Η ενασχόληση με την τέχνη έχει δείξει εδώ και καιρό τα ευεργετικά της αποτελέσματα στην ψυχική υγεία. Οι επισκέψεις σε χώρους τέχνης, πινακοθήκες και μουσεία μπορούν να συμβάλλουν στη διαχείριση του άγχους, τη βελτίωση της διάθεσης και γενικότερα στην ευημερία ενός ατόμου. Μια ομάδα ερευνητών ανακάλυψε τώρα ότι τα ίδια πλεονεκτήματα μπορεί να προσφέρει, όμως, και η διαδικτυακή ενασχόληση με την τέχνη.
Η μελέτη της ερευνητικής ομάδας Arts and Research on Transformation of Individuals and Society, των συναδέλφων τους από το Τμήμα Ψυχολογίας και το Ινστιτούτο Ψυχογλωσσολογίας Max Planck, με επικεφαλής τους MacKenzie Trupp και Matthew Pelowski, είχε στόχο να διερευνήσει εάν η ψηφιακή ενασχόληση με την τέχνη θα μπορούσε να έχει ανάλογες επιδράσεις στην ψυχική υγεία των ανθρώπων, με αυτές που έχει διαπιστωθεί ότι έχει η βιωματική εμπειρία.
Το συμπέρασμα; Μια σύντομη επίσκεψη 3 μόνο λεπτών σε μια διαδικτυακή, καλλιτεχνική ή πολιτιστική έκθεση δείχνει να έχει σημαντικές θετικές επιπτώσεις στην ψυχική ευημερία.
Με την έλευση της πανδημίας του κορωνοϊού και των περιοριστικών μέτρων που ακολούθησαν, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις ανεστάλησαν, ενώ οι χώροι πολιτισμού αναγκάστηκαν να «μετακομίσουν» στο διαδίκτυο, για να κρατήσουν ζωντανή την επαφή με το κατ' οίκον περιορισμένο κοινό.
Έτσι, για πρώτη φορά, τα ψηφιακά μουσεία και οι διαδικτυακές γκαλερί τέχνης έγιναν το επίκεντρο της προσοχής των ανθρώπων. Δεδομένου, λοιπόν, ότι η πρόσβαση σε αντικείμενα τέχνης και πολιτισμού κατέστη δυνατή για σχεδόν οποιονδήποτε άνθρωπο από τον καναπέ του σπιτιού του, χωρίς να χρειάζεται καν να μετακινηθεί από το σπίτι του, είχε ως αποτέλεσμα η τέχνη να προσεγγίσει ξαφνικά ένα πολύ ευρύτερο κοινό συγκριτικά με την προ κορωνοϊού εποχή.
Την τελευταία δεκαετία, έχουν πραγματοποιηθεί πολυάριθμες ερευνητικές μελέτες, που αποδεικνύουν ότι η τέχνη μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στην υγεία και την ευημερία. Ωστόσο, άγνωστο παρέμενε μέχρι τώρα εάν αυτές οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να γίνουν αισθητές και μέσω του διαδικτύου.
Για να καταλήξουν σε ασφαλή συμπεράσματα, οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να επισκεφθούν εκθέσεις τέχνης προσβάσιμες μέσω smartphone, tablet και υπολογιστών. Μέτρησαν την ψυχολογική κατάσταση και την ευημερία των συμμετεχόντων τόσο πριν, όσο και μετά την ψηφιακή τους επίσκεψη, με στόχο να προσδιοριστεί αν και σε ποιο βαθμό η ενασχόληση με την τέχνη θα επηρέαζε τις ψυχικές διεργασίες των ανθρώπων.
Αυτό που διαπίστωσαν τελικά οι ειδικοί είναι ότι ακόμη και μια περιορισμένη, σε χρονική διάρκεια, διαδικτυακή ενασχόληση με την τέχνη μπορεί να αποβεί εξαιρετικά σημαντική για την ψυχική υγεία, περιορίζοντας σημαντικά την κακή διάθεση, το άγχος και την αίσθηση της μοναξιάς, ενώ μπορεί να συμβάλλει στην αίσθηση της ευημερίας.
Μάλιστα, οι μετρήσεις αυτές τέθηκαν σε σύγκριση με τα αποτελέσματα άλλων δραστηριοτήτων στην ψυχική υγεία, όπως διάφορες δράσεις στην φύση ή μια επίσκεψη σε έναν χώρο τέχνης.
Μετά από περαιτέρω έρευνα, διαπιστώθηκε ότι η προσωπική εμπειρία κάθε ατόμου ήταν μια πτυχή που έπρεπε να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Πιο συγκεκριμένα, οι μελετητές παρατήρησαν ότι όσο πιο ουσιαστικά ή όμορφα θεωρούσαν οι άνθρωποι τα έργα τέχνης που έβλεπαν, τόσο πιο έντονα θετικά συναισθήματα ανέπτυσσαν, με αποτέλεσμα να αποκομίζουν αναλογικά μεγαλύτερο όφελος από αυτή την ενασχόληση.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι διαδικτυακές επισκέψεις σε χώρους τέχνης μπορούν να βελτιώσουν και να υποστηρίξουν την ατομική ευημερία. Επιπλέον, η εν λόγω μελέτη έθεσε τις βάσεις για να διερευνηθεί περαιτέρω και ένα άλλο ζήτημα: Κατά πόσο οι παρεμβάσεις τέχνης σε χώρους όπως αίθουσες αναμονής, νοσοκομεία και αγροτικές περιοχές, όπου η πρόσβαση στην τέχνη είναι περιορισμένη, θα μπορούσαν επίσης να ωφελήσουν τους ανθρώπους.