της εφαρμογής ενός «ανοικτού», όπως προκύπτει, σε ποικίλες «αναγνώσεις» νόμου, ο οποίος αφήνει «παραθυράκια» για ομαδικές θανατώσεις, παρότι προβλέπει την ευθανασία – και όχι τον διαμελισμό! –αποκλειστικά για τα αδέσποτα που νοσούν, και μάλιστα με ανίατη ασθένεια, ή είναι επικίνδυνα για τη δημόσια ασφάλεια.
Αδυναμία στείρωσης
Στην προετοιμασία του σχετικού «κλίματος» από κυβέρνηση και ακροδεξιά – ισλαμιστικά τρολ, όπως σημειώνει στο «Βήμα» ο επικεφαλής της δεξαμενής σκέψης Ideapolitik Institute Αλί Τιραλί, συνέπραξαν ενώσεις για την «εκκαθάριση των δρόμων από αδέσποτα σκυλιά». Ο επικεφαλής μιας εξ αυτών, ο Mουράτ Πινάρ, υποστήριζε ότι τουλάχιστον 75 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 44 παιδιά, έχουν σκοτωθεί από το 2022 έως σήμερα είτε από απευθείας επίθεση αδέσποτων είτε από τροχαίο που προκάλεσαν. Εν τούτοις, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Yöneylem Research, μόλις το 6% του πληθυσμού υποστηρίζει την «ευθανασία» τους.
Βάσει υπολογισμών, στην Τουρκία μπορούν να στειρώνονται 370.000 σκύλοι ετησίως. Ποια τύχη θα έχουν τα υπόλοιπα αδέσποτα, αναρωτιούνται τούρκοι ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων – η κυβέρνηση Ερντογάν τους «φωτογραφίζει» ως την ανώτερη μεσαία τάξη, τον «ταξικό εχθρό» των λαϊκών στρωμάτων τα οποία «κατασπαράσσονται» από τα αδέσποτα –, βέβαιοι ότι ο νέος νόμος οδηγεί σε «μαζική σφαγή» για δύο πρόσθετους λόγους: τον ανεπαρκή αριθμό καταφυγίων φιλοξενίας ζώων και την «αποδεδειγμένη αποτυχία να εφαρμοστούν ολοκληρωμένα προγράμματα στείρωσης» επί σειρά ετών. Στο τελευταίο, μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν και οι δημοτικές αρχές.
Αλλοθι για κυνήγι μαγισσών
Και την υιοθεσία όμως (το σενάριο, δηλαδή, μία στις 4-5 τουρκικές οικογένειες να αναλάβει τη φροντίδα ενός αδέσποτου) αμφισβητούν οι τουρκικές φιλοζωικές οργανώσεις σε μια χώρα όπου 51 εκατομμύρια πολίτες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
«Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) καταψήφισε τον νόμο. Δεν θα τον εφαρμόσει στους δήμους που επικράτησε. Είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε το τίμημα» δηλώνει στο «Βήμα» ο αντιπρόεδρος του και σκιώδης ΥΠΕΞ Ιλχάν Ουζτζέλ, γνωρίζοντας ότι προβλέπονται ποινές φυλάκισης έως δύο ετών για δημάρχους που δεν θα τον τηρήσουν. Η αντιπολίτευση δεν αποκλείει ότι το νομοθέτημα θα αποτελέσει άλλοθι για ένα νέο «κυνήγι μαγισσών» κατά δημάρχων της όπως ο Εκρέμ Ιμάμογλου, ο επανεκλεγείς δήμαρχος του Μητροπολιτικού Δήμου Κωνσταντινούπολης.
Πάντως, η μείζων αντιπολίτευση δεν θα μείνει με σταυρωμένα χέρια. «Ετοιμάζουμε την προσφυγή μας στο Συνταγματικό Δικαστήριο» προσθέτει ο Ουζτζέλ, ενόσω ο Ιμάμογλου σχεδιάζει πρόγραμμα «επιστροφής των αδέσποτων της Πόλης στους δρόμους, αφού εμβολιαστούν, στειρωθούν και τους τοποθετηθούν τσιπ».
Στην προσφυγή της αντιπολίτευσης έχει εναποθέσει μεγάλο μέρος των ελπίδων της η Ομοσπονδία Δικαιωμάτων των Ζώων στην Τουρκία (Haytap), η οποία έχει ζητήσει τη διενέργεια έρευνας για τη θανάτωση αδέσποτων στον Δήμο της Αγκυρας. «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον νόμο της γενοκτονίας» υπογραμμίζει στο «Βήμα» ο πρόεδρός της Αχμέτ Κεμάλ Σενπολάτ. Ναι μεν ο νόμος προβλέπει ότι οι δήμοι σε όλες τις επαρχίες και τις περιφέρειες θα πρέπει να βελτιώσουν τα καταφύγια ζώων για τη φιλοξενία τους σε διάστημα τεσσάρων ετών. «Ωστόσο, αγνοεί την πτυχή του περιορισμένου αριθμού τους. Οι επιθέσεις αδέσποτων και παράλληλα η σφαγή τους θα συνεχιστούν εκτός και αν σταματήσει η αύξηση του αριθμού των ζώων. Αυτό είναι δυνατό να επιτευχθεί μόνο από τις περιφερειακές διευθύνσεις του υπουργείου Γεωργίας και Δασών». Είναι ο λόγος που μαζί με τις ΜΚΟ και μεμονωμένους φιλόζωους η Ομοσπονδία θα πιέσει τις επαρχιακές και περιφερειακές διευθύνσεις του υπουργείου «να αρχίσουν να υλοποιούν αυτό που δεν επετεύχθη μέχρι σήμερα: ένα εθνικό πρόγραμμα στείρωσης των σκύλων».
Ξύπνησαν μνήμες από τη φρίκη του 1910
Ως μια από τις «πιο οργανωμένες και μεγάλης κλίμακας γενοκτονίες ζώων στην παγκόσμια ιστορία» θεωρείται η βίαιη συλλογή και εξορία 80.000 σκύλων το 1910 στην απομακρυσμένη Οξειά (τουρκιστί Χαϊρσίζαντα) των Πριγκιποννήσων. Στη βραχονησίδα τα ζώα πέθαναν από ασιτία και αφυδάτωση, αλληλοσπαρασσόμενα. Τα αλυχτίσματά τους συντάρασσαν την Κωνσταντινούπολη για μέρες. Το συμβάν επέζησε ως τραύμα στην τουρκική συλλογική μνήμη και συνδέθηκε με επακόλουθες φυσικές καταστροφές.
Και κατά τη διάρκεια της βασιλείας του σουλτάνου Μαχμούτ Β' (1808-1839), έπειτα από πιέσεις δυτικών χωρών, υπήρξε ανάλογος εκτοπισμός σκύλων. Η εξορία τους ανακλήθηκε εγκαίρως και τα αδέσποτα επέστρεψαν σώα στην Πόλη.
Στην Τουρκία ουδέποτε οι γάτες μπήκαν στο στόχαστρο.