Πρώτον, από το 1995 έως το 2008 η χώρα μας είχε το απόλυτο ρεκόρ ιδιωτικοποιήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση με εξαίρεση την Πορτογαλία.
Δεύτερον, η οικονομία αυτή φιλελευθεροποιήθηκε πλήρως, εφαρμόζοντας το σύνολο σχεδόν των ρυθμίσεων που προβλεπόταν από τις ρυθμίσεις περί παγκοσμιοποίησης, τη Συνθήκη της Ουάσιγκτον κ.ο.κ..
Τρίτον, σε αυτήν την οικονομία οι ιδιωτικές επενδύσεις και ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας ήταν ο μεγαλύτερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 1996 έως το 2004.
Συνεπώς, εφόσον συνέβαιναν όλα αυτά, υπάρχει μια λογική ανακολουθία. Υπενθυμίζω ότι τότε αποφασίσαμε και φτιάξαμε ένα αναπτυξιακό μοντέλο, το οποίο έλεγε τα εξής:
Πρώτον, βάζουμε το τραπεζικό σύστημα, το οποίο ιδιωτικοποιήσαμε στο σύνολό του -με εξαίρεση τις δύο μικρές τράπεζες- στο επίκεντρο της οικονομίας.
Δεύτερον, το τραπεζικό σύστημα καθοδηγεί την ανάπτυξη, διοχετεύοντας τους πόρους σε όλες τις δραστηριότητες που θεωρεί πιο αποδοτικές.
Τρίτον, η ελληνική οικονομία και οι ελληνικές επιχειρήσεις, απελευθερωμένες πλέον, θα αναπτυχθούν στη νέα ενδοχώρα, τα Βαλκάνια, την Ανατολική Ευρώπη και την Τουρκία. Αυτό έκαναν οι τράπεζες, οι κατασκευαστικές εταιρείες και πολλές άλλες.
Τέταρτον, διαλύουμε όλους τους αναπτυξιακούς θεσμούς που έχει η ελληνική οικονομία, κάθε είδους και μορφής, όλες τις δραστηριότητες, τράπεζες ειδικού σκοπού, ΕΤΒΑ, ΕΟΜΜΕΧ, ΕΛΚΕΠΑ, ΚΕΠΕ, το σύνολο των αναπτυξιακών θεσμών. Γιατί; Διότι δεν χρειαζόμαστε πλέον σχεδιασμό, δεν χρειαζόμαστε στοχεύσεις. Αυτά έκανε η ελληνική οικονομία και δεν την εμπόδισε να τα κάνει ούτε η γραφειοκρατία του Δημοσίου, ούτε το υπερτροφικό κράτος, ούτε τίποτα από αυτά.
Αυτό το μοντέλο κατέρρευσε το 2008 και όχι ένα φαντασιακό μοντέλο το οποίο φτιάχνουμε, ότι ήταν το κράτος που οδήγησε στην κρίση το 2008. Αυτό το μοντέλο κατέρρευσε. Αυτή η κρίση του μοντέλου μάς επαναφέρει σε μία λύση, η οποία είναι η ίδια που οδήγησε στην κρίση. Και η λύση που προτείνει και ο αναπτυξιακός νόμος είναι ακριβώς η ίδια.
Θα ήθελα να σας θέσω ένα ερώτημα. Το μνημόνιο το έχουμε ταυτίσει με τη δημοσιονομική προσαρμογή και τη βίαιη περικοπή των ελλειμμάτων στο 20% του ΑΕΠ μέσα σε τρία χρόνια. Είναι ένα ακραίο πρόγραμμα που δεν περπατάει. Έχει αναπτυξιακή ατζέντα το μνημόνιο; Έχει και είναι πλήρως αποτυχημένη. Ποια είναι η αναπτυξιακή ατζέντα του μνημονίου;
Πρώτον, είναι οι ιδιωτικοποιήσεις. Αν έχω δίκιο εγώ, τότε το μνημόνιο έχει ένα πρόβλημα να βρει και να κάνει ιδιωτικοποιήσεις, διότι μας είπε στην αρχή ότι θα κάνει ιδιωτικοποιήσεις 50 δισεκατομμυρίων. Μετά διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν τόσες κρατικές εταιρείες στην Ελλάδα, για την ακρίβεια έχουμε το μικρότερο κρατικό επιχειρηματικό τομέα στην Ευρώπη. Η Γερμανία έχει και κρατικές τράπεζες και δεκάδες κρατικές επιχειρήσεις κ.ο.κ. και κρατικές τράπεζες ειδικού σκοπού. Στην Ελλάδα δεν έχει μείνει τίποτα.
