Σας θυμίζω ότι κάτι αντίστοιχο είχε γίνει και με το νόμο για την ανθρωπιστική κρίση. Κι εκεί ήταν λιγοστά τα άρθρα για την δήθεν αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και μετά υπήρχε σωρεία άρθρων που πέρασαν επικοινωνιακά στα μουλωχτά –αν μου επιτρέπετε την έκφραση- για την οργάνωση των Υπουργείων, για τη στελέχωση υπηρεσιών κ.λπ. -ούτε λίγο ούτε πολύ καμμία σχέση με την ανθρωπιστική κρίση.
Η σημερινή παρέμβασή μου θα στηριχτεί σε δύο διακριτούς πυλώνες: αφενός, στις τροποποιήσεις που επέρχονται στον Ποινικό Κώδικα, οι οποίες σε κάποιο βαθμό είναι κατακριτέες και αφετέρου στην επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια.
Πρώτον, η τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα. Για την οικονομία της συζήτησης θα αναφερθώ μόνο σε ένα παράδειγμα, την πράξη παρακώλυσης των συγκοινωνιών.
Προβλέπετε, κύριε Υπουργέ, με το άρθρο 28, ειδικό λόγο απαλλαγής του δράστη, ο οποίος τελεί πράξη παρακώλυσης συγκοινωνιών και ο λόγος αυτός είναι η προάσπιση μείζονος κοινωνικού συμφέροντος. Δίνεται, δηλαδή, η δυνατότητα στο δικαστήριο να απαλλάξει τον δράστη από την ποινή, όταν παρακωλύει τις συγκοινωνίες ή διακόπτει την κυκλοφορία, εφόσον πειστεί ότι ο δράστης τέλεσε την πράξη αυτή για προάσπιση μείζονος κοινωνικού συμφέροντος.
Ναι, κύριε Υπουργέ, το μείζον το κάνατε ευρύτερο. Ωστόσο παραμένει το ερώτημα, με ποιον τρόπο θα προσδιοριστεί η έννοια του κοινωνικού συμφέροντος; Τι θα πει ευρύτερο κοινωνικό συμφέρον; Ποιο είναι τελικά το περιεχόμενο; Ποια είναι τα όρια της έννοιας «ευρύτερο κοινωνικό συμφέρον»; Οι πλέον αρμόδιοι σάς είπαν στην Επιτροπή ότι η διάταξη αυτή με την αοριστία που ενέχει είναι ανεφάρμοστη και εγώ, κύριε Υπουργέ, θα προσθέσω ότι είναι κι επικίνδυνη.
Προχωρώ τώρα στον δεύτερο πυλώνα της παρέμβασής μου, την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στην πολιτική μπήκα για να εκφράζω την άποψή μου ελεύθερα και με κάθε ειλικρίνεια, χωρίς δεύτερες σκέψεις και χωρίς τακτικισμούς και, εν προκειμένω, περήφανα λέω ότι τάσσομαι υπέρ της επέκτασης του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια, για δύο κυρίως λόγους.
Πρώτος λόγος, γιατί η σταθερή συμβίωση μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου αποτελεί μια κοινωνική πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που με τη σειρά της δημιουργεί κοινωνικές ανάγκες, στις οποίες ο νομοθέτης οφείλει να ανταποκριθεί χωρίς να εθελοτυφλεί, παρά την έλλειψη καθολικής συμφωνίας ή ομοθυμίας ως προς την αποδοχή τους.
Είναι πραγματικότητα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι πολλά ομόφυλα ζευγάρια συμβιώνουν σε μια σταθερή σχέση, συζούν κάτω από την ίδια στέγη, αποκτούν από κοινού περιουσιακά στοιχεία, αποδίδουν φορολογικά έσοδα στο κράτος, συνταξιοδοτούνται, επιθυμούν να ρυθμίσουν πρακτικά ζητήματα που αφορούν το παρόν και το μέλλον, όπως ακριβώς και τα ετερόφυλα ζευγάρια.