Όταν πήγαν να φτιάξουν τον κατάλογο των ιδιωτικοποιήσεων, λοιπόν, διαπίστωσαν ότι οι κρατικές εταιρείες στην Ελλάδα είναι κοινής ωφέλειας, υπάρχουν δύο συμμετοχές στις εταιρείες πετρελαίου, ένα μονοπώλιο τζόγου. Όλα αυτά, όμως, δεν βγάζουν τα 50 δισεκατομμύρια.
Άρα, κατεβάσατε το στόχο των ιδιωτικοποιήσεων εσείς, η τρικομματική Κυβέρνηση, στα 10 δισεκατομμύρια. Φέτος λέτε ότι θα γίνουν 2,5 δισεκατομμύρια και συμπεριλαμβάνετε τα πιο κερδοφόρα κομμάτια.
Επομένως, πού είναι το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων σε αυτό το υπερτροφικό κρατικό επιχειρηματικό τομέα της Ελλάδας; Απλώς, δεν υπάρχει. Ελλείψει αυτού, συνελήφθη μια δεύτερη ιδέα από το μνημόνιο, ότι αφού δεν έχουν επιχειρήσεις, θα πουλήσουμε τη γη τους. Μας είπαν «αξιοποιήστε τη γη σας!». Μόνο που η αξιοποίηση της γης έθεσε ένα δεύτερο υπαρξιακό πρόβλημα. Το δημόσιο, το υπερτροφικό και το υπερφορτωμένο, έχει τέσσερα οικόπεδα, δεν έχει εκατοντάδες. Έχει εβδομήντα χιλιάδες μικροοικόπεδα, αλλά τέσσερα μεγάλα, το Ελληνικό, την πρώην αμερικάνικη βάση στη Σούδα, στην Κέρκυρα αυτό που επιχειρήσατε να ιδιωτικοποιήσατε και το Αφάντου της Ρόδου. Συγκροτούν αυτά αναπτυξιακή στρατηγική;
Το επόμενο, λοιπόν, θέμα είναι ότι η αποτυχία του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων έφερε μια δεύτερη αναπτυξιακή ατζέντα του μνημονίου που λέει «μείωση μισθών, ελαστικές σχέσεις εργασίας, απελευθέρωση επαγγελμάτων» -οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες αποσύρθηκαν, ήταν ακραία θέση- και ότι όλα αυτά θα φέρουν επενδύσεις.
Το αποτέλεσμα είναι ότι μέχρι στιγμής το μνημόνιο, παρά το γεγονός ότι έβαλε όλο το πακέτο και των ιδιωτικοποιήσεων και απέτυχε, έβαλε το θεσμό των fast track και απέτυχε, έριξε τους μισθούς, διέλυσε τις ελαστικές σχέσεις εργασίας, τίποτε από όλα αυτά δεν παρήγαγε επενδύσεις και ανάπτυξη. Αν το μνημόνιο απέτυχε στα δημοσιονομικά, η τραγωδία του μνημονίου είναι η αναπτυξιακή του ατζέντα. Και σε αυτή την αναπτυξιακή ατζέντα της τραγωδίας του μνημονίου, έρχεται σήμερα αυτός «επενδυτικός νόμος» να ισχυριστεί ότι θα θεραπεύσει τα προβλήματα αυτής της μνημονιακής πολιτικής στην ανάπτυξη, η οποία –επαναλαμβάνω- είναι εκτός τόπου και χρόνου.
(από τη γενική εισήγηση του βουλευτή Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ και καθηγητή Οικονομικών Γιώργου Σταθάκη στο νομοσχέδιο για τις Στρατηγικές Επενδύσεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα)