Η μη αναγνώριση από την πολιτεία ενός στοιχειώδους πλαισίου που συνδέει δύο άτομα του ίδιου φύλου σε μια τέτοια σταθερή συμβίωση τούς στερεί, κατά τη γνώμη μου, από την άσκηση βασικών δικαιωμάτων που σχετίζονται με την ιδιωτική ζωή. Για τα ζευγάρια των ομοφύλων η ανυπαρξία νομικής αναγνώρισης της σχέσης τους προκαλεί εμπόδια στην καθημερινότητά τους. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην κοινωνική περιθωριοποίηση, την οποία υφίστανται, αλλά και σε πρακτικά ζητήματα, όπως η ασφάλιση, η φορολογία, η περιουσιακή κατοχύρωση.
Σε αυτό το σημείο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα πω ότι η αναγνώριση βασικών δικαιωμάτων στα ομόφυλα ζευγάρια δεν αναιρεί ούτε και διαβρώνει τον παραδοσιακό θεσμό του γάμου. Σε καμμία περίπτωση δεν διακυβεύεται ο θεσμός του γάμου, ο οποίος είναι άκρως σημαντικός. Πρόκειται για δύο διακριτούς θεσμούς του οικογενειακού δικαίου με εντελώς διαφορετικό ιστορικό, πολιτισμικό και κοινωνικό υπόβαθρο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι προφανές ότι η ρύθμιση που συζητάμε σήμερα, η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια δεν βρίσκει σύμφωνη ολόκληρη την κοινωνία. Για πολλούς συμπολίτες μας η αναγνώριση της ομόφυλης σχέσης μέσω του συμφώνου συμβίωσης δεν συνάδει με τις αξίες και τις αρχές τους. Αυτό το κατανοώ πλήρως.
]Όμως, δεν έχει διαμορφωθεί μόνο μια κοινωνική πραγματικότητα. Δεν είναι μόνο ζήτημα με ηθικές προεκτάσεις. Έχει διαμορφωθεί και μια νομική πραγματικότητα. Και αυτή η νομική πραγματικότητα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κατά τη γνώμη μου, δεν αφήνει κανένα περιθώριο μη αποδοχής.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδίκασε τη χώρα μας το 2013 για τον αποκλεισμό των ομόφυλων ζευγαριών από τη σύναψη συμφώνου συμβίωσης. Το δικαστήριο έκρινε ότι η εξαίρεση των ομόφυλων ζευγαριών από το πεδίο εφαρμογής του ν. 3719/2008 συνιστά διακριτική μεταχείριση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Αυτή η καταδίκη του Δικαστηρίου βασίζεται στις ουσιαστικές παραβιάσεις των άρθρων 8 και 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, της λεγόμενης ΕΣΔΑ, διατάξεις δηλαδή από τις οποίες η Ελλάδα δεσμεύεται νομικά.
Έχουμε, λοιπόν, μια καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου το 2013. Έχουμε σχετικές διατάξεις της ΕΣΔΑ. Έχουμε σχετικές διατάξεις στο ελληνικό Σύνταγμα. Έχουμε νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επί της ουσίας απαγορεύει διαφοροποιήσεις στα εργασιακά δικαιώματα ομόφυλων ζευγαριών. Παρεμπιπτόντως έχουμε και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο εκδίδει οδηγίες για την εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης προσώπων. Έχουμε και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το οποίο με την έκδοση ψηφισμάτων, το πιο πρόσφατο του Φεβρουαρίου του 2014, επαναλαμβάνει τη σύσταση για κατάργηση διακρίσεων σε βάρος ομόφυλων ατόμων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι -και θα ολοκληρώσω- ο σεβασμός στις διεθνείς συμβάσεις, στους νόμους, στις δικαστικές αποφάσεις, στις ευρωπαϊκές μας επιταγές δεν μπορεί να είναι α λα καρτ ούτε και μπορεί να συναρτάται κάθε φορά από την υποκειμενική εκτίμηση και αποδοχή της πλειοψηφίας ή άλλων κοινωνικών ομάδων όσο μεγάλες και όσο σημαντικές και αν είναι αυτές οι κοινωνικές ομάδες.
Συμπερασματικά, λοιπόν, πέρα από την κοινωνική πραγματικότητα, πέρα από το ζήτημα το οποίο γεννά ηθικές προεκτάσεις, επιπλέον η Ελλάδα ως κράτος δικαίου που είναι έχει νομική υποχρέωση να κατοχυρώσει τη συμβίωση ομόφυλων ζευγαριών ανεξαρτήτως του αν αυτή τυγχάνει καθολικής κοινωνικής αποδοχής.